Ecokosten/waardebenadering in de bouw Winket bv Tim de Jonge - september 2009 Ecokosten/waardebenadering in de bouw Winket bv Tim de Jonge - juli 2009 Ecokosten/waardebenadering in de bouw Nieuwbouw Renovatie winket.nl Winket bv LCC / woonlasten Energie Milieu Bouwkosten sturing ontwerp • budget projectdefinitie • haalbaarheid • elementen • directiebegroting Tim de Jonge - september 2009 Ecokosten/waardebenadering in de bouw 1. Levenscyclus van gebouwen 2. Toepassing in verbouwproject 3. Ecokosten/waarde Winket bv Tim de Jonge - september 2009 LCC van woningen (en andere gebouwen) Levencyclusbenadering Winket bv Tim de Jonge - september 2009 Levenscyclus 100 jaar 50 jaar < Winket bv ? > Tim de Jonge - september 2009 Winket bv bv Winket Tim de Jonge Tim de- Jonge september - juli 2009 Winket bv bv Winket Tim de Jonge Tim de- Jonge september - juli 2009 Winket bv bv Winket Tim de Jonge september Tim de- Jonge - juli 2009 Levenscyclus 100 jaar 50 jaar (geplande) functie Winket bv < ? > Tim de Jonge - september 2009 Levenscyclus bouwen (renoveren) gebruiken ontwerpen slopen overdragen Winket bv Tim de Jonge - september 2009 Levenscyclus bouwen Exploitatie (renoveren) gebruiken Investering ontwerpen overdragen Restwaarde Winket bv Tim de Jonge - september 2009 Levenscyclusbenadering Praktijkvoorbeeld: • Proefproject Renovatie cf Passiefhuis-concept Roosendaal (Aramis AlleeWonen) • Zeer goede isolatie Extreme kierdichting Beperkte installatie Winket bv Tim de Jonge - september 2009 1. Definieer probleem en doel 2. Onderzoek alternatieven 3. Aannames en variabelen 4. Raam kosten en timing 5. Maak cashflows contant Passief renovatie: Energielast laag Woonlast neutraal 6. Bereken NCW 7. Gevoeligheidsanalyse Comfort hoog Milieubelasting 8. Niet in geld uit te drukken 9. Neem besluit Winket bv Tim de Jonge - september 2009 1. Definieer probleem en doel 2. Onderzoek alternatieven 3. Aannames en variabelen 4. Raam kosten en timing 5. Maak cashflows contant 6. Bereken NCW 7. Gevoeligheidsanalyse Referentieproject: Grootonderhoud Keuken/badkamer Passief renovatie: Hoog-isolerende schil Installaties passief Keuken/badkamer 8. Niet in geld uit te drukken 9. Neem besluit Winket bv Tim de Jonge - september 2009 1. Definieer probleem en doel 2. Onderzoek alternatieven 3. Aannames en variabelen 4. Raam kosten en timing 5. Maak cashflows contant 6. Bereken NCW Periode: 30 jaar Reële rente: 3% Energieprijs: +1% Onderhoud: diverse aannames Beheer: identiek 7. Gevoeligheidsanalyse 8. Niet in geld uit te drukken 9. Neem besluit Winket bv Tim de Jonge - september 2009 1. Definieer probleem en doel 2. Onderzoek alternatieven Renovatie traditioneel kosten baten huurder Renovatie passief kosten baten huurder 3. Aannames en variabelen Investeren en verkopen waarde bestaand 35.000 bouw 66.000 4. Raam kosten en timing bijkomend 13.200 waarde vernieuwd totaal 114.200 35.000 104.000 20.800 159.800 5. Maak cashflows contant Exploitatie onderhoud - eigenaar beheer6. Bereken NCW zakelijke lasten energie +1% 7. Gevoeligheidsanalyse huur restwaarde totaal 18.200 14.100 13.200 45.500 18.200 14.100 13.200 128.000 31.700 159.700 50.450 128.000 178.450 45.500 156.800 38.800 195.600 178.450 205.300 195.600 21.650 156.800 178.450 8. Niet in geld uit te drukken Totaal 159.700 159.700 178.450 9. Neem besluit Winket bv Tim de Jonge - september 2009 1. Definieer probleem en doel 2. Onderzoek alternatieven