Dia 1 - Natuurpunt

Vleermuizen in winterslaap
determineren
VleermuizenWerkgroep Oost-Vlaanderen - JNM ZWG
Daan Dekeukeleire
Herwerking: Lieselot De Vos
Opbouw
• Winterslaap en verstoring
• Leren tellen
• Leren determineren
• Verschillen tussen de soorten
• Oefenen: Fouten maken = leren!
Winterslaap
• Hoge eisen:
– Vorstvrij
– Donker
– Rustig
– Vochtig
• Veranderingen
– Hartslag verlaagt
– Ademhaling vertraagt
– Lichaamstemperatuur = omgeving
• Af en toe: wakker worden
– Wakker worden verbruikt veel energie
Verstoring
•
Verstoring
– Licht
– Geluid
– Warmte
•
Wakker worden:
– Oren krommen
– Ogen openen
– Bewegen
 Meestal pas 30 min na bezoek
•
Vermijden door:
– Kort schijnen
– Stil zijn
– Niet op de dieren ademen
– VLUG en VLOT determineren!!!!
Algemene kenmerken
Oren
• Vorm
- ovaal
- driehoekig
- rond
• Lengte
• Tragus
- vorm
- lengte
Algemene kenmerken
• Grootte
• Vorm
• Snuit
• Kleurcontrast
Grootoorvleermuizen
• Middelgroot
• Donkere rug, lichte
buik
• Gigantische oren
• Plooit oren onder
vleugels tijdens
slaap
• Tragus steekt dan
uit en lijkt op
‘oortje’
Grootoorvleermuizen
• Oren raken elkaar
• Neusknobbels
• Vleugels soms rond lijf
Grootoorvleermuizen
• Kleur is geen sluitend kenmerk!
• Grijze grootoor
– Lange snuit: ‘grijze zeehond’
– 2 knobbels, gladde snuit
– knobbel naast oog klein
– Donkere traguspunt
• Gewone grootoor
– Plompe snuit: ‘gewone zeerhond’
– 4 lelijke knobbels
– Knobbel naast oog groot
Dwergvleermuizen
• Klein
• Rug donkerbruin buik
lichtbruin
• Donkere brede snuit!
• Kleine driehoekige
oortjes
• Korte stompe tragus
Dwergvleermuizen
• Gewone dwergvleermuis
– donkere snoet
• Veel contrast met rugvacht
– Buik en rug zelfde kleur
• Ruige dwergvleermuis
– Bruine snoet
• Weinig contrast met rugvacht
– Lange, grijzige vacht
– Blekere buik
Laatvlieger
• Grote, forse soort
• Donkere brede snuit
• Brede, ‘lange’ oren
• Kastanjebruine rug,
okergele buik
De Myotis-groep
• Algemene kenmerken:
– Lichte buikzijde, donkere
rugzijde
– Scherpe tragus, ovale oorvorm
Watervleermuis
• Kleine soort
• Donkere rug, witte buik, rozebruine snoet
– Kan zeer donker zijn!
• Grote voeten
• Kleine afgeronde oren, korte
stompe tragus
• Dikke, bruine polsen!
Watervleermuis
Opgepast met roze snoet! Kan bruin zijn!
Oren in stompe hoek
Franjestaart
• Spierwitte buik
• Lange gekrulde oren
• Lange, puntige tragus
– Meer dan de helft
van het oor
Franjestaart
• Oren
doorschijnend
(aders)
• Oren in hoek
van 180°
• Bleke halve
maantjes
Baard- en Brandt’s vleermuis
•
•
•
•
•
Kleine soorten
Donkere snuit en oren
Spitse, lange tragus
Kleine voeten
Dunne zwarte polsjes
Baard- en Brandt’s vleermuis
Oren in een rechte
hoek
Baard vs brandts
• Kleur snoet is geen kenmerk
• Baardvleermuis
– Neusbrug + wangetjes
– Donker zwart
• Brandts vleermuis
– Spleet tussen de neus
• Dikke neusknobbels
–
–
–
–
Hart-vormig neusgat
Knobbeltjes op wangen
Bleke tragusbasis
Bredere oren
Baard vs brandts
Brandts
Baard
Baard
Oppassen met hoek!
Van opzij kan het lijken
alsof baardvleermuis
ook neusknobbels
heeft!
Sommige dieren zijn
door hun houding niet
te determineren.
Brandts
Ingekorven vleermuis
• Zeer dichte (wollige)
pels
– plukken
• Okergele buikvacht
• Hangt nagenoeg steeds
vrij
• Inkerving in oorschelp
• Oren recht naar
beneden, tot voorbij
snuit
• Puntige tragus, tot helft
oor
Ingekorven vleermuis
Ingekorven vleermuis
Meervleermuis
• Groot!
• Dikke bruine snuit
• Knobbels op de neus
tot over de lip
• Lange oren met zeer
korte stompe tragus
• Gigantische voeten
Meervleermuis
Bechsteins vleermuis
• Vrij grote vleermuis
• Zeer grote oren
• Oren niet onder vleugels
• Bleke binnenrand van oor
• Oren doorschijnend zoals
franjestaart
Bechsteins, franje en water
Vale vleermuis
• Lelijke, grote snuit
• Zeer groot
• Grote, brede lange
oren
Mopsvleermuis (of Dwarsoor)
• Donkere vleermuis
• Brede oren raken elkaar
op midden van kop
• Onmiskenbaar!
Hoefijzerneuzen
• Onmiskenbaar!
Grote hoef
vs
Kleine hoef
Hoefijzerneuzen
Mysterybat
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18 19
20
21
22
24
23
25
26