Biogasvereniging Achterhoek Jaap Uenk, Dofco B.V. Jeroen de Veth, Trinergie Münster, 6 februari 2012 1 Waarom drogen van digestaat of mest? 1. Benutting van restwarmte voor lagere afvoerkosten 2. Maken half-fabrikaat voor mestkorrels 3. Waardeverhoging als meststof 4. Besparing logistieke- en opslagkosten 5. Exportwaardig maken van meststof Münster, 6 februari 2012 2 Methoden drogen of ontwateren? 1. Mechanische ontwatering (+ water) 2. Thermisch drogen, waterverdampen 3. Composteren, waterverdampen Münster, 6 februari 2012 3 PAD technologie 1. PAD = Pulverized Air Drying technologie 2. Mechanische ontwatering zonder verdamping 3. Luchtstromen met hoge snelheid door cyclonen 4. Energiebesparing 70 – 75% vergeleken met thermisch drogen Münster, 6 februari 2012 4 Proef PAD technologie • • • • Bij BioValor in Arnhem 4 big bags dikke fractie Heeten (1.600 kg) Pre-testen en feitelijke proef Materiaal is geschikt voor de proef Münster, 6 februari 2012 5 PAD total overview Münster, 6 februari 2012 6 Münster, 6 februari 2012 7 Münster, 6 februari 2012 8 Münster, 6 februari 2012 9 Münster, 6 februari 2012 10 Münster, 6 februari 2012 11 Münster, 6 februari 2012 12 Münster, 6 februari 2012 13 Massabalans • • • • Ingaand 790 kg (28,5%DS) Uitgaand 326 kg product (57,8% DS) Proeftijd 49 minuten Per uur: 967 kg met 400 kg eindproduct Münster, 6 februari 2012 14 Energiebalans • • • • • • Blowers van 54 kW en 93 kW Dosering 1,5 kW Verbruik: 148,5 kWh el per uur Waterafscheiding 568 kg per uur Per ton water is dit 261 kWh el Besparing tov thermisch drogen: 46,5% Münster, 6 februari 2012 15 Analyse afgescheiden water Abfiltrierbare Stoffe 491 mg/l pH-Wert 9,39 Chem. Sauerstoffbedarf 440 O₂/l Gesamttrockenrückstand 1.060 mg/l Stickstoff ges. Münster, 6 februari 2012 97,9 mg/l 16 Business case bij 5 ton per uur (1) Capaciteit DS ingaand t/j Eindproduct DS eindproduct t/j Elektriciteit drogen kWh/t water 160 Afschrijving jaar 10 Elektriciteitstarief € / kWh 0,08 Münster, 6 februari 2012 % % 35.000 28,5 11.500 85 17 Business case bij 5 ton per uur (2) Biomassa €/jaar Personeelslasten €/jaar Stroomkosten €/jaar Onderhoud/reparaties €/jaar Afschr. / kap. lasten €/jaar 195.000 Overhead €/jaar 20.000 Totale kosten €/jaar 678.000 Münster, 6 februari 2012 0 70.000 298.000 45.000 18 Business case bij 5 ton per uur (3) Directe kosten €/jaar 413.000 265.000 Indirecte kosten €/t Totale jaarkosten €/t 678.000 Kostprijs input biomassa €/t Kostprijs eindproduct €/t 19 58 Münster, 6 februari 2012 19 Openstaande vragen • • • • • Bedrijfszekerheid bij 7.000 draaiuren/jaar Milieueffecten (geluid, stof, etc.) Kosten afvoer afgescheiden water Kosten korrelen van het eindproduct Vergelijking business-case met thermisch drogen met restwarmte Münster, 6 februari 2012 20 Vervolg proef BioValor • • • Tweede proef in februari (dikke fractie) Antwoorden openstaande vragen Beoordeling resultaten en rapportage Münster, 6 februari 2012 21 Openstaande vragen • • • • • Bedrijfszekerheid bij 7.000 draaiuren/jaar Milieueffecten (geluid, stof, etc.) Kosten afvoer afgescheiden water Kosten korrelen van het eindproduct Vergelijking business-case met thermisch drogen met restwarmte Münster, 6 februari 2012 22 WUR Livestock Research • • • • • Digestion of products with high lignine content Search for high potential energy crops Biomass yield, production cost and fermentation Final report september 2011 Experimental setup -> BvA & FH Münster Münster, 6 februari 2012 23 Interesting C4 plants • Winterrye & Sorghum bicolor gives high yield on sandy soils, are easy kept in storage and are expected to be easily fermented. • High expectation of Miscanthus x giganteus and Hungarian energy grass Szarvasi-1. • Harvest Miscanthus: December to April • Practical experience needed Münster, 6 februari 2012 24 WUR Food & Biobased Research • • • • Techniques for digesting high lignine content Digesting of manure solid fraction only Seperating digestate and refeeding solids Pre-digesting manure and co-products by means of: • • • • Temperature increase pH adjustment Adding enzymes Combination • Short term digestion under normal circumstances followed by separation, above pre-digestion techniques for solids only and refeed. • Final report oktober 2011 Münster, 6 februari 2012 25 Technieken voorbehandeling • • • • • Enzymen Zuren Basen Hoge temperatuur Combinaties Münster, 6 februari 2012 26 Behandeling met enzymen • DSM: 10% meer biogas, 30% korter vergisten • Positief effect op voederwaarde beheersgras • Enzymen via schimmels (stro, 90d, 28%>) Münster, 6 februari 2012 27 Verhoging temperatuur • Temperatuur 100˚C of hoger • Rundveemest 20 min.: totaal 24% meer gas • Verblijftijd 10 dagen: 57% meer gas • Hogere temperatuur: lagere gasproductie!! • Bij 180˚C: vorming giftige stoffen (HMF) • Bermgras en natuurgras: 100-120˚C Münster, 6 februari 2012 28 Behandeling met zuren • • • • • • Organische en anorganische zuren Anorganische zuren: neutralisatie met base Organische zuren: omzetting in methaan Organische zuren duurder dan anorganische Bij hoge temperatuur kans op HMF Zuren kunnen (bouw)materialen aantasten Münster, 6 februari 2012 29 Behandeling met base • • • • Natronloog, calciumhydroxide, calciumoxide Ammonia komt vrij als gas (gaswasser nodig) Neutralisatie via omzetting CO2 (dus >%CH4) 100˚C + Ca(OH)2 = • 75% meer CH4 uit varkensmest • 207% meer CH4 uit stro • Voor- of tussenbehandeling mogelijk Münster, 6 februari 2012 30 Experimenten met enzymen • DSM heeft toegezegd te willen participeren • Uitvoering experimenten in april 2012: • Bermgras en natuurgras • Miscanthus en Szarvasi-1 • Miniatuurvergister FH Münster • Opzet experimenteel ontwerp • Mogelijk NDA noodzakelijk Münster, 6 februari 2012 31 Experimenten met temp + base • Behandeling met 100˚C + Ca(OH)2 • Varkens- en rundveemest • Bermgras en stro • Miniatuurvergister FH Münster • Opzet experimenteel ontwerp Münster, 6 februari 2012 32