DE FINANCIËLE BIJSLUITER: DIRECT ZIEN HOE EEN COMPLEX FINANCIEEL PRODUCT IN ELKAAR ZIT ALLE INFORMATIE OVER DE FINANCIËLE BIJSLUITER: • Wat heeft u eraan? • Hoe gebruikt u 'm? ijzer W s e i K anciële ducten te n i F e g i pro nd Met hanel f inanciële m.b.v. om s vergelijken sluiter j ciële Bi n a n i F de • Wat moet u nog meer weten? LEES EERST DE FINANCIËLE BIJSLUITER WANNEER U EEN COMPLEX FINANCIEEL PRODUCT GAAT KOPEN Als mondige consument bent u gewend kritisch te kiezen. Maar hoe doet u dat bij financiële producten en diensten? Die worden steeds ingewikkelder. Hoe weet u wat u koopt, als u een levensverzekering, een beleggingshypotheek of aandelenleaseproduct neemt? Hoe zitten die producten in elkaar? En vooral: wat zijn de kansen en de risico’s? Om u meer inzicht te geven in complexe financiële producten introduceert de Autoriteit Financiële Markten (Autoriteit-FM) in opdracht van het ministerie van Financiën de Financiële Bijsluiter. WAT IS DE FINANCIËLE BIJSLUITER? De Financiële Bijsluiter krijgt u voordat u een complex financieel product koopt. U vindt er alle essentiële informatie over dat product: hoe het werkt, het rendement, de kosten, de risico’s en de belangrijkste voorwaarden. De Financiële BijU denkt aan een spaar- of sluiter stelt u bovendien in staat gemakkelijker producten met beleggingshypotheek. elkaar te vergelijken en zodoende een weloverwogen keuze Maar hoe zit het met de kosten te maken. Ten slotte weet u dankzij de Bijsluiter beter op van de verschillende aanbieders? welke punten u moet letten en wat u kunt doen bij vragen of En de voorwaarden? klachten. Lees de Financiële Bijsluiters! De Autoriteit-FM houdt toezicht op de Financiële Bijsluiter. 2 HOE WEET U OF ER EEN FINANCIËLE BIJSLUITER IS VOOR BIJ WELKE PRODUCTEN HOORT EEN FINANCIËLE BIJSLUITER? HET PRODUCT DAT U KOPEN De Bijsluiter is verplicht bij complexe financiële producten die in WILT? Nederland worden aangeboden. Een financieel product is com- Aanbieders van plex als aan twee voorwaarden is voldaan: complexe financiële 1. Het product bestaat uit een combinatie van enerzijds beleggen producten zijn verplicht een Financiële en anderzijds verzekeren, sparen of lenen. 2. De waarde van het product is onzeker, omdat het rende- Bijsluiter beschikbaar ment afhangt van de marktontwikkelingen. Een goed voorbeeld te stellen en daarvan van een complex financieel product is de beleggingshypotheek. duidelijk melding te Deze bestaat meestal uit een geldlening en een belegging in maken. Advertenties aandelen, obligaties enzovoort. Ook aandelenleaseproducten en en andere reclame- beleggingsfondsen zijn complexe financiële producten. Geen uitingen moeten daar- Financiële Bijsluiter is nodig voor bijvoorbeeld schadeverzeke- om altijd zijn voorzien ringen, ‘losse’ aandelen, obligaties en opties en voor producten van de volgende die in het buitenland worden gekocht. standaardzin: “Voor dit product is een Financiële WANNEER ONTVANGT U DE FINANCIËLE BIJSLUITER? Bijsluiter opgesteld met informatie over De Financiële Bijsluiter ontvangt u kosteloos voordat u de over- het product, de kosten eenkomst sluit. Koopt u via een verzekeringsadviseur, dan moet en de risico’s. Vraag deze u de Bijsluiter dus tijdig overhandigen. Koopt u via het inter- erom en lees hem net, dan kunt u de Financiële Bijsluiter downloaden vóór u het voordat u het product aanmeldingsformulier inzendt. LET OP: bij aankopen via de koopt.” 