KWS – insectenbeten - casos.nl – casos.nl

5. Golden Best Practice 2016
Bedrijf:
Titel:
KWS Infra bv vestiging Leek
Insectenbeten
Samenvatting:
Zie bijgevoegd document ‘Interactieve toolboxmeeting insectenbeten’ en filmpje epipen-gebruik.
TEKENBEET
Teken komen steeds meer voor en zijn steeds vakerbesmet. Het gevaar van teken is dat ze de (chronische)
ziekte van Lyme kunnen overbrengen. Snelle verwijdering van het dier
vermindert de risico's hierop.
Wat stel je vast?
Een teek op de huid.
Wat doe je?




Verwijder de teek zo snel mogelijk met een speciale tekentang (te koop bij apotheek of drogist).
Zorg dat er geen delen van de teek in de huid achterblijven: dat kan ontstekingen veroorzaken.
Noteer de plaats op het lichaam en de datum waarop de teek gebeten heeft.
Adviseer het slachtoffer een arts te raadplegen als er in de eerste weken na de beet een abnormale
huidverandering optreedt.
LET OP!!
Gebruik geen alcohol, ontsmettingsmiddel of andere producten
om de teek te 'verdoven' en probeer de teek zeker niet met een
brandende sigaret of lucifer te verwijderen.
Actie: Controleer of er een tekentang in uw EHBO-koffer zit (deze
zijn in 2012 aan de meeste EHBO-koffers toegevoegd).
Wat is het?
Een muggenbult is een sterk jeukende reactie die ontstaat op de plek van de huid waar een mug bloed zuigt.
Vooral in waterrijke gebieden komt de mug 's zomers massaal voor. Voor de voortplanting heeft de mug
water nodig om haar eieren in te leggen en bloed om de eieren te kunnen produceren.
7
Welke mug is de boosdoener (in Nederland en België)?
Muggen komen wereldwijd voor. Bekend zijn natuurlijk de malariamuggen die in de (sub)tropen de
malariaparasiet ( 1 woord) overbrengen. In Nederland en België is de malariamug al een kleine eeuw geleden
uitgeroeid. Dat geldt helaas niet voor de gewone steekmug. Deze zorgt voor veel overlast in de zomer en
vroege herfst. Van de steekmuggen is het alleen het vrouwtje dat bloed zuigt en zodoende overlast
veroorzaakt.
Hoe ziet een muggenbeet eruit?


De gewone muggenbeet veroorzaakt een intens jeukende bult. Deze bult lijkt sterk op die van
urticaria of netelroos. De zwelling verdwijnt meestal binnen enkele uren
grotendeels, maar de jeuk blijft vaak langer aanwezig. Door krabben kan de
zwelling telkens weer ‘geactiveerd’ worden.
Soms kan de reactie van de huid zo sterk zijn dat er een blaasje of zelfs een
blaar ontstaat. De bulten en de blaren drogen na een aantal dagen in. Soms
weet een bacterie in de plek binnen te dringen en ontstaat een bacteriële
infectie.
Hoe worden ze behandeld?
Muggenbeten die sterk jeuken, kunnen met een corticosteroïd zalf worden behandeld. Corticosteroïd zalf is
vaak erg effectief en hoeft niet langer dan enkele dagen gebruikt te worden. Wanneer er sprake is van een
bacteriële infectie die de beet compliceert, is behandeling met antibiotica aan te bevelen. Bij een
uitgebreidere bacteriële infectie is het raadzaam om een arts te raadplegen omdat dan wellicht ook een
systemisch antibioticum nodig is.
Hoe voorkom ik muggenbeten?
Meppen: zijn de muggen toch binnengekomen, dan zijn ze meestal niet moeilijk te vangen. Muggen zijn
relatief trage insecten die makkelijk met een vliegenmepper of krant te doden zijn.
Kleding: in muggenrijke gebieden kunt u uw kleding aanpassen. Draag bijvoorbeeld kleding met lange
mouwen.
Geurtjes: muggen lijken niet van citroenlucht te houden. Er zijn producten op de markt met citroengeur die
bedoeld zijn om muggen op afstand te houden. Het nut van deze producten wordt wel eens in twijfel
getrokken. Het effect is op zijn best slechts van korte duur.
DEET: producten die DEET (N,N-diethyl-m-toluamide) bevatten, zijn zeer effectief bij het op afstand houden
van muggen. DEET wordt op de huid aangebracht en werkt dan (afhankelijk van de concentratie) gemiddeld
3-8 uur.
WESPENSTEEK
Meestal is een insectensteek onschuldig en zorgt die alleen voor wat licht
ongemak. Als het slachtoffer verschillende keren gestoken is, kan de ingespoten
hoeveelheid gif toch voldoende zijn om een zeer ernstige allergische reactie uit te
lokken. Ook kan een steek in de mond- of keelholte levensbedreigend zijn, omdat
de zwelling de luchtweg kan afsluiten.
Wat te doen bij een allergische reactie:
 Waarschuw 112 als het slachtoffer allergisch reageert of in de mond of keel is gestoken.
 Controleer direct of het slachtoffer een epipen bij zich heeft: hiermee kun je zijn leven redden.
8
Een epipen werkt als volgt: https://www.youtube.com/watch?v=7hjTwHLRI5A (of zie bijlage).Is deze link wel
goed? Ik zie geen epipen als ik de link google.


Koel de plaats van de insectensteek af met ijs om zwelling, jeuk en pijn te beperken. Een
jeukwerende lotion of zalf kan ook helpen.
Indien de angel nog in de huid steekt: gebruik dan een vingernagel of de botte kant van een mes om
de angel weg te schrapen. Neem geen pincet, want hiermee zou je het achtergebleven gifzakje
kunnen samendrukken waardoor het resterende gif in de bloedsomloop terecht kan komen.
Enkele voorzorgsmaatregelen die genomen kunnen worden:





Meld allergieën die je hebt altijd aan je collega’s bij aankomst op een nieuwe werkplek
De wespen met rust laten en zeker niet wild om je heen gaan slaan.
Geen zoet ruikende parfums dragen.
Gesloten kleren dragen.
Niet direct uit een blikje drinken, je ziet niet of er een wesp in gekropen is. Gebruik een glas.
Tip voor leidinggevenden:
Praat altijd over aanwezige insecten en
allergieën tijdens de VGM startwerkinstructie
EIKENPROCESSIERUPS
De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder. Deze vlinder legt
zijn eitjes in de toppen van eikenbomen. Wanneer deze rond half april in
blad komen, komen de eitjes uit. De rupsen gaan ’s nachts vanuit de
(witregel te veel) nesten in een grote groep op zoek naar voedsel: de
zogenaamde ‘processies’. Overdag zitten de rupsen bij elkaar in een spinsel
tegen de stam of dikkere takken, waar ze later ook verpoppen. Deze
‘nesten’ bestaan uit een dicht spinsel van vervellingshuidjes met
brandharen en uitwerpselen.
De rupsen hebben lange, witte haren, maar voordat ze de beruchte
brandharen krijgen, vervellen ze eerst een aantal malen. De rupsen zijn
eerst nog oranjeachtig gekleurd, maar dit verandert in grijsgrauw met
lichtgekleurde zijden. De brandharen zijn dan 0,1-0,3 mm lang en laten
makkelijk los, waarna ze door de wind worden verspreid. Vanaf mei zijn de
rupsen zover gegroeid dat ze brandharen hebben.
De rupsen verpoppen begin juli tot een onopvallende nachtvlinder.
De rupsen eten eikenbladeren, met als zichtbaar gevolg kaalgevreten
eikenbomen. Droge winters en droge, warme zomers stimuleren de
ontwikkeling van de rups.
Brandharen en gevolgen voor mens en dier
De brandharen van de rups vormen voor de mens een gevaar voor de
gezondheid. De haren zijn 0,1 tot 0,3 millimeter lang. Elke rups heeft er
9
honderdduizenden tot een miljoen van. Het zijn pijlvormige haren, die bij een bedreiging worden
afgeschoten. De haren kunnen dan makkelijk de huid, de ogen en de luchtwegen binnendringen. De stoffen
die van de haren afkomen, veroorzaken een op allergie lijkende huiduitslag, zwellingen, rode ogen en jeuk. In
de meeste gevallen verdwijnen de klachten vanzelf.
Niet alle personen zijn even gevoelig voor de brandharen.
In zeldzame gevallen kunnen andere verschijnselen ontstaan, namelijk braken, duizeligheid en koorts.
De rupsen hoeven niet te worden aangeraakt om in contact te komen met de brandharen. De haartjes
verspreiden zich met de wind en kunnen zo in contact komen met wandelaars of fietsers. De haren blijven
ook na het vertrek van de rupsen in de nesten, die aan de stammen en dikke takken hangen, aanwezig. Na
jaren kunnen deze nesten bij aanraking nog overlast veroorzaken.
Bestrijding
Bestrijding is een taak voor professionele bedrijven of diensten. Meld
nesten of rupsen bij uw leidinggevende, zodat hij de opdrachtgever kan
informeren en ga niet zelf aan de nesten of de rupsen zitten.
Wat kunt u verder doen?
Als u toch werkzaamheden moet verrichten in de nabijheid van de eikenprocessierups,
draag dan werkkleding met lange mouwen en broekspijpen (standaard bij KWS). Draag
onder bomen vol eikenprocessierupsen eventueel aanvullend, ter bescherming van uw
hoofdhuid en nek, een helm of pet met nekflap.
OVERIGE INSECTEN
Naast de uitgebreid beschreven steken en beten van de wesp, de mug en de teek zijn er nog meer insecten
die steken of beten kunnen toedienen. Denk aan bijvoorbeeld hommels, mieren, spinnen, dazen, knutjes,
steekvliegen, vlooien, luizen, mijten, etc.
Oók voor steken en beten van deze dieren geldt dat dit in de meeste gevallen slechts leidt tot een rode,
jeukende bult, die binnen een paar dagen vanzelf verdwijnt. Waarschuw bij twijfel of aanhoudende klachten
altijd een arts.
Herkennen van een insectenbeet:
10