Nieuwe vorm van colistineresistentie: België volgt de situatie op

Nieuwe vorm van colistineresistentie: België volgt de situatie op Eind november 2015 hebben Chinese wetenschappers een tot dan onbekend gen, het mcr‐1, in bacteriën ontdekt. Dit gen veroorzaakt bij bacteriën een nieuwe vorm van resistentie tegen het antibioticum colistine. In België is midden december het gen in één bacterie afkomstig uit kippenvlees teruggevonden. Volksgezondheid en het FAVV laten weten dat er momenteel geen gevaar is voor de bevolking en herinnert eraan dat vlees van gevogelte sowieso altijd zeer goed moet gekookt of gebakken worden en dat een goede hygiëne in de keuken noodzakelijk is. AMCRA, het kenniscentrum voor antibioticagebruik en ‐resistentie bij dieren in België, heeft intussen aan dierenartsen en veetelers gevraagd de grootste voorzichtigheid aan de dag te leggen met antibioticagebruik en in het bijzonder met colistine. Europa Naar aanleiding van de Chinese publicatie, heeft het Europese referentielabo voor antimicrobiële resistentie de nationale referentielabo’s van de EU‐lidstaten ingelicht. Meerdere nationale referentielaboratoria hebben daarop het initiatief genomen om na te gaan of het nieuwe mcr‐1 gen ook aanwezig was in de stalen van hun collecties. Midden december heeft het laboratorium van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) het gen gevonden in één bacteriestam uit kippenvlees. Vrijwel tegelijkertijd hebben andere Europese landen laten weten dat ook bij hen in enkele gevallen het resistentie‐gen is ontdekt in bacteriestammen van varkens, pluimvee of mensen. Het gaat onder andere om het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Nederland en Frankrijk. Dierenartsen Colistine wordt hoofdzakelijk door dierenartsen en veetelers gebruikt in ons land en de laatste jaren daalt het gebruik ervan. AMCRA heeft aan alle dierenartsen en veetelers met nadruk gevraagd het gebruik van colistine tot een absoluut minimum te beperken en na te gaan of er alternatieven kunnen gebruikt worden. Aan dierenartsen is ook gevraagd zoveel mogelijk preventieve maatregelen te nemen, zoals bijvoorbeeld optimaal aangepaste voedingsschema’s, het naleven van bioveiligheid en hygiëne maatregelen en goede vaccinatie om immuniteit van de dieren te optimaliseren. Volksgezondheid Het mcr‐1 gen is ‘horizontaal overdraagbaar’ tussen de verschillende bacteriën behorend tot eenzelfde familie. Dit betekent dat de resistentie kan ‘overstappen’ van bacterie A naar bacterie B en zo ook bacterie B resistent maken tegen colistine. Dergelijke resistentieoverdracht kan gebeuren bij dieren en is niet ondenkbaar bij de mens. Er is momenteel geen gevaar voor de volksgezondheid in ons land. In de humane geneeskunde is het aandeel van colistine in het totale gebruik van antibiotica zeer beperkt. Het wordt immers enkel bij patiënten met complexe infecties als laatste redmiddel gebruikt in een zogenaamde laatstelijnsbehandeling, nadat alle andere vormen van antibiotica tevergeefs werden toegediend. Het mcr‐1 gen maakt bacteriën dus niet gevaarlijker, maar het kan een behandeling moeilijker maken als de bacterie eveneens resistent is tegen andere antibiotica. Opvolging In ons land wordt de situatie opgevolgd door alle betrokken diensten: de FOD Volksgezondheid, het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV), de nationale referentiecentra voor enterobacteriën, het Centrum voor Onderzoek in de Diergeneeskunde en Agrochemie (CODA), het Federaal Voedselagentschap, AMCRA en de beleidscellen van ministers Willy Borsus van Landbouw en Maggie De Block van Volksgezondheid. Zij overleggen ook geregeld met de Europese instellingen bevoegd voor voedselveiligheid en gezondheid en met de andere EU‐landen waar bacteriën met het gen ontdekt zijn.