Fysica thoraxopnamen Deel 1 Opwekken röntgenstraling en bundelgeometrie Fysische groep LRCB Inhoud • • • • Opwekken van röntgenstraling Het röntgenspectrum Bundelgeometrie Strooistraling 2 Systeem overzicht Röntgenbuis Diafragma FD-afstand Generator Beeldopnemer 3 Opwekken van röntgenstraling 4 Opwekken van röntgenstraling Kathode Anode 5 Opwekken van röntgenstraling Buisspanning [kV] Kathode Anode Elektronen 6 Opwekken van röntgenstraling Buisspanning [kV] Kathode Buisstroom [mA] Anode Elektronen 7 Opwekken van röntgenstraling Remstraling - - 125 keV - 125 keV - - + + - - - - - - 25 keV 45 keV Electron Röntgen Opwekken van röntgenstraling Karakteristieke straling - - Schilovergang - - - + - - - Kar. fotonenergie L-K 58,2 M-K 66,7 N-K 68,9 M-L 8,5 N-L 10,7 N-M 2,2 Electron Röntgen Het röntgenspectrum 2, 8 en 11 58, 67 en 69 10 Het röntgenspectrum Buisspanning [kV] • Maximale energie • Geheel spectrum aan energieën 11 Het röntgenspectrum Zachte straling: • Lager keV • Laag doordringend vermogen • Dosis cliënt! Harde straling: • Hoger keV • Hoog doordringend vermogen • Hoger kV kiezen 12 Het röntgenspectrum Zachte straling Harde straling Optimaal Het röntgenspectrum Doordringend vermogen 125 kV 140 kV 14 Het röntgenspectrum Röntgencontrast 70 kV 125 kV 15 Het röntgenspectrum Filtering • Inherente filtering (buisvenster) 16 Het röntgenspectrum Filtering • Inherente filtering (buisvenster) • Additionele voordraai filters − − − − 0 mm Al 1 mm Al / 0.1 mm Cu 1 mm Al / 0.2 mm Cu 2 mm Al Draaischijf 17 Het röntgenspectrum Filtering • Additionele voordraai filters 18 Kortom: • • • • • • • • Röntgenbuis (anode en kathode) Buisspanning [kV] Remstraling Karakteristieke straling Röntgenspectrum (harde- en zachte straling) Doordringend vermogen Röntgencontrast Filtering (dosis verlaging cliënt) 19 Bundelgeometrie Divergent Centraalstraal 20 Bundelgeometrie Welke situatie geeft de minste vergroting van het hart? Deze 21 Bundelgeometrie Welke situatie geeft de minste vergroting van het hart? Deze 22 Bundelgeometrie Vertekening: A=C maar a≠c A≠B maar a=b 23 Strooistraling 24 Strooistraling 25 Strooistraling • Invangen strooistraling • Verbeteren beeldkwaliteit • Meer dosis nodig • Kind opnamen zonder rooster 26 Collimatie Röntgenbundel beperken tot relevante gebied. Diafragma en eventueel voorschuif lamel. Verlagen stralenbelasting! 27 Kortom: • • • • • • Divergente bundel Centraalstraal Vergroting Vertekening Strooistraling Collimatie 28 www.lrcb.nl 29