samenvatting van de productkenmerken 1. naam van het

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
1.
NAAM VAN HET GENEESMIDDEL
Zoloft 25, filmomhulde tabletten 25 mg
Zoloft 50, filmomhulde tabletten 50 mg
Zoloft 100, filmomhulde tabletten 100 mg
Zoloft 20 mg/ml, concentraat voor oplossing voor oraal gebruik
2.
KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING
Zoloft 25, filmomhulde tabletten bevatten sertralinehydrochloride overeenkomend met 25 mg
sertraline.
Zoloft 50, filmomhulde tabletten bevatten sertralinehydrochloride overeenkomend met 50 mg
sertraline.
Zoloft 100, filmomhulde tabletten bevatten sertralinehydrochloride overeenkomend met 100 mg
sertraline.
Zoloft 20 mg/ml, concentraat voor oplossing voor oraal gebruik bevat 20 mg sertraline (als
hydrochloride) per ml.
Hulpstoffen met bekend effect: butylhydroxytolueen, ethanol en glycerol.
Voor de volledige lijst van hulpstoffen, zie rubriek 6.1.
3.
FARMACEUTISCHE VORM
Zoloft filmomhulde tabletten:
Filmomhulde tabletten.
Zoloft 25, filmomhulde tabletten zijn witte capsulevormige (8,2 x 3,3 mm) filmomhulde tabletten, aan
één zijde gemerkt met "PFIZER", aan de andere zijde met "ZLT25".
Zoloft 50, filmomhulde tabletten zijn witte capsulevormige (10,3 x 4,2 mm) filmomhulde tabletten,
aan één zijde gemerkt met "PFIZER", aan de andere zijde met "ZLT50" en voorzien van een
breukstreep. De tablet kan in 2 gelijke doses verdeeld worden.
Zoloft 100, filmomhulde tabletten zijn witte capsulevormige (13,1 x 5,2 mm) filmomhulde tabletten,
aan één zijde gemerkt met "PFIZER", aan de andere zijde met "ZLT100".
Zoloft concentraat voor oplossing voor oraal gebruik:
Bruine glazen fles, die een heldere, kleurloze oplossing bevat. De fles heeft een schroefdop met een
gekalibreerde pipet, die in de dop zit verwerkt.
4.
KLINISCHE GEGEVENS
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
1
4.1
Therapeutische indicaties
Sertraline is geïndiceerd voor de behandeling van:
Depressieve episodes. Preventie van heroptreden van depressieve episodes.
Paniekstoornis, met of zonder agorafobie.
Obsessieve compulsieve stoornis (OCS) bij volwassenen en pediatrische patiënten in de leeftijd van 617 jaar.
Sociale angststoornis.
Posttraumatische stressstoornis (PTSS).
4.2
Dosering en wijze van toediening
Dosering
Aanvangsbehandeling
Depressie en OCS
De behandeling met sertraline dient te worden gestart met een dosis van 50 mg/dag.
Paniekstoornis, PTSS en sociale angststoornis
De behandeling dient te worden gestart met 25 mg/dag. Na één week dient de dosis te worden
verhoogd tot 50 mg eenmaal daags. Dit doseringsschema blijkt de frequentie van bijwerkingen die kort
na aanvang van de behandeling optreden en karakteristiek zijn voor een paniekstoornis, te verminderen.
Titrering
Depressie, OCS, paniekstoornis, sociale angststoornis en PTSS
Patiënten die niet reageren op een dosis van 50 mg kunnen baat hebben bij dosisverhogingen.
Dosisveranderingen dienen te worden doorgevoerd in stappen van 50 mg met intervallen van
tenminste 1 week, tot een maximum van 200 mg/dag. Veranderingen in dosis mogen niet vaker dan
eenmaal per week doorgevoerd worden vanwege de eliminatiehalfwaardetijd van 24 uur van sertraline.
De eerste tekenen van therapeutisch effect kunnen binnen 7 dagen gezien worden. Meestal zijn echter
langere periodes nodig voordat de therapeutische respons zichtbaar wordt, vooral bij OCS.
Onderhoud
De dosering bij langetermijnbehandeling dient op het laagste werkzame niveau gehouden te worden,
met verdere aanpassing afhankelijk van de therapeutische respons.
Depressie
Behandeling over een langere termijn kan ook geschikt zijn voor preventie van het heroptreden van
depressieve episodes (MDE). In de meeste gevallen is de aanbevolen dosis voor preventie van het
heroptreden van MDE gelijk aan de dosis die wordt gebruikt tijdens de huidige episode. Patiënten met
depressie dienen gedurende een voldoende lange periode van tenminste 6 maanden behandeld te
worden om er zeker van te zijn dat ze vrij zijn van symptomen.
Paniekstoornis en OCS
Voortgezet gebruik bij paniekstoornis en OCS dient regelmatig geëvalueerd te worden aangezien
preventie van het heroptreden voor deze stoornissen niet aangetoond is.
Gebruik bij ouderen
Bij ouderen dient voorzichtig gedoseerd te worden, aangezien het risico op hyponatriëmie bij ouderen
hoger kan zijn (zie rubriek 4.4).
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
2
Gebruik bij leverinsufficiëntie
Het gebruik van sertraline bij patiënten met leveraandoeningen dient voorzichtig te geschieden. Bij
patiënten met leverfunctiestoornissen dient een lagere of minder frequente dosis te worden gebruikt
(zie rubriek 4.4).
Sertraline dient niet gebruikt te worden in geval van ernstige leverfunctiestoornis aangezien hiervoor
geen klinische gegevens beschikbaar zijn (zie rubriek 4.4).
Gebruik bij nierinsufficiëntie
Aanpassing van de dosering bij patiënten met nierinsufficiëntie is niet nodig (zie rubriek 4.4).
Pediatrische patiënten
Kinderen en adolescenten met een obsessieve compulsieve stoornis
Leeftijd 13-17 jaar: Start met 50 mg eenmaal daags.
Leeftijd 6-12 jaar: Start met 25 mg eenmaal daags. Na één week kan de dosering worden verhoogd tot 50
mg eenmaal daags.
In het geval de respons minder is dan gewenst, kunnen hierop volgende doses indien nodig worden
verhoogd in stappen van 50 mg gedurende een aantal weken. De maximale dosering is 200 mg per dag.
Bij het verhogen van de dosis van 50 mg dient echter rekening gehouden te worden met het over het
algemeen lagere lichaamsgewicht van kinderen in vergelijking met dat van volwassenen.
Dosisveranderingen dienen niet te worden doorgevoerd met intervallen van minder dan één week.
De werkzaamheid bij een pediatrische depressieve stoornis is niet aangetoond.
Er zijn geen gegevens beschikbaar over kinderen jonger dan 6 jaar (zie ook rubriek 4.4).
Wijze van toediening
Sertraline dient eenmaal daags worden toegediend, dan wel 's morgens, dan wel 's avonds.
Sertraline tabletten kunnen zowel met als zonder voedsel worden toegediend.
Sertraline concentraat voor oplossing voor oraal gebruik kan zowel met als zonder voedsel worden
toegediend. Sertraline concentraat voor oplossing voor oraal gebruik dient vóór gebruik te worden
verdund (zie rubriek 6.6).
Onttrekkingsverschijnselen die waargenomen zijn na stoppen met sertraline
Abrupte beëindiging dient te worden vermeden. Als de behandeling met sertraline wordt gestopt, dient
de dosis geleidelijk te worden verlaagd over een periode van tenminste één tot twee weken om het
risico op onttrekkingsverschijnselen te verminderen (zie rubrieken 4.4 en 4.8). Indien zich
ondraaglijke symptomen voordoen na een dosisverlaging of na afbreken van de behandeling, kan
worden overwogen om de eerder voorgeschreven dosis te hervatten. Vervolgens kan de arts doorgaan
met het verlagen van de dosis, maar in een geleidelijker tempo.
4.3
Contra-indicaties
Overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor één van de in rubriek 6.1 vermelde hulpstoffen.
Gelijktijdig gebruik van irreversibele monoamine-oxidase remmers (MAO remmers) is gecontraindiceerd vanwege het risico op het serotoninesyndroom met symptomen zoals agitatie, tremor en
hyperthermie. De behandeling met sertraline dient niet gestart te worden gedurende tenminste 14
dagen na beëindiging van de behandeling met een irreversibele MAO remmer. De behandeling met
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
3
sertraline dient tenminste 7 dagen voor het starten van de behandeling met een irreversibele MAO
remmer beëindigd te worden (zie rubriek 4.5).
Gelijktijdige inname van pimozide is gecontra-indiceerd (zie rubriek 4.5).
Bij gebruik van disulfiram is sertraline concentraat voor oplossing voor oraal gebruik gecontraindiceerd vanwege het alcohol gehalte van het concentraat (zie rubrieken 4.4 en 4.5).
