Friesch Dagblad - Jenufa Kwartet

Friesch Dagblad
MAANDAG 4 OKTOBER 2010
Muzikale verhalen van het
Jenufa Kwartet in Sneek
Dingeman van Wijnen
_______________________________________________
H
et
Jenufa
Kwartet
opende
zaterdagavond in de Sneker
Martinikerk de serie Zaterdagconcerten, een over het jaar verdeelde
reeks gevarieerde klassieke en lichtklassieke concerten die een belangrijke
rol spelen in het spreiden van culturele
evenementen over de provincie. Het was
een sterke opening, met een concert dat
stevige kost bood aan een aandachtig
publiek.
Het Jenufa Kwartet, genoemd naar de
gelijknamige opera van de Tsjechische
componist Léos Janácek, is opgericht in
1994 en is uitgegroeid tot een hecht
kamermuziekensemble. Het repertoire
strekt zich uit van Haydn tot hedendaagse muziek. Tijdens dit concert stond
het tweede strijkkwartet van Léos
Janácek centraal, de naamgever van het
kwartet dus. Aan Janácek ging een
opmaat vooraf in de vorm van de Drie
stukken voor strijkkwartet van Igor
Strawinsky. Strawinsky staat binnen de
muziek van de twintigste eeuw nog
altijd op unieke hoogte, een beetje zoals
Picasso in de schilderkunst. Beiden
grote verhalenvertellers, beiden spelend
met vertrouwde vormen uit het
verleden.
Zijn Strawinsky’s stukken vaak
gebaseerd op werken van vroegere
meesters, of programmatisch van karakter, in deze drie korte stukken voor
strijkkwartet is de muziek grotendeels
abstract van aard. Dan komt het erop
aan of de uitvoerenden in staat zijn in de
muziek niettemin een verhaal te
vertellen. Dat lukte het Jenufa Kwartet
voortreffelijk.
Aan Janáceks tweede strijkkwartet zit
wel een verhaal vast, vervat in de
bijnaam van het stuk: Intieme Brieven.
Ter introductie las celliste Rosalie
Seinstra fragmenten uit brieven van
Janácek aan zijn geliefde, waarin de
emotie, de worsteling en het vuur
waaraan deze muziek ontsproot doorklonk.
Nu moet je in de kunst eigenlijk niet
naar de kunstenaar kijken of luisteren,
maar naar zijn werk. Als dat niet
spreekt, dan doet het achterliggende
verhaal er niets toe. En spreekt de
muziek wel, dan kan het achterliggende
verhaal in feite net zo goed achterwege
blijven. In het geval van Janáceks strijkkwartet heeft de muziek veel te zeggen,
en het Jenufa Kwartet bracht het verhaal
met overtuiging. Bijzondere momenten
als de slotmaten van het tweede deel of
het meeslepende moderato uit het derde
hielden de aandacht volledig gevangen.
De eerste viool van Naomi Peters liep
stralend voorop, soms even licht
overheersend, maar meteen ook weer
overtuigend ondersteund door de rest,
met Mintje van Lier schitterend antwoordend op Peters’ frasen met een
toon als ijzer in fluweel gewikkeld.
Het kwartet is in de loop van de jaren
geregeld van samenstelling veranderd,
maar op de hechtheid van het samenspel
viel niets af te dingen. Het Brahmskwartet na de pauze boeide iets minder,
maar dat kan net zo goed aan Brahms
als aan de musici hebben gelegen. Want
die hadden echt wat te vertellen.
⊛ Concert door het Jenufa Kwartet in de
Martinikerk in Sneek, met werken van Strawinsky,
Janácek en Brahms, 175 bezoekers