Scheepvaart factsheet Stichting De Noordzee 2012 Scheepvaart is cruciaal voor de wereldhandel, meer Scheepvaart dan 46.000 schepen vervoeren elk jaar 6,5 miljoen ton aan goederen over de aarde. De meeste consumenten cruciaal voor wereldhandel realiseren zich niet dat bijna elk product, van bananen tot een nieuwe ijskast, verscheept is over wereld’s oceanen en zeeën. 46.000 schepen, 6.5 miljoen ton goederen Cruciaal voor Clean Shipping is het committment van officieren en bemanning aan boord: zij zouden moeten handelen met respect voor het milieu. Het investeren in de menselijke factor is essentieel voor Clean Shipping. Regels waaraan scheepvaart moet voldoen worden bepaald bij de IMO (International Maritime Organisation). De binnen MARPOL vastgelegde regels zorgen voor een basisbescherming van de zee. Alle vlaggestaten zijn vertegenwoordigd bij de IMO, belangen zijn divers en besluitvorming verloopt dan ook traag. Het wordt steeds drukker op de zeeën. Er varen meer schepen, maar er komen ook steeds meer windmolenparken, olieen gasplatforms, leidingen etc. Ladingeigenaren kunnen eisen stellen Nieuwe regulering moet innovatie aanmoedigen, niet alleen als maatstaf voor nu, maar ook voor de nabije toekomst. Zowel marktgerelateerde instrumenten in de EU als private governance arrangementen (zie bijvoorbeeld labelling schemes) moeten de IMO aanvullen bij het in de goede richting sturen van de scheepvaart. Problemen Waar schepen varen is de kans op ongelukken aanwezig, de gevolgen daarvan kunnen enorm schadelijk zijn voor de zee. Beruchte rampen met tankers als de Erika (1999) en de Prestige (2001) springen hierbij meteen in het oog. De meeste vervuiling van zeeschepen wordt echter veroorzaakt door dagelijks gebruik van het schip. Bedoelde en onbedoelde lozingen van olie, chemische ladingrestanten, vuilnis en schoonmaakmiddelen, antifoulingverf, uitlaatstoffen, en invasieve soorten die met het ballastwater meekomen, hebben een voortdurende nadelig effect op het leven in zee. Maar, de gevolgen strekken zich ook uit naar het vaste land. Uitlaatstoffen als SOx, NOx en fijn stof hebben een schadelijke invloed op het milieu en de gezondheid van mensen in kust- en havengebieden. Afval van schepen wordt nog steeds overboord gegooid, ondanks regelgeving. Een duidelijk zichtbaar gevolg van al dat afval zijn de stranden die zijn bezaaid met lege olievaten, jerry cans, strapping bands, etc. Minder zichtbaar zijn de gevolgen voor zeedieren, zoals verstrikking en hongerdood of vergiftiging door met plastic gevulde magen. Ook aan het eind van haar leven blijft een schip vervuilen, wanneer ze wordt gesloopt op Zuid-Aziatische stranden, waar veiligheid voor mens en milieu geen aandacht krijgen. Regelgeving vanuit de IMO is te traag om snel in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen die een duurzamere scheepvaart dichterbij brengen. Verschillende gebruikers van de zee kunnen letterlijk in het vaarwater van de scheepvaart terecht komen, wat de veiligheid op zee vermindert en de kans op ongelukken vergroot. Oplossingen Clean Shipping is een integrale benadering op weg naar een duurzame scheepsvaart. Er zijn veel partijen betrokken bij de distributie van goederen van producent naar consument, met daar tussenin een lange reeks van stakeholders. Ladingeigenaren kunnen bijvoorbeeld milieueisen stellen aan rederijendie verdergaan dan de huidige wetgeving. Investeerders zoals banken en pensioenfondsen kunnen Clean Shipping stimuleren door uitsluitend in Schone Schepen te investeren. Nieuwe regels moeten innovatie aanmoedigen Clean shipping, clean ports, clean cargo Strengere handhaving blijft belangrijk: als vervuilers niet worden gepakt of als de boetes te laag zijn, blijven milieu-overtredingen een bedrijfsrisico voor de scheepvaartsector. 3 elementen Clean Shipping Concept Clean ship. Een state of the art schip dat welkom is in elke haven en geen schadelijke effecten veroorzaakt voor het milieu. Een schip dat op een integrale manier ontworpen en gebruikt wordt zodat schadelijke lozingen en uitstoot tot het verleden behoren. Het is een schip dat op een voor het milieu acceptabele wijze gemaakt en gerecycled kan worden , en dat zowel energie- als grondstoffenefficient kan worden gebruikt. Het uiteindelijke doel is een nul-emissieschip. Concrete maatregelen op weg naar zo’n schip zijn bijvoorbeeld: vaaroptimalisatie, verbeterde scheepsrompen en motordesign, gebruik van brandstoffen met een laag zwavelgehalte en uiteindelijk het gebruik van renewables voor de scheepsvoortdrijving. Chemicalien die schadelijk zijn voor de zee worden niet meer gebruikt in verf en smeer- en schoonmaakmiddelen. Voor het mariene milieu gevaarlijke materialen worden in nieuw te bouwen schepen niet gebruikt. Ballastwater-installaties worden toegepast op alle daarvoor uitgeruste schepen. Er gaat geen afval meer overboord. Clean Port. Een in hoge mate efficiente haven met uitstekende milieudiensten waarvan een sterke stimulans uitgaat voor het faciliteren en het aanmoedigen van Clean Shipping. Gedifferentieerde haventarieven gecombineerd met milieudiensten zoals Haven Ontvangst Installaties en walstroom stimuleren scheepvaartondernemers hun milieuprestaties te optimaliseren. Clean Cargo. Ter verbetering van de corporate footprint stellen ladingeigenaren milieu-eisen aan de leveranciers van logistieke diensten, scheepvaart inbegrepen. De klant is koning en daarmee wordt Clean Shipping voor scheepseigenaren het toegangsbewijs voor de handel. Daarnaast moeten regelgeving en concrete afspraken zorgen voor ruimtelijke afstemming met andere gebruikers. Streefbeeld Stichting De Noordzee Clean ships hebben de oude vloot vervangen. Alle gevaarlijke materialen en giftige chemicalien worden geweerd van de schepen. Het gebruik van fossiele brandstoffen is grotendeels vervangen door renewables dat in vergelijking met 1990 tot een reductie van 80% van de CO2-emissies heeft geleid. Afstemming tussen scheepvaart en andere gebruikers van de zee heeft gezorgd voor een veilige zee. Stichting De Noordzee komt op voor het leven in de Noordzee, omdat de zee zelf geen stem heeft. Ons doel is een schone en gezonde zee, die invloeden van buiten veerkrachtig opvangt. Een goed functionerend ecosysteem legt daarvoor de basis. Wat dat systeem aankan, bepaalt de grenzen voor duurzaam menselijk gebruik. Onze speerpunten zijn: schone scheepvaart, duurzame visserij, goede vis, ruimte voor natuur en afvalvrije zee en stranden. Wij zijn een team van gepassioneerde, hoog opgeleide en intelligente professionals en werken vanuit onze kernwaarden: betrouwbaar, deskundig, constructief, oplossingsgericht en open in communicatie met aandacht voor de doelgroep. Maar vooral gaan we samen voor een gezonde zee. enten Kustgeme e ustri gsind akkin rie Verp ust d ap t-in ch ns al O’s ek iti na t r uu rte rs Ov erh eid Inter natio naal dse en pv ep ch e cie rs s an Fi n k rzoe e Ond NGO’s Cons ume nten Vis ser ij Ha nd el Be le id rt v leg er Ov en ng ki er w en m n ers Sa ede reid erh ersp Ov er v wijz VIS schap Weten Financiers aa sb ou Ov w er he id Bru sse l IMO NGO ’s Educatie ee f: /Stichting.De.Noordzee t: @denoordzee br Ge is s ch nten Consume ren gena i e g n n Ladi rije e d on Re liti s a o n ve gC a n i H p hip S an Cle P: +31 (0)30 2340016 F: +31 (0)30 2302830 E: [email protected] W: www.noordzee.nl e uik Media Bedrijven Stichting De Noordzee (North Sea Foundation) Drieharingstraat 25 3511 BH Utrecht the Netherlands rs Po l nt po af v lan s O’ der re a ers NG Ne dr ec W at NG ete W ra n Beleid r vaa eep Sch St