Programma van toetsing en afsluiting 2016-2017 (Inclusief examenreglement) Leerjaar 3 VMBO Theoretische leerweg profiel Economie en ondernemen Zorg en welzijn Inhoudsopgave Theoretische leerweg .................................................................................................................. - 2 Programma van toetsing en afsluiting (PTA) en overgangsnorm theoretische leerweg. ............................................................................................................................................ - 3 Hulp en ondersteuning ............................................................................................................... - 3 Hardheidsclausule......................................................................................................................... - 3 Periode planning............................................................................................................................ - 4 In schema ........................................................................................................................................ - 4 Het diploma ..................................................................................................................................... - 5 Examen en overgangsnorm. .................................................................................................... - 6 Overzicht van het PTA-programma klas 3 .......................................................................... - 7 Vak: Maatschappijleer .................................................................................................... - 8 - Loopbaanoriëntatie en begeleiding ...................................................................................... - 10 Examenreglement College de Opmaat ....................................................................... - 11 Inleiding examenreglement .................................................................................................... - 12 1. Begripsbepaling ................................................................................................................... - 13 - 2. Het eindexamen .............................................................................................................. - 14 - 2.0 Onregelmatigheden........................................................................................................ - 15 - 3. Het schoolexamen .......................................................................................................... - 17 - 4. Het centraal examen ..................................................................................................... - 19 - 4.6 Herkansingen ................................................................................................................... - 20 - 5. Afwijkende wijze van examineren ............................................................................ - 21 - 6. Diploma, cijferlijst, certificaten en portfolio ......................................................... - 22 - 7. Slotbepalingen ................................................................................................................. - 23 - 8. Afronding cijfers .............................................................................................................. - 23 - 9. Gang van zaken in de examenruimte ..................................................................... - 24 - -1- Theoretische leerweg De theoretische leerweg van het vmbo is opgebouwd uit de volgende onderdelen: Algemene vakken: Profielgerichte vakken Economie en ondernemen: Nederlands Engels economie Duits wiskunde Vormingsvakken: Profielgerichte vakken Zorg en welzijn: LOB maatschappijleer kunstvakken