3 beurs of de telefoon gelden verschillende regels over verstrekking van de Financiele Bijsluiter. Deze regels worden toegelicht op www.definancielebijsluiter.nl. WELKE INFORMATIE TREFT U AAN IN DE FINANCIËLE BIJSLUITER? De Financiële Bijsluiter is opgesteld volgens een vast, wettelijk voorgeschreven stramien. Standaardkopjes, -zinnen en -tabellen maken het u gemakkelijker om de producten van verschillende aanbieders te vergelijken. Deze standaardteksten en de voorgeschreven tabellen kunt u vinden op www.definancielebijsluiter.nl. WIE IS VERANTWOORDELIJK VOOR DE FINANCIËLE BIJSLUITER? U belegt uw geld in een studiespaarplan, voor als ze straks groot Het is de verantwoordelijkheid van de aanbieders om te zijn. Wat kan uw inleg opleveren zorgen dat de Financiële Bijsluiters zowel correct als bij aanbieder A en wat bij aanbie- beschikbaar zijn. De Autoriteit-FM houdt hierop toezicht. der B? Hoe zit het als u halverwe- Het toezicht is bedoeld om een ordelijk en transparant ge de looptijd wilt stoppen? marktproces te bevorderen en de verhoudingen tussen de De Financiële Bijsluiters geven marktpartijen zuiver te houden. Tot het laatste behoort ook de antwoord. 4 bescherming van de particuliere consument. De AutoriteitFM is een zelfstandig bestuursorgaan, dat haar taken uitoefent in opdracht van het ministerie van Financiën. VRAGEN OF KLACHTEN OVER DE FINANCIËLE BIJSLUITER? BEL DE TOEZICHTSLIJN! Heeft u een vraag over de Financiële Bijsluiter die u bij het product krijgt, neem dan contact op met de aanbieder. Heeft u een klacht, volgt u dan de klachtenprocedure die beschreven staat in de Financiële Bijsluiter. De Autoriteit-FM bemiddelt niet bij klachten, maar let er wel op dat klachten afdoende en binnen een redelijke termijn worden afgehandeld. Meent u dat de informatie in een Financiële Bijsluiter onjuist, misleidend of onduidelijk is, dan kunt u dat melden bij de Autoriteit-FM. Deze kan dan maatregelen treffen om herhaling te voorkomen. Zo nodig kan de Autoriteit-FM een onderzoek instellen naar de betreffende aanbieder. Uw melding kunt u doorgeven aan de Toezichtslijn, mailen via www.definancielebijsluiter.nl of sturen naar Postbus 11723, 1001 GS Amsterdam. Meer informatie? Kijk dan op: www.definancielebijsluiter.nl of bel de Toezichtslijn: 0900 - 5400 540 (ma t/m vrij van 09.00 - 17.00 uur, € 0,35 per gesprek). 5 HOE ZIET EEN FINANCIËLE BIJSLUITER ERUIT? De inhoud van de Financiële Bijsluiter is afhankelijk van het financiële product dat beschreven is. De Autoriteit-FM onderscheidt 4 modellen voor respectievelijk verzekeringsovereenkomsten met recht op winstdeling, beleggingsfondsen, effectenleaseproducten en beleggingsverzekeringen en spaarkasovereenkomsten. De opbouw van de 4 modellen is in grote lijnen gelijk. Hier volgt een schematische weergave van de opbouw van de Financiële Bijsluiter: Hier staan het logo en de naam van de financiële instelling die het product aanbiedt. Hier komt de naam van het product. Over de Financiële Bijsluiter Hier vindt u algemene informatie over de Bijsluiter en wat daarvan de bedoeling is. 1 Wat houdt [PRODUCTNAAM] in? Onder dit kopje geeft de aanbieder een beknopte beschrijving van het product. 2 Wat zijn de financiële risico’s van [PRODUCTNAAM]? Dit stukje attendeert u vrij gedetailleerd op de mogelijkheid van tegenvallende of zelfs negatieve resultaten bij een ongunstige ontwikkeling van de markt. 