4.4
Bijzondere waarschuwingen en voorzorgen bij gebruik
Serotoninesyndroom (SS) of maligne neurolepticasyndroom (MNS)
Het ontwikkelen van potentieel levensbedreigende syndromen zoals het serotoninesyndroom (SS) of
het maligne neurolepticasyndroom (MNS) is gemeld bij gebruik van SSRIs, waaronder behandeling
met sertraline. Het risico op SS of MNS bij SSRIs neemt toe bij gelijktijdig gebruik van andere
serotonerge geneesmiddelen (waaronder andere serotonerge antidepressiva, triptanen), met
geneesmiddelen die het metabolisme van serotonine nadelig beïnvloeden (waaronder MAOIs,
bijvoorbeeld methyleenblauw), antipsychotica, andere dopamine-antagonisten en met opiaten.
Patiënten moeten worden gecontroleerd op het optreden van voortekenen en symptomen van het SS of
MNS syndroom (zie rubriek 4.3).
Overschakelen van selectieve serotonine-heropnameremmers (SSRIs), antidepressiva of antiobsessieve geneesmiddelen
Er is beperkte ervaring uit gecontroleerd onderzoek betreffende de optimale timing bij het
overschakelen van SSRIs, antidepressiva of anti-obsessieve geneesmiddelen op sertraline.
Oplettendheid en zorgvuldige medische beoordeling dienen te worden toegepast bij het overschakelen,
vooral van langwerkende middelen zoals fluoxetine.
Andere serotonerge geneesmiddelen bijv. tryptofaan, fenfluramine en 5-HT agonisten
Toediening van sertraline samen met andere geneesmiddelen die de effecten van serotonerge
neurotransmissie verhogen zoals tryptofaan of fenfluramine of 5-HT agonisten, of het
kruidenpreparaat sint-janskruid (hypericum perforatum) dient met voorzichtigheid te worden
uitgevoerd en indien mogelijk te worden vermeden vanwege de mogelijkheid van een
farmacodynamische interactie.
QTc-verlenging/Torsade de Pointes (TdP)
Gevallen van QTc-verlenging en Torsades de Pointes (TdP) zijn gerapporteerd tijdens post-marketing
gebruik van sertraline. Het merendeel van de gevallen trad op bij patiënten met andere risicofactoren
voor QTc-verlenging/TdP. Daarom dient sertraline met voorzichtigheid te worden gebruikt bij
patiënten met risicofactoren voor QTc-verlenging.
Activering van hypomanie of manie
Manisch/hypomanische symptomen zijn gemeld bij een klein aantal patiënten die behandeld werden
met op de markt beschikbare antidepressiva en anti-obsessieve geneesmiddelen, waaronder sertraline.
Daarom dient sertraline met voorzichtigheid gebruikt te worden bij patiënten met een geschiedenis van
manie/hypomanie. Nauwkeurig toezicht van de arts is noodzakelijk. Het gebruik van sertraline dient te
worden gestopt zodra een patiënt een manische fase ingaat.
Schizofrenie
Bij schizofrene patiënten kunnen psychotische symptomen verergeren.
Insulten
Tijdens behandeling met sertraline kunnen insulten optreden: sertraline dient vermeden te worden bij
patiënten met instabiele epilepsie en patiënten met gecontroleerde epilepsie dienen zorgvuldig gevolgd
te worden. De behandeling met sertraline dient gestopt te worden zodra zich bij een patiënt insulten
voordoen.
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
4
Suïcide/suïcidale gedachten of verergering van de aandoening
Depressie wordt geassocieerd met een verhoogd risico op suïcidale gedachten, zelfverwonding en
suïcide (suïcide gerelateerde gebeurtenissen). Dit risico blijft bestaan tot een significante remissie
optreedt. Omdat het mogelijk is dat gedurende de eerste paar weken of langer geen verbetering
optreedt, moeten patiënten zeer goed gevolgd worden tot een dergelijke verbetering wel optreedt. Het
is algemene klinische ervaring dat het risico op suïcide in de vroege stadia van het herstel kan
toenemen.
Andere psychiatrische condities waarvoor sertraline wordt voorgeschreven kunnen ook geassocieerd
worden met een toegenomen risico op aan suïcide gerelateerde gebeurtenissen. Bovendien kunnen
deze condities comorbide zijn met episodes van depressie in engere zin. Dezelfde
voorzorgsmaatregelen die in acht worden genomen bij de behandeling van patiënten met een
depressieve stoornis moeten daarom in acht worden genomen bij de behandeling van patiënten met
andere psychiatrische aandoeningen.
Van patiënten met een voorgeschiedenis van aan suïcide gerelateerde gebeurtenissen, of patiënten die
voorafgaand aan het begin van de behandeling een significante mate van suïcidale ideeën vertonen, is
bekend dat ze een groter risico lopen op het ontwikkelen van suïcidale gedachten of suïcidepogingen
en deze patiënten moeten tijdens de behandeling zeer goed gevolgd worden. Een meta-analyse van
placebogecontroleerde klinische onderzoeken naar antidepressiva bij volwassen patiënten met
psychiatrische stoornissen toonde een toegenomen risico op suïcidaal gedrag bij het gebruik van
antidepressiva aan vergeleken met placebo bij patiënten jonger dan 25 jaar oud.
Patiënten, in het bijzonder hoogrisico patiënten, dienen nauwkeurig gevolgd te worden tijdens
behandeling met deze geneesmiddelen, in het bijzonder in het begin van de behandeling en na
dosisaanpassingen. Patiënten (en zorgverleners van patiënten) moeten op de hoogte worden gebracht
van de noodzaak om te letten op elke klinische verergering, suïcidaal gedrag of suïcidale gedachten en
ongewone gedragsveranderingen en de noodzaak om onmiddellijk medisch advies in te winnen als
deze symptomen zich voordoen.
Pediatrische patiënten
Sertraline dient niet te worden gebruikt bij de behandeling van kinderen en adolescenten jonger dan
18 jaar, behalve bij patiënten met obsessieve compulsieve stoornis in de leeftijd van 6-17 jaar. In
klinische studies werden suïcidaal gedrag (zelfmoordpogingen en zelfmoordgedachten) en
vijandigheid (voornamelijk agressie, oppositioneel gedrag en woede) vaker waargenomen bij kinderen
en adolescenten die behandeld werden met antidepressiva dan bij degenen die behandeld werden met
placebo. Indien, op grond van een klinische noodzaak, toch een besluit wordt genomen om te
behandelen, dan dient de patiënt zorgvuldig gecontroleerd te worden op het optreden van suïcidale
symptomen. Daarnaast is er slechts beperkt klinisch bewijs van langetermijn veiligheid bij kinderen en
adolescenten, zoals effecten op groei, seksuele maturatie en cognitieve en gedragsontwikkelingen. Een
paar gevallen van vertraagde groei en verlate puberteit zijn post-marketing gerapporteerd. De
klinische relevantie en causaliteit zijn nog onduidelijk (zie rubriek 5.3 voor de betreffende preklinische
veiligheidsgegevens). Artsen dienen pediatrische patiënten die langdurig behandeld worden te
controleren op afwijkingen in hun groei en ontwikkeling.
Abnormale bloeding/hemorragie
Er zijn meldingen van bloedingsstoornissen met SSRIs waaronder cutane bloeding (ecchymosen en
purpura) en andere hemorragische voorvallen zoals gastro-intestinale of gynaecologische bloedingen,
waaronder fatale hemorragieën . Voorzichtigheid wordt aangeraden bij patiënten die SSRIs nemen,
vooral bij gelijktijdig gebruik metgeneesmiddelen waarvan bekend is dat ze de bloedplaatjesfunctie
beïnvloeden (bijv. anticoagulantia, atypische antipsychotica en fenothiazinen, de meeste tricyclische
antidepressiva, acetylsalicylzuur en niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAIDs)) en
ook bij patiënten met een voorgeschiedenis van bloedingsstoornissen (zie rubriek 4.5).
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
5
Hyponatriëmie
Hyponatriëmie kan optreden als gevolg van behandeling met SSRIs of SNRIs waaronder sertraline. In
veel gevallen blijkt hyponatriëmie het gevolg te zijn van een syndroom van onaangepaste
antidiuretisch hormoon afgifte (SIADH). Er zijn gevallen gemeld van natriumgehaltes in het serum
van minder dan 110 mmol/l.
Oudere patiënten lopen mogelijk een verhoogd risico op het ontwikkelen van hyponatriëmie met
SSRIs en SNRIs. Ook patiënten die diuretica gebruiken of die op andere wijze een verminderd
bloedvolume hebben, kunnen een hoger risico lopen (zie Gebruik bij ouderen). Stoppen met sertraline
dient overwogen te worden bij patiënten met symptomatische hyponatriëmie en geschikte medische
interventie dient te worden ingesteld. Tekenen en symptomen van hyponatriëmie zijn onder andere
hoofdpijn, concentratieproblemen, verslechterd geheugen, verwardheid, zwakte en wankelen, mogelijk
leidend tot vallen. Tekenen en symptomen die geassocieerd worden met ernstigere en/of acute
gevallen waren onder andere hallucinatie, syncope, insulten, coma, ademhalingsstilstand en sterfte.
