Poliklinische staaroPeratie

.
Poliklinische
Staaroperatie
k p
oo ap
is rg
ie Zo l
at Z p.n
rm JB p
fo e ga
in n d or
ze n i bzz
De de w.j
vin ww
te
Oogheelkunde
U krijgt een staaroperatie aan uw linkeroog / rechteroog
Datum operatie:.............................................................................................
Tijd:
.............................................................................................
Datum en tijd 1e controle:............................................................................
Datum en tijd 2e controle:............................................................................
Binnenkort komt u voor een staaroperatie naar de polikliniek Oogheelkunde. In deze folder leest u wat staar is en hoe u zich goed
voorbereidt op de operatie. Het is belangrijk dat u dit doet zoals in
deze folder is beschreven.
Wat is grijze staar?
Grijze staar, ook wel ‘cataract’ genoemd, is een vertroebeling van de
ooglens. Deze lens zit achter de pupilopening. Door de lens worden de dingen die wij zien scherp op het netvlies afgebeeld. Door
staar gaat u op den duur steeds slechter zien. In de meeste gevallen
merkt u dat u minder scherp of wazig ziet. Ook kunt u door staar
dubbel zien of moeilijk tegen het licht inkijken.
Deze informatie voor patienten is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft
algemene informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
© Jeroen Bosch Ziekenhuis / www.jeroenboschziekenhuis.nl
(OOG-075, uitgave januari 2017)
De oorzaak van staar is nog niet precies bekend. Staar kan op iedere
leeftijd voorkomen, maar heeft meestal te maken met ouder worden.
Er zijn verschillende andere vormen van staar. Zo kan staar ook aangeboren zijn, of ontstaan door ziekte of beschadiging van het oog door
bijvoorbeeld een ongeluk.
Hoe behandelen we staar?
Bij beginnende staar kan een sterkere bril nog wel eens helpen, vooral
bij het lezen. Maar staar wordt langzaam erger. Op den duur gaat u ook
mét bril steeds slechter zien.
Als u teveel last gaat krijgen van de staar bij uw normale bezigheden,
is een operatie de beste en enige oplossing. Er bestaan hiervoor geen
medicijnen. Wanneer dit moet gebeuren, bepaalt u in principe zelf in
overleg met uw oogarts.
Het oog waarmee u het minst goed ziet, wordt meestal het eerst
geopereerd. Wanneer er geen andere oogafwijkingen zijn, kan een
staaroperatie het gezichtsvermogen vrijwel volledig herstellen.
Met een operatie is grijze staar dus goed te behandelen.
Nastaar
Soms treedt na de operatie ‘nastaar’ op. Hierbij wordt het lenskapsel
troebel. Nastaar is met een eenvoudige en pijnloze laserbehandeling
snel te verhelpen.
Intakegesprek
Wanneer de arts staar bij u heeft geconstateerd krijgt u een uitnodiging voor een intakegesprek bij de Cataract-Care verpleegkundige.
Deze verpleegkundige is speciaal opgeleid om mensen met staar te
onderzoeken. Tijdens het intakegesprek krijgt u een lensmeting.
Dit is nodig om de sterkte van de kunstlens te bepalen. Deze kunstlens
wordt tijdens de operatie in uw oog geplaatst.
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 2 van 9
Het onderzoek duurt niet lang en is niet pijnlijk. Draagt u contactlenzen? Dan moet u deze een langere tijd voor het onderzoek uit doen.
• harde lenzen één week voor de meting;
• zachte lenzen drie dagen voor de lensmeting.
Ook meet de assistent uw bloeddruk en neemt ze de vragenlijst met u
door. Tot slot wordt met u de operatiedatum gepland.
Hoe bereidt u zich voor?
Wat moet u voor de operatie thuis regelen?
• U heeft een recept gekregen voor oogdruppels. Deze moet u bij de
apotheek ophalen.
• Dat een familielid of kennis op de dag van de operatie met u meegaat. En dat degene u na de operatie met de auto naar huis kan
brengen.
• Dat er iemand bij u blijft wanneer u thuis komt. Uw geopereerde
oog is namelijk afgeplakt. U kunt hierdoor uw bril niet of moeilijk
dragen.
• Dat u paracetamol tabletten (pijnstillers) in huis heeft. Deze zijn
zonder recept te koop bij drogist of apotheek. Hoewel pijnstilling
vaak niet nodig is, is het goed dat u deze voor de zekerheid in huis
hebt.
• Zorg dat iemand thuis uw oog kan druppelen als u dit zelf niet
kunt. Dit kan een familielid of een verpleegkundige van de Thuiszorg voor u doen. Bij de apotheek zijn ook hulpmiddelen verkrijgbaar om zelfstandig uw oog te druppelen. Uw apotheek kan u
hierover een persoonlijk advies geven.
Een dag voor de operatie
Een werkdag voor de operatie neemt de polikliniek Oogheelkunde telefonisch contact met u op. U kunt dan eventuele vragen stellen.
Wat neemt u bij ieder bezoek mee?
• Uw geldig legitimatiebewijs (geldig paspoort, rijbewijs, identiteitskaart of vreemdelingenkaart).
• Uw patiëntenpas van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Heeft u nog
geen pas of kloppen de gegevens niet meer? Laat dan een (nieuPatientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 3 van 9
we) patiëntenpas maken voordat u naar uw afspraak gaat.
Dit kan op alle locaties van het Jeroen Bosch Ziekenhuis, behalve
Zaltbommel Gamerschestraat.
• Uw Actueel Medicatie Overzicht (AMO). Het is voor uw arts belangrijk te weten welke medicijnen u thuis gebruikt. Uw eigen apotheek
kan dit overzicht voor u uitprinten. Vraag hierom kort voordat u het
ziekenhuis bezoekt.
Medicatiegegevens delen
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis kan digitaal uw historisch medicatieoverzicht opvragen, maar alleen als u daar toestemming voor heeft
gegeven. Deze toestemming regelt u bij alle apotheken waar u uw
medicatie ophaalt, of online via www.ikgeeftoestemming.nl. Toch blijft
het ook dan belangrijk om uw papieren AMO mee te nemen naar het
ziekenhuis. Aan de hand van uw AMO controleren we welke medicatie
u op dit moment gebruikt. Na goedkeuring van de arts vermelden we
deze medicijnen in uw Elektronisch Patiënten Dossier.
Voorbereiding thuis op de dag van de operatie
Druppelen van het te opereren oog voor de operatie
Het is belangrijk dat u vóór de operatie thuis uw oog druppelt dat
geopereerd gaat worden. U heeft hiervoor een recept meegekregen.
Hierop staan vier soorten oogdruppels, Dexamethason®, Yellox®,
Tropicamide® en Phenylefrinehydrochloride®.
De set oogdruppels bestaat uit
twee flesjes en twee minims.
Minims zijn druppels in de kleine
verpakking voor eenmalig gebruik.
De minims opent u als volgt:
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 4 van 9
U pakt het minim vast met uw
ene hand. Met uw andere hand
trekt en draait u tegelijkertijd aan
de dop.
Wanneer druppelt u uw oog? Eén uur voor uw afspraak druppelt u uw oog.
U druppelt van alle vier de oogdruppels, twee druppels in het
oog dat geopereerd wordt. Druppel met een pauze van enkele
minuten.
Neem alle vier de oogdruppels mee naar het ziekenhuis!
Een uitgebreide instructie over druppelen vindt u in de Druppel App.
Hierin wordt stapsgewijs uitgelegd hoe u moet druppelen.
Waar let u nog meer op als u naar het ziekenhuis komt?
• Doe geen make-up op.
• Liever geen korset aandoen.
• Laat uw sieraden thuis.
• Neem een brillenkoker mee.
Nuchter
U hoeft niet nuchter te zijn. U mag gewoon eten en drinken. U neemt
thuis uw gebruikelijke medicijnen in, behalve uw plastablet(ten).
Deze neemt u pas ná de operatie in.
Waar meldt u zich?
Op het afgesproken tijdstip meldt u zich bij de aanmeldzuil van de polikliniek Oogheelkunde. De verpleegkundige roept u binnen op de OK.
Als u nog vragen heeft, dan kunt u deze met de verpleegkundige bespreken. In de voorbereidingskamer krijgt u verdovingsdruppels.
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 5 van 9
Als u aan de beurt bent, brengt de verpleegkundige u naar de operatiekamer. Houdt u er rekening mee dat u ongeveer twee uur in het
ziekenhuis bent.
Moment van controle voor de operatie
Artsen en verpleegkundigen controleren voor de operatie aan de hand
van een checklist of alles in orde is. Zijn alle benodigde materialen
aanwezig en in orde? Kloppen alle gegevens? Op verschillende momenten stellen zij ook vragen aan u. Soms heeft u een vraag al eerder
beantwoord. De herhaling van vragen is onderdeel van de checklist en
gebeurt dus bewust.
De verdoving
Kort voor de operatie wordt uw oog verdoofd door middel van druppels. Met deze verdoving voelt u geen pijn. U voelt wel dat er aan uw
oog gewerkt wordt. U voelt namelijk het druppelen van water op het
oog tijdens de operatie.
Bij druppelverdoving is het belangrijk dat u goed tijdens de operatie in
het microscooplicht kijkt. Op deze manier houdt u uw oog stil.
Wat gebeurt er bij een staaroperatie?
Op de operatiekamer ligt u in een speciale behandelstoel. Uw oog
wordt met jodium gereinigd en daarna afgedekt.
Tijdens de operatie wordt de kern van de lens vergruisd met ultrageluidsgolven (phako-emulsificatie).Vervolgens wordt de lens weggezogen. Het voordeel van deze techniek is dat de hele operatie door een
zeer kleine opening van het oog kan gebeuren. Als de troebele lens uit
het oog is gehaald, plaatst de arts vrijwel altijd een kunstlens in het
oog. Deze plaatst de arts meestal in uw eigen lenskapselzakje.
U krijgt geen hechtingen in uw oog.
Tijdens de operatie hoort u allerlei geluiden van het toestel waarmee
gewerkt wordt. Als u pijn heeft, of u voelt zich niet prettig, zeg dit dan.
U krijgt dan extra verdoving. Het is beter om niet te bewegen of te
hoesten. Mocht dit toch nodig zijn, zeg het ons!
De operatie duurt ongeveer vijftien minuten.
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 6 van 9
Wat gebeurt er na de operatie?
Na de operatie is uw geopereerde oog meestal afgeplakt met een
kapje en/of een gaasje. Na de operatie krijgt u een kop koffie/thee. Dan
wordt ook de nazorg met u doorgesproken. Zijn de controles gedaan en
voelt u zich goed? Dan mag u naar huis.
De eerste dagen na de operatie kunt u zwevende vlekjes of lichtsensaties of streepjes in het beeld zien. Dit komt vaker voor, u hoeft zich
hierover geen zorgen te maken. Tijdens de operatie heeft u een kraakheldere kunstlens in uw oog gekregen. In het begin is het mogelijk dat u moet wennen aan de helderheid van licht. Een zonnebril dragen kan dan een oplossing zijn.
Uw oog kan rood en gezwollen zijn. Dit is normaal en verdwijnt vanzelf.
Uw oog is de eerste dagen nog gevoelig. Dit verbetert wanneer u de
ogen druppelt.
Wat zijn de risico’s ?
Er komen bij deze operatie zelden complicaties voor. Toch kan het gebeuren dat een operatie gecompliceerder verloopt dan normaal. Zo kan
het voorkomen dat het lenskapsel tijdens de operatie breekt. Er moet
dan een ander soort kunstlens worden geplaatst dan oorspronkelijk de
bedoeling was. In uitzonderlijke gevallen is een tweede operatie nodig.
Het eindresultaat is vrijwel altijd goed.
