Waarom slaap je? Het simpele antwoord Energiebesparing

advertisement
Waarom slaap je?
De reden waarom we slapen is nog grotendeels onbekend. We weten alleen zeker dat
we zonder slaap niet kunnen overleven. Toch weten we inmiddels genoeg om een
paar theorieën op te stellen.
de theorie = het idee
Het simpele antwoord
We slapen om uit te rusten en ons niet moe te voelen. Het is een prima antwoord, net als: we
eten tegen de honger, drinken tegen de dorst en ademen om het niet benauwd te krijgen. Maar
iedereen weet dat er meer achter zit. We eten om voedingsstoffen voor ons lichaam op te
nemen, en we ademen om zuurstof op te nemen en kooldioxide af te voeren. Voor slapen is zo'n
duidelijk antwoord moeilijker te geven. Hieronder volgen een aantal veelgenoemde theorieën,
min of meer in historische volgorde. Ze geven allemaal een deel van de verklaring; ze zijn
dus niet onwaar, maar ze kunnen niet het hele verhaal zijn. Wat we willen weten is de
primaire reden waarom we slapen. Die reden waarom zelfs ééncelligen een miljard jaar
geleden waarschijnlijk al een ingebouwde circadiane klok hadden.
Energiebesparing
Een vrij oude verklaring van het waarom van de slaap is dat we simpelweg slapen om energie
te besparen: een dier dat slaapt, beweegt niet en verbruikt dus minder energie. Een van de
factoren die de slaapduur bij zoogdieren enigszins voorspelt, is de grootte van het dier. Hoe
groter, hoe korter het slaapt. En kleinere zoogdieren verbruiken verhoudingsgewijs veel meer
energie om op temperatuur te blijven. Er zijn echter teveel uitzonderingen op deze regel om
energiebesparing als echte verklaring te accepteren. En bovendien, als het gaat om
energiebesparing, waarom slapen ze dan? Waarom liggen ze niet gewoon heel stil? Tijdens de
slaap reageren dieren minder op prikkels van buitenaf. Het kan gevaarlijk zijn als zo’n prikkel
een naderend roofdier is. Er is dus een reden waarom we tijdens slaap minder op prikkels
reageren.
Groep 8 Tekst 1 Waarom slaap je?
Week 47-48
Bron: http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i003489.html
Bewerkt voor onderwijsdoeleinden door: RR
de voedingsstof = het stofje
dat voor energie en de
opbouw van cellen in ons
lichaam zorgt
historische = van de
geschiedenis
de verklaring = de uitleg
primaire = de belangrijkste
Pagina 1
Herstel
Wanneer we langere perioden achter elkaar niet slapen, zijn het de hersenen die daar het eerst
onder gaan lijden. Ratten die permanent wakker worden gehouden, overlijden na enkele
weken zonder dat er een duidelijke lichamelijke oorzaak voor is. Tijdens de slaap is het brein
vrij ongevoelig voor prikkels van buitenaf. Misschien dat gedurende de slaap de hersenen zich
herstellen van hun activiteit overdag. Het klinkt niet onredelijk, maar een duidelijk bewijs is er
nog niet voor gevonden.
Voor andere herstelprocessen in het lichaam is rust wel noodzakelijk, maar hoeven we niet per
se te slapen. Wat ook niet goed verklaard wordt, is waarom sommige mensen zoveel meer slaap
nodig hebben dan andere, en waarom de verschillen in slaapbehoefte tussen verschillende
diersoorten zo enorm groot zijn. Alleen de enige echte trend: hoe kleiner het dier, hoe langer
het slaapt, geeft enige houvast. Kleine dieren verbruiken veel meer energie om te functioneren:
ze houden de warmte slechter vast. Door die hoge verbranding beschadigen de cellen sneller. De
lange slaap spaart het lichaam dan.
permanent = voor altijd
de prikkel = iets waardoor
je iets gaat doen
de behoefte= wat je nodig
hebt
de trend = de ontwikkeling
Bijtanken
Tijdens de slaap tanken de hersenen nieuwe brandstof bij. Suikers in de vorm van glycogeen
zijn de belangrijkste brandstof voor de hersenen. Die voorraad raakt gedurende de wakkere
perioden langzaam op. Tijdens de slaap worden die voorraden aantoonbaar bijgevuld. Ook
hier blijft weer de vraag waarom het ene organisme zoveel meer tijd nodig heeft om bij te
tanken dan het andere.
aantoonbaar = zichtbaar
Wat denk jij? Wat is volgens jou de primaire reden dat we slapen?
Groep 8 Tekst 1 Waarom slaap je?
Week 47-48
Bron: http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i003489.html
Bewerkt voor onderwijsdoeleinden door: RR
Pagina 2
Groep 8 Tekst 1 Waarom slaap je?
Week 47-48
Bron: http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i003489.html
Bewerkt voor onderwijsdoeleinden door: RR
Pagina 3
Download