Onttrekkingsverschijnselen die waargenomen zijn na stoppen van behandeling met sertraline
Onttrekkingsverschijnselen na het afbreken van de behandeling komen vaak voor, vooral bij abrupte
beëindiging (zie rubriek 4.8). In klinische studies was het voorkomen van gemelde
onttrekkingsverschijnselen onder patiënten die behandeld werden met sertraline 23% bij degenen die
stopten met sertraline, vergeleken met 12% bij degenen die doorgingen met de sertraline behandeling.
Het risico op onttrekkingsverschijnselen kan afhankelijk zijn van meerdere factoren waaronder de
therapeutische duur en dosering en het tempo van de dosisverlaging. Duizeligheid, zintuiglijke
stoornissen (waaronder paresthesieën), slaapstoornissen (waaronder insomnia en levendige dromen),
agitatie of angst, misselijkheid en/of braken, tremor en hoofdpijn zijn de meest gerapporteerde reacties.
In het algemeen zijn deze symptomen mild tot matig in intensiteit, echter bij sommige patiënten
kunnen ze ernstig zijn. Ze treden meestal binnen de eerste paar dagen na afbreken van de behandeling
op, maar in zeer zeldzame gevallen zijn zulke symptomen ook gerapporteerd bij patiënten die per
ongeluk een dosis gemist hebben. Deze symptomen zijn in het algemeen zelflimiterend en verdwijnen
gewoonlijk binnen 2 weken, hoewel ze bij sommige personen langer kunnen aanhouden (2-3 maanden
of meer). Het wordt daarom aangeraden om sertraline bij het afbreken van de behandeling geleidelijk
af te bouwen over een periode van meerdere weken of maanden, naar behoefte van de patiënt (zie
rubriek 4.2).
Acathisie/psychomotore rusteloosheid
Het gebruik van sertraline is geassocieerd met de ontwikkeling van acathisie, gekarakteriseerd door
een subjectief onplezierige of beangstigende rusteloosheid en noodzaak om te bewegen, vaak gepaard
gaand met het onvermogen om stil te zitten of te staan. Dit treedt meestal tijdens de eerste paar weken
van behandeling op. Bij patiënten die deze symptomen ontwikkelen, kan het schadelijk zijn om de
dosis te verhogen.
Leverinsufficiëntie
Sertraline wordt grotendeels door de lever gemetaboliseerd. In een farmacokinetische studie met
herhaalde doses sertraline bij patiënten met een lichte, stabiele cirrose werd een, in vergelijking met
normale individuen, verlengde halfwaardetijd en een ongeveer drie keer zo grote AUC en Cmax gezien.
Er werden geen significante verschillen in de plasma-eiwitbinding tussen de twee groepen
waargenomen. Het gebruik van sertraline bij patiënten met leverziekte dient voorzichtig te geschieden.
Indien sertraline wordt toegediend aan patiënten met leverinsufficiëntie dient een lagere of minder
frequente dosis te worden overwogen. Sertraline dient niet gebruikt te worden bij patiënten met
ernstige leverfunctiestoornissen (zie rubriek 4.2).
Nierinsufficiëntie
Sertraline wordt uitgebreid gemetaboliseerd en excretie van onveranderd geneesmiddel in de urine is
een minder belangrijke eliminatieweg. In studies bij patiënten met lichte tot matige nierinsufficiëntie
(creatinineklaring 30-60 ml/min) of matige tot ernstige nierinsufficiëntie (creatinineklaring 10-29
ml/min) waren de farmacokinetische parameters (AUC0-24 of Cmax) na herhaalde doses niet significant
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
6
verschillend in vergelijking met de controlegroep. De sertraline dosis behoeft niet aangepast te worden
op basis van de mate van nierinsufficiëntie.
Gebruik bij ouderen
Meer dan 700 oudere patiënten (> 65 jaar) hebben deelgenomen aan klinische studies. Het patroon en
de incidentie van de bijwerkingen bij ouderen waren vergelijkbaar met die bij jongere patiënten.
SSRIs of SNRIs waaronder sertraline zijn echter geassocieerd met gevallen van klinisch significante
hyponatriëmie bij oudere patiënten, die mogelijk een hoger risico lopen op deze bijwerking (zie
hyponatriëmie in rubriek 4.4).
Diabetes
Bij patiënten met diabetes kan behandeling met een SSRI de glycemische regulering veranderen. Het
kan zijn dat de insuline en/of een orale hypoglycemische dosering aangepast moet worden.
Elektroconvulsieve therapie
Er is geen klinisch onderzoek waarin de risico’s of baten van het gecombineerde gebruik van ECT en
sertraline is vastgesteld.
Grapefruitsap
De toediening van sertraline met grapefruitsap wordt niet aanbevolen (zie rubriek 4.5).
Interventie met urineonderzoeken
Vals-positieve urine immunoassay onderzoeken voor benzodiazepinen zijn gerapporteerd bij patiënten
die sertraline innemen. Dit is te wijten aan een gebrek aan specificiteit van de onderzoeken. Valspositieve test resultaten kunnen worden verwacht gedurende een aantal dagen na het stoppen met
sertraline therapie. Onderzoeken om de resultaten te bevestigen, zoals
gaschromatografie/massaspectrometrie, zullen sertraline onderscheiden van benzodiazepinen.
Gesloten kamerhoek glaucoom
Selectieve Serotonine Heropname-remmers kunnen een effect hebben op de pupilgrootte, leidend tot
mydriasis. Deze mydriasis kan in potentie de kamerhoek vernauwen, hetgeen resulteert in een
verhoogde intra-oculaire druk en een gesloten kamerhoek glaucoom, met name in gepredisponeerde
patiënten. Sertraline moet daarom met grote voorzichtigheid worden gebruikt bij patiënten met een
gesloten kamerhoek glaucoom of een voorgeschiedenis van glaucoom.
Sertraline concentraat voor oplossing voor oraal gebruik
Zoloft concentraat voor oplossing voor oraal gebruik bevat 12% ethanol (zie rubrieken 4.3 en 4.5),
glycerol en butylhydroxytolueen.
Ethanol: met het ethanol gehalte moet rekening gehouden worden bij patiënten met een
leveraandoening, alcoholmisbruik, epilepsie, hersentrauma of -ziekte, zwangere vrouwen en kinderen.
Butylhydroxytolueen: kan irritatie aan de ogen, huid en slijmvliezen veroorzaken.
Glycerol: kan bij hoge doses hoofdpijn, buikpijn en diarree veroorzaken.
Overgevoeligheid voor latex
De directe verpakking van dit geneesmiddel bevat latex rubber. Dit kan ernstige allergische reacties
veroorzaken.
4.5
Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interactie
Gecontra-indiceerd
Monoamine-oxidase remmers
Irreversibele MAO remmers (bijv. selegiline)
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
7
Sertraline dient niet in combinatie met irreversibele MAO remmers zoals selegiline gebruikt te worden.
De behandeling met sertraline dient niet gestart te worden gedurende tenminste 14 dagen na
beëindiging van de behandeling met een irreversibele MAO remmer. De behandeling met sertraline
dient tenminste 7 dagen voor het starten van de behandeling met een irreversibele MAO remmer
beëindigd te worden (zie rubriek 4.3).
Reversibele, selectieve MAO-A remmer (moclobemide)
Vanwege het risico op het serotoninesyndroom dient de combinatie van sertraline met een reversibele
en selectieve MAO remmer zoals moclobemide niet te worden gegeven. Na behandeling met een
reversibele MAO remmer kan een kortere onttrekkingsperiode dan 14 dagen worden gehanteerd
voordat de behandeling met sertraline wordt gestart. Het wordt aanbevolen om de behandeling met
sertraline tenminste 7 dagen voor het starten van de behandeling met een reversibele MAO remmer te
beëindigen (zie rubriek 4.3).
Reversibele, niet-selectieve MAO remmer (linezolid)
Het antibioticum linezolid is een zwakke reversibele en niet-selectieve MAO remmer en dient niet
gegeven te worden aan patienten die met sertraline behandeld worden (zie rubriek 4.3).
Er zijn gevallen van ernstige reacties gemeld bij patiënten die gestopt zijn met behandeling met een
MAO remmer (bijvoorbeeld methyleenblauw) en kort daarop gestart zijn met een
sertralinebehandeling, of die gestopt zijn met behandeling met sertraline kort voordat behandeling met
een MAO remmer gestart werd. Deze reacties waren onder andere tremor, myoclonus, diaforese,
misselijkheid, braken, blozen, duizeligheid en hyperthermie met verschijnselen zoals het neuroleptisch
maligne syndroom, toevallen en sterfte.
