Toolbox brandwonden Ron Brouwer, 2 april 2014 Toolbox brandwonden Typering brandwonden ● 1e graads brandwonden ● 2e graads brandwonden ● 3e graads brandwonden Bij eerstegraads brandwonden is er spraken van “lichte” verbranding waarbij veelal geen blijvend letsel optreed (als er tenminste geen complicaties optreden) terwijl derdegraads brandwonden meestal resulteren in blijvend letsel. Vergis u echter niet, ook een eerstegraads verbranding is een wond! 2 Toolbox brandwonden Typering brandwonden ● Eerstegraads brandwonden herken je aan een rode, licht gezwollen en pijnlijke huid ● behandel je door te koelen: laat rustig gedurende minimaal 10 minuten lauw (leiding) water over de verbrande plek vloeien. LET OP: Gebruik hierbij lauw water! Liever geen koud water want dat kan mogelijk leiden tot onderkoeling. Geen leidingwater of ander schoon water aanwezig? Toch koelen! Het is van groot belang dat de hitte en energie kan worden afgevoerd…. 3 Toolbox brandwonden Typering brandwonden ● Tweedegraads brandwonden herken je aan een rode, licht gezwollen en pijnlijke huid waarbij zich meestal ook al blaren vertonen ● behandel je door te koelen (zie eerstegraads brandwonden). Na het koelen moeten de wonden losjes afgedekt worden met schoon verband of een schone doek. Metallineverband is hiervoor het meest geschikt (TIP: controleer de verbandtrommels of dit aanwezig is). Het afdekken van de wond is zeer belangrijk omdat uitbreiding of besmetting en infectie van de wonden voorkomt. 4 Toolbox brandwonden Typering brandwonden ● Derdegraads brandwonden herken je aan een typische grauwwitte (gekookt) of zwarte (verkoold) huid. De huid is niet soepel meer en de plek zelf is gevoelloos. De omgeving van de wond is echter wel pijnlijk. ● Behandel door te koelen (zie eerstegraads brandwonden) zodat de verbranding(-senergie) zich niet kan uitbreiden. Na het koelen moeten de wonden losjes afgedekt worden met schoon verband of een schone doek. Metallineverband is ook hiervoor het meest geschikt. Het afdekken van de wond is zeer belangrijk omdat uitbreiding of besmetting en infectie van de wonden voorkomt. LET OP: ga geen kleding die vastzit aan de verbrande huid verwijderen!!! Laat deze zitten en houdt de kleding nat. 5 Toolbox brandwonden Types brandwonden ● Verbranding door vuur ● Overige brandwonden 6 Toolbox brandwonden Verbranding door vuur Is er sprake van verbranding door vuur: ● Ga nooit rennen. Zuurstof wakkert de vlammen aan. Probeer niet in paniek te raken. ● Doof de vlammen door over de grond te rollen. ● Gebruik eventueel een stevig en zwaar stuk textiel (jas of deken) om het vuur te doven. Werk vanaf het gezicht naar de voeten, zodat vlammen het gezicht niet kunnen bereiken. 7 Toolbox brandwonden Eerste (vervolg)maatregelen alle verbrandingen Daarna geldt voor alle verbrandingen: ● Begin direct met het koelen van de wond ● Koel het liefst met zacht stromend, lauw leidingwater. Koelen met bijvoorbeeld slootwater kan ook, zeker als er geen andere koelmogelijkheden zijn. Het is altijd beter dan niets doen!) ● Koel tenminste 10 minuten. Langer is beter, maar pas dan wel op voor onderkoeling (vooral bij jonge kinderen) ● Verwijder tijdens het koelen de kleding, tenzij deze aan de huid gekleefd zit. Blijf ook in dit laatste geval koelen. ● Dek de wond zodanig af dat er GEEN vuil in kan komen ● Probeer de grootte van de brandwond te schatten door toepassing van de handwijzer. De oppervlakte van de hand is 1 % van het lichaamsoppervlak. ● U neemt in gedachten de hand van het slachtoffer. Zoveel maal als deze op de verspreid liggende brandwonden past, zoveel procent van het lichaam is verbrand. 8 Toolbox brandwonden Eerste (vervolg)maatregelen alle verbrandingen Daarna geldt voor alle verbrandingen: ● Probeer de grootte van de brandwond te schatten door toepassing van de handwijzer. De oppervlakte van de hand is 1 % van het lichaamsoppervlak. 9 Toolbox brandwonden Brandwonden door chemische stoffen Brandwonden door chemische stoffen Dit soort brandwonden moeten met zorg worden behandeld. Het is zeer belangrijk om de chemische stof te verdunnen. Daarom moet er in dit geval minimaal 30 minuten gespoeld worden met lauw, stromend water. Let daarbij wel op dat de chemische stof niet over het hele lichaam vloeit tijdens het spoelen. Verwijder de met chemische stoffen doordrenkte kleding en trek ook de schoenen van het slachtoffer uit zodat daar niet allerlei chemische residuen van het spoelen in achter kunnen blijven. LET OP: gebruik geschikte handschoenen zodat u niet ook zelf met deze gevaarlijke stoffen in aanraking komt. Behandel de wonden net als bij normale brandwonden,dus geen blaren doorprikken, geen brandzalf gebruiken maar afdekken met Metallineverband. 10 Toolbox brandwonden Verdere behandeling verbrandingen Waarschuw de huisarts als: o er blaren zijn o de huid er aangetast uitziet o de brandwond veroorzaakt is door een chemisch product o de brandwond veroorzaakt is door elektriciteit ● Smeer niets op de wond, met name vette substanties (bijv. brandzalf) belemmeren genezing ● Verzorg de wond door deze af te dekken met steriel verband, schone doeken of lakens. ● Neem niets te eten of te drinken. ● Zorg ervoor dat het slachtoffer zittend wordt vervoerd. Het hoofd moet altijd hoger zijn dan de rest van het lichaam in verband met mogelijke oedeemvorming (vochtophoping). 11 Toolbox brandwonden Types brandwonden Met de juiste eerste hulp bij brandwonden kunt u levens redden en onnodige pijn en problemen voorkomen. Het belangrijkste is dat u de brandwond tenminste 10 minuten koelt met lauw zachtstromend leidingwater. Neem bij twijfel altijd contact op met een arts of bel 112. Het beste kunt u dit doen met lauw/friskoud leidingwater, omdat dit bijna geen ziektekiemen bevat en dus geen infecties veroorzaakt. Een douchestraal is het beste. Anders een zwakke straal uit de kraan. Wanneer leidingwater niet direct bij de hand is, kunt u bijvoorbeeld ook slootwater gebruiken, want zelfs dat is beter dan niets. Laat het water over de verbrande lichaamsdelen vloeien of dompel deze in het koude water. Voorkom dat het water in een harde straal op de verbrande huid gespoten wordt. Nadat de wond is ontstaan, dient deze minimaal tien minuten gekoeld te worden. 12 Tot slot: schakel altijd professionele hulp in bij: • Tweede- en / of derdegraads brandwonden • Bij brandwonden aan gezicht, gewrichten, handen, voeten of in de schaamstreek • Bij inademing van hete lucht of rookgassen • Verbranding door chemische stoffen of elektriciteit. 13 Meer info over dit onderwerp: (bronnen, referentiedocumenten, regelgeving) Bron(nen): ● Rode Kruis ● Brandwondenstichting Referentiedocument(en): ● xxxxxxxxx ● xxxxxxxxx Regelgeving: ● xxxxxxxxx ● xxxxxxxxx 14 VRAGEN?????? 15