Omgang met patiënten met psychische kwetsbaarheid

Gedeelde zorg voor mensen met een
psychische kwetsbaarheid
Dr. Sara Brankaer , Filip Abts en Sylvia Hubar
November 2013
Inhoudstafel
 Aanleiding
 Doelstellingen
 Patiëntengroepen
 Zorgmodel
Aanleiding
 Investering in patiënten met psychiatrische
problemen
 Het gevoel van tekort te schieten of verkeerd
te mikken
 Nood aan afstemming
Doelstellingen (1)
 Kader/woordenschat
 Gezond contact
 Wederzijds respect en verantwoordelijkheid
Doelstellingen (2)
 Zorg op maat, getrapte zorg
 Kennis van de leefwereld van de patiënt
 Preventie van burn-out
Zorgmijder
Regisseur
Zorgmodel
Voorbijganger
Zoeker
Regisseur
Zorgmodel
Voorbijganger
Zoeker
Regisseur
 Sturende patiënten
 Eigen krachten, persoonlijk netwerk
 Dikwijls al in zorg, als externen hulpvraag
stellen, wordt deze erkend
 Regie in eigen handen, uit handen bij crisis als
nodig
 Vragen zijn concreet
 Afstemming van de zorg is een vereiste
Vraag en zorgaanbod zichtbaar op eerste lijn
Vraag
Hulpaanbod
Regisseur
Voorbijganger
Zoeker
Rol
Afstemming van de zorg
Zorgmijder
Hervalpreventie
Regisseur
Voorbijganger
Eerste
lijn
Zoeker
Methodisch kader
zorgbemiddelaar
Zorgmijder
Watchful waiting
Regisseur
Eerste
lijn
Voorbijganger
Zoeker
Rol
Zorgmijder
Afstemming zorg
Regisseur
Beschikbaar blijven
Tweede
lijn
Voorbijganger
Zoeker
Methodisch kader
Zorgmijder
zorgbemiddelaar
Regisseur
Tweede
lijn
Voorbijganger
Slapende dossiers
Zoeker
Regisseur: werkinstrumenten
Plan voor hervalpreventie of crisisplan
 Opmaak gebeurt door patiënt
ism mobiele teams, ism GGZ werkers
 Plan wordt toegevoegd aan elektronisch medisch dossier (EMD)

 Niet als crisisplan maar als werkinstrument om op regelmatige basis samen met
de patiënt te bekijken.
Multidisciplinair overleg psy (MDO psy)
Overleg georganiseerd door overlegorganisator, min. 2x, max. 3
x per jaar
Goede kennis aanbod eerste lijn
Template voor hervalpreventieplan
(HPP)/crisisplan
 Persoonsgegevens
 Huidig dagelijks leven
 Structuur
 Lichamelijke gegevens
 Actuele medicatie
 Aanleiding van mogelijk herval
 Eerste signalen van herval
 Wat zijn helpende gedachten ?
 Hoe te handelen bij een crisis ?
 Gewenste crisismedicatie/ongewenste crisismedicatie
 Afspraken rond de crisis
 Wensen in geval van opname
 Gegevens samenwerkingsactoren
 Praktische aandachtspunten (huisdieren, planten, sleutel)
Krachtenmatrix
 - Ik ben...: gaat over positieve persoonseigenschappen en
kwaliteiten

- Ik kan...: gaat over talenten en vaardigheden

- Ik weet...: gaat over wat je geleerd hebt uit het verleden;
levenservaringen, (zelf)kennis en opvattingen

- Ik heb...: gaat over je omgeving (letterlijk en figuurlijk) en
steunbronnen en sociaal netwerk

- Ik wil...: gaat over ambities, wensen, dromen, doelen...
Regisseur
Zorgmodel
Voorbijganger
Zoeker
Zoeker
 Vinden de gepaste zorg niet
 Staan open voor zorg
 Angstig voor het vragen naar hulp
 Beperkter sociaal netwerk
 Missen sociale controle
 Zoeken rust bij opnames
 Samen met patiënt zoeken naar vraagverduidelijking en
adviseren rond de gepaste zorgvorm.
Vraag en zorgaanbod zichtbaar op eerste lijn
Regisseur
Hulpaanbod
Vraag
Voorbijganger
Zoeker
Rol
Zorgmijder
Regisseur
Voorbijganger
Eerste
lijn
Vraagverduidelijking
Zoeker
Advies
Methodisch kader
Zorgmijder
Regisseur
Eerste
lijn
Voorbijganger
Motiverende gespreksvoering
Zoeker
Psycho-educatie
Rol
Zorgmijder
Regisseur
Tweede
lijn
Voorbijganger
diagnosestelling
Zoeker
Advies
behandeling
Methodisch kader
Zorgmijder
Regisseur
Tweede
lijn
Voorbijganger
Outreachend
Motiverend werken
Zoeker
Psychiatrisch consult
Zoeker: werkinstrumenten
 Benoemen van het veronderstelde probleem en
vraagverduidelijking.
 Wisselwerking tussen patiënt, arts en externe GGZ werker
 Voorwaarden