lichamelijke opvoeding biologie aardrijkskunde rekenen Profielwerkstuk -2- Programma van toetsing en afsluiting (PTA) en overgangsnorm theoretische leerweg. We hebben ervoor gekozen om het schoolexamen af te nemen in klas 4. Een uitzondering hierop is het vak maatschappijleer. Maatschappijleer wordt in klas 3 met 5 PTA’s afgerond. Voor de overgang van klas 3 naar 4 geldt een overgangsnorm. Zowel voor het bepalen van het PTA-cijfer als voor het bepalen van het eindcijfer van een periode wordt dezelfde systematiek gebruikt. Gedurende een periode wordt op verschillende wijze per vak getoetst. Het is aan de betreffende vakgroep om hier verder vorm aan te geven. Gedurende een periode worden per vak minimaal 3 toetsen aangeboden. Hieronder vallen schriftelijke overhoringen, praktijkopdrachten, handelingsopdrachten en mondelinge overhoringen. Het rekenkundig gemiddelde vormt het eindcijfer van de periode of vormt het PTA-cijfer. In het geval dat een vak met een voldoende moet worden afgerond aan het eind van het schooljaar, geldt dat elke periode het vak een voldoende of hoger moet zijn. Het niet afgeronde gemiddelde van de PTA’s vormt het eindcijfer voor het schoolexamen. Als de periode voorbij is, dan wordt de cijferregistratie van deze periode op slot gezet en daarna is het niet meer mogelijk dat docenten cijfers wijzigen. Indien een onderdeel niet is ingehaald zal de docent daarvoor het cijfer 1 toekennen. Hulp en ondersteuning. We gaan er natuurlijk vanuit dat de leerling zonder problemen aan alle eisen voldoet die horen bij het doen van examen en de overgangsregeling. Het kan gebeuren dat een leerling niet aan de eisen die gesteld zijn kan voldoen. Om daarbij te helpen hebben we een aantal maatregelen genomen: a. Na schooltijd is het vaak, na overleg met de mentor, mogelijk om op school te werken. b. Op donderdagmiddag is er van 14:45 tot 15:45 uur een begeleidingsuur. Dit uur wordt gebruikt om gemist werk in te halen, of om extra hulp te krijgen met schoolwerk. c. Net als in de onderbouw wordt de periode afgesloten met een week waarin minder les wordt gegeven. ’s Middags is de leerling niet vrij. De middag wordt voor verschillende doeleinden gebruikt. Hardheidsclausule Als met een geldige reden de gehele of gedeeltelijke periode wordt gemist, dan bepaalt de examencommissie de verdere gang van zaken. Binnen vijf dagen na de constatering van de achterstand die niet binnen de periode kan worden ingehaald, wordt de examencommissie door middel van het formulier: ‘aanspraak hardheidsclausule’ verzocht om de hardheidsclausule toe te passen. Het besluit van de examencommissie wordt gecommuniceerd met ouders, leerling en mentor. Te downloaden formulier: Via de website: www.collegedeopmaat.nl, ‘downloads’ -3- Formulier aanspraak hardheidsclausule. Het ingevulde formulier versturen naar: [email protected] Periode planning Periode Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Periode 5 Afsluitperiode Start datum 29 augustus 2016 31 oktober 2016 09 Januari 2017 13 maart 2017 22 mei 2017 10 Juli 2017 Eind datum 28 oktober 2016 23 december 2016 10 maart 2017 19 mei 2017 07 Juli 2017 21 Juli 2017 In schema Klas 3 Klas 4 De indeling van de leerjaren is hieronder weergegeven Periode 1 PTA 1 PTA 1 PTA 1 PTA 1 Periode 2 PTA 2 PTA 2 PTA 2 PTA 2 Periode 3 PTA 3 PTA 3 PTA 3 PTA 3 Periode 4 Periode 5 Examenperiode Vormingsvakken Vormingsvakken Vormingsvakken Algemene vakken profielgerichte vakken E&O profielgerichte vakken ZW Algemene vakken profielgerichte vakken E&O profielgerichte vakken ZW Algemene vakken profielgerichte vakken E&O profielgerichte vakken ZW Vormingsvakken profiel werkstuk Algemene vakken profielgerichte vakken E&O profielgerichte vakken ZW Vormingsvakken Maatschappijleer SE profiel