Ioniserende straling 1895 Ontdekking Röntgen straling 1896: Henri Becquerel ontdekt straling van uranium. 1898: Marie en Pierre Curie ontdekken de straling van polonium en radium. Ioniserende straling • Röntgenstraling • α-straling • β-straling, β- = Elektron • γ-straling • Filmpje! • Registreren van ioniserende straling. • Fotografische plaat • Wilsonvat • Geiger-Muller teller • Fotografische plaat (na ontwikkelen): •Wilsonvat. plexiglas lucht/alcohol damp baan deeltje Bron koolzuursneeuw ionen spoor alcohol druppels (nevelspoor) De bouwstenen van Atomen • J.J Thomson (1856-1940) rond 1900: Een atoom bestaat uit positieve en negatieve deeltjes De bouwstenen van Atomen II • Rutherford (1871-1937) +/- 1920 Lege ruimte binnen een atoom • Chadwick , neutronen Een atoom: Herkomst Licht, IR, UV, Röntgenstraling Kernstraling: , , , n, p Kern: protonen en neutronenonen electronen •Z, Atoomnummer = aantal electronen aantal protonen kernlading •A, Massagetal = aantal protonen + aantal neutronen Een koperkern: massagetal = aantal n + aantal p 63 29 Cu atoomnummer = aantal protonen = kernlading De Cu-kern heeft 29 p en 63 n + p dus . . . 63 – 29 = 34 n Kernstraling • instabiele kern verandert in een andere kern onder uitzending van α-, β- of γ-straling • α-straling: heliumkernen ( 42He ) • β-straling: elektronen ( -1 e ) – ontstaat doordat een neutron in de atoomkern vervalt tot een proton en een elektron • γ-straling: fotonen – ontstaat doordat de atoomkern vanuit een aangeslagen toestand terugvalt naar de grondtoestand 0 Vervalvergelijking • α-verval: A Z X Y + 42He A-4 Z -2 • het α-deeltje is een heliumkern Vervalvergelijking 0 -1 e (β - deeltje) • β–-verval: A Z X Y + -10 e A Z +1 • het β–-deeltje is een elektron • bij β–-verval vervalt een neutron in de kern tot een proton en een elektron: n 1 0 p + -10 e 1 1 • het elektron wordt door de kern uitgestoten Vervalvergelijking • γ-verval: Am Z Y A Z Y+γ • het γ-deeltje is een foton • na α- of β-verval bezit de kern vaak nog teveel energie: de kern bevindt zich in een aangeslagen toestand (aangegeven door de letter m achter het massagetal) • de kern raakt deze energie kwijt door het uitzenden van een γ-foton • γ-straling wordt dus uitgezonden in combinatie met α- of β-straling