Als gevolg van de tot dusver tegenvallende weersgesteldheid zijn

advertisement
Het Arsenaal
Rond de in het begin van de 14e eeuw aangelegde havens begon het stadje
Vlissingen zich langzaam maar zeker te ontwikkelen. De Voorhaven (nog bestaand)
en de Koopmanshaven (huidige Bellamypark) waren bestemd voor de handelsvaart
terwijl in de Achterhaven (huidige Spuistraat) de vissersschepen lagen.
Doordat de handel met Engeland en Frankrijk sterk toenam en ook de haringvangst
een steeds grotere rol ging spelen konden de oude havens deze progressie niet
meer aan en moest worden omgezien naar een havenuitbreiding. Bovendien
fungeerde Vlissingen toen reeds als thuishaven voor kaapvaarders.
Het gebied ten oosten van de Koopmanshaven (tussen het huidige Groenewoud en
de zeedijk) was een braakliggend stuk grond dat toebehoorde aan het Westsouburgs
Ambacht, hetgeen zich als een schil rond Vlissingen uitstrekte. Volgens de
toenmalige Heer van Vlissingen, Philips van Bourgondië, een uitgelezen mogelijkheid
om op die plaats een nieuwe haven te laten graven en vervolgens opdracht
verstrekte om het gebied te annexeren. In moderne termen heet dit een herindeling.
Om dit havenproject te financieren verkreeg de stad het privilege van de haringtol.
Alle haring, gevangen tussen Westkapelle en Welsingehaven (bij Rammekens),
mocht alleen in Vlissingen aangevoerd en verkocht worden.
Aan de zeezijde van de in 1443 gereedgekomen haven ontstond een landtong waar
nu het Attractiecentrum gevestigd is. Als afscheiding tussen de Voorhaven en de
nieuwe haven werd een rondeel aangelegd, terwijl aan de noordzijde in de loop der
tijd nieuwe bebouwing ontstond met straten zoals de Nieuwendijk en de Nieuwstraat.
Op de eerdergenoemde landtong ontstond later een complete woonwijk die “De
Oude Timmerwerf” werd genoemd. In het begin van de 17e eeuw was er ondermeer
de lijnbaan van de gebroeders Lampsins gevestigd. De beroemde zeeheld Michiel
Adriaenszoon de Ruyter zag in die wijk waarschijnlijk het levenslicht en draaide in
zijn kinderjaren aan het grote wiel op de lijnbaan van de Lampsins.
Vlissingen, circa 1743
Franse tijd
Napoleon onderkende als geen ander de militair-strategische positie van Vlissingen
aan de monding van de Westerschelde. Ondanks het verdrag van Den Haag uit
1795, waarin keurig stond opgetekend dat de Fransen in Vlissingen een garnizoen
mochten legeren en dat de havens door beide landen gebruikt mochten worden,
deed Napoleon alsof hij de totale heerschappij over de stad had verkregen.
Samen met Antwerpen vormden de Vlissingse havens immers een prachtige
uitvalsbasis naar Engeland waarmee de Fransen in oorlog waren.
Om een dergelijke invasie te voorkomen voerden de Engelsen in 1809 een aanval uit
waartegen de Franse verdediging niet bestand was. Door Zeeuwse koortsen
geplaagd moest de Engelse bezetter zich echter later dat jaar terugtrekken zodat de
Fransen de heerschappij weer konden opeisen. Napoleon was woedend over deze
overrompeling en gaf opdracht Vlissingen enorm te versterken om een herhaling te
voorkomen. Rond de stad ontstond een ring van fortificaties, de wallen werden
versterkt en zelfs een complete woonwijk moest worden gesloopt om er een militair
hospitaal op te bouwen. Dit betekende het einde van de woonwijk “De Oude
Timmerwerf”. Het hospitaal kon echter niet meer worden gebouwd omdat Napoleon
zijn Waterloo vond. In 1814 was de Franse tijd voorbij.
Arsenaal
Op kosten van de nieuwe Nederlandse staat werd op de plaats van het geplande
Franse hospitaal in 1823 een arsenaal gebouwd. De begane grond diende als ruimte
voor exercitie- en gymnastiekoefeningen en als bergplaats voor de compagniekarren
en de brandspuit. De bovenverdieping deed in de zomer dienst als logiesruimte en in
de winterperiode als scherm- en schoollokaal voor een tweetal compagnieën van het
in de Willem III-kazerne gehuisveste bataljon infanterie.
In 1993 gingen officieel de deuren
open van het Attractiecentrum
“Het Arsenaal” voorzien van een
uitkijktoren met een fantastisch
uitzicht over de stad en de
Westerschelde. Ook kijkt deze uit
naar de nieuwe haven uit 1443,
tegenwoordig De Ruyterjachthaven, maar bij de echte
Vlissingers beter bekend als
Engelse haven of Vissershaven.
Vissershaven en Arsenaalterrein, circa 1930
Download