Studiewijzer de colleges in vogelvlucht Elektrostatica 1. 2. 3. 4. 5. 6. Inhoud Wet van Coulomb: vergelijking voor elektrische kracht Wet van Gauss: vergelijking voor elektrisch veld r r Veldvergelijkingen: Divergentie en Kringintegraal ∇ ⋅rE r= ρ / ε 0 Electrische Potentiaal & Energie ∫ E ⋅dl = 0 Elektrische velden in materie: Geleiders Elektrische velden in materie: Isolatoren Griffiths: Ø Vektor: §1.1 m.u.v. §1.1.3 en §1.1.5 Ø Wet van Coulomb: §2.1 I: Wat heb ik geleerd? Lading + of - qelektron ≈ −1.6×10 Kracht en E-Veld (Coulomb) Veld uit ρ( r) Configuraties: v puntladingen v dipool v lijnlading −19 C en ∑ q = constant r qQ rˆ r Q ˆr F= en E = 2 4π ε 0 r 4π ε 0 r 2 r r rˆ 1 E= ∫ ρ ( r ) 2 dv 4π ε 0 volume r Elektrostatica 1. 2. 3. 4. 5. 6. Inhoud Wet van Coulomb: vergelijking voor elektrische kracht Wet van Gauss: vergelijking voor elektrisch veld r r Veldvergelijkingen: Divergentie en Kringintegraal ∇ ⋅rE r= ρ / ε 0 Electrische Potentiaal & Energie ∫ E ⋅dl = 0 Elektrische velden in materie: Geleiders Elektrische velden in materie: Isolatoren Griffiths: Ø Coordinaten definitie en volume elementje BOL §1.4.1 en Cilinder §1.4.2 Ø Integreren: §1.3.1 (inleiding) Ø Wet van Gauss: §2.2 m.u.v. §2.2.2 (komt pas in college # 4) II: Wat heb ik geleerd? Volume integralen: • cartesische, cilinder & bol coördinaten Veld uit ρ( r) direkt ⇒ Er = 1 ∫ ρ ( rr ) rˆ dv 2 4π ε 0 volume r r r 1 r via wet van Gauss ⇒ E ⋅ d o = ρ ( r ) dv ∫ ∫ ε 0 volume oppervlak σ λ ρ E E Lijn Plaat E Bol Elektrostatica 1. 2. 3. 4. 5. 6. Inhoud Wet van Coulomb: vergelijking voor elektrische kracht Wet van Gauss: vergelijking voor elektrisch veld r r Veldvergelijkingen: Divergentie en Kringintegraal ∇ ⋅rE r= ρ / ε 0 Electrische Potentiaal & Energie ∫ E ⋅dl = 0 Elektrische velden in materie: Geleiders Elektrische velden in materie: Isolatoren Griffiths: Ø Divergentie: §1.2.4 Ø Stelling van Gauss: §1.3.4 Ø Energie & Arbeid: §2.4 III: Wat heb ik geleerd? Divergentie r ∂ ∂ ∂ r r ∂ Ax ∂ A y ∂ Az ∇ ≡ , , ⇒ ∇ ⋅ A = + + ∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z r r r r Stelling van Gauss: ∫∫ A⋅do = ∫ ∇⋅Adv oppervlak Verband E en ρ r r ∫ ∇⋅Edv = volume volume r r 1 r r ρ ∫ ρdv ⇒ ∇ ⋅ E = ∫ E ⋅do = ε volume ε0 oppervlak 0 Wiskunde: Gauss Voor iedere kring en voor iedere ladingsverdeling: Natuurkunde: Coulomb/Gauss r v E ⋅ d l = 0 ∫ Elektrostatica 1. 2. 3. 4. 5. 6. Inhoud Wet van Coulomb: vergelijking voor elektrische kracht Wet van Gauss: vergelijking voor elektrisch veld r r Veldvergelijkingen: Divergentie en Kringintegraal ∇ ⋅rE r= ρ / ε 0 Electrische Potentiaal & Energie ∫ E ⋅dl = 0 Elektrische velden in materie: Geleiders Elektrische velden in materie: Isolatoren Griffiths: Ø Gradiënt: Ø Potentiaal V: Ø Energie & Arbeid: §1.3.2 en §1.3.3 §2.3 m.u.v. §2.3.3 §2.4 IV: Wat heb ik geleerd? Puntlading Kracht, E-Veld en Potentiaal Gradiënt r r V ( r ) = − ∫ E ⋅d l r ∞ Q puntlading : Er = Q rˆ en V = 2 4π ε 0 r 4 π ε r r qQ rˆ 0 F = r 2 en r 3rˆ ( pr ⋅rˆ )− pr 4π ε 0 r p ⋅rˆ dipool: E = en V = 3 4π ε 0 r 2 4π ε 0 r r ∂ ∂ ∂ r ∂V ∂V ∂V ∇ ≡ , , ⇒ ∇V = , , ∂x ∂y ∂z ∂x ∂y ∂z r r , E = −∇V qi q j ε0 1 1 Energie 2 U= ∑ = ∫ ρVdv = ∫ E dv 2 i ≠ j 4π ε 0 r ij 2 volume 2 volume ladingsverdeling Elektrostatica 1. 2. 3. 4. 5. 6. Inhoud Wet van Coulomb: vergelijking voor elektrische kracht Wet van Gauss: vergelijking voor elektrisch veld r r Veldvergelijkingen: Divergentie en Kringintegraal ∇ ⋅rE r= ρ / ε 0 Electrische Potentiaal & Energie ∫ E ⋅dl = 0 Elektrische velden in materie: Geleiders Elektrische velden in materie: Isolatoren Griffiths: Ø Geleiders: Ø Beeldladingen: Ø Condensator: §2.5 §3.2 m.u.v. §3.2.4 §2.5.4 V: Wat heb ik geleerd? Materialen: – Geleider E via Gauss (symmetrie) Beeldladingsmethode E r E =ρ =0 σ V=constant E Condensator Q = constant ≡ C en V 1 2 U = CV 2 -Q +Q Elektrostatica 1. 2. 3. 4. 5. 6. Inhoud Wet van Coulomb: vergelijking voor elektrische kracht Wet van Gauss: vergelijking voor elektrisch veld r r Veldvergelijkingen: Divergentie en Kringintegraal ∇ ⋅rE r= ρ / ε 0 Electrische Potentiaal & Energie ∫ E ⋅dl = 0 Elektrische velden in materie: Geleiders Elektrische velden in materie: Isolatoren Griffiths: Ø Materie: §4 m.u.v. de moeilijke stukken! VI: Wat heb ik geleerd? Materialen: – Isolator r r σ pol ≡ P⋅nˆ r r P ⇔ ρ pol≡−∇⋅P Gebonden lading p - Eenvoudigste relatie E en P : r r r r P ∝ E ⇒ P = ε0 χe E Polarisatie in materie verkleint E veld: 1 1 σ vrij Evrij = 1+ χ e (1+ χ e ) ε 0 Plaatcondensator C = (1+ χ e )C vacuum E cond = Practicum (2 dagdelen) •Millikan •Plaatcondensator •Cilindercondensator •Spiegellading Inhoud Magnetostatica Magnetostatica (5 colleges) I. Lorentz kracht en magnetisch veld (Biot-Savart) II. Wet van Ampere r r r r III. Veldvergelijkingen nader bekeken: ∫ B⋅dl = µ 0 I & ∇ ⋅ B = 0 IV. Magnetische velden in materie: magnetisatie V. Toepassingen/Practikum: Hall effect, Toroide met spleet. Griffiths: Ø Lorentz Foce Law: §5.1 t/m §5.2 (Niet stroomdichtheden K, J) I Wat heb ik geleerd? Magneet N of Z N Z r F = Kracht, B-veld r r r r ∫ I × Bdl → I ∫ dl × B stroom stroom r r r µ0I µ0 I ×rˆ dl ×rˆ B= → ∫ ∫ dl 2 2 4π stroom r 4π stroom r Lorentzkracht r r r F=qv×B stroomdraad I B r µ 0I B= ϕˆ 2πr z-as stroomkring I r µ 0I R2 B z − as = zˆ 2 [R 2 + z 2 ]3 / 2 B Inhoud Magnetostatica Magnetostatica (5 colleges) I. Lorentz kracht en magnetisch veld (Biot-Savart) II. Wet van Ampere r r r r III. Veldvergelijkingen nader bekeken: ∫ B⋅dl = µ 0 I & ∇ ⋅ B = 0 IV. Magnetische velden in materie: magnetisatie V. Toepassingen: Hall effect, Toroide met spleet. Griffiths: Ø Currents: §5.1.3 (stroomdichtheden K, J) Ø Divergence of B: §5.3.1, §5.3.3 Wat heb ik geleerd? r I Volume: r r dI r J ≡ = ρv do⊥ ρ [J]=A/m2 do⊥ r F = r r ∫ v × BρdV = volume r r ∫ B ⋅ dl = µ 0 I omsloten = µ 0 rand volume r r ∫ J ⋅do oppervlak r r ∫ J × BdV Inhoud Magnetostatica Magnetostatica (5 colleges) I. Lorentz kracht en magnetisch veld (Biot-Savart) II. Wet van Ampere r r r r III. Veldvergelijkingen nader bekeken: ∫ B⋅dl = µ 0 I & ∇ ⋅ B = 0 IV. Magnetische velden in materie: magnetisatie V. Toepassingen: Hall effect, Toroide met spleet. Griffiths: Ø Vektor: §1.2.5 en §1.3.5 ØDivergence of B: §5.3.2 tot vergelijking 5.48 doorlezen Ø Comparison E, B: §5.3.4 Wat heb ik geleerd? Rotatie r r ∂ Az ∂ A y ∂ Ax ∂ Az ∂ A y ∂ Ax ˆ ˆ i + kˆ ∇ × A ≡ − − − j + ∂y ∂z ∂z ∂x ∂x ∂y r r r r r Stelling van Stokes : ∫ A⋅dl = ∫ ∇× A⋅do r r r r r ∫ ∇×B⋅do = ∫ B⋅dl = µ 0 oppervlak kring r r oppervlak r r r ∫ J ⋅do ⇒ ∇ × B = µ 0 J kring oppervlak Natuurkunde: Ampère Wiskunde: Stokes r r r r ∫ B⋅do = 0 ⇔ ∇ ⋅ B = 0 oppervlak Inhoud Magnetostatica Magnetostatica (5 colleges) I. Lorentz kracht en magnetisch veld (Biot-Savart) II. Wet van Ampere r r r r III. Veldvergelijkingen nader bekeken: ∫ B⋅dl = µ 0 I & ∇ ⋅ B = 0 IV. Magnetische velden in materie: magnetisatie V. Toepassingen: Hall effect, Toroide met spleet. Griffiths: Ø Magnetization: §6.1 Ø Bound currents: §6.2.2, §6.2.3 ØAuxiliary Field H: §6.3 ØLinear and NonLinear Media: § 6.4 VI Wat heb ik geleerd? Materialen – Magnetisatie r r K mag = M × nˆ r M = – Mogelijkheden: • Dia-magnetisme • Para-magnetisme • Ferro-magnetisme Voor gemagnetiseerd materiaal t.g.v. een een extern veld B0 r χm B µ 0 (1+ χ m ) m M // - B M // + B M permanent (hysterese) r ) Bmag = µ 0 K mag z r r Bmag = χ m B0 r r r r B = Bmag + B0 = (1 + χ m ) B0 Inhoud Magnetostatica Magnetostatica (5 colleges) I. Lorentz kracht en magnetisch veld (Biot-Savart) II. Wet van Ampere r r r r III. Veldvergelijkingen nader bekeken: ∫ B⋅dl = µ 0 I & ∇ ⋅ B = 0 IV. Magnetische velden in materie: magnetisatie V. V. Toepassingen: Hall effect, Toroide met spleet. Practicum (1 dagdeel) Meten met Hallsensor en stroombalans Elektrodynamica en Licht Elektrostatica Magnetostatica Inhoud r r r r ∫ E⋅dl = 0 & ∇ ⋅ E = ρ / ε 0 r r r r ∫ B⋅dl = µ 0 I & ∇ ⋅ B = 0 Elektromagnetisme ⇒ Licht – Elektromagnetische inductie & wet van Faraday II. Zelfinductie & energie III. Maxwell vergelijkingen & elektromagnetische golven Griffiths Chapter 7: O Electromotive Force: §7.1 O Electromagnetic Induction: §7.2 t/m §7.2.2 I Wat heb ik geleerd? Wet van Ohm EMK: batterij V0 spoel –LdI/dt Wet van Faraday r r J = σf ⇒ V = IR σE → f σ J= EMK ≡ Ñ∫ r r f dl = V stroomkring dΦB Vind = − dt r r r ∂B ⇒ ∇× E = − ∂t Elektrostatica Magnetostatica Inhoud r r r r ∫ E⋅dl = 0 & ∇ ⋅ E = ρ / ε 0 r r r r ∫ B⋅dl = µ 0 I & ∇ ⋅ B = 0 Elektromagnetisme ⇒ Licht – Elektromagnetische inductie & wet van Faraday II. Zelfinductie & energie III. Maxwell vergelijkingen & elektromagnetische golven Griffiths Chapter 7: OElectromagnetic Induction: §7.2.3 t/m §7.2.4 II Wat heb ik geleerd? Φ B ≡ LI Zelfinductie toroide: 2 µ 0n h ln(b / a ) L= → µ 0 N 2A2π a 2π solenoide: L = µ 0 N 2π R 2l coaxkabel: µ0 L = ln(b / a)l 2π Energie C & L Energie E & B velden UL ≡ ε0 1 2 1 1 2 2 2 U V LI = B dv & ≡ C = E dv ∫ ∫ C 2 2µ 0 volume 2 2 volume Inhoud Elektromagnetisme ⇒ Licht – Elektromagnetische inductie & wet van Faraday II. Zelfinductie & energie III. Maxwell vergelijkingen & elektromagnetische golven Griffiths Chapter 7: OMaxwell Equations: §7.3.1 t/m §7.3.3 OMaxwell Equations: §7.3.4 t/m §7.3.6 Doorlezen en ‘passief’ begrijpen Griffiths Chapter 9: OElectromagnetic Waves in Vacuum: §9.2.1 t/m §9.2.2 III Wat heb ik geleerd? " Gauss" : " geen monopolen" "Faraday" : ` " Ampere" : r r ρ ∇⋅E = ε0 r r : ∇ ⋅B = 0 r r r ∂B ∇×E =− ∂t r r r r ∂E ∇ × B = µ 0 J + µ 0ε 0 ∂t r r Q omsloten E ⋅ d o = ∫ ε0 oppervlak dΦB r r ≡− dt ∫ B ⋅d o = 0 oppervlak r r r r d ∫ E ⋅ d l = − dt ∫ B ⋅ d o kring oppervlak ≡µ 0 ε 0 d ΦE dt r r r r d B ⋅ d l = + E ⋅d o µ I µ ε ∫ ∫ 0 omsloten 0 0 dt oppervlak kring r k ≡ ( 0 0 k ) = kkˆ r r r r ∂ 2 B 2 ∂ 2 B B0⊥k r r0 ω =kc, r r 2 =c 2 0 B ( z , t ) = cos( kz − ω t ) ∂ ∂ t z B E ⊥k EM golf vgl.: 2 r oplossing : met : r r r 2 0 E ( z,t )= E cos(kz−ωt ) ∂ E =c2 ∂ E r0 1 r0 = kˆ×E 2 B ∂t 2 ∂z c Elektrodynamica en Licht Practicum (3 dagdelen) •Hysterese •Michelson •Polarisatie