Na de operatie kan een verhoogde oogboldruk optreden waardoor u
hoofd- of oogpijnklachten kunt krijgen. Ernstige complicaties als een
inwendige oogontsteking of netvliesloslating zijn zeldzaam.
Waar let u op als u weer thuis bent?
Na de operatie neemt u uw gebruikelijke medicijnen gewoon in.
U krijgt het volgende mee naar huis:
• twee eigen flesjes Dexamethason® en Yellox®;
• instructies over het druppelen van uw oog;
• adviezen en leefregels voor de eerste periode na de operatie.
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 7 van 9
Het is verstandig dat u het de eerste week na de operatie rustig aan
doet. U kunt gewoon uw dagelijkse dingen doen. Het is alleen beter om
niet zwaar te tillen, hoesten en flink te persen. Voorzichtig bukken mag
wel. We raden u aan om de eerste week na de operatie niet te zwemmen. Fietsen mag u wel.
Oogkapje
Het dragen van een bril kan u helpen om niet per ongeluk aan het
oog te zitten. Soms ziet u beter zonder bril. In dat geval mag u uw bril
afzetten. Om te voorkomen dat u in uw slaap in het oog wrijft, is het
verstandig om een week lang ‘s nachts het oogkapje voor te doen. Ogen schoonmaken
Het is wel noodzakelijk dat u uw oog en oogleden goed schoonmaakt.
Hoe u dit het beste kunt doen, leest u in de folder: ‘Na de staaroperatie’
(OOG-068). Deze folder krijgt u mee naar huis na de operatie. Druppelen
Voor een goede genezing van het oog, druppelt u het geopereerde oog
op de voorgeschreven tijden met de meegekregen medicijnen.
Met de medicijnen Dexamethason® en Yellox® druppelt u:
• de eerste en de tweede week 3x daags
• de derde week 2x daags
• de vierde week 1x daags
Na de vierde week stopt u met het druppelen van beide medicijnen. Het komt vaker voor dat u na het stoppen met druppels het
gevoel van een droog oog heeft. Dit verdwijnt vaak weer vanzelf.
Controles
We maken twee controleafspraken met u. Eén afspraak voor in de eerste week na de operatie en één voor vier tot zes weken na de operatie.
Wordt u nog aan uw ander oog geopereerd, dan is de tweede controleafspraak vier tot zes weken na de tweede oogoperatie. De eerste
afspraak is met de oogarts. De oogarts bekijkt hoe het herstel is na de
operatie.
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 8 van 9
Bij de tweede controleafspraak, na vier tot zes weken, komt u op controle bij de optometrist. U leest hierover meer in de folder ‘U heeft een
afspraak met de optometrist’ (OOG-018).
De optometrist voert verschillende oogmetingen bij u uit om te bekijken wat u daadwerkelijk bent gaan zien. Kort na de staaroperatie kunt
u namelijk nog niet optimaal in de verte zien of lezen. Het is een normaal verschijnsel om een donker randje opzij in beeld te zien. Meestal
is dit verschijnsel in enkele weken weer verdwenen. Daarom wordt pas
bij de laatste controle op de polikliniek de nieuwe sterkte van uw brillenglas bepaald. Als het nodig is om uw bril aan te passen, krijgt u van
de optometrist een nieuw brilrecept.
Wanneer belt u naar het ziekenhuis?
U belt naar het ziekenhuis, wanneer u na de ingreep:
• een pijnlijk, rood oog krijgt;
• acuut wazig gaat zien;
• forse lichtflitsen, zwevende troebelingen of andere verschijnselen.
Tijdens kantooruren belt u naar de polikliniek Oogheelkunde, telefoonnummer: (073) 553 60 60. Buiten kantooruren belt u naar de afdeling
Spoedeisende Hulp, telefoonnummer: (073) 553 27 00.
Heeft u nog vragen?
Heeft u vragen over de operatie? Dan kunt u bellen naar de polikliniek
Oogheelkunde.
U kunt ook mailen naar: [email protected].
Voor meer informatie kunt u kijken op de website: www.jbz.nl/oogheelkunde.
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 9 van 9