Dynamische Verlichting voor onze Gezondheid Effecten van licht

Dynamische Verlichting voor onze Gezondheid
Effecten van licht
visuele
effecten
Wout van Bommel
Licht
Past President CIE
Commission Internationale de l’Eclairage
biologische
effecten
Bestuurslid SOLG
Stichting Onderzoek Licht en Gezondheid
Fudan University Shanghai
Professor Illuminating Engineering Department
© Van Bommel Lighting Consultant
Mechanisme van visuele effecten
© Van Bommel Lighting Consultant
Mechanisme van biologische effecten
pijnappelklier
biologische klok
© Van Bommel Lighting Consultant
Lichaamsritmes, licht en donker
© Van Bommel Lighting Consultant
Lichaamsritmes, licht en donker
2 x 24 uur
jet lag
ploegendienst
eigen ritme: 23,5 - 25 uur
© Van Bommel Lighting Consultant
Van Bommel Lighting Consultant
© Van Bommel Lighting Consultant
Van Bommel Lighting Consultant
1
∞
Lange termijn effecten: lichtniveau en duur
Lichaamsritmes
minuten
50 % melatonine onderdrukking ('s nachts)
60
28
licht synchroniseert
biologische klok
met 24 uurs ritme
0
Zeitgeber
(kantoor)
500
1000
3000
Ehor (lux)
gebaseerd op berekeningen van Figueiro and data of McIntyre et. al.
© Van Bommel Lighting Consultant
© Van Bommel Lighting Consultant
Licht en alertheid
Licht en slaapkwaliteit
Alertheidsniveau
Slaapkwaliteit 's nachts
42 kantoorwerkers
goed
-1
2800 lux
-5
250 lux
-9
-13
0
2
4
6
slecht
8
0
uren na middernacht
500
1000
© Van Bommel Lighting Consultant
Benodigd lichtniveau
Voor lange-termijn circadiane effecten
1500
Eoog
bron: Boyce et.al.
2000
bron: Aries, 2005
© Van Bommel Lighting Consultant
Nieuw ontdekte lichtreceptor in 2002
Eoog > 500 - 1000 lux
Ehor ~ 3 Eoog
Ehor > 1500 - 3000 lux
Berson
2002
© Van Bommel Lighting Consultant
© Van Bommel Lighting Consultant
2
Benodigd lichtniveau
Ooggevoeligheid
Voor lange-termijn circadiane effecten
1.0
Eoog > 500 - 1000 lux
Ehor ~ 3 Eoog
0.5
Ehor > 1500 - 3000 lux
Kleurtemperatuur 3000 - 4000K
0
400
500
450
biologisch
bron: Brainard
550
visueel
600
650
700
bron: CIE
© Van Bommel Lighting Consultant
Benodigd lichtniveau
Voor lange-termijn circadiane effecten
Eoog > 300 lux
© Van Bommel Lighting Consultant
Nieuwe regels
Dynamische verlichting
Ehor ~ 3 Eoog
Ehor > 900lux
Kleurtemperatuur 6500K
© Van Bommel Lighting Consultant
Dynamische verlichting voor werk
© Van Bommel Lighting Consultant
Dynamische verlichting voor school
• Gelijkzetten biologische klok in wintermaanden
• Concentratielicht (ook voor avondonderwijs)
• Ontspanningslicht
“Zeitgeben”
© Van Bommel Lighting Consultant
© Van Bommel Lighting Consultant
3
Dynamische verlichting voor ouderen
Ooglens en leeftijd
25
47
60
70
82
91
bron: Lerman
© Van Bommel Lighting Consultant
© Van Bommel Lighting Consultant
Ooggevoeligheid
Verlichting voor ouderen
1.0
Daglicht
Daglicht
Daglicht
Daglicht
0.5
0
400
450
biologisch
bron: Brainard
500
550
visueel
600
650
700
bron: CIE
© Van Bommel Lighting Consultant
Dynamische verlichting voor ouderen
© Van Bommel Lighting Consultant
Dynamische verlichting voor ouderen
Hogere niveau’s en tijden aanpassen aan omstandigheden
“Zeitgeben”
© Van Bommel Lighting Consultant
© Van Bommel Lighting Consultant
4
Lichtend textiel
Dynamische verlichting
Licht en therapie
Way of living
• Jet lag
• Ploegendiensten
• Herstellen in ziekenhuis (heal well)
Wand creëert efficiënter Eoog dan plafond
© Van Bommel Lighting Consultant
Licht en therapie
© Van Bommel Lighting Consultant
Dank voor uw aandacht
Verstoring van de biologische klok
• SAD (seasonal affective disorders = winter depressies)
• Depressies bij ouderen
• Alzheimer gerelateerde problemen
• Slaapproblemen
• Burnouts
• ADHD
• Obesitas
• etc. etc.
© Van Bommel Lighting Consultant
www.woutvanbommel.eu
© Van Bommel Lighting Consultant
Van Bommel Lighting Consultant
5