Pimozide
Verhoogde pimozidespiegels van ongeveer 35% zijn aangetoond in een studie met een enkele lage
dosis pimozide (2 mg). Deze verhoogde spiegels waren niet geassocieerd met enige veranderingen in
het ECG. Hoewel het mechanisme van deze interactie onbekend is, is de gelijktijdige toediening van
sertraline en pimozide gecontra-indiceerd vanwege de nauwe therapeutische index van pimozide (zie
rubriek 4.3).
Toediening samen met sertraline wordt niet aanbevolen
Middelen die het CZS onderdrukken en alcohol
De toediening van dagelijks 200 mg sertraline versterkte de effecten van alcohol, carbamazepine,
haloperidol of fenytoïne op cognitieve en psychomotore prestaties bij gezonde personen niet; het
gelijktijdige gebruik van sertraline en alcohol wordt echter niet aanbevolen.
Overige serotonerge geneesmiddelen
Zie rubriek 4.4.
Voorzichtigheid is ook geboden met fentanyl (dat gebruikt wordt voor algehele anesthesie of voor de
behandeling van chronische pijn), andere serotonerge geneesmiddelen (waaronder andere serotonerge
antidepressiva, triptanen) en met andere opiaten.
Bijzondere voorzorgen
Geneesmiddelen die het QTc-interval verlengen
Het risico op QTc-verlenging en/of ventriculaire aritmieën (bijv. TdP) kan verhoogd zijn bij het
gelijktijdig gebruik van andere geneesmiddelen die het QTc-interval verlengen (bijv. bepaalde
antipsychotica en antibiotica) (zie rubriek 4.4).
Lithium
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
8
In een placebogecontroleerde studie met normale vrijwilligers, veranderde de toediening van sertraline
samen met lithium de farmacokinetiek van lithium niet significant, maar resulteerde het in een
toename in tremor ten opzichte van placebo hetgeen op een mogelijke farmacodynamische interactie
wijst. Wanneer sertraline samen wordt toegediend met lithium dienen patiënten op een geschikte
manier gecontroleerd te worden.
Fenytoïne
Een placebogecontroleerde studie bij normale vrijwilligers suggereert dat chronische toediening van
200 mg/dag sertraline geen klinisch belangrijke remming van het fenytoïnemetabolisme veroorzaakt.
Niettemin, aangezien er enkele meldingen waren van hoge blootstelling aan fenytoïne bij patiënten die
sertraline gebruikten, wordt het aanbevolen om plasmaconcentraties van fenytoïne te controleren na
starten van de sertralinebehandeling, waar nodig met aanpassingen van de fenytoïnedosis. Bovendien
kan toediening samen met fenytoïne een afname van de plasmaspiegels van sertraline veroorzaken.
Het kan niet worden uitgesloten dat andere CYP3A4-inductoren, bijvoorbeeld fenobarbital,
carbamazepine, sint-janskruid, rifampicine, een afname van de sertraline plasmaspiegels kunnen
veroorzaken.
Triptanen
Er zijn zeldzame post-marketing meldingen van patiënten met zwakte, hyperreflexie, incoördinatie,
verwarring, angst en agitatie na gebruik van sertraline en sumatriptan. Symptomen van het serotonerge
syndroom kunnen zich ook voordoen bij andere producten uit dezelfde klasse (triptanen). Als
gelijktijdige behandeling met sertraline en triptanen klinisch verantwoord is, wordt gepaste observatie
van de patiënt geadviseerd (zie rubriek 4.4).
Warfarine
Toediening van dagelijks 200 mg sertraline samen met warfarine resulteerde in een kleine maar
statistisch significante toename in prothrombinetijd, waardoor in enkele zeldzame gevallen de INR
waarde verstoord kan worden. Daarom dient de prothrombinetijd nauwkeurig gecontroleerd te worden
als de sertralinebehandeling wordt gestart of gestopt.
Overige geneesmiddelinteracties, digoxine, atenolol, cimetidine
Toediening samen met cimetidine veroorzaakte een aanzienlijke afname van de sertralineklaring. De
klinische significantie van deze veranderingen is onbekend. Sertraline had geen effect op de bètaadrenerge blokkerende eigenschappen van atenolol.
Er werd geen interactie gezien van dagelijks 200 mg sertraline met digoxine.
Geneesmiddelen die de werking van bloedplaatjes beïnvloeden
Het risico van bloeding kan verhoogd zijn als medicatie die op de werking van bloedplaatjes ingrijpt
(bijv. NSAIDs, acetylsalicylzuur en ticlopidine) of andere medicatie die het bloedingsrisico kan
verhogen, gelijktijdig wordt toegediend met SSRIs waaronder sertraline (zie rubriek 4.4).
Neuromusculaire blokkers
SSRIs kunnen de choline-esterase activiteit in het plasma reduceren, met als gevolg een verlengde
werking van de neuromusculaire blokker mivacurium of andere neuromusculaire blokkers.
Geneesmiddelen die gemetaboliseerd worden door cytochrooom P450
Sertraline kan als een lichte-matige remmer van CYP 2D6 werken. Chronisch doseren met dagelijks
50 mg sertraline liet een matige verhoging (gemiddeld 23%-37%) van steady-state plasmaspiegels van
desipramine (een marker van CYP 2D6 isozymactiviteit) zien. Er kunnen klinisch relevante interacties
optreden met andere CYP 2D6 substraten met een nauwe therapeutische index, zoals klasse 1C
antiaritmica waaronder propafenon en flecaïnide, TCAs en typische antipsychotica, vooral bij hogere
sertralinedoseringen.
Sertraline werkt niet in klinisch significante mate als een remmer van CYP 3A4, CYP 2C9, CYP 2C19
en CYP 1A2. Dit is aangetoond in in-vivo interactiestudies met CYP3A4 substraten (endogeen cortisol,
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
9
carbamazepine, terfenadine, alprazolam), CYP2C19 substraat diazepam en CYP2C9 substraten
tolbutamide, glibenclamide en fenytoïne. In vitro studies tonen aan dat sertraline weinig tot geen
vermogen heeft om CYP 1A2 te remmen.
Dagelijkse inname van 3 glazen grapefruitsap verhoogde de plasmaconcentratie van sertraline met
ongeveer 100% in een cross-over studie bij 8 Japanse gezonde proefpersonen. Daarom dient de
inname van grapefruitsap vermeden te worden tijdens de behandeling met sertraline (zie rubriek 4.4).
Op basis van de interactiestudie met grapefruitsap kan het niet worden uitgesloten dat de gelijktijdige
toediening van sertraline en krachtige CYP3A4-remmers, bijvoorbeeld proteaseremmers, ketoconazol,
itraconazol, posaconazol, voriconazol, claritromycine, telitromycine en nefazodon, zou resulteren in
een nog grotere toename in de sertralineblootstelling. Dit betreft ook matige CYP3A4-remmers,
bijvoorbeeld aprepitant, erytromycine, fluconazol, verapamil en diltiazem. Het innemen van krachtige
CYP3A4-remmers dient te worden vermeden tijdens de behandeling met sertraline.
Plasmaconcentraties van sertraline worden verhoogd met ongeveer 50% bij ‘poor metabolizers’ van
CYP2C19 in vergelijking met ‘rapid metabolizers’ (zie rubriek 5.2). Interactie met sterke CYP2C19remmers, bijvoorbeeld omeprazol, lansoprazol, pantoprazol, rabeprazol, fluoxetine, fluvoxamine, kan
niet uitgesloten worden.
Sertraline concentraat voor oplossing voor oraal gebruik en disulfiram
De formulering van het concentraat voor oplossing voor oraal gebruik bevat een kleine hoeveelheid
alcohol. Zolang serumconcentraties van disulfiram aanwezig zijn of de activiteit van
acetaldehydedehydrogenase is afgenomen, zal het gebruik van alcohol resulteren in bijwerkingen.
Afhankelijk van de leverfunctie kan dit effect aanhouden tot twee weken na de laatste dosis, ofschoon
met de standaard dosering dit effect kan aanhouden tot een week na dosering. Derhalve mag sertraline
concentraat voor oplossing voor oraal gebruik niet worden gebruikt in combinatie met disulfiram of
binnen 14 dagen na stoppen van een behandeling met disulfiram (zie rubrieken 4.3 en 4.4).
4.6
Vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding
Zwangerschap
Er zijn geen degelijke gecontroleerde studies bij zwangere vrouwen. Echter, een aanzienlijke
hoeveelheid gegevens leverde geen bewijs voor inductie van aangeboren afwijkingen door sertraline.
Onderzoek met dieren heeft bewijs geleverd voor effecten op de voortplanting die waarschijnlijk toe te
schrijven zijn aan toxiciteit voor de moeder veroorzaakt door de farmacodynamische werking van de
stof en/of aan een directe farmacodynamische werking van de stof op de foetus (zie 5.3).