Goede kennis sociale kaart (levende sociale kaart eerste lijn en GPS GGZ) door arts en
goede contacten met instanties naar wie verwezen wordt.
Patiënt die vertrouwen kan leggen in andere instanties en die voldoende gemotiveerd is
om deze stap te zetten.
Casusbesprekingen met eerste, tweede , derde lijn
 Hulpmiddelen




consultdesk
VDIP (vroege detectie en interventie voor personen met psychiatrische aandoeningen).
Website
Eenmalig psychiatrisch consult
Regisseur
Zorgmodel
Voorbijganger
Zoeker
Voorbijganger
 Geen/onvoldoende ziekte-inzicht.
 Grote zorg-nood niet altijd (h)erkend door patiënt
 Geen medewerking
 Zit niet /nauwelijks in zorg
 Storend gedrag
 ‘Shoppen’
 Verantwoordelijkheidsgevoel
 Betrokkenen vermijden confrontatie
Vraag en zorgaanbod zichtbaar op eerste lijn
Regisseur
Vraag
Hulpaanbod
Voorbijganger
Zoeker
Rol
Zorgmijder
Regisseur
Case-finder
Voorbijganger
Contact maken
Eerste
lijn
Zoeker
Methodisch kader
Zorgmijder
Regisseur
Onderhandelen
Voorbijganger
Presentie
Eerste
lijn
Zoeker
Rol
Zorgmijder
Regisseur
Contact houden
Tweede
lijn
Voorbijganger
Aanklampend werken
Zoeker
Methodisch kader
Zorgmijder
Regisseur
Tweede
lijn
Voorbijganger
Begeleiden tot zorg
Presentie
Outreachend
Zoeker
Voorbijganger: werkinstrumenten
 KADER VAN MINIMALE ZORG ALS GOEDE ZORG VOOR
EERSTE LIJN
 OUTREACH CRISISTEAM
 MOBIEL TEAM ALS BEGELEIDER TOT ZORG
 PROJECT AANKLAMPENDE ZORG
 FENIX PROJECT
 WERKEN MET ERVARINGSDESKUNDIGEN
 RECHTENBENADERING HOUSING FIRST
Zorgmijder
Regisseur
Zorgmodel
Voorbijganger
Zoeker
De zorgmijder
 Opdracht elke zorgverlener: blijvend contact te
zoeken.
 De afwezigheid is een signaal.
 Afspraken maken en niet komen opdagen is een
teken dat hulp gewild is, maar dat patiënt nog
niet in mogelijkheid is ze aan te nemen.
EERSTE LIJN
ROL
METHODIEK
WERKINSTRUMENTEN
REGISSEUR
Hervalpreventie
Afstemming van de zorg
Vraagverduidelijking
Advies
Watchful Waiting
Zorgbemiddelaar
Motiverende gespreksvoering
Psycho-educatie
VOORBIJGANGER
Casefinder
Contact maken
Presentie
Onderhandelen
HPP of crisisplan
MDO psy
Socratisch motiveren
Consultdesk/website
Goede kennis GGZ aanbod
Outreach crisisteam
Mobiel team
rechtenbenadering
TWEEDE LIJN
ROL
METHODIEK
REGISSEUR
Afstemming van de zorg
Beschikbaar blijven
Zorgbemiddelaar
Slapende dossiers
ZOEKER
Diagnosestelling
Advies
Behandeling
Contact houden
Aanklampend werken
ZOEKER
VOORBIJGANGER
WERKINSTRUMENTEN
opmaak HPP of crisisplan
goede kennis eerste lijn
MDO psy
Motiverende gespreksvoering Socratisch motiveren
Outreach
VDIP
Psychiatrisch consult
Lokaal eenmalig psy consult
presentie
Project Fenix
begeleiden tot zorg
Project aanklampende zorg
Outreach
Outreach crisisteam/MT
Ervaringsdeskundigen
rechtenbenadering
Zorgmijder
Regisseur
Herstelvisie
Krachtgericht werken
Voorbijganger
Zoeker