GEBRUIKSAANWIJZING 04.04 STEEKSET VOOR TRAPSGEWIJZE MONSTERNEMING Over deze gebruiksaanwijzing ! Wanneer tekst volgt op een markering (zoals links afgebeeld) betekent dit dat er een belangrijke aanwijzing volgt. Wanneer tekst volgt op een markering (zoals links afgebeeld) betekent dit dat er een belangrijke waarschuwing volgt die duidt op gevaar voor letsel voor de gebruiker of beschadiging van het apparaat. Beschrijving De standaardset bestaat uit drie tweedelige steekmonsterboren, een terugslagvrije slaghamer en accessoires, verpakt in een stevige draagtas. De boren bestaan uit een onderstuk met boorlichaam en een kort bovenstuk met slagkop. Het geheel is uitgevoerd met conische schroefdraadverbindingen. Steekmonsterboren (of “gutsboren”) hebben een nagenoeg halfcilindrisch boorlichaam met van boven naar beneden lopende, evenwijdige snijranden. De drie gutsboren in de set hebben boorlichamen met verschillende diameters: 20, 30 en 40 mm. Zij hebben ieder een werkzame lengte van 30 cm. De totale lengtes van de onderstukken zijn respectievelijk 115, 85 en 55 cm. Alle onderstukken zijn standaard voorzien van een kort bovenstuk met slagkop. Hieraan zitten rubberen handvatten voor meer grip. De boren zijn vervaardigd van hoogwaardig staal, waardoor bij normaal gebruik geen torsie (verdraaiing) zal optreden in de boorlichamen. Ten behoeve van milieu-onderzoek zijn alle boorlichamen ongelakt. De slaghamer is terugslagvrij doordat hij gevuld is met loden kogeltjes die zich in de slagrichting verplaatsen nadat een voorwerp is geraakt. Door de slagvaste nylon doppen beschadigt de gutsboor niet. Methode De trapsgewijze monsterneming vindt plaats door eerst met de grootste diameter een monster te nemen (0-30 cm beneden maaiveld), vervolgens met een kleinere diameter het tweede monster te steken (30-60 cm), en tenslotte met de smalste boor het laatste monster te nemen (60-90 cm). Er kan eventueel gebruik worden gemaakt van slagkracht om de gutsboor in de grond te slaan. P.O. Box 4, 6987 ZG Giesbeek, NL T +31 313 880200 F +31 313 880299 E [email protected] © 1999 www.eijkelkamp.com 1 M1.04.04.N Door het steeds kleiner worden van de diameter, ondervinden de gutsboren alleen wrijving van de te bemonsteren laag. Bovendien wordt voorkomen dat verontreinigingen (gronddeeltjes) uit bovenliggende bodemlagen in het volgende monster terecht komen. Dit verhoogt de betrouwbaarheid van de resultaten. Gebruik 1. Koppel het onderstuk met boorlichaam aan het bovenstuk. 2. Druk of sla de boor in de grond. Zonder slagkracht: Druk de gutsboor verticaal en rechtstandig (dus zonder te draaien) in de grond. Steek een monster van maximaal 30 cm (zie figuur). Met gebruik van slagkracht: Zet de gutsboor verticaal op de grond of in het boorgat en houd hem met één hand aan de handgreep vast. Sla vervolgens met de terugslagvrije hamer op de slagkop van de boor. Met deze hamer kan gedoseerd kracht worden gezet, waardoor het monster niet uit de gutsboor trilt. ! Gebruik, indien slagkracht nodig is, altijd de terugslagvrije slaghamer. Dit is veiliger en voorkomt beschadiging van de boor. Gebruik nooit een niet-terugslagvrije (metalen) hamer. Hierdoor beschadigt de boor en kunnen verwondingen opgelopen worden door het terugspringen van de hamer. 3. Draai de volle boor af om het monster los te snijden van de grond. Het afdraaien van de volle gutsboor vergemakkelijkt het ophalen ervan en voorkomt monsterverlies. Draai de boor af door hem een volledige ronde te draaien zonder hem verder omlaag te drukken. 4. Haal de volle boor rustig draaiend omhoog. Het draaien helpt monsterverlies te voorkomen door eventueel optredende zuigkracht (onderdruk) onder de boor op te heffen. ! Haal de boor met rechte rug en gebogen knieën omhoog om rugklachten te voorkomen. 5. Snijd met de gebogen spatel de cilindrische kolom materiaal af langs de gutsboorranden. Het achtergebleven monster vormt een vrijwel ongestoord profiel. 6. Los de boor door met een spatel (de bolle kant boven) het monster eruit te duwen. Gebruik de smalle spatel bij de smalste boor. ! Gebruik voor het lossen een gebogen spatel. Zorg er voor dat de vingers niet langs de snijranden schaven. De gutsboorranden zijn scherp en kunnen snijwonden veroorzaken bij onjuist gebruik. Opmerkingen: Indien de gutsboor veel verticale weerstand ondervindt, zal ook de horizontale weerstand hoog zijn. Het risico van torsie van het boorlichaam tijdens afdraaien is dan groter. Los dit op door de boor tussentijds af te draaien. ! Nooit een boor forceren. De boor kan beschadigen en het kost onnodig veel fysieke kracht. 2 Om dieper te bemonsteren moet eerst worden voorgeboord tot de te bemonsteren laag (bijvoorbeeld met een Edelmanboor). Met extra verlengstangen kan vervolgens op de juiste diepte bemonsterd worden. Toepassingen Door de korte werkzame lengtes, aflopende diameters en het mogelijk gebruik van slagkracht, is de steekset voor trapsgewijze monsterneming geschikt voor vrijwel alle grondsoorten (behalve stenige gronden). De trapsgewijze monsterneming wordt vooral toegepast bij: Profielonderzoek in landbouwgronden, met name bouwland. Nitraatonderzoek. Bemestingsonderzoek. De monsterlengte van 30 cm komt ongeveer overeen met de ploegdiepte. De te bereiken diepte van 90 cm komt ongeveer overeen met de diepte tot waar voedingsstoffen in de bodem een gewas beïnvloeden. Problemen en oplossingen Het boren kost een grotere fysieke inspanning omdat de gutsboor moeilijk de grond in gaat. Draai het monster tussentijds af of steek een korter monster. Tijdens het boren treedt monsterverlies op. Dit kan door te vaak tussentijds afdraaien van het monster, dat zodoende de cohesie verliest. Steek in dit geval een korter monster. Het veranderen van de grondsoort (overgang naar weinig-cohesieve grond) kan een andere oorzaak zijn. De verbinding tussen bovenstuk en onderstuk loopt stroef. Houd de schroefdraadverbinding tijdens en na gebruik goed schoon. Roestvorming van in de draagtas opgeborgen boren. Berg de spullen droog in de tas op, want de tas ventileert niet. Overigens, roest verdwijnt door gebruik grotendeels. Onderhoud Houd het materiaal tijdens gebruik schoon door verontreinigingen met water af te spoelen. Gebruik de roestvaste staalborstel voor het reinigenen van de schroefdraadverbindingen. Maak de boren na gebruik met leidingwater schoon en laat ze goed drogen. Berg de droge spullen in de draagtas op. De boorlichamen hoeven niet geslepen te worden. In het gebruik worden ze steeds scherper. Roest is normaal gesproken niet schadelijk, en verdwijnt door gebruik. 3