De chronische pijnpatiënt en zijn omgeving Minisymposium “Pijn bij ouderen” Nathalie Cardinaels klinisch psychologe / gedragstherapeute Multidisciplinair Pijncentrum 1 Overzicht Verklaringsmodellen Pijn bij jonge versus oude(re) volwassenen Onderbehandeling bij ouderen Psychosociale risicofactoren Misvattingen Praktische adviezen Verklaringsmodellen Bio-psycho-sociaal model Biologisch PIJN Psychologisch Sociaal Verklaringsmodellen Dingemans, 1990 Verklaringsmodellen Dingemans, 1990 Pijn bij jonge(re) vs. oude(re) volwassenen Veel overeenkomsten, toch ook verschillen pijnervaring en -reactie uitgebreidheid verloop totale pijn psychosociale stress context Onderbehandeling bij ouderen Redenen onderbehandeling van pijn zintuiglijke, cognitieve en psychische problemen terughoudendheid woordarmoede andere betekenis woorden geheugenstoornissen Prof. Dr. Nele Van Den Noortgate, Universiteit Gent Psychosociale risicofactoren Persoonlijkheid Attitude Overtuigingen pijn Coping en pijngedrag Context Omgeving Misvattingen Pijn “hoort erbij” Depressie “hoort erbij” Pijnbeleving ↓ Te oud voor gedragsverandering Wil toch niet meewerken Klagen = aandacht zoeken Turk en Gatchel (2002) Praktische adviezen Leef je in Luister Erken de pijn Cognitieve gedragstherapie Zingeving Praktische adviezen Mantelzorg? Zorg ook goed voor jezelf! "Pijn is wat degene die pijn heeft, zegt dat het is. En het bestaat telkens als hij zegt dat het bestaat.” (McCaffery, 1979) Contact Nathalie Cardinaels klinisch psychologe, gedragstherapeute 011-30 96 33 [email protected] Jessa Ziekenhuis Campus Virga Jesse Multidisciplinair Pijncentrum Stadsomvaart 11 B-3500 Hasselt