actueel ‘Politiek moet vechten Opluchting over de uitkomst van de eurotop van 9 december. Maar Euro­parlementariërs en ondernemers vinden dat de Europese politieke leiders niet ver genoeg gaan om de euro te redden. ‘Zeggen ‘ik hou van je’ is niet voldoende.’ Tekst: Michèle de Waard Ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf en Europarlementariërs vinden dat de recente afspraken van Europese politieke leiders om de euro te redden wel verder hadden mogen gaan. Juist nu Europese landen in een recessie terecht komen, is de noodzaak groot dat de Europese crisis snel wordt overwonnen. Dat blijkt uit interviews met ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf en Europarlementariërs in Brussel. Diverse mkb-ondernemers gingen eerder deze maand op initiatief van de Kamer van Koophandel met Europarlementariërs in debat over de oplossing van de Europese schuldencrisis en verbetering van de interne markt. ‘Er moet een duidelijk en concreet contract komen’, vindt Cees Hack, bestuursvoorzitter van Sonneveld (bakkerijgrondstoffen) in Papen­ drecht. ‘Alleen zeggen ‘ik hou van je’ is niet genoeg’, zegt Hack. De politieke leiders uit de zeventien eurolanden spraken op de jongste Europese top af meer geld voor het reddingsfonds uit te trekken en strengere begrotingsdiscipline in acht te nemen. ‘Er worden hele kleine stapjes genomen. Maar het is telkens niet genoeg’, zegt Judith Merkies, Europarlementariër (PvdA) in Brussel. Zo heeft de Europese Commissie geen grotere rol gekregen om controle uit te oefenen op naleving van het Stabiliteitspact. Nederlandse Europarlementariërs vinden ook dat ondernemers veel meer van zich moeten laten horen in de eurocrisis. ‘Werkgevers en vakbonden zouden veel prominenter moeten benadrukken wat de waarde van de euro is voor de Europese welvaart. Maar omdat men bangig is voor de gedoogpartner durft men niet te hard op de Europese trom te slaan’, stelt Europarlementariër Wim van de Camp (cda). www.vno-ncw.nl/eurocrisis 28 FORUM #23/22.12.11 dijkstra cda voor Europa’ nathalie mangus wim van de camp (cda) Noosa Amsterdam Fairtrade riemen, armbanden met Noosa-chunks (symbolen) Europarlementariër sinds 2009 ‘harder op europese trom slaan’ ‘we hebben baat bij een sterk europa’ Bent u opgelucht over de redding van de euro? Bent u opgelucht met de redding van de euro? ‘Volmondig ja.’ ‘In elk geval is de richting van de besluiten goed. Het is belangrijk dat we doorgaan met Europa. De vooruitgang gaat langzaam, maar de klok wordt niet teruggezet. Politieke leiders willen doorgaan. Dat is belangrijk.’ Waarom? ‘Ik ben tevreden met de besluiten die de Europese politieke leiders genomen hebben om het Groei- en Stabiliteitspact te verstevigen. Ik houd wel mijn twijfels of het voldoende is. En ik vind het Engelse veto jammer want daardoor is er verdeeldheid. We gaan in elk geval stap voor stap vooruit, al duurt het veel te lang.’ ‘Ondernemers steunen politici te weinig. Dat heb ik al een paar keer tegen de heer Wientjes gezegd. Werkgevers en vakbonden zouden veel prominenter moeten benadrukken wat de waarde van de euro is voor de Europese welvaart. Maar omdat men bangig is voor de gedoogpartner durft men niet te hard op de Europese trom te slaan. Nederlanders realiseren zich niet hoe rijk we geworden zijn van de export in Europa.’ Hebt u vertrouwen in de toekomst van Europa? ‘Ja. Deels uit noodzaak. Een vergrijzend Europa moet het met ruim 500 miljoen mensen opnemen tegen economische spelers in de wereld zoals China en India die 1,3 en 1,4 miljard mensen hebben. Ik vind het geen aantrekkelijk idee dat we met onze waarden straks aan alle kanten worden bedreigd door het Chinese casinokapitalisme. Europa moet sterker worden.’ 29 FORUM #23/22.12.11 Waarom? ‘Ondernemers, ook burgers, hebben veel baat bij een sterk Europa met een grote markt en een munt. Al moet nog het nodige gebeuren om de interne markt beter te laten werken. Het beleid is niet consistent. Landen houden zich niet aan sommige Europese afspraken of zetten de afspraken niet goed om in landelijke regels. Het ontbreken van een Europees octrooi is ondernemers een doorn in het oog. Op andere gebieden zoals namaak van producten is Europees weer niets geregeld. Dat moet elke ondernemer zelf maar zien te regelen.’ ‘Ondernemers moeten van zich laten horen. Er is natuurlijk wel een verschil tussen topondernemers van Unilever of Philips. Als zij zich laten horen heeft dat impact. Kleine ondernemers hebben hun handen vol aan het eigen bedrijf. Ik zou niet eens de juiste route weten in Brussel om iets gedaan te krijgen.’ Hebt u nog vertrouwen in de toekomst van Europa? ‘Zeker.’ toine manders (vvd) Europarlementariër sinds 1999 ‘als je niet kunt delen, kun je niet vermenigvuldigen’ dijkstra vvd actueel cees hack Sonneveld in Papendrecht Producent bakkerijgrondstoffen ‘ik hou van je is niet genoeg’ Bent u opgelucht met de redding van de euro? Bent u opgelucht met de redding van de euro? ‘Er is eindelijk een besluit genomen, al duurde het lang. Ik ben zeer verheugd, maar ik wacht de Europese top begin volgend jaar af om te zien wat definitief de uitkomst is.’ Waarom? ‘Er wordt nu geregeld wat allang geregeld had moeten worden. Afspraken over de begroting worden streng gecontroleerd en er volgen vrijwel automatische sancties als landen de regels overtreden. Een blokkade vanuit de politiek is nu heel moeilijk.’ ‘Politici durfden aanvankelijk geen besluiten te nemen over de euro, ook omdat ze vanuit het bedrijfsleven nauwelijks steun kregen. Nu verschillende topondernemers in heel Europa een lans hebben gebroken voor de euro, durft de politiek te reageren.’ Hebt u vertrouwen in de toekomst van Europa? ‘Ik heb veel vertrouwen in de toekomst van Europa. Als we Europa sterker maken kunnen we de welvaart vergroten. Mijn lijfspreuk is ‘als je niet kunt delen, kun je niet vermenigvuldigen’. Ik heb Sir Richard Branson gevraagd binnenkort het publieke debat aan te gaan met ondernemers en politici over de interne markt als verdienmodel. Iedereen houdt van zijn succesverhaal van de interne markt. Dat slaat ongetwijfeld aan. Want behalve bezuinigen is het hard nodig dat bedrijven weer echt kunnen ondernemen.’ 30 FORUM #23/22.12.11 ‘Ik ben blij met de intenties. Maar we zijn er nog niet. Er moet een duidelijk en concreet contract komen. Er is verzuimd om dat vooraf te doen. Die fout moet hersteld worden. Alleen zeggen ‘ik hou van je’ is niet genoeg. Maak de afspraken over economische prestaties kwantificeerbaar. Als het lukt de prestaties van ons bedrijf met 70 miljoen omzet te meten, moet dat toch ook met de begrotingen van Europese landen kunnen. We mogen best eisen stellen aan elkaar.’ Waarom laten ondernemers weinig van zich horen? ‘Politici zitten er voor ons! Ondernemers zijn ook burgers, die verwachtingen van de politiek hebben. Politici moeten niet bang zijn om flinke stappen te zetten. Zeker nu we opnieuw in een recessie terecht komen. Deze storm is niet over een half jaar voorbij zoals minister De Jager suggereert. Ondernemers zijn druk bezig alle zeilen bij te zetten. Dat moet de politiek ook doen en zorgen dat de Europese crisis snel wordt overwonnen.’ Hebt u nog vertrouwen in de toekomst van Europa? ‘Absoluut. Er moet wel hard gewerkt worden om de obstakels voor één Europese markt weg te ruimen. Teveel landen houden er eigen regels op na. Europese politici moeten voor Europa vechten.’ dijkstra pvda hassan elhadji judith merkies (pvda) De Jet Set Aalsmeer Groothandel in bloemen, planten, arrangementen & boeketten Europarlementariër sinds 2009 ‘ondernemer wil ik meer horen’ ‘scepsis over de euro begrijp ik wel’ Bent u opgelucht over de redding van de euro? Bent u opgelucht met de redding van de euro? ‘De grote oplossing is er nog niet. Het is kennelijk heel moeilijk voor politieke leiders werkelijk een grote stap vooruit te zetten. Steeds als er een implosie dreigt, wordt er op het nippertje iets besloten waardoor de euro boven water blijft. Maar het is telkens niet genoeg. Over drie weken staan de politieke leiders weer bij elkaar om over de Europese schuldproblemen te praten.’ ‘De Europese leiders hebben in elk geval op papier een oplossing voor de begrotingscontrole gemaakt. Daarover ben ik tevreden mits de afspraken ook worden uitgevoerd. Maar ik begrijp wel dat burgers ook sceptisch zijn en terugwillen naar de veilige gulden.’ Krijgen politici genoeg steun van ondernemers? ‘Ze mogen wel meer van zich laten horen. Ondernemers hebben bij uitstek belang bij het goed functioneren van de Europese markt en de euro. Ze zijn de ruggengraat van de economie en hebben duidelijke opvattingen over de grote vraagstukken: duurzame energie, zorg op afstand, nieuwe technieken. Ondernemers en consumenten kunnen elkaar vooruit trekken.’ Hebt u nog vertrouwen in de toekomst van Europa? ‘Ja, maar de les van de afgelopen twee jaar is dat het beter is in één keer met een worst te komen die de honger stilt, dan elke keer een plakje salami uit te delen. We zullen keihard aan een agenda moeten werken voor economische groei in Europa. De nadruk ligt te eenzijdig op bezuinigen en begrotingsdiscipline. Dat is niet het enige antwoord.’ 31 FORUM #23/22.12.11 Waarom? ‘Politici doen onvoldoende hun best de afspraken goed uit te leggen. Het lukt ze niet in jip-en-janneketaal te vertellen wat er op het spel staat. Ze moeten de voordelen en nadelen van Europa goed uitleggen en dat deze maatregelen nodig zijn om Europa beter te laten functioneren. Burgers begrijpen niet wat er in deze crisis op het spel staat.’ ‘Ondernemers hebben in deze moeilijke tijd de handen vol aan hun bedrijf. Wij hebben de laatste vijf jaar de helft van de omzet zien weglopen door valse concurrentie van Oost-Europa. Bij onze firma wordt vooral met de handjes gewerkt. De kostprijs is hoog omdat we ons moeten houden aan allerlei regels, maar Oost-Europese landen houden zich nergens aan.’ Hebt u nog vertrouwen in de toekomst van Europa? ‘Jawel. We moeten doorgaan. Daar hebben we economisch veel voordeel van. Maar politici moeten zorgen dat er in Europa zelf ook gelijke spelregels gelden zodat er sprake is van eerlijker concurrentie.’