Het verhaal gaat dat….

Het verhaal gaat dat….
Tekst Rietje Krijnen
Vraag tien mensen op straat wat te doen bij diarree
Het ligt er ten eerste aan welke soort acute diarree
en je krijgt te horen dat slappe thee, bouillon,
iemand heeft. Is er sprake van buikgriep, voedsel-
beschuit of geraspte appel dé remedie zijn. Ook
vergiftiging of de zogenaamde reizigersdiarree? Bij
banaan stopt lekker. Voor de rest, is de heersende
een buikgriep speelt een virus de belangrijkste rol,
gedachte, moet je zoveel mogelijk uitzieken en niets
bij voedselvergiftiging een bacterie. En reizigers-
gebruiken. Er zijn zelfs artsen en verpleegkundigen
diarree kan het een combinatie zijn van een bacterie
die nog altijd dit advies meegeven. En dat kan in
én andersoortig voedsel waaraan de darmen niet ge-
sommige situaties schadelijk zijn. Eén ding is zeker:
wend zijn. Een parasiet in de darmen, een overgevoe-
dit advies helpt meestal niet.
ligheid voor bepaalde voeding of medicijnen, of een
Het fabeltje komt uit de tijd waarin werd gedacht dat
darmziekte kunnen ook leiden tot diarree. Verder is
het eten van veel witbrood hielp tegen buikloop.
mogelijk een darminfectie de veroorzaker. In dat
Wie het advies opvolgde, merkte inderdaad dat de
laatste geval is het verstandig direct een arts te raad-
klacht verminderde, maar kreeg vervolgens te maken
plegen. Vooral als de diarree gepaard gaat met hoge
met een verstopping gevolgd door diarree. Alsof je
koorts en met bloed en slijm in de ontlasting.
een kurk inslikt, legde een diëtist eens een keer uit.
Is dit niet het geval, dan is het van belang zo snel
mogelijk zo normaal mogelijk te eten. En dan geen
28
Vooruitgang
• maart 2011
Soort diarree
witbrood, maar bruinbrood. Ook kunnen licht-
Wat is dan wel goed? Moet je wel of geen middelen
gekookte groenten worden gegeten zoals broccoli,
slikken bij diarree? En wat kun je dan eten? Liever
bloemkool, worteltjes of boontjes. Zo krijg je vezels
helemaal niets of toch wel wat?
binnen die de darmen niet zwaar belasten. Als regel
Fabels over voeding
Eten heeft veel invloed op ons leven. Toch blijft de kennis erover achter, evenals het
effect ervan op ons lichaam. Fabeltjes over voeding zijn hardnekkig. Voor mensen die
er al extra voorzichtig mee moeten zijn vanwege darmproblemen of een stoma kan
verkeerde informatie zelfs schadelijk zijn.
geldt dat regelmatig vezelgebruik én veel
ten. Mis. Heel donker brood zoals wald-
sen dik worden van sla. Het is namelijk
vocht drinken de darmen goed laten wer-
korn bevat wel vezels, maar dit zijn er niet
niet waar. Wie een normaal voedings-
ken. Het is een misvatting dat de darmen
per se bijzonder veel. Bij gewoon volkoren-
patroon heeft, komt niet aan van brood
moeten worden “ontzien” bij diarree.
brood is dit wel het geval.Ook vaker ge-
of aardappels of pasta. Dikmakend zijn de
Mensen die graag hun eten prakken of
hoord: in rauwkost zitten meer vitamines
sauzen en de bijgerechten. Giet iemand
pureren kunnen dit doen. Er gaan dan
dan in gekookte groenten. Of: diepvries-
een halve fles slasaus over zijn salade, dan
geen voedingsvezels verloren. Waardevol-
groenten bevatten geen voedingsstoffen
is die ook dikmakend.
le stoffen verdwijnen wél als voedsel veel
meer. Het is niet waar. Diepvriesgroenten
Afwisseling blijft ook hier het credo. Eet
te lang wordt doorgekookt.
bevatten dezelfde vitamines en zijn vaak
niet elke dag heel veel brood of heel veel
Wat belangrijk blijft – of voedsel nu ge-
zo bereid dat alle voedzame stoffen be-
pasta. Een dag zonder brood of pasta
pureerd is of niet – is kauwen. Door te
houden zijn. En wat groenten betreft:
werkt ook prima. Als er maar voldoende
kauwen voeg je speeksel aan het voedsel
afwisseling is het credo, maar het één is
andere vezels worden gegeten.
toe. Het enzym amylase dat in speeksel
niet gezonder dan het ander.