Renovatie traditioneel kosten baten huurder Renovatie passief kosten baten huurder 3. Aannames en variabelen Investering waarde bestaand 35.000 bouw 66.000 4. Raam kosten en timing bijkomend 13.200 waarde vernieuwd totaal 114.200 35.000 104.000 20.800 159.800 5. Maak cashflows contant Exploitatie onderhoud - eigenaar beheer6. Bereken NCW zakelijke lasten energie +3% 7. Gevoeligheidsanalyse huur restwaarde totaal 18.200 14.100 13.200 45.500 18.200 14.100 13.200 128.000 31.700 159.700 68.040 128.000 196.040 45.500 166.880 38.800 205.680 196.040 205.300 205.680 29.160 166.880 196.040 8. Niet in geld uit te drukken Totaal 159.700 159.700 196.040 Ontwikkeling gasprijs sinds 1996: Gemiddeld 6 tot 7% per jaar (reëel !!) 9. Neem besluit Winket bv Tim de Jonge - september 2009 1. Definieer probleem en doel 2. Onderzoek alternatieven 3. Aannames en variabelen 4. Raam kosten en timing 5. Maak cashflows contant 6. Bereken NCW 7. Gevoeligheidsanalyse 8. Niet in geld uit te drukken 9. Neem besluit Winket bv Tim de Jonge - september 2009 Milieu-effecten E/V-Ratio Ecokosten: www.winket.nl www.ecocostsvalue.com Winket bv Tim de Jonge - september 2009 EVR bouwkosten in 1999 en 2009 van referentieprojecten 60% woningen 50% 40% kantoren 41% 36% 30% 30% 25% 20% 10% 0% 1 Winket bv 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Tim de Jonge - september 2009 EVR bouwkosten in 1999 en 2009 van referentieprojecten 60% 50% renovatie 40% 30% 25% 20% 21% 10% 0% 1 Winket bv 2 3 4 5 6 7 Tim de Jonge - september 2009 Ecokosten in Levenscyclus bouwen of renoveren gebruiken ontwerpen overdragen Winket bv Tim de Jonge - september 2009 Traditionele kosten Renovatie traditioneel kosten baten Investering waarde bestaand bouw bijkomend waarde vernieuwd totaal Exploitatie onderhoud - eigenaar beheer zakelijke lasten energie +3% huur restwaarde totaal Totaal Winket bv huurder Renovatie passief kosten baten 35.000 66.000 13.200 35.000 104.000 20.800 114.200 159.800 18.200 14.100 13.200 18.200 14.100 13.200 45.500 128.000 31.700 159.700 159.700 159.700 68.040 128.000 196.040 45.500 166.880 38.800 205.680 196.040 205.300 205.680 huurder 29.160 166.880 196.040 196.040 Tim de Jonge - september 2009 Renovatie traditioneel kosten baten Traditionele kosten Investering waarde bestaand bouw bijkomend waarde vernieuwd totaal Exploitatie onderhoud - eigenaar beheer zakelijke lasten energie +3% huur restwaarde totaal Totaal huurder 35.000 66.000 13.200 35.000 104.000 20.800 114.200 159.800 18.200 14.100 13.200 18.200 14.100 13.200 45.500 128.000 31.700 159.700 159.700 159.700 68.040 128.000 196.040 45.500 166.880 38.800 205.680 196.040 205.300 205.680 Renovatie traditioneel kosten baten huurder Eco-kosten Investering waarde bestaand bouw bijkomend waarde vernieuwd totaal Exploitatie onderhoud - eigenaar beheer zakelijke lasten energie +3% huur restwaarde totaal Totaal Winket bv E/V-ratio Renovatie passief kosten baten 22,880 2,912 16,368 25,792 3,640 1,974 - 3,640 1,974 - 5,614 21,982 14% 29.160 166.880 196.040 196.040 Renovatie passief kosten baten 14,520 1,848 17,439 4,543 21,982 huurder 70,630 17,439 huurder 88,069 5,614 25,144 6,262 31,406 21,982 88,069 31,406 31,406 14% 45% 15% 15% 30,310 25,144 55,454 55,454 28% Tim de Jonge - september 2009 Levenscyclus woningen RENOVEREN LCC passief renovatie GEBRUIKSFASE Ecokosten en LCC (EVR van wonen) 45% of 28% MATERIALEN Winket bv Tim de Jonge - september 2009