het microbioom - De GastroGroep

Een nieuw orgaan: het microbioom
Ivo Duysburgh
1
Mens = supra organisme
7 000 000 000
= 7 109 mensen
100 000 000 000 000
= 1014 micro-organismen
10 000 000 000 000
= 1013 humane cellen
2
•  10x meer bacteriële cellen (1000?)
•  100x meer bacterieel genoom
•  2kg biomassa
•  deel genoom van bacteriële herkomst
(transposons, communicatie met mitochondria)
•  mitochondria
3
flora ! microbioom / microbiota
1400
1200
1000
800
gut flora
600
gut microbiota - gut
microbiome
400
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
200
PubMed online search 04/09/2014
4
Microbioom
MAAG
DUNNE DARM
duodenum jejunum
ZUUR
<103/g
Lactobacillaceae
Veilonellaceae
Helicobacterceae
DIKKE DARM
ileum
IMMUUNSYSTEEM
101-103/g
BIOREACTOR
104-107/g
Bacillaceae
Streptococcaceae
Actinomycinaeae
Corynbacteriaceae
Veilonellaceae
1011-1012/g
MUCOSAAL
Clostridium
Lactobacillaceae
Enterococcaceae
LUMINAAL
Bacteroidaceae
Bifidobacterium
Streptococcaceae
Enterobacteriaceae
Clostridium
Lactobacillaceae
Ruminococcaceae
Lactobacillaceae
Bacteroidaceae
Prevotellaceae
Kovatcheva et al. The Prokaryotes 2013 5
Diagnostiek - studie
•  Bacterieel DNA analyse: ‘moleculaire scan’
! Bacteriële genetische catalogus
! 3 enterotypes
MetaHIT, Nature 2010 en 2011 6
Symbiose
nutriënten
anaeroob milieu
metabool, digestief,
immunologisch, infectieus
7
gezondheid
homeostase
verstoring
bio-beschikbaarheid:
nutrienten,
carcinogenen
‘wellbeing’
comfort
cerebrale
functies,
gedrag
GIT:
mucosa,
barrière
energie,
fermentatie
immuunsysteem,
inflammatie
ziekte
diarree,
infecties,
IBD, IBS,
NASH,
obesitas,
diabetes,
asthma,
depressie,
autisme,
…
ecosysteem
naar Arnoux, 2014
8
Manipuleren vd flora
•  Voeding:
•  Prebiotica - FODMAP
•  Probiotica
•  Antibiotica
•  STG transplantatie
9
Klinische betekenis
Ziekte
Mechanisme
Bewijs
Clostridium
" diversiteit
D+M
probiotica in preventie?
SGT in therapie!
IBS
" diversiteit
" Bacteroidetes
D+M
(FODMAP)
probiotica?
IBD
" diversiteit
M
Therap. implicaties
probiotica bij pouchitis
SGT in studie
Obesitas –
Δ Firmicutes/
metabool syndroom Baceteroidetes
D+M
SGT in studie
Allergie
" diversiteit
D+M
probiotica in studie
MDRO colonisatie
" diversiteit
M
probiotica in studie
Neuropsych.
aandoeningen
" intest barrière
D+M
geen
Khanna, 2013
10
Clostridium
• 
• 
• 
• 
• 
°1978, toenemend probleem
Veranderende populatie
Toxine, anaeroob, sporen
R/ metronidazole – vancomycine PO
20-25% recidief!
11
Stoelgangstransplantatie
•  Review 2011, 27 studies, 317 ptn:
•  Succes: 92%
•  Snel, goedkoop en veilig
•  Techniek:
•  Donorselectie (familie, ‘bank’, screening?)
•  Liquificatie
•  Techniek: coloscopie > lavement > jejunale sonde
Gough, 2011
12
Metabool syndroom - obesitas
•  Firmicutes/Baceteroidetes ><
•  BMI
•  Vermagering
•  Bariatrische heelkunde
•  Oorzaak gevolg?
voeding
microbioom
genetica
13
gewicht
flora
gewicht
GB
sham
sham+dieet
"
=
"
∆∆∆
=
∆
"
=
=
LIOU AP, Sci Transl 2013 14
IBD
•  Flora is nodig om colitis te kunnen
ontwikkelen bij muizen
•  Flora bij IBD: minder diversiteit, minder
stabiel
•  Probiotica geen bewezen nut (tenzij VSL#3
bij pouchitis)
•  Stoelgangstransplantie: in studie!
15
IBS
•  " diversiteit en " Bacteroidetes
(heterogeniciteit)
•  Therapie:
• 
• 
• 
• 
FODMAP
AB: rifaximin: beperkt voordeel
Probiotica: beperkt voordeel
Stoelgangtransplantatie: in studie
16
FODMAP
Fermentabale Oligosaccharides,
Disaccharides, Monosaccharides And Poyols
• 
• 
• 
• 
Verleidelijke hypothese
Groeiend bewijs van efficiëntie
Complexe dieetbegeleiding
Ademtesten (lactose, fructose)
17
fermentatie
osmose
STAUDACHER H, Nature Reviews 2014
18
STAUDACHER H, Nature Reviews 2014
19
75% effectief (waarvan 50% placebo)
STAUDACHER H, Nature Reviews 2014
20
DIY: Fecal transplant at home
www.thepowerofpoop.com
Promoting safe, accessible fecal microbiota
transplant for all who need it
www.thepowerofpoop.com
21
www.thepowerofpoop.com
22
www.thepowerofpoop.com
23
24