Drinken
zit, is onmisbaar voor een goede spijsvertering. Ook als voedsel fijngemaakt
Verder zijn op het gebied van vet, door de
Een drank als koffie is altijd goed voor
wordt, is kauwen essentieel. Het verhaal
promotie van mediterrane diëten, veel
sterke verhalen. Dit zou vochtafdrijvend
gaat ook rond dat als je medicijnen in-
misvattingen ontstaan. Olijfolie zou min-
werken en verslavend zijn! Je kunt beter
neemt tegen diarree, dit het beste actieve
der vet zijn dan boter. Dit is niet waar.
thee dan koffie drinken, want daar zit
kool (beter bekend als Norit) kan zijn. Dat
Boter is minder vet, maar olijfolie bevat
geen cafeïne in. Ook nu geldt weer: dit
is niet zo. Loperamide is een beter middel
wel meervoudig onverzadigde vetten die
klopt niet. Cafeïne zorgt voor snellere,
dat de darmbewegingen remt, waardoor
beter zijn voor het lichaam.
maar niet voor méér uitscheiding van
de ontlasting meestal ook indikt. Is er
Bovendien is vet één van de eerste pro-
vocht. Het prikkelt wel licht de dikke
veel vocht verloren of bestaat de kans
ducten die uit het dagelijks dieet worden
darm, maar wie gewend is koffie te drin-
erop, dan is een ORS-oplossing (Oral
gehaald als mensen willen afvallen. Ter-
ken merkt nog nauwelijks enig effect.
Rehydration Solution) aan te raden. Dit
wijl producten met toegevoegde suiker er
In thee zit net zo goed cafeïne, alleen
middel bevat zouten en suikers, zodat
soms gewoon in blijven. Het is bekend
in mindere mate (70 mg bij koffie, 40 mg
het opgelopen tekort bij langdurig vocht-
dat deze suiker meer dikmakend is dan
in thee).
verlies kan worden aangevuld. Sommige
vet, ervan uitgaande dat vet met mate
mensen zeggen baat te hebben bij hun
wordt gegeten. Iedereen kan prima leven
Dan de allermooiste: onderzoek heeft uit-
eigen huis-tuin-en-keuken-trucjes, als
zonder toegevoegde suikers, als er vol-
gewezen dat je niet “wakker” wordt van
ze willen dat hun buikloop snel stopt.
doende fruit, groenten en melkproduc-
koffie op zich. Dat zit zo. Cafeïne werkt
Ze beweren bijvoorbeeld dat het dan kan
ten worden gegeten. Daarentegen heeft
licht verslavend. Wie altijd koffie drinkt,
helpen koude patat te eten of cola zonder
iedereen vet nodig vanwege de vitamines
heeft ’s ochtends last van ontwennings-
prik te drinken.
die het bevat.
verschijnselen en voelt zich daardoor ver-
Vezels
De mooiste fabels vind je op het terrein
voelt zich ineens wakkerder, omdat de
Er gaan meer verkeerde verhalen rond
van het afvallen. Brood, aardappels en
ontwenningsverschijnselen wegvallen.
over vezelrijk voedsel. Zo zou het aller-
pasta zouden dikmakers zijn. Met hetzelf-
wIs koffie slecht voor mensen met darm-
donkerste brood de meeste vezels bevat-
de gemak kan worden beweerd dat men-
klachten? Nee. Eigenlijk is een product
moeid. Wie vervolgens koffie drinkt,
pas slecht als er vervelende gevolgen
Er wordt ook gezegd dat koude patat en cola
zonder prik helpen
merkbaar zijn. Dat geldt voor koffie,
maar zeker ook voor andere voedingsmiddelen. Zelf op blijven letten, is dus
•
altijd belangrijk.
Vooruitgang
• maart 2011
29