werkstuk SE Algemene vakken Overgangsnorm profielgerichte vakken E&O profielgerichte vakken ZW In klas 3 worden alleen Maatschappijleer en het profielwerkstuk afgerond met een schoolexamen. -4- Het diploma Om een diploma vmbo theoretische leerweg te behalen wordt voor alle vakken een schoolexamen afgelegd. Voor een aantal vakken dient ook een centraal schriftelijk examen te worden afgelegd. In onderstaand overzicht hebben we dit weer gegeven: Vak Algemene vakken Nederlands Engels Duits profiel economie en ondernemen Economie Wiskunde profiel Zorg en welzijn Biologie Aardrijkskunde profielwerkstuk profielwerkstuk Loopbaan oriëntatie en begeleiding Vormende vakken Lichamelijke opvoeding Kunstvakken SE CE Weging Extra eis Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ SE+CE/2 SE+CE/2 SE+CE/2 ≥ 5,5 Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ SE+CE/2 SE+CE/2 Ѵ Ѵ Ѵ Ѵ SE+CE/2 SE+CE/2 Maatschappijleer Rekenen 2F Ѵ Ѵ Ѵ SE SE ≥ voldoende ≥ voldoende Ѵ Ѵ SE SE ≥ voldoende ≥ voldoende SE CE Cijfer De rekentoets moet gemaakt zijn. Ѵ -5- Examen en overgangsnorm. Overgangsnorm van klas 3 naar klas 4 Het gemiddelde van de behaalde cijfers ≥ 5,5 Nederlands ≥ 5,5 Maatschappijleer ≥ 5 Lichamelijke oefening is afgerond met minimaal een voldoende Kunstvakken is afgerond met minimaal een voldoende De rekentoets op 2F niveau is gemaakt Loopbaanoriëntatie en -begeleiding is afgerond met minimaal een voldoende. Onverminderd bovenstaande geldt: Een leerling is over naar het volgende leerjaar als: - Alle vakken afgerond een 6 of hoger zijn. Eén van de vakken een 5 of hoger is en alle andere vakken een 6 of hoger is. Eén van de vakken een 4 of hoger is en alle andere vakken een 6 of hoger waarvan minstens één vak een 7. Twee van de vakken een 5 of hoger is en alle andere vakken een 6 of hoger waarvan minstens één vak een 7. -6- Overzicht van het PTA-programma klas 3 2016-2017 -7- Vak: Maatschappijleer Leerjaar: 3 Leerweg: Theoretische leerweg ---------------------------------------------------------------------------------------------Periode Stofomschrijving Examen Eenheid PTA 1 1 Wat is maatschappijleer? K4/K5/K7 Toets vorm Weging Schriftelijk 2 Samenvatting van elke paragraaf 1 (Zie eisen in de ELO) Gemaakt werk in werkboek PTA 2 2 1 Jongeren K5/K6/K7 Schriftelijk 2 Politiek K5/K6/K7 Schriftelijk 2 Samenvatting van elke paragraaf 1 (Zie eisen in de ELO) Gemaakt werk in werkboek PTA 3 1 3 Pluriforme samenleving K5/K6/K7 Schriftelijk 2 3 Media K5/K6/K7 Schriftelijk 2 Samenvatting van elke paragraaf 1 (Zie eisen in de ELO) Gemaakt werk in werkboek -8- 1 PTA 4 4 Werk K5/K6/K7 Schriftelijk 2 4 Criminaliteit K5/K6/K7 Schriftelijk 2 Samenvatting van elke paragraaf 1 (Zie eisen in de ELO) Gemaakt werk in werkboek PTA 5 5 Relaties 1 K5/K6/K7 Samenvatting van elke paragraaf Schriftelijk 2 1 (Zie eisen in de ELO) Gemaakt werk in werkboek -9- 1 Loopbaanoriëntatie en begeleiding Iedere leerling werkt op een systematische wijze aan zijn loopbaancompetenties. Hiervoor wordt een loopbaandossier ingericht. Het loopbaandossier kent een vijftal loopbaancompetenties, waaraan de leerling gedurende zijn schoolloopbaan op het VMBO aan werkt. Kwaliteitreflectie: Motieven reflectie: Werkexploratie: Loopbaansturing: Netwerken: Wat kan ik het beste en hoe weet ik dat? Waar ga en sta ik voor en waarom dan? Waar ben ik het meest op mijn gemak en waarom dan? Hoe bereik ik mijn doel en waarom zo? Wie kan mij helpen mijn doel te bereiken en waarom die mensen? LOB wordt in alle leerjaren aangeboden. Zowel als vak als geïntegreerd in het lesprogramma, maar ook als onderdeel van de groepshandelingsplannen en individuele handelingsplannen. In leerjaar 1 t/m 3 en vanaf volgend schooljaar ook in klas 4, werken we met groepshandelingsplannen die zijn gemaakt op basis van de executieve functies van de leerlingen in een groep. Door gebruik te maken van de executieve functies kan een docent zijn handelen aanpassen aan wat het meest effectief is voor een groep of een individuele leerling. In leerjaar 3 wordt in de LOB-uren aandacht besteed aan motievenreflectie, reflecteren op eigen handelen en competentieontwikkeling. Ook vindt er een beroepsstage plaats waarin leerlingen kennis kunnen maken met een bedrijf, hierbij wordt aandacht besteed aan werkexploratie. - 10 - Examenreglement College de Opmaat 2016-2017 - 11 - Inleiding examenreglement Aan de examenkandidaten. Je zit op een vmbo-school dus jouw examenperiode is in klas 3 begonnen. Dat betekent dat je te maken hebt met schoolexamentoetsen, handelingsopdrachten en praktische opdrachten die meetellen voor het schoolexamen en dat voor een aantal vakken Centraal examen wordt afgenomen. Het schoolexamen en het centraal examen zijn aan officiële regels gebonden. Deze regels vind je in deze bijlage. Voor jou is het belangrijk dat je slaagt voor je examen, maar ook de inhoud van dit examenreglement is belangrijk. Zorg dat je goed op de hoogte bent van de inhoud van het examenreglement en het PTA. Bewaar dit goed! Veel succes met je examens! Namens de examencommissie Mevrouw H.E.J. Vos-Vonk (voorzitter) De heer H.J.. Wilhelmus (secretaris) Mevrouw K.C. Kolfschoten Mevrouw H.G.M. Smeets - 12 - 1. Begripsbepaling 1. school: een vestiging van CVO ’t Gooi 2. bevoegd gezag: het bestuur van de stichting CVO ’t Gooi, Opmaat is hiervan een vestiging 3. kandidaat: een ieder die door het bevoegd gezag tot het eindexamen wordt toegelaten 4. directeur: de locatiedirecteur van een school voor voortgezet onderwijs 5. eindexamen: hiermee wordt zowel het schoolexamen als het centraal examen bedoeld 6. centraal examen: het gedeelte van het eindexamen dat geëxamineerd wordt onder landelijk vastgestelde normen, op dezelfde tijdstippen en onder voor alle kandidaten vastgestelde gelijke condities 7. schoolexamen: het gedeelte van het eindexamen dat geëxamineerd wordt onder verantwoordelijkheid van de school 8. examendossier: dit omvat tenminste de resultaten van alle onderdelen van het schoolexamen, ook van de vakken die hetzij niet centraal worden geëxamineerd, hetzij reeds in klas 3 worden afgesloten 9. PTA: Programma van Toetsing en Afsluiting, hierin is een omschrijving opgenomen van de inhoud van de toetsen van de wijze waarop getoetst wordt, alsmede de weging van het resultaat 10. toets: een toets met schriftelijke of mondelinge vragen of praktische opdrachten 11. herkansing: het opnieuw dan wel alsnog deelnemen aan een toets van het centraal examen - 13 - College de 2. Het eindexamen Het bevoegd gezag stelt de leerlingen van de school in de gelegenheid ter afsluiting van de opleiding een examen af te leggen. De directeur en de examinatoren nemen onder verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag het examen af. Het eindexamen bestaat uit een schoolexamen en een centraal examen. Voor de meeste vakken is er een schoolexamen en een centraal examen. Vakken met alleen een schoolexamen zijn maatschappijleer-1, bewegingsonderwijs, kunstvakken-1, loopbaan oriëntatie en begeleiding en de keuzevakken van het beroepsgerichte vak. Bij de basisberoepsgerichte en de kaderberoepsgerichte leerweg krijgt een kandidaat zes eindcijfers: Nederlands, Engels, twee sectorvakken, het beroepsgerichte vak en maatschappijleer-1. Het cijfer voor het beroepsgerichte vak telt twee keer mee. Bij de theoretische leerweg krijgt de kandidaat naast de algemene vakken Nederlands, Engels, biologie, economie, maatschappijleer-1 ook wiskunde en aardrijkskunde aangeboden. Het bevoegd gezag stelt jaarlijks voor 1 oktober een Programma van Toetsing en Afsluiting vast. Het programma van Toetsing en Afsluiting wordt door de directeur voor 1 oktober toegezonden aan de inspectie en uitgereikt aan de kandidaten. Voor elke kandidaat wordt gespreid over het derde en vierde leerjaar een examendossier opgebouwd. Het geeft inzicht in de vorderingen en de resultaten van de kandidaat in het kader van het examen. De directeur wijst één van de personeelsleden aan als secretaris van het examen. Deze secretaris regelt samen met de directeur alle aangelegenheden die het examen betreffen. - 14 - 2.0 2.1 Onregelmatigheden Indien een kandidaat zich onttrekt aan (een onderdeel van) het centraal examen of het schoolexamen, c.q. in strijd handelt (of heeft gehandeld) met het examenreglement, c.q. zich schuldig maakt (of zich schuldig heeft gemaakt) aan bedrog of enige andere onregelmatigheid, kan de directeur maatregelen treffen volgens een daarvoor vastgesteld protocol. Voordat de directeur een maatregel neemt, hoort hij de betrokkene. Onder “het zich onttrekken aan” wordt mede verstaan het zonder geldige reden afwezig zijn bij een toets, het niet tijdig inleveren van voorgeschreven opdrachten, het niet tijdig inleveren van de fictiedossiers, kortom iedere afwijking van de in dit reglement of in de stofomschrijving vastgestelde regels. 2.2 De mogelijke maatregelen die al dan niet in combinatie met elkaar genomen kunnen worden, zijn: a. het toekennen van het cijfer 1 voor een toets b. het ontzeggen van verdere deelneming aan het examen c. het ongeldig verklaren van de reeds afgenomen toetsen van het examen d. het bepalen dat het diploma en de cijferlijst slechts kunnen worden uitgereikt na een hernieuwd examen in door de directeur aan te wijzen onderdelen. Indien het hernieuwd examen betrekking heeft op een of meer onderdelen van het centraal examen, dan wel ten overstaan van de staatsexamencommissie. 2.3 Indien de onregelmatigheid pas na afloop van het schoolexamen wordt ontdekt kan de directeur het schoolexamen ongeldig verklaren, hetgeen tevens ontzegging van deelneming aan het centraal examen inhoudt, ofwel bepalen, dat het schoolexamen slechts geldig is na een hernieuwd schoolexamen in de door de directeur en examinatoren aan te wijzen onderdelen en op de door hen te bepalen wijze. 2.4 Alvorens een beslissing ingevolge 2.2 of 2.3 wordt genomen, hoort de directeur de kandidaat. De kandidaat kan zich door een door hem aan te wijzen meerderjarige laten bijstaan. De directeur deelt zijn beslissing mede aan de kandidaat, zo mogelijk mondeling, in ieder geval schriftelijk. - 15 - 2.5 De kandidaat kan tegen een beslissing van de directeur in beroep gaan bij de door het bevoegd gezag van de school ingestelde commissie van beroep, p/a Commissie van beroep eindexamens CVO, Bisonlaan 1, 1217 GH HILVERSUM. 2.6 Het beroep moet binnen vijf dagen nadat een beslissing schriftelijk ter kennis van de kandidaat is gebracht, schriftelijk worden ingediend bij de schoolcommissie van beroep. De commissie stelt een onderzoek in en beslist binnen twee weken over het beroep tenzij zij de termijn met redenen omkleed heeft verlengd met ten hoogste twee weken. De commissie stelt bij haar beslissing zo nodig vast op welke wijze de kandidaat alsnog in de gelegenheid zal worden gesteld het eindexamen geheel of gedeeltelijk af te leggen, onverminderd het bepaalde in 2.2d. De commissie deelt haar beslissing schriftelijk mee aan de kandidaat, de directeur en de inspectie. 2.7 De uitspraak van de schoolcommissie is bindend voor zowel de kandidaat als de examinatoren. Wel kan beroep worden aangetekend bij de Commissie van Beroep, zoals deze in de wet is voorgeschreven. - 16 - 3. Het schoolexamen De toetsen voor het schoolexamen zijn gespreid over klas 3 en 4. De vaksectie is met betrekking tot de onderdelen van het schoolexamen verantwoordelijk voor het samenstellen van de opgaven, de normering en de beoordeling conform de normen. Het schoolexamen (examendossier) kan pas dan worden afgesloten indien a. alle toetsen zijn afgelegd en de praktische opdrachten zijn uitgevoerd; b. kunstvakken-1, bewegingsonderwijs, de keuzevakken en Loopbaan oriëntatie en begeleiding naar behoren zijn beoordeeld met een voldoende of goed; c. alle handelingsopdrachten naar behoren zijn afgerond. Indien dit niet het geval is handelen wij conform het centraal examen reglement De cijfers van de toetsen worden bepaald op één decimaal nauwkeurig. (Voor afronding zie bladzijde 13.) De kandidaat heeft het recht om binnen twee weken na de bekendmaking van een toetscijfer schriftelijk bezwaar aan te tekenen. Het gemaakte werk van klas 4 wordt 30 juni 2017 vernietigd. Het eindcijfer voor het schoolexamen wordt uitgedrukt in een cijfer uit een schaal van cijfers lopende van 1 tot en met 10. Als in een vak tevens centraal examen wordt afgelegd, worden de hierboven genoemde cijfers gebruikt met daartussen liggende cijfers met één decimaal. Een kandidaat kan formeel niet aan het centraal examen deelnemen indien hij in gebreke is met betrekking tot een of meer van de eerder genoemde onderdelen. Het bevoegd gezag bepaalt wanneer het schoolexamen begint. Het schoolexamen wordt afgesloten een schoolweek voor de aanvang van het centraal examen. De cijfers van het schoolexamen moeten drie dagen voor het begin van het centraal examen bij de inspecteur zijn ingeleverd. Indien het gemiddelde van alle cijfers van het examendossier voor het schoolexamen na periode 5 (klas 4) lager is dan een 5,5 wordt de kandidaat en zijn ouders/verzorgers uitgenodigd voor een gesprek met de mentor en de schoolleiding. - 17 - Kandidaten dienen op tijd aanwezig te zijn op de zittingen van het schoolexamen. Een kandidaat die te laat komt mag tot uiterlijk een kwartier na aanvang van de toets worden toegelaten. Hij dient echter zijn werk uiterlijk op het officieel vermelde tijdstip waarop de zitting eindigt in te leveren. Bij een kijk- en luistertoets kan de leerling na het startmoment niet meer worden toegelaten. Indien er zwaar wegende redenen zijn waardoor een kandidaat niet aanwezig kan zijn, meldt de ouder/verzorger dit aan de schoolleiding en zal de leerling een herkansing moeten aanvragen. Nadrukkelijk wijzen wij erop dat afspraken bij de tandarts, dokter, behalen van brommercertificaat, etc. niet als zwaarwegend worden beschouwd. De schoolleiding bepaalt de verdere procedure. - 18 - 4. Het centraal examen Het centraal examen wordt afgenomen in het laatste leerjaar conform het Eindexamenbesluit VO. De examendata staan vermeld in de bijlagen. Het centraal examen bestaat voor de BB- en KB-kandidaat uit een: - Centraal Schriftelijk Examen - Centraal Schriftelijk Praktisch Examen (C.S.P.E.) Voor de TL kandidaat bestaat het uit een: - Centraal Schriftelijk Examen Vaststelling uitslag 4.1 De directeur en de secretaris van het eindexamen stellen de uitslag vast met inachtneming van het bepaalde in 4.4. 4.2 De directeur en de secretaris van het eindexamen stellen uit alle eindcijfers van de vakken waarin de kandidaat examen heeft afgelegd een lijst op, zodanig dat de op deze lijst vermelde vakken een eindexamen vormen als bedoeld in het eindexamenbesluit VO en dat voldoet aan het bepaalde 4.4. 4.3 Indien dat nodig is om de kandidaat te laten slagen, betrekken de directeur en de secretaris van het eindexamen één of meer eindcijfers van de vakken niet bij de bepaling van de uitslag. Indien een vak buiten beschouwing moet worden gelaten om de kandidaat te kunnen laten slagen, maakt deze, indien hij op meerdere manieren kan slagen, zelf een keuze aan de hand van een voorstel van de school. - 19 - 4.4 De kandidaat die eindexamen heeft afgelegd en al zijn eindcijfers heeft behaald binnen een schooljaar, is geslaagd indien hij: a. b. c. d. e. f. g. h. 4.5 voor het gemiddeld centraal examencijfer een 5,5 of hoger; voor al zijn examenvakken eindcijfers heeft behaald van 6 of hoger; voor één van zijn examenvakken het eindcijfer 5 heeft behaald en voor zijn overige examenvakken eindcijfers heeft behaald van 6 of hoger; voor ten hoogste één van zijn examenvakken het eindcijfers 4 heeft behaald en voor zijn overige examenvakken een 6 of hoger, waaronder minstens een 7; voor ten hoogste twee van zijn examenvakken het eindcijfer 5 heeft behaald en voor zijn overige examenvakken een 6 of hoger, waaronder minstens een 7. bij toepassen van het voorgaande wordt het eindcijfer van het afdelingsvak in de basisberoepsgerichte en de kaderberoepsgerichte leerweg meegerekend als twee eindcijfers. voor het vak Nederlands minimaal een 5 hebt behaald. de rekenvaardigheidstoets 2F moet zijn gemaakt. In aanvulling op het in 4.4 genoemde geldt tevens als voorwaarde dat a. het verplichte vak maatschappijleer-1 is afgesloten met een cijfer b. voor bewegingsonderwijs, kunstvakken-1 en loopbaan oriëntatie en begeleiding de kwalificatie voldoende of goed is behaald. 4.6 Herkansingen De (afgewezen) kandidaat heeft het recht in het tweede/derde tijdvak deel te nemen aan de herkansing van het centraal examen in één vak of programma dat deel uitmaakt van het centraal examen en dat bij de bepaling van de uitslag is betrokken. Het hoogste van de cijfers behaald bij de herkansing en bij het eerder afgelegde centraal examen geldt als definitief cijfer voor het centraal examen. - 20 - 5. 5.1 Afwijkende wijze van examineren De directeur kan toestaan dat een gehandicapte kandidaat het schoolexamen geheel of gedeeltelijk aflegt op een wijze die is aangepast aan de mogelijkheden van die kandidaat. In dat geval bepaalt de directeur de wijze waarop het examen zal worden afgelegd, met dien verstande dat hij aan de overige bepalingen van dit besluit voldoet. Hij doet hiervan zo spoedig mogelijk mededeling aan de inspectie. Er is sprake van een objectief waarneembare lichamelijke handicap waarvoor een aanpassing nodig is. Er is sprake van een niet objectief waarneembare handicap waarvoor een aanpassing nodig is. Er is een deskundigheidsverklaring, waarin een voorstel voor een aanpassing is gedaan, dan wel de aanpassing aansluit bij het begeleidingsadvies. 5.2 Indien een gehandicapte kandidaat het centraal examen op een aan de mogelijkheden van kandidaat aangepaste wijze wil afleggen, zal de directeur een voorstel daartoe melden aan de inspectie. 5.3 Het bevoegd gezag kan toestaan dat ten aanzien van een kandidaat, die met inbegrip van het schooljaar waarin hij examen aflegt, ten hoogste 4 jaren onderwijs in Nederland heeft gevolgd en voor wie het Nederlands niet de moedertaal is, met betrekking tot het vak Nederlandse taal, of tot enig vak waarbij het gebruik van de Nederlandse taal van overwegende betekenis is, wordt afgeweken van de in het PTA vastgelegde wijze van toetsen. 5.4 Voor de kandidaat zoals bedoeld in 5.3 kan een afwijking voor zover het centraal examen betreft, slechts bestaan uit een verlenging van de duur van de toets van het centraal examen met ten hoogste 30 minuten en het verlenen van toestemming tot het gebruik van een verklarend woordenboek der Nederlandse taal. - 21 - 6. 6.1 Diploma, cijferlijst, certificaten en portfolio De directeur reikt aan elke kandidaat die eindexamen heeft afgelegd een lijst uit waarop zijn vermeld: de cijfers voor het schoolexamen en de cijfers voor het centraal examen, de eindcijfers voor de examenvakken, alsmede de uitslag van het eindexamen. 6.2 De directeur reikt aan elke voor het eindexamen geslaagde kandidaat een diploma uit, waarop alle vakken zijn vermeld die bij de bepaling van de uitslag zijn betrokken. Duplicaten van diploma’s worden niet uitgereikt. 6.3 De directeur reikt aan de definitief voor het eindexamen afgewezen kandidaat die de school verlaat en die voor een of meer vakken van zijn laatst afgelegde eindexamen een eindcijfer van 6 of meer heeft behaald, een certificaat uit. 6.4 Het certificaat vermeldt in ieder geval het vak of de vakken waarvoor de kandidaat een eindcijfer van 6 of meer heeft behaald, het voor dat vak of die vakken behaalde eindcijfer, de cijfers, behaald voor het schoolexamen en voor het centraal examen daarin, de soort van school waaraan het examen heeft plaatsgevonden, alsmede de datum waarop de uitslag van het examen is vastgesteld. 6.5 Kandidaten die naast het examenprogramma extra vakken hebben gevolgd of vakken hebben gevolgd op een hoger niveau kunnen daarvoor een schoolcertificaat krijgen ten behoeve van het portfolio. 6.6 De kandidaat die minder dan het voorgeschreven aantal vakken heeft afgelegd en het PTA-programma heeft gevolgd, krijgt een schoolcertificaat voor de vakken met een eindcijfer van 6 of meer. Een schoolcertificaat is niet inwisselbaar. - 22 - 7. 7.1 Slotbepalingen De directeur behoudt zich het recht voor de ouders van meerderjarige leerlingen over alle examenzaken inlichtingen te verschaffen, tenzij de meerderjarige schriftelijk kenbaar maakt dat hij/zij dit niet wenst. 7.2 In gevallen waarin dit reglement niet voorziet, beslist de directeur. 7.3 De examencommissie heeft het recht veranderingen aan te brengen in het PTAprogramma. De kandidaat wordt hiervan schriftelijk op de hoogte gebracht. 8. Afronding cijfers Schoolexamencijfer in 2 decimalen Schoolexamencijfer Schoolexamencijfer voor een vak met een centraal examen voor een vak zonder een centraal examen 6,43 6,4 6 6,44 6,4 6 6.45 6,5 6 6,46 6,5 6 - 23 - 9. Gang van zaken in de examenruimte Zorg dat je ruim 15 minuten voor de aanvang van het examen op school aanwezig bent. Om er voor te zorgen dat iedereen in alle rust examen kan doen gelden de volgende regels: 1. De begintijd en de eindtijd van het examenzitting staan op het bord. 2. Onmiddellijk na het uitdelen van de opgaven heerst er een absolute stilte. 3. Je mag geen vragen stellen tijdens het examen, want dan stoor je de andere kandidaten. 4. Als je voor de eindtijd de examenruimte verlaat, mag je niet achter de deur nog even blijven praten. 5. De school zorgt voor voldoende examenpapier en kladpapier. Dit mag je niet zelf meenemen. 6. De leerling zorgt zelf voor de volgende hulpmiddelen: blauwe pen, potlood, puntenslijper, geodriehoek en liniaal. Natuurlijk mag je wel je lievelingspen meenemen, maar zorg ervoor dat er een goede vulling inzit. 7. Op examenpapier schrijf je altijd met een pen. Examenwerk dat met een potlood is geschreven mag niet worden nagekeken. Tekeningen moeten met potlood. 8. Je moet zelf zorgen voor een rekenmachine en een passer, je mag deze tijdens het examen niet uitlenen of lenen. 9. Mobiele telefoons en geluidsdragers worden ingeleverd bij de docent. 10. Op je tafel mag geen etui of hoesje van je rekenmachine liggen, die spullen moet je op de grond leggen. 11. Tijdens het examen mag je niet zonder toestemming het lokaal verlaten. 12. Als je toestemming hebt voor examentijdverlenging dan moet je de bewijskaart voordat je begint aan het examen op je tafel leggen. 13. Aan het einde van de zitting mag je pas gaan als een toezichthouder een sein geeft. 14. Als je je niet fatsoenlijk gedraagt, mag je door de toezichthouder verwijderd worden met alle gevolgen van dien. - 24 - - 25 - - 26 -