6 3 Waartoe verplicht u zich financieel als u [PRODUCTNAAM] koopt? Hier ziet u precies wat u moet betalen om deel te nemen aan het product. Dus welke kosten of premie(s) u moet betalen per maand, per jaar enzovoort, of eventueel welke koopsom u moet storten. 4 Voorbeelden van rendementen en kosten De tabellen zijn uitsluitend bedoeld als voorbeeld: u kunt er dus geen rechten aan ontlenen. Wel geeft elke tabel u een goede indruk van het rendement dat u met het product in kwestie kunt behalen bij drie verschillende scenario’s: 1. op basis van een pessimistisch rendement (indien het niet zo goed gaat op de markten); 2. op basis van een doorsnee bruto rendement van 4%; 3. op basis van het historisch rendement. De eerste twee rendementsscenario’s zijn voor alle aanbieders gelijk. Op de rendementen zijn alle kosten die de aanbieder berekent in mindering gebracht. Dat vergemakkelijkt het vergelijken met concurrerende producten. Ook krijgt u een indicatie van de opbrengst bij voortijdig beëindigen van de overeenkomst (de verkoop- of afkoopwaarde). Voor meer informatie over de voorbeeldrendementen en het gebruik van de tabellen kijkt u op www.definancielebijsluiter.nl. 7 5 Kunt u uit [PRODUCTNAAM] stappen en wat zijn de gevolgen? Hier vindt u nuttige informatie over zaken als voorwaarden voor afkoop, kosten van voortijdige beëindiging en hoe u moet opzeggen. Zijn er fiscale consequenties verbonden aan de afkoop, dan wordt u daar ook op gewezen. 6 Wat gebeurt er bij overlijden? Hier ziet u welke uitkering uw partner of andere nabestaanden krijgen bij overlijden vóór de einddatum en welke fiscale regels eventueel van toepassing zijn. 7 Welke informatie is van belang voor de inkomstenbelasting? Hier leest u welke fiscale regels van toepassing zijn op het product. 8 Hoe handelt u bij klachten? Hier staat wat u moet doen bij vragen of klachten over de Financiële Bijsluiter. 9 Is er een wettelijk garantiestelsel van toepassing op [PRODUCTNAAM]? Wel of geen garantieregeling, u leest het hier. Meer informatie over de verschillende garantiestelsels vindt u op www.definancielebijsluiter.nl. 10 Wie houdt toezicht op [NAAM PRODUCT] Hier leest u dat de Autoriteit-FM toezicht houdt op de aanbieder van het product en wat dat inhoudt. Tevens vindt u het telefoonnummer (0900-5400 540) en de website www.autoriteit-fm.nl van de Autoriteit-FM. 8 In een aantal gevallen worden (ook) de volgende artikelen in de Financiële Bijsluiter opgenomen: 11 Heeft u bedenktijd? Of u bedenktijd heeft en hoe lang deze tijd is leest u hier. 12 Welke informatie moet u aan een financiële onderneming verstrekken? Afhankelijk van het financiële product dat u koopt moet u bepaalde informatie verstrekken, zoals een werkgeversverklaring of een kopie van een legitimatiebewijs. 13 Het toepasselijk recht In bijna alle gevallen is het Nederlandse Recht van toepassing. 14 Toetsing en registratie bij het BKR Hier leest u of uw financiële situatie bij het aangaan van het product wordt getoetst bij het Bureau Krediet Registratie (BKR) in Tiel (bijvoorbeeld bij aandelenleaseproducten). 15 Hoe kunt u verdere informatie verkrijgen? Op deze plaats vermeldt de aanbieder het (web)adres waar u meer informatie kunt opvragen. 16 Overige informatie Hier vindt u de overige informatie die de aanbieder over dit product kan geven. 9 KIESWIJZER De Financiële KiesWijzer aan de achterzijde is bedoeld om u te helpen kiezen uit maximaal 3 vergelijkbare financiële producten. U doet dit aan de hand van de Financiële Bijsluiters die u van de verschillende aanbieders heeft gekregen. GEBRUIKSAANWIJZING: 1. Zet bovenin de namen van de producten die u snel en overzichtelijk met elkaar wilt vergelijken. 2. Vul aan de hand van de Financiële Bijsluiters de kolommen punt voor punt in. De nummers hieronder komen overeen met die in de Financiële Bijsluiter. 3. Vergelijk de diverse uitkomsten en doe er uw voordeel mee. U wilt gaan beleggen, bijvoorbeeld via een beleggingsfonds of aandelenlease. Wat zijn de risico's? Met de Financiële Bijsluiters ernaast kunt u beter vergelijken. TIPS: • Eventueel kunt u zelf aan de diverse ingevulde antwoorden een score toekennen (al dan niet na weging). Dat kan het beslissingsproces vergemakkelijken. • U hoeft natuurlijk niet elke rubriek in te vullen. Afhankelijk van de productcategorie zullen er ook rubrieken zijn die u niet kunt invullen. Het belangrijkste is dat u een goede productvergelijking voor uzelf kunt maken. • Het invullen van de Financiële KiesWijzer is meteen een goed hulpmiddel om meer begrip te krijgen van hoe het financiële product dat u kopen wilt in elkaar zit. Vul deze dus altijd in, ook als u slechts in één product van één aanbieder bent geïnteresseerd. • Let op! Niet alle informatie uit de Financiële Bijsluiter is opgenomen in de Financiële KiesWijzer. Kijk of u iets mist dat belangrijk voor u is. Meer informatie? Kijk dan op: www.definancielebijsluiter.nl of bel de Toezichtslijn: 0900 - 5400 540 (ma t/m vrij van 09.00 - 17.00 uur, € 0,35 per gesprek). DE FINANCIËLE KIESWIJZER Naam aanbieder: Naam product: 1. ALGEMENE PRODUCTKENMERKEN: - Doel: - Looptijd of eindleeftijd: - Belegging premies of koopsom in: - Zelf beleggingskeuze maken JA/NEE: - Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid meeverzekerd JA/NEE: - Kan ik een schuld overhouden? 2. FINANCIËLE RISICO’S: - Gegarandeerd rendement ja/nee* ja/nee* ja/nee* - Garantie op premie-inleg ja/nee* ja/nee* ja/nee* - Maximumrisico: ja/nee* ja/nee* ja/nee* - Heb ik bedenktijd? ja/nee* ja/nee* ja/nee* - Kosten bij tussentijds beëindigen ja/nee* ja/nee* ja/nee* - Fiscale consequenties ja/nee* ja/nee* ja/nee* - Kan ik eerder uitstappen? ja/nee* ja/nee* ja/nee* - Premie/koopsom fiscaal aftrekbaar IB ja/nee* ja/nee* ja/nee* - Eventuele uitkering t.z.t. belastbaar ja/nee* ja/nee* ja/nee* - Opgebouwde waarde belastbaar in box 3 ja/nee* ja/nee* ja/nee* 3. PREMIE per maand/kwartaal/jaar*: of koopsom: 4. (VOORBEELD)RENDEMENT MINUS KOSTEN: Bij afkoop na / looptijd van ... jaar: - Op basis van pessimistisch rendement: - Op basis van 4% rendement: - Op basis van historisch rendement: Bij afkoop na / looptijd van ... jaar: - Op basis van pessimistisch rendement: - Op basis van 4% rendement: - Op basis van historisch rendement: Op einddatum, dus na ... jaar: - Op basis van pessimistisch rendement: - Op basis van 4% rendement: - Op basis van historisch rendement: 5. TUSSENTIJDS BEËINDIGEN: 6. UITKERING BIJ OVERLIJDEN (% VAN INLEG): 7. FISCAAL REGIME: 8. WETTELIJK GARANTIESTELSEL Ruimte voor eventuele opmerkingen en/of overige voor u relevante info: * Doorstrepen wat niet juist is. Meer informatie? Kijk dan op: www.definancielebijsluiter.nl of bel de Toezichtslijn: 0900 - 5400 540 (ma t/m vrij van 09.00 - 17.00 uur, € 0,35 per gesprek). Voor alle duidelijkheid: De Financiële Bijsluiter