Er is gemeld dat gebruik van sertraline tijdens de zwangerschap bij enkele pasgeborenen van wie de
moeders sertraline gebruikten, symptomen veroorzaakte die overeenkwamen met
onttrekkingsverschijnselen. Dit verschijnsel is ook gezien bij andere SSRI antidepressiva. Het gebruik
van sertraline tijdens de zwangerschap wordt niet aangeraden, tenzij de klinische toestand van de
vrouw zodanig is dat het voordeel van de behandeling naar verwachting opweegt tegen het potentiële
risico.
Pasgeborenen dienen geobserveerd te worden indien het gebruik van sertraline door de moeder
voortduurt tot in de latere stadia van de zwangerschap, vooral in het derde trimester. De volgende
symptomen kunnen zich voordoen bij de pasgeborene na gebruik van sertraline door de moeder in de
latere stadia van de zwangerschap: ademhalingsmoeilijkheden, cyanose, apneu, insulten, instabiele
temperatuur, problemen bij het voeden, braken, hypoglykemie, hypertonie, hypotonie, hyperreflexie,
tremor, niet stil kunnen zitten, geïrriteerdheid, lethargie, aanhoudend huilen, slaperigheid en
problemen met slapen. Deze symptomen kunnen toe te schrijven zijn aan serotonerge effecten of aan
onttrekkingsverschijnselen. In de meerderheid van de gevallen beginnen de complicaties onmiddellijk
of snel (<24 uur) na de bevalling.
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
10
Epidemiologische gegevens wijzen erop dat het gebruik van SSRIs tijdens de zwangerschap, vooral
laat in de zwangerschap, het risico op persisterende pulmonale hypertensie bij de neonaat (PPHN) kan
verhogen. Het waargenomen risico was ongeveer 5 gevallen per 1000 zwangerschappen. In de
algemene populatie komen 1 tot 2 gevallen van PPHN per 1000 zwangerschappen voor.
Borstvoeding
Gepubliceerde gegevens over sertralinespiegels in moedermelk laten zien dat kleine hoeveelheden
sertraline en de metaboliet N-desmethylsertraline uitgescheiden worden in de melk. In het algemeen
werden in serum van zuigelingen verwaarloosbare tot ondetecteerbare spiegels gevonden, met als
enige uitzondering een zuigeling met serumspiegels van ongeveer 50% van de spiegels bij de moeder
(maar zonder een merkbaar effect op de gezondheid van het kind). Tot nu toe zijn er geen negatieve
effecten gevonden op de gezondheid van zuigelingen die door moeders werden gezoogd die sertraline
gebruikten, maar een risico kan niet uitgesloten worden. Gebruik bij moeders die borstvoeding geven
wordt niet aanbevolen tenzij, naar oordeel van de arts, het voordeel opweegt tegen het risico.
Vruchtbaarheid
Gegevens uit dieronderzoek hebben geen effecten van sertraline aangetoond op de
vruchtbaarheidsparameters (zie rubriek 5.3).
Uit meldingen bij de mens is gebleken dat bij sommige SSRI’s het effect op de kwaliteit van het
sperma reversibel is. Er is tot nu toe geen effect op de vruchtbaarheid bij de mens waargenomen.
4.7
Beïnvloeding van de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen
Klinisch farmacologische studies hebben aangetoond dat sertraline geen effect heeft op psychomotore
prestaties. Echter, aangezien psychotrope geneesmiddelen de mentale of fysieke vermogens die nodig
zijn voor het uitvoeren van mogelijk gevaarlijke taken zoals autorijden of het bedienen van machines
kunnen verslechteren, dient de patiënt dienovereenkomstig gewaarschuwd te worden.
4.8
Bijwerkingen
De meest waargenomen bijwerking is misselijkheid. Bij de behandeling van sociale angststoornis
kwam seksuele disfunctie (ejaculatiestoornis) in 14% van de mannen voor bij sertraline vs. 0% bij
placebo. Deze bijwerkingen zijn dosisafhankelijk en zijn vaak voorbijgaand van aard bij voortzetten
van de behandeling.
Het bijwerkingenprofiel dat gewoonlijk werd gezien in dubbelblinde, placebogecontroleerde studies
bij patiënten met OCS, paniekstoornis, PTSS en sociale angststoornis was vergelijkbaar met dat voor
klinische studies bij patiënten met depressie.
Tabel 1 toont bijwerkingen die zijn waargenomen tijdens postmarketing ervaring (frequentie niet
bekend) en placebogecontroleerde klinische studies (met in totaal 2542 patiënten op sertraline en 2145
op placebo) bij depressie, OCS, paniekstoornis, PTSS en sociale angststoornis.
Enkele bijwerkingen die in Tabel 1 staan, kunnen afnemen in intensiteit en frequentie bij voortgezet
gebruik en leiden in het algemeen niet tot stopzetten van de behandeling.
Tabel 1: Bijwerkingen
Frequentie van bijwerkingen die zijn gezien in placebogecontroleerde klinische studies bij depressie,
OCS, paniekstoornis, PTSS en sociale angststoornis. Gepoolde analyse en postmarketing ervaring
(frequentie niet bekend).
Zeer vaak
(≥1/10)
Vaak
(≥1/100, <1/10)
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
Soms
(≥1/1.000,
<1/100)
Zelden
(≥1/10.000, <1/1.000)
Zeer
Frequentie niet
zelden
bekend (kan met
(<1/10.000) de beschikbare
gegevens niet
worden
11
vastgesteld)
Infecties en parasitaire aandoeningen
Faryngitis
Infectie van
bovenste
luchtwegen,
Rhinitis
Diverticulitis,
Gastroenteritis, Otitis
Media
Neoplasmata, benigne, maligne (inclusief cysten en poliepen)
Neoplasma†
Bloed- en lymfestelselaandoeningen
Lymfadenopathie
Leukopenie,
Trombocytopenie
Anafylactoïde reactie
Allergie
Immuunsysteemaandoeningen
Overgevoelig
heid
Endocriene aandoeningen
Hypothyroïdi
sme
Hyperprolactinemie,
Onjuiste secretie
van antidiuretisch
hormoon
Voedings- en stofwisselingsstoornissen
Afgenomen
eetlust,
Toegenomen
eetlust*
Diabetes mellitus,
Hypercholesterolemie,
Hypoglycemie
Hyponatriëmie,
Hyperglycemie
Conversiestoornis,
Geneesmiddelafhankelijkheid,
Psychotische
stoornis*, Paranoia,
Suïcidale
ideevorming/gedrag**
*, Slaapwandelen,
Voortijdige ejaculatie
Paroniria
Psychische stoornissen
Insomnia
(19%)
Depressie*,
Depersonalisatie,
Nachtmerries,
Angst*,
Agitatie*,
Nervositeit,
Verminderd
libido*,
Bruxisme
Hallucinatie*,
Agressie*,
Euforische
stemming*,
Apathie,
Abnormale
gedachten
Zenuwstelselaandoeningen
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
12
Duizeligheid
(11%),
Slaperigheid
(13%),
Hoofdpijn
(21%)*
Paresthesieën*,
Tremor,
Hypertonie,
Dysgeusie,
Concentratiestoornis
Convulsie*,
Onvrijwillige
spiertrekking
en*,
Abnormale
coördinatie,
Hyperkinesie,
Amnesie,
Hypoesthesie*,
Spraakstoornis,
Duizeligheid
afhankelijk
van houding,
Syncope,
Migraine*
Coma*, Choreoathetose, Dyskinesie,
Hyperesthesie,
Zintuiglijke stoornis
Bewegingsstoornis
(waaronder
extrapyramidale
symptomen zoals
hyperkinesie,
hypertonie,
dystonie
tandenknarsen of
wankelend lopen)
Tevens zijn
tekenen en
symptomen
gemeld die
geassocieerd
worden met het
serotoninesyndroom of het
maligne
neurolepticasyndroom: In
enkele gevallen
geassocieerd met
gelijktijdig gebruik
van serotonerge
geneesmiddelen
waaronder agitatie,
verwardheid,
diaforese, diarree,
koorts,
hypertensie,
stijfheid en
tachycardie.
Acathisie en
pyschomotore
rusteloosheid (zie
rubriek 4.4).
