Inhoud 1 De bouw van stoffen 1 2 3 eigenschappen van stoffen 13 Mengsels en zuivere stoffen 13 D Oplossingen 15 Zuivere stoffen herkennen 15 Scheiding van mengsels 17 de opbouw van de materie 19 Moleculen 19 Fasen 20 Het atoommodel 21 D De opbouw van de atoomkern 21 D De opbouw van de atoomschil 23 de chemische elementen 24 Metalen 24 Niet-metalen 26 Periodiek Systeem van de elementen 26 2 Chemische binding 1 2 soorten chemische bindingen 28 Molecuulbinding 28 Metaalbinding 29 Ionbinding 29 Atoombinding 31 de chemische formule 32 D Voorvoegsels in de naam van stoffen 33 © Noordhoff Uitgevers b.v. P Scheikunde H0.indd 5 25-05-2009 10:52 10:52: 6 P Scheikunde H0.indd 6 i n h o ud D Namen van stoffen die eindigen op -ide 34 Ionentheorie 34 D De ionlading 34 Verhoudingsformule 35 D Vuistregel toepassen 36 D Opstellen van zoutformules 37 D Lading van een ion uit een formule bepalen 37 D Formules van moleculaire en van ionaire stoffen vergelijken 37 3 De chemische reactie 1 2 3 4 kenmerken van een chemische reactie 38 Natuurkundig proces of chemisch proces? 38 D Chemische reactie 38 D Natuurkundig proces 38 Chemische reactie 39 D Vormingsreacties en ontledingsreacties 39 D Soorten ontledingsreacties 40 chemische wetten 40 Wet van massabehoud 40 Wet van de constante massaverhoudingen 41 reactievergelijkingen 42 Opstellen van een reactievergelijking 42 Ionenvergelijkingen 43 D Voorbeelden van ionvergelijkingen 43 rekenen in de chemie 44 Atoommassa 44 D Molecuulmassa 44 D Massapercentage 45 D Ionmassa 46 D Massa van isotopen 46 Massaverhouding 46 De chemische hoeveelheid stof 47 © Noordhoff Uitgevers b.v. 25-05-2009 10:52 10:52: in houd 7 D Molaire massa 48 D Berekeningen met molen 48 D Molair volume van gassen 48 Afrondingsregels (significante cijfers) 49 Rekenen aan reacties 49 D Stappenplan bij een berekening 50 Rekenen aan oplossingen en neerslagen 50 D Concentratie van ionen berekenen 51 D Molaire oplossingen 51 D Andere concentratiematen 52 4 Verbranding en energie 1 2 3 verbrandingsverschijnselen 53 Branden en blussen 54 brandstoffen 54 Destillatie van aardolie 54 Aardolieproducten 55 verbranding 56 Verbrandingsproducten en milieu 57 Milieuvervuiling beperken 57 Oxiden 58 Aantonen van verbrandingsproducten 58 5 Reactiesnelheid en evenwicht 1 2 reactiesnelheid 59 Energie-effect bij chemische reacties 60 chemisch evenwicht 60 Omkeerbare reacties 60 D Chemische evenwichten 61 © Noordhoff Uitgevers b.v. P Scheikunde H0.indd 7 25-05-2009 10:52 10:52: 8 P Scheikunde H0.indd 8 i n h o ud 6 Zuren, basen en zouten 1 2 zuren en basen 63 Indicatoren 63 De pH-waarden 64 Zuren en basen 65 D Sterke zuren 65 D Zwakke zuren 66 D Basen 67 D Zwakke basen 67 D Sterke basen 67 Neutralisatie van zuren en basen 68 D Ontzuren met hydroxiden 69 D Ontzuren met oxiden 69 D Ontzuren met cabonaten 69 Titreren 70 D De concentratie azijn in tafelazijn berekenen 70 zouten 71 Eigenschappen van zouten 71 Opbouw van zouten 72 D Ionladingen 72 Formules van zouten 73 D Zoutformules maken 74 D Samengestelde ionen 74 D Formules van een zout met een samengesteld ion maken 75 D Het smelten van zouten 75 Zouten in water 75 D Kleur van zoutoplossingen 76 D Indampen van zoutoplossingen 76 Zouten maken 76 D Een zout uit een metaal en een niet-metaal 76 D Een zout uit een metaal en een zuur 76 D Een zout uit een zuur-base reactie 77 D Uit twee zouten een nieuw zout maken 77 Oplosbaarheidstabel voor zouten 78 D Problemen oplossen met de oplosbaarheidstabel 79 Hard water 80 Waterontharding 81 © Noordhoff Uitgevers b.v. 25-05-2009 10:52 10:52: in houd 9 7 Koolstofchemie 1 2 3 4 karakter van de koolstofchemie 82 Bestanddelen van organische verbindingen 82 Het bijzondere van het koolstofatoom 82 koolwaterstoffen 83 Alkanen 83 D Eigenschappen van alkanen 85 D Oplosbaarheid 86 D Chemische eigenschappen 86 Systematische naamgeving 86 D Systematische naamgeving van alkanen 87 Ringvormige koolwaterstoffen 89 Onverzadigde koolwaterstoffen 89 D Alkenen 89 D Alkynen 90 enkele karakteristieke groepen 91 Alcoholen (alkanolen) 91 D Chemische eigenschappen 92 Carbonzuren 92 Esters 93 D Toepassingen 94 Aminen 94 reacties met koolwaterstoffen 94 Substitutiereactie 94 Additiereactie 95 D Halogeenalkanen 95 Polymerisatie 96 8 Natuurlijke stoffen, kunststoffen 1 koolhydraten 97 Bouw van koolhydraten 97 Eigenschappen van koolhydraten 98 © Noordhoff Uitgevers b.v. P Scheikunde H0.indd 9 25-05-2009 10:52 10:52: 10 P Scheikunde H0.indd 10 i n h o ud 2 3 4 5 eiwitten 98 Bouw van eiwitten 98 Toepassingen van eiwitten 99 vetten 99 Bouw van vetten 100 Fysische eigenschappen van vetten 100 Chemische eigenschappen van vetten 101 Toepassing van vetten 101 zepen en wasmiddelen 102 De productie van zeep 102 kunststoffen 102 Gebruik van kunststoffen 103 D Toepassingen 103 Kunststoffen maken 108 D Polymerisatie 104 D Polycondensatie 105 D Polyadditie 105 Structuur en eigenschappen van kunststoffen 106 D Toevoegingen 107 9 Water 1 2 water 108 De polaire atoombinding 108 D Waterstofbruggen 109 Water als oplosmiddel 109 D Oplosbaarheid 110 D Concentratie 111 D Kristalwater 111 zepen 112 De werking van zeep 112 25-05-2009 10:52 10:52: P Scheikunde H0.indd 11 in houd 11 10 Reacties en stroom 1 redoxreacties 113 Kenmerken redoxreacties 113 D Redoxreacties opstellen 113 D Voorspellen redoxreacties 114 D Redoxreacties op afstand 115 Elektrolyse 115 Productie van metalen 117 11 Chemie in de industrie 1 2 3 kenmerken van chemische processen 118 Kenmerken van chemische industrie 118 Blokschema van productieproces 118 Hergebruik 119 productieprocessen 120 Productie van ammoniak 120 Producten van de soda-industrie 120 veiligheid en duurzaamheid 121 Omgaan met stoffen 121 Afvalstoffen en milieu 122 D Giftige metalen 122 D Waterzuivering 122 Veiligheid in de chemische industrie 123 D Bescherming tegen straling 123 Register 25-05-2009 10:52 10:52: