060221 VN Magazine nr 1 versie 10.indd

NUTRICOSMETICA
Matrix metalloproteïnasen (MMP’s) zijn
eiwitten die een belangrijke rol spelen in het
wondgenezingsproces. Ze breken allerlei on-
Nutricosmetica
Selma Timmer (drs. geneeskunde) is medisch
journalist met specialisatie voeding, voedingssupplementen en kruiden
[email protected]
voeden en beschermen
de huid van binnenuit
Selma Timmer
gerechtigheden af, waarna bepaalde kleine
elementjes weer kunnen worden hergebruikt.
Deze activiteit speelt zich voornamelijk af in
de eerste paar dagen van het wondgenezingsproces. Daarna verdwijnen de MMP’s en
neemt de macrofaag de leiding over. De
activiteit verandert van voornamelijk ‘afFoto: Ginkgo biloba
braak’ naar voornamelijk ‘opbouw’.
Fytonutriënten voor de huid
Ginkgo biloba en groene thee, twee bekende anti-verouderingsreme-
producten, maar kan natuurlijk ook als thee of supplement worden in-
dies, helpen ook mee om de huid jeugdig te houden. Ginkgo bezit een
genomen. Een andere voedingsstof die nuttig is voor de huid, is het
waaier aan gunstige effecten, waaronder bescherming tegen de gevol-
fyto-oestrogeen genisteïne uit soja. Genisteïne gaat huidveroudering
We willen er allemaal goed uitzien en iedereen heeft ongetwijfeld graag een stralende, gezonde en jeugdige huid