Radboud University Nijmegen - Netwerk duurzame energie

Warmte Koude Opslag
op de Radboud Universiteit
Regiobijeenkomst 12-6-13
Toon Buiting
Universitair Vastgoed Bedrijf
[email protected]
Energieverbruik Radboud Universiteit
•
•
•
•
35 miljoen kWh/jaar
3,4 miljoen m3 gas/jaar
gebouwen + apparaten = 92 % van CO2-footprint
€ 6 miljoen/jaar
• Samenwerking UMC (Ziekenhuis):
-
eigen infra (elektriciteit en gas);
inkoop;
Wm-vergunning
emissiehandel
Principe van ondergrondse energieopslag
opslag van warmte
in de bodem
januari
gebruik van warmte
uit de bodem
juli
januari
koudevraag
warmtevraag
juli
Typen bodemenergiesystemen
bodemenergiesystemen
energieopslagsystemen
open systemen
(grondwatersystemen)
voor utiliteit
gesloten systemen
(bodemwarmtewisselaars)
voor woningen
geothermie-systemen
(diep)
hoge temperatuur opslag
(open systeem)
Systeem voor utiliteit
Temperatuur
•
•
•
•
Warme bron: ong. 18 °C
Noodzaak: Lage temperatuurverwarming
> Vloerverwarming: 35 °C
> Betonkernactivering
•
•
•
•
Koude bron: ong. 11 °C
Noodzaak: Hoge temperatuurkoeling
> Plafondkoeling: 12-18 °C
> Betonkernactivering
Warmtepomp nodig voor hogere afgifte temperauur
Geschiktheid Nijmegen voor WKO
diepte
(m t.o.v. NAP)
40
ALTRADE
NOORD
ZUID
HEUMENSOORD
30
20
WAAL
LENT
10
0
MAAS-WAALKANAAL
deklaag
NAP
-10
-20
1e watervoerende pakket
-30
-40
-50
1e sche
idende
laag
-60
2e watervoerende pakket
-70
-80
-90
-100
Hydrologische basis
Bron: TNO
: TNO
1e watervoerende pakket
DUKENBURG
Geschiktheid Heyendaal: restrictie waterwinning
Warmte Koude Opslag (WKO) voor Huygensgebouw
• 2003: WKO voor Huygensgebouw
Bronnen: 450 m3/h
Besparing: 560.000 kWh en 180.000 m3 gas / jaar
Aandeel Duurzame energie: 3%
• Zomer-winterbedrijf
Geen toerenregeling op bronpompen
Temperatuurverschil 2-3°C
Niet optimaal
Negatief (koude)
-5.000
-10.000
-15.000
-20.000
jaren
jul-11
jan-11
jul-10
jan-10
jul-09
jan-09
jul-08
jan-08
jul-07
jan-07
jul-06
jan-06
jul-05
jan-05
jul-04
in GigaJoules
positief (warmte)
Energievoorraad in de bodem: Koudeoverschot
10.000
5.000
0
Warmte Koude Opslag (WKO) - project
2011:
Optimaliseren
(Vraagsturing + toerenregeling)
Koppeling magnetenlab (HFML)
Bovengrondse uitwisseling mogelijk
Temperatuurverschil 6-7°C
Minder bronwater te verpompen
Besparing: 320.000 kWh en 62.000 m3 gas / jaar
Aandeel duurzame energie naar 6 %
HFML
Schema
Leidingloop WKO
WKO in Gebouwbeheersysteem
WKO koppeling Grotiusgebouw
Uitbreiding + koppeling Grotius + UCI
TVT totaal project: 10 jaar
Betere balans
Aanbevelingen voor toepassen van WKO
• Pas Lage temperatuurverwarming en Hoge temperatuurkoeling toe
- Altijd goed
• Waardeer WKO
- Robuuste voorziening
- Voorbereid op toekomst
- Omgevingswarmte = duurzaam
• Zorg voor goed ontwerp en beheer
-
(Functioneren is afhankelijk van meer variabelen dan bij conventioneel)
Ontwerp: warmtebalans en temperatuurtraject (regelbaarheid)
Pas levenscyclus benadering toe
Neem de regie
Aanbevelingen (lokale) overheden
• Breng kansen in kaart
- Voorbeeld:
- Gemeente Nijmegen; Milieuatlas)
• Maak Masterplan(nen)
- Koude- en warmtevragers
• Tender energievoorziening
- Nieuwbouwwijk
- Bedrijventerrein
• Bevorder WKO als alternatief voor conventioneel
- Nadelen van conventioneel: geluid; aanzicht