Cerebrovasculaire
spasmen
(waaronder het
reversibele
vasoconstrictie
syndroom en het
Call-Fleming
syndroom)
Oogaandoeningen
Visuele stoornis
Mydriasis*
Glaucoom, Afwijking
aan traanklier,
Scotoma, Diplopie,
Fotofobie, Hyfemie
Abnormale visus,
Ongelijke pupillen
Evenwichtsorgaan- en ooraandoeningen
Tinnitus*
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
Oorpijn
13
Hartaandoeningen
Palpitaties*
Tachycardie*
Myocardinfarct,
Bradycardie,
Hartstoornis
QTc-verlenging,
Torsades de
Pointes
Hypertensie*,
Flushing
Perifere ischemie,
Hematurie
Abnormale
bloeding (zoals
gastro-intestinale
bloeding)
Bloedvataandoeningen
Opvliegers*
Ademhalingsstelsel-, borstkas- en mediastinumaandoeningen
Geeuwen*
Bronchospas
me*,
Dyspneu,
Epistaxis
Laryngospasme,
Hyperventilatie,
Hypoventilatie,
Stridor, Dysfonie, Hik
Interstitiële
longziekte
Oesofagitis,
Dysfagie,
Aambeien,
Hypersecretie
van speeksel,
Tongafwijking,
Eructatie
Melena,
Hematochezie,
Stomatitis,
Tongzweren,
Tandafwijking,
Glossitis,
Mondzweren
Pancreatitis
Abnormale werking
van de lever
Ernstige
leverfunctiestoornissen
(inclusief hepatitis,
geelzucht en
leverfalen)
Dermatitis, Bulleuze
dermatitis,
Folliculaire rash,
Abnormale
haartextuur,
Abnormale geur van
de huid
Zeldzame
meldingen van
ernstige
bijwerkingen op de
huid: bijv. StevensJohnson syndroom
en epidermale
necrolyse
Angio-oedeem,
Fotosensitiviteit,
Huidreactie
Botafwijking
Spierkrampen
Maagdarmstelselaandoeningen
Diarree
(18%),
Misselijkheid
(24%), Droge
mond (14%)
Abdominale
pijn*, Braken*,
Constipatie*
Dyspepsie,
Flatulentie
Lever- en galaandoeningen
Huid- en onderhuidaandoeningen
Rash*,
Hyperhidrose
Peri-orbitaal
oedeem*,
Gezichtsoede
em,
Purpura*,
Alopecia*,
Koud zweet,
Droge huid,
Urticaria*,
Pruritus
Skeletspierstelsel- en bindweefselaandoeningen
Arthralgie,
Myalgie
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
Osteoarthritis
,
Spierzwakte,
Rugpijn,
Spiertrekking
14
Nier- en urinewegaandoeningen
Nocturie,
Urineretentie
*, Polyurie,
Pollakiurie,
Mictiestoornis, Urineincontinentie
*
Oligurie, Aarzeling
om te plassen
Voortplantingsstelsel- en borstaandoeningen**
Ejaculatiestoornis
(14%)
Erectiele
disfunctie
Vaginale
bloeding,
Seksuele
disfunctie,
Seksuele
disfunctie bij
vrouwen,
Menstruele
onregelmatig
heden
Menorragie,
Atrofische
vulvovaginitis,
Balanoposthitis,
Genitale afscheiding,
Priapisme*,
Galactorroe*
Gynaecomastie
Algemene aandoeningen en toedieningsplaatsstoornissen
Vermoeidheid (10%)*
Borstpijn*,
Malaise
Perifeer
oedeem,
Rillingen,
Pyrexie*,
Asthenie*,
Dorst
Hernia, Verminderde
verdraagzaamheid
voor geneesmiddelen,
Verstoorde gang
Verhoogd
alanine
aminotransfer
ase*,
Verhoogd
aspartaat
aminotransfer
ase*,
Gewichtsverlies*,
Gewichtstoename*
Abnormaal sperma,
Verhoogde
serumwaarde van
cholesterol
Onderzoeken
Abnormale
klinische
laboratoriumwaard
en, Veranderde
bloedplaatjesfunctie
Letsels en intoxicaties
Letsel
Chirurgische en medische verrichtingen
Vaatverwijding
Als de bijwerking zich voordeed bij depressie, OCS, paniekstoornis, PTSS en sociale angststoornis, werd de
lichaamsterm opnieuw geclassificeerd naar de lichaamsterm uit depressiestudies.
† Eén geval van neoplasma werd gemeld bij één patiënt die sertraline kreeg vergeleken met geen enkel geval in
de placebo-arm.
* deze bijwerkingen deden zich ook voor tijdens postmarketing ervaring
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
15
** de noemer vermeldt het gecombineerde aantal patiënten in de betreffende geslachtsgroep: sertraline (1118
mannen, 1424 vrouwen), placebo (926 mannen, 1219 vrouwen)
Voor OCS, alleen kortdurende, 1-12 weekse studie
*** Gevallen van suïcidale ideevorming en suïcidaal gedrag zijn gemeld tijdens behandeling met sertraline of
kort na beëindiging van de behandeling (zie rubriek 4.4)
Onttrekkingsverschijnselen die waargenomen zijn na stoppen van behandeling met sertraline
Stoppen van behandeling met sertraline (vooral indien abrupt) leidt vaak tot
onttrekkingsverschijnselen. Duizeligheid, zintuiglijke stoornissen (waaronder paresthesieën),
slaapstoornissen (waaronder insomnia en levendige dromen), agitatie of angst, misselijkheid en/of
braken, tremor en hoofdpijn zijn de meest gerapporteerde reacties. In het algemeen zijn deze
symptomen mild tot matig in intensiteit en zelflimiterend, echter bij sommige patiënten kunnen ze
ernstig en/of langdurig zijn. Het wordt daarom aangeraden om als de sertralinebehandeling niet langer
nodig is, de behandeling geleidelijk te beëindigen door stapsgewijze dosisverlaging (zie rubrieken 4.2
en 4.4).
Oudere populatie
SSRIs of SNRIs waaronder sertraline zijn geassocieerd met gevallen van klinisch significante
hyponatriëmie bij oudere patiënten, die mogelijk een hoger risico lopen op deze bijwerkingen (zie
rubriek 4.4).
Pediatrische patiënten
Bij meer dan 600 pediatrische patiënten die behandeld werden met sertraline, was het
bijwerkingenprofiel in het algemeen vergelijkbaar met het profiel dat gezien werd in studies bij
volwassenen. De volgende bijwerkingen werden gemeld uit gecontroleerde studies (n=281 patiënten
die behandeld werden met sertraline):
Zeer vaak (≥ 1/10): Hoofdpijn (22%), insomnia (21%), diarree (11%) en misselijkheid (15%).
Vaak (≥1/100, <1/10): Borstpijn, manie, pyrexie, braken, anorexia, affectieve labiliteit, agressie,
nervositeit, concentratiestoornis, duizeligheid, hyperkinesie, migraine, slaperigheid, tremor, visuele
stoornis, droge mond, dyspepsie, nachtmerries, vermoeidheid, urine-incontinentie, rash, acne, epistaxis,
flatulentie.
Soms (≥1/1.000, <1/100): verlengd ECG QT, zelfmoordpoging, convulsie, extrapyramidale stoornis,
paresthesieën, depressie, hallucinatie, purpura, hyperventilatie, anemie, abnormale werking van de
lever, verhoogd alanine aminotransferase, cystitis, herpes simplex, otitis externa, oorpijn, oogpijn,
mydriasis, malaise, hematurie, pustuleuze rash, rhinitis, letsel, gewichtsafname, spiertrekking,
abnormale dromen, apathie, albuminurie, pollakiurie, polyurie, pijn aan de borsten, menstruele
stoornis, alopecia, dermatitis, huidafwijking, abnormale geur van de huid, urticaria, bruxisme, flushing.
Frequentie niet bekend: enuresis
Klasse-effecten
Epidemiologische studies, voornamelijk bij patiënten van 50 jaar en ouder, laten bij patiënten die
SSRIs en TCAs krijgen een hoger risico op botfracturen zien. Het mechanisme dat dit hogere risico
veroorzaakt is onbekend.
Melding van vermoedelijke bijwerkingen
Het is belangrijk om na toelating van het geneesmiddel vermoedelijke bijwerkingen te melden. Op
deze wijze kan de verhouding tussen voordelen en risico’s van het geneesmiddel voortdurend worden
gevolgd. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen
te melden via het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb, website www.lareb.nl.
4.9
Overdosering
Toxiciteit
Sertraline heeft een veiligheidsmarge die afhankelijk is van de patiëntenpopulatie en/of gelijktijdige
medicatie. Sterfte is gemeld met betrekking tot overdoses met sertraline, alleen of in combinatie met
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
16
andere geneesmiddelen en/of alcohol. Daarom dient iedere overdosering rigoreus medisch behandeld
te worden.
Symptomen
Symptomen van een overdosis omvatten door serotonine gemedieerde bijwerkingen zoals slaperigheid,
gastro-intestinale stoornissen (bijv. misselijkheid en braken), tachycardie, tremor, agitatie en
duizeligheid. Coma is gerapporteerd, hetzij minder frequent.
QTc-verlenging/Torsades de Pointes is gerapporteerd na een overdosis met sertraline. Daarom wordt
ECG-monitoring aanbevolen in alle gevallen van sertraline overdosering.
Behandeling
Er is geen specifiek antidotum tegen sertraline. Het wordt aanbevolen de luchtweg vrij te maken en te
houden en, indien nodig, te zorgen voor voldoende oxygenatie en ventilatie. Actieve kool, dat gebruikt
kan worden met een laxeermiddel, kan net zo effectief of effectiever zijn dan maagspoeling en dient
overwogen te worden bij de behandeling van een overdosis. Opwekken van braken wordt niet
aanbevolen. Controle van hart (bijv. ECG) en vitale tekenen wordt ook aanbevolen samen met
algemene symptomatische en ondersteunende maatregelen. Door het grote verdelingsvolume van
sertraline is het onwaarschijnlijk dat opgewekte diurese, dialyse, hemoperfusie en
uitwisselingstransfusie van nut zijn.
5.
FARMACOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN
5.1
Farmacodynamische eigenschappen
Farmacotherapeutische categorie: Selectieve serotonine-heropnameremmers (SSRI), ATC-code: N06
AB06.
Werkingsmechanisme
Sertraline is een krachtige en specifieke remmer van neuronale serotonine (5-HT) opname in vitro,
hetgeen resulteert in versterking van de effecten van 5-HT bij dieren. Het heeft slechts zeer zwakke
effecten op neuronale opnamen van noradrenaline en dopamine. In klinische doses blokkeert sertraline
de opname van serotonine in humane bloedplaatjes. Het heeft geen stimulerende, sedatieve of
anticholinerge activiteit of cardiotoxiciteit bij dieren. In gecontroleerde studies bij normale
vrijwilligers veroorzaakte sertraline geen sedatie en interfereerde het niet met psychomotore prestaties.
In overeenstemming met de selectieve remming van de 5-HT opname, verhoogt sertraline de
catecholaminerge activiteit niet. Sertraline heeft geen affiniteit voor muscarinerge (cholinerge),
serotonerge, dopaminerge, adrenerge, histaminerge, GABA of benzodiazepinereceptoren. De
chronische toediening van sertraline bij dieren was geassocieerd met down-regulatie van
noradrenalinereceptoren in de hersenen zoals gezien werd met andere klinisch effectieve
antidepressiva en anti-obsessieve geneesmiddelen.
Sertraline heeft geen aanwijzingen voor misbruik laten zien. In een placebogecontroleerde,
dubbelblinde gerandomiseerde studie naar het vergelijkende risico van misbruik van sertraline,
alprazolam en d-amfetamine bij de mens, veroorzaakte sertraline geen positieve subjectieve effecten
die wijzen op vermogen tot misbruik. In tegendeel, personen scoorden zowel alprazolam als damfetamine significant hoger dan placebo op kenmerken als aantrekkingskracht, euforie en vermogen
tot misbruik. Sertraline veroorzaakte noch de prikkeling en angst geassocieerd met d-amfetamine,
noch de sedatie en psychomotore stoornis geassocieerd met alprazolam. Sertraline werkt niet als een
positieve reinforcer bij rhesus apen die getraind zijn om zichzelf cocaïne toe te dienen, en geldt niet als
discriminerende stimulus in de plaats van óf d-amfetamine óf fenobarbital bij rhesus apen.
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
17
Klinische werkzaamheid en veiligheid
Depressieve stoornis
Er is een studie uitgevoerd met depressieve poliklinische patiënten die aan het einde van een initiële 8weekse open behandelingsfase gereageerd hadden op 50-200 mg/dag sertraline. Deze patiënten (n=295)
werden gerandomiseerd voor voortzetting gedurende 44 weken op dubbelblind 50-200 mg/dag
sertraline of placebo. Een significant lagere mate van terugval werd waargenomen bij patiënten die
sertraline kregen vergeleken met patiënten op placebo. De gemiddelde dosis bij patiënten die de
behandeling afmaakten, was 70 mg/dag. Het % patiënten dat reageerde (gedefinieerd als die patiënten
die geen terugval kregen) was respectievelijk 83,4% en 60,8% in de sertraline- en de placebo-armen.
Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
Gecombineerde gegevens van de 3 studies naar PTSS in de algemene populatie toonde een lagere
respons in mannen vergeleken met vrouwen aan. In de twee positieve algemene populatie studies
waren de sertraline vs. placebo responscijfers bij mannen en vrouwen gelijk (vrouwen: 57.2% vs
34.5%; mannen: 53.9% vs 38.2%). Het aantal mannelijke en vrouwelijke patiënten in de gepoolde
algemene populatie studies was respectievelijk 184 en 430. Daarom zijn de resultaten in vrouwen
robuuster en werden mannen in verband gebracht met andere variabele uitgangssituaties (meer
misbruik van middelen, langere duur, oorzaak van het trauma, etc.) die gecorreleerd zijn met een
verminderd effect.
Pediatrische OCS
De veiligheid en werkzaamheid van sertraline (50-200 mg/dag) is getest bij de behandeling van nietdepressieve kinderen (6-12 jaar) en adolescenten (13-17 jaar) die buiten de kliniek behandeld werden
voor obsessieve compulsieve stoornis (OCS). Na een inleidende enkelblinde behandeling met placebo
van één week, werden patiënten willekeurig ingedeeld bij een behandeling van twaalf weken met een
flexibele dosis van óf sertraline óf placebo. Bij kinderen (6-12 jaar) werd in eerste instantie gestart met
een dosis van 25 mg. Patiënten die naar sertraline gerandomiseerd waren, lieten een significant grotere
verbetering zien dan degenen die naar placebo gerandomiseerd waren op de Children’s Yale-Brown
Obsessive Compulsive Scale CY-BOCS (p =0,005), de NIMH Global Obsessive Compulsive Scale
(p=0,019) en de CGI Improvement (p =0,002) schalen. Bovendien werd ook op de CGI Severity
schaal (p=0,089) een trend van grotere verbetering in de sertralinegroep dan in de placebogroep gezien.
Op de CY-BOCs waren de gemiddelde uitgangssituatie en de verandering vanaf de uitgangswaarden
bij de placebogroep respectievelijk 22,25 ± 6,15 en -3,4 ± 0,82, terwijl bij de sertralinegroep de
gemiddelde uitgangssituatie en de verandering vanaf de uitgangswaarden respectievelijk 23,36 ± 4,56
en -6,8 ± 0,87 waren. In een post-hoc analyse werd 53% van de patiënten die reageerden, gedefinieerd
als patiënten met een 25% of grotere afname op de CY-BOCS (de primaire maat voor werkzaamheid)
van de uitgangssituatie tot het eindpunt, behandeld met sertraline vergeleken met 37% die met placebo
behandeld werd (p=0,03).
Langetermijngegevens over veiligheid en werkzaamheid ontbreken voor deze pediatrische populatie.
Pediatrische patiënten
Er zijn geen gegevens beschikbaar voor kinderen jonger dan 6 jaar.
5.2
Farmacokinetische eigenschappen
Absorptie
Na orale toediening van eenmaal daagse dosering van 50 tot 200 mg sertraline aan de mens, ontstaan
maximale plasmaconcentraties van sertraline na 4,5 tot 8,4 uur na de dagelijkse toediening van het
geneesmiddel. Voedsel verandert de biologische beschikbaarheid van sertraline tabletten niet
significant.
Voedsel verandert de biologische beschikbaarheid van sertraline concentraat voor oplossing voor oraal
gebruik niet significant.
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
18
Distributie
Ongeveer 98 % van het circulerende geneesmiddel is gebonden aan plasma-eiwitten.
Biotransformatie
Sertraline ondergaat uitgebreid first-pass levermetabolisme.
Gebaseerd op klinische en op in-vitro gegevens kan geconcludeerd worden dat sertraline
gemetaboliseerd wordt via verschillende wegen, waaronder CYP3A4, CYP2C19 (zie rubriek 4.5) en
CYP2B6. Sertraline en zijn belangrijkste metaboliet desmethylsertraline zijn in-vitro ook substraat van
P-glycoproteïne
Eliminatie
De gemiddelde halfwaardetijd van sertraline is ongeveer 26 uur (bereik 22-36 uur). In
overeenstemming met de terminale eliminatiehalfwaardetijd is er een ongeveer tweevoudige
accumulatie tot aan steady state concentraties, die na een week van eenmaal daagse dosering bereikt
worden. De halfwaardetijd van N-desmethylsertraline ligt in het bereik van 62 tot 104 uur. Sertraline
en N-desmethylsertraline worden beide uitgebreid gemetaboliseerd in de mens en de resulterende
metabolieten worden in gelijke hoeveelheden in de feces en de urine uitgescheiden. Slechts een kleine
hoeveelheid (<0,2%) onveranderd sertraline wordt uitgescheiden in de urine.
Lineariteit/non-lineariteit
Sertraline heeft lineaire farmacokinetische eigenschappen over een doseringsgebied van 50 tot 200 mg.
Farmacokinetiek bij specifieke patiëntengroepen
Pediatrische patiënten met OCS
De farmacokinetiek van sertraline is bestudeerd bij 29 pediatrische patiënten in de leeftijd van 6-12
jaar en bij 32 adolescente patiënten in de leeftijd van 13-17 jaar. De patiënten werden geleidelijk
opgetitreerd naar een dagelijkse dosis van 200 mg binnen 32 dagen, óf met een aanvangsdosis en
dosisverhogende stappen van 25 mg, óf met een aanvangsdosis of dosisverhogingen van 50 mg. Het
25 mg regime en het 50 mg regime werden even goed verdragen. Voor de 200 mg dosis waren de
sertraline plasmaspiegels in steady state bij de groep 6-12 jarigen ongeveer 35% hoger vergeleken met
de groep 13-17 jarigen en 21% hoger vergeleken met de volwassen referentiegroep. Er waren geen
significante verschillen in klaring tussen jongens en meisjes. Daarom wordt een lage aanvangsdosis en
titratiestappen van 25 mg aanbevolen bij kinderen, vooral bij kinderen met een laag lichaamsgewicht.
Adolescenten zouden als volwassenen gedoseerd kunnen worden.
Adolescenten en ouderen
Het farmacokinetische profiel bij adolescenten en ouderen is niet significant verschillend van dat bij
volwassenen tussen 18 en 65 jaar.
Leverfinsufficiëntie
Bij patiënten met leverbeschadiging is de halfwaardetijd van sertraline verlengd en is de AUC
drievoudig verhoogd (zie rubrieken 4.2 en 4.4).
Nierinsufficëntie
Bij patiënten met matige-ernstige nierfunctiestoornissen was er geen significante accumulatie van
sertraline.
Farmacogenomics
Plasmaconcentraties van sertraline waren ongeveer 50% hoger in ‘poor metabolizers’ van CYP2C19
ten opzichte van ‘extensive metabolizers’. De klinische betekenis hiervan is niet duidelijk en patiënten
dienen getitreerd te worden op basis van de klinische respons.
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
19
5.3
Gegevens uit het preklinisch veiligheidsonderzoek
Niet-klinische gegevens duiden niet op een speciaal risico voor mensen. Deze gegevens zijn afkomstig
van conventioneel onderzoek op het gebied van veiligheidsfarmacologie, toxiciteit bij herhaalde
dosering, genotoxiciteit en carcinogeen potentieel. Onderzoek naar reproductietoxiciteit bij dieren liet
geen bewijs zien voor teratogeniteit of negatieve effecten op de mannelijke vruchtbaarheid. De
geobserveerde foetotoxiciteit was waarschijnlijk gerelateerd aan toxiciteit voor de moeder. Postnatale
overleving en lichaamsgewicht van de jongen waren alleen afgenomen tijdens de eerste dagen na de
geboorte. Er is bewijs gevonden voor het toeschrijven van de vroege postnatale mortaliteit aan in-utero
blootstelling na dag 15 van de zwangerschap. De vertraging van de postnatale ontwikkeling die gezien
werd in jongen van behandelde moederdieren werd waarschijnlijk veroorzaakt door effecten op de
moederdieren en is daarom niet relevant voor het humane risico.
Gegevens uit dieronderzoek met zowel knaagdieren als dieren die niet tot de knaagdieren behoren
lieten geen effecten op de vruchtbaarheid zien.
Studies in juveniele dieren
Een juveniele toxicologiestudie in ratten is uitgevoerd ,waarin sertraline oraal werd toegediend aan
mannelijke en vrouwelijke ratten op Postnatale Dagen 21 tot en met 56 (in doses van 10, 40 of 80
mg/kg/dag) met een dosisvrije herstelfase tot Postnatale Dag 196. Seksuele maturatie was vertraagd in
mannelijke en vrouwelijke dieren bij verschillende doses (mannelijke dieren bij 80 mg/kg en
vrouwelijke dieren ≥10 mg/kg). Ondanks deze bevinding waren er geen sertralinegerelateerde effecten
op enige van de bestudeerde mannelijke of vrouwelijke reproductieve eindpunten. Daarnaast werden
op Postnatale Dagen 21 tot 56 dehydratie, chromorrhinorrhea en verminderde toename van het
gemiddeld lichaamsgewicht geobserveerd. Alle genoemde effecten toegeschreven aan de toediening
van sertraline waren reversibel gedurende enig moment tijdens de dosisvrije herstelfase van de studie.
The klinische relevantie van deze effecten, geobserveerd in ratten die sertraline kregen toegediend, is
niet vastgesteld.
6.
FARMACEUTISCHE GEGEVENS
6.1
Lijst van hulpstoffen
Zoloft filmomhulde tabletten:
Tabletkern: Calciumwaterstoffosfaat dihydraat (E341), micro-kristallijn cellulose (E460), hydroxypropylcellulose (E463), natrium-zetmeel glycolaat (type A), magnesiumstearaat (E572).
Tabletomhulling:
Opadry wit bestaande uit: hypromellose 2910, 3 cP (E464), hypromellose 2910, 5 cP (E464),
titaandioxide (E171), macrogol 400 (E1521) en polysorbaat 80 (E433).
Opadry doorzichtig bestaande uit: hypromellose 2910, 5 cP (E464), macrogol 400 (E1521), macrogol
6000 (E1521).
Zoloft concentraat voor oplossing voor oraal gebruik:
Glycerol (E422), ethanol, levomenthol en butylhydroxytolueen (E321).
6.2
Gevallen van onverenigbaarheid
Zoloft filmomhulde tabletten:
Niet van toepassing.
Zoloft concentraat voor oplossing voor oraal gebruik:
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
20
Het concentraat voor oplossing dient niet verdund te worden met vloeistoffen anders dan die welke vermeld
zijn in rubriek 6.6.
6.3
Houdbaarheid
Zoloft filmomhulde tabletten:
5 jaar.
Zoloft concentraat voor oplossing voor oraal gebruik:
3 jaar
Na opening van de fles is Zoloft concentraat voor oplossing nog 28 dagen houdbaar.
6.4
Speciale voorzorgsmaatregelen bij bewaren
Bewaren beneden 30°C.
6.5
Aard en inhoud van de verpakking
Zoloft 25, filmomhulde tabletten 25 mg:
De tabletten worden verpakt in doosjes met 7, 28, 30 of 98 tabletten in aluminium/PVCblisterverpakkingen.
Zoloft 50, filmomhulde tabletten 50 mg:
De tabletten worden verpakt in doosjes met 10, 14, 15, 20, 28, 30, 50, 56, 60, 84, 98, 100, 200, 294,
300 of 500 tabletten in aluminium/PVC-blisterverpakkingen.
Zoloft 100, filmomhulde tabletten 100 mg:
De tabletten worden verpakt in doosjes met 10, 14, 15, 20, 28, 30, 50, 56, 60, 84, 98, 100, 200, 294,
300 of 500 tabletten in aluminium/PVC-blisterverpakkingen.
Zoloft 20 mg/ml, concentraat voor oplossing voor oraal gebruik:
Zoloft 20 mg/ml, concentraat voor oplossing is verkrijgbaar in 60 ml bruine glazen flessen. De fles
heeft een schroefdop met een gekalibreerde pipet, die in de dop zit verwerkt.
Niet alle genoemde verpakkingsgrootten worden in de handel gebracht.
6.6
Speciale voorzorgsmaatregelen voor het verwijderen en andere instructies
Zoloft filmomhulde tabletten:
Geen bijzondere vereisten.
Zoloft concentraat voor oplossing voor oraal gebruik:
Zoloft concentraat voor oplossing voor oraal gebruik bevat 20 mg sertraline per ml. Het dient te
worden verdund vóór gebruik.
Gebruik de bijgevoegde pipet om de benodigde hoeveelheid sertraline concentraat af te meten en
verdun dit met ongeveer 120 ml (één glas) water, ginger ale, citroen- of limoensmaak frisdrank,
citroenlimonade of sinaasappelsap. Meng het sertraline concentraat niet met een andere vloeistof dan
hier is aangegeven. De dosis dient direct na verdunning te worden ingenomen. Maak deze niet op
voorhand klaar. Soms kan er na verdunnen een lichte waas ontstaan; dit is normaal.
7.
HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN
Pfizer bv
Rivium Westlaan 142
2909 LD Capelle a/ d IJssel
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
21
8.
NUMMERS VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN
Zoloft 25, filmomhulde tabletten 25 mg
Zoloft 50, filmomhulde tabletten 50 mg
Zoloft 100, filmomhulde tabletten 100 mg
Zoloft 20 mg/ml, concentraat voor oplossing voor oraal gebruik
RVG 105254.
RVG 16292.
RVG 105255.
RVG 24641.
9.
DATUM VAN EERSTE VERLENING VAN DE VERGUNNING/
HERNIEUWING VAN DE VERGUNNING
Datum van eerste verlening van de vergunning:
Zoloft 50, filmomhulde tabletten 50 mg:
Zoloft 25 & 100, filmomhulde tabletten 25 &100 mg:
Zoloft 20 mg/ml:
11 april 1994.
20 oktober 2009.
28 november 2000.
Datum van laatste hernieuwing:
23 juni 2014
10.
DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST
Laatste gedeeltelijke wijziging betreft rubriek 4.5: 30 oktober 2015.
ZOLO 089 NL SmPC 30Nov2015
22