Hyperthyreoïdie bij de kat

Hyperthyreoïdie bij de kat.
Hyperthyreoïdie bij de kat is een aandoening waarbij de schildklier te hard werkt. De schildklier ligt
bij de kat in de hals en bestaat uit 2 lobben, één aan iedere kant van de luchtpijp. Wanneer een kat
last heeft van hyperthyreoïdie zullen deze lobben meestal ( in 70% van de gevallen) zijn vergroot.
Deze vergroting leidt tot overproductie van de schildklierhormonen T3 en T4. Deze hormonen
hebben de volgende functies:



ze zijn essentieel voor een normale groei van het lichaam,
ze helpen bij de regulatie van de stofwisseling van eiwitten, vetten en koolhydraten in het
lichaam,
ze zijn betrokken bij de regulatie van warmteproductie en zuurstofopname.
Kortom, schildklierhormonen spelen een heel belangrijke rol bij het bepalen van de snelheid van zeer
veel verschillende stofwisselingsprocessen. Daarom zal een verhoogde productie van deze hormonen
van invloed zijn op bijna elk orgaan in het lichaam.
Figuur: hals kat
1 - normale schildklier
2 - bijschildklier
3 - bijschildklier
4 - vergrote schildklier
Tekenen van hyperthyreoïdie.
Hyperthyreoïdie is een aandoening die veel voorkomt bij katten van middelbare en oudere leeftijd ( >
7 jaar oud). Door een verhoogd stofwisseling niveau vragen de lichaamscellen om meer energie.
Katten met hyperthyreoïdie zullen dan ook hongerig zijn en meer gaan eten. Vaak is de hoeveelheid
energie die nodig is om de stofwisseling op peil te houden zo groot, dat de dagelijkse voeding voor de
kat niet meer voldoende is en de kat gaat afvallen. De meest voorkomende klinische symptomen bij
een kat met hyperthyreoïdie zijn dan ook gewichtsafname in combinatie met een verhoogde eetlust.
Andere symptomen zijn:





rusteloosheid
snel geïrriteerd raken
hijgen door stress
slecht verzorgde vacht
diarree





braken
veel plassen
veel drinken
koele plekjes zoeken om te liggen
hoge hartslag
1
Oorzaak van hyperthyreoïdie.
Meestal (98%) is er sprake van een goedaardige verandering in de schildklierlobben. Bij deze dieren
zal een juiste diagnose en behandeling leiden tot een succesvolle onderdrukking van de ziekte. De kat
kan weer een normaal leven leiden. Bij enkele dieren (2%) is de vergroting het gevolg van een
kwaadaardige verandering van de schildklier en zullen de symptomen niet goed met medicatie te
onderdrukken zijn.
Complicaties door hyperthyreoïdie.


Hartfalen – het hart wordt door de verhoogde hoeveelheid schildklierhormonen
gestimuleerd om sneller en krachtiger te kloppen. Dit kan leiden tot uitputting en oprekking
van de hartspier, waardoor het hart niet goed meer kan werken.
Hoge bloeddruk – is een andere complicatie van hyperthyreoïdie, het kan op zijn beurt leiden
tot beschadiging van organen zoals de ogen, de nieren, het hart en de hersenen.
Diagnose.
Indien uw kat verdacht is van hyperthyreoïdie,
zal de dierenarts eerst een algemeen
lichamelijk onderzoek doen. Hier valt meestal
onder meer op dat de kat mager is, een hoge
pols heeft en wellicht kan de dierenarts een
vergrote schildklier voelen.
Met een bloedtest wordt er gekeken of het
schildklierhormoon (T4) is verhoogd. Vaak
wordt er ook nog een aanvullende bloedtest
gedaan om te controleren of de kat geen
andere ouderdomskwaaltjes heeft, zoals
nierfalen. Soms kan er aanvullend onderzoek
worden gedaan zoals een technetium scan.
Figuur: technetium scan kat
Technetium scan.
Bij deze techniek wordt er een kleine hoeveelheid radioactieve stof (Technetium) geïnjecteerd in de
ader van de kat. Alleen het abnormale schilklierweefsel neemt het stofje op. Dit wordt aangetoond
met een speciale camera, een “gamma” camera. Het is een simpele, veilige en eenvoudige test die in
sommige gevallen wordt geadviseerd zoals wanneer het bloedonderzoek geen uitsluitsel geeft of er
werkelijk sprake is van hyperthyreoïdie. Ook in de gevallen dat er een operatie wordt overwogen is
het handig om te weten waar het afwijkende schildklierweefsel zich bevindt; links, rechts of
beiderzijds. Voor een technetium scan wordt u doorgestuurd naar de Faculteit Diergeneeskunde in
Utrecht.
Behandeling.
Er zijn 3 manieren om hyperthyreoïdie bij de kat te behandelen. De leeftijd van de kat, de ernst van
de vergroting en de mate van complicaties zijn bijvoorbeeld enkele aspecten die de beste manier van
behandelen bepalen. Elke methode heeft voordelen en nadelen.
2
Medicijnen.
Voor de behandeling van hyperthyreoïdie bij de kat is er maar 1 medicijn in Europa geregistreerd:
thiamazole, ofwel handelsnaam Felimazole®. Het medicijn verminderd de productie en afgifte van
hormonen door de schildklier. Felimazole® wordt gegeven in de vorm van een tablet, de
startdosering is 2 maal daags een tabletje van 2,5 mg. Na 3 weken wordt het bloedonderzoek
herhaald. Meestal is de concentratie van schildklier hormonen dan weer naar normale waarden
gedaald, soms moet de dosering nog een beetje worden aangepast. De kat komt af en toe terug voor
controle. Indien de kat goed op de medicijnen is ingesteld, moet ze levenslang de tabletjes krijgen
toegediend.
Operatie.
Voornamelijk bij jonge katten wordt er soms gekozen voor het operatief verwijderen van het
aangetaste schildklier weefsel. Het is over het algemeen een succesvolle procedure welke kan leiden
tot permanente genezing van de kat. Het grootste risico van de operatie is het per ongeluk
beschadigen van de bijschildklier, welke tegen de schildklier aan ligt. De bijschildklieren spelen een
belangrijke rol bij de handhaving van de calcium concentratie in het bloed. Beschadiging kan
levensbedreigend zijn. Om het risico op deze complicatie zo klein mogelijk te maken wordt er nooit
meer dan een schildklier tegelijkertijd verwijderd.
Radioactieve Jodium Therapie.
Een andere effectieve manier voor de
genezing van hyperthyreoïdie is het gebruik
van radioactief jodium. Het jodium wordt via
een injectie aan de kat toegediend, vervolgens
wordt het opgenomen in alleen het
abnormale schildklierweefsel. Er vindt een
opeenstapeling plaats van een klein beetje
radioactief materiaal in het zieke weefsel. De
radioactieve straling vernietigt lokaal het
abnormale schildklierweefsel, maar geeft geen
beschadiging van het omringende weefsel. De
voordelen van deze methode zijn dat het net
als chirurgie blijvende genezing kan geven,
zonder dat er levenslange behandeling nodig
is. De nadelen zijn dat de kat voor deze
behandeling wegens stralingsgevaar enkele
weken in een speciale kliniek moet worden
opgenomen. Soms is de behandeling te
krachtig en kan er hypothyreoïdie ontstaan,
een te traag werkende schildklier. In dat geval
moeten er extra schildklierhormonen worden
toegediend.
3