Tijm

Tijm
Tijm in pot
Bloeiende echte tijm
Kruiptijm
Officiële namen: Thymus vulgaris (echte tijm); Thymus praecox (kruiptijm); Thymus x citrodorus
(citroentijm)
Tijm is een kleine houtachtige struik of kruidachtige plant. De echte tijm wordt ongeveer 30-40 cm
hoog. Er zijn in de loop der tijden verschillende varianten gekweekt met andere eigenschappen of
een iets andere smaak. Zo blijft kruiptijm lager en wordt nauwelijks meer dan 10 cm hoog.
Citroentijm is een kweekvariant die enigszins naar citroen smaakt. Tijm bloeit in juni/juli met licht
violette tot roze bloemen (afhankelijk van de soort).
Geschiedenis:
Thymus, de officiële naam voor tijm, stamt waarschijnlijk af van het Griekse woord voor
ontsmetten, vermoedelijk door het gebruik ervan als wierook en ontsmettingsmiddel. Er wordt ook
wel beweerd dat het afkomstig is van het Griekse thumus, dat "moed" betekent en veel tradities
grijpen terug op deze eigenschap. Romeinse soldaten baadden bijvoorbeeld in tijm om er krachtiger
van te worden. De Engelsen borduurden in de Middeleeuwen een tijmtakje op symbolen die aan
ridders werden gegeven om hun moed in de strijd te vergroten. Een soeprecept uit 1663 vermeldde
het gebruik van tijm en bier om verlegenheid te overwinnen, terwijl Schotse hooglanders thee
dronken die gemaakt was van wilde tijm, om er kracht en moed uit te putten en nachtmerries te
voorkomen.
Standplaats en verzorging:
Tijm komt uit het middellandse zeegebied, maar groeit tot op vrij grote hoogte. Het is in Nederland
volledig winterhard. Om echt geurig te worden heeft het echter veel zon en warmte nodig. Zet tijm
daarom in de volle zon op een droge plek. In een pot of een kruidenbak doet de plant het ook goed,
op voorwaarde dat er geen water in blijft staan en er kalk wordt bijgegeven. Veel voeding heeft tijm
niet nodig maar kalk is een absolute noodzaak. Op zure grond kwijnt de plant weg. Als de plant te
stakerig wordt kan hij gewoon worden terug geknipt. Onder de juiste omstandigheden zaait tijm
zich uit.
In de tuin kan tijm goed geplant worden in de buurt van aardbeien.
Kruiptijm doet het goed in de rotstuin en kan ook tussen de stenen van half open verharding
worden geplant als een “geurpad”.
Oogsten:
Pluk takjes met alle bladeren eraan. Rits de blaadjes eraf, of kook de hele takjes mee en verwijder
aan het einde van de kooktijd de takjes. Tijm kan uitstekend worden gedroogd door de geknipte
takken op de kop te hangen op een droge plaats. Het meeste aroma heeft de plant in de
hoogzomer.
Gebruik in de keuken:
Tijm kent veel toepassingen en gaat vooral goed samen met stevige ingrediënten, zoals vet vlees,
bij aardappels of in combinatie met tomaat. Het maakt onder andere deel uit van het bouquet garni
en Provençaalse kruiden. De kruidige, frisse geur en smaak van tijm maken het een heerlijk kruid in
vele toepassingen. Het heeft een krachtige, aromatische smaak die zeer geliefd is in onder andere
de Franse, Italiaanse en Marokkaanse keuken. Denk daarbij aan heerlijk geurende tajines met lam
en vijgen, rijke schotels met tomaat en aubergine, of geroosterd rundvlees met knoflook en rode
wijn. Verse tijm kan ook verwerkt worden in kruidenboter.
Tijm kan gerust meegekookt of gebakken worden, maar ook bij koude toepassingen zoals salade is
tijm zeer op zijn plek. Doordat tijm de vertering van vetten in voedsel bevordert, en qua smaak een
tegenhanger is van vet, past het goed bij lamsvlees, rund, kip, wild, zwaardere soepen en stevige
sauzen. Ook bij aardappels, salades of gerechten die langzaam in rode wijn gegaard worden komt
tijm goed tot zijn recht. Tijm gaat goed samen met andere mediterrane kruiden zoals oregano of
salie.
Medicinaal:
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Tijm wordt vooral gebruikt in tijmstroop, dat wordt toegepast als hoestdrank. Aan tijm worden veel
andere geneeskrachtige werkingen toegewezen. Het werd in de oudheid gebruikt als geneeskruid
tegen longziekten, reumatiek, verlamming, maagkramp, gezwellen, hoofdpijn, koliek en
zenuwzwakten. In de Materia medica van Steinmetz staat dat wilde tijm een speciale genezende
werking heeft op de mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen. Verder zou het bloedzuiverend,
maagversterkend en griepbestrijdend zijn.
Overige toepassingen:
Tijm is een goede bijenplant. Een aftreksel samen met rozemarijn kan gebruikt worden als
haarspoelmiddel om roos weg te krijgen.
De etherische olie wordt gebruikt als antiseptisch middel in tandpasta's en mondwaters.
Deze informatie wordt u aangeboden in het kader van de Nationale Tuinweek door de
vereniging Groei en Bloei afdeling Emmen en omstreken, een vereniging van
tuinliefhebbers bij u in de buurt. De planten zijn beschikbaar gesteld door Intratuin. Meer
weten over onze activiteiten? Bezoek onze website: www.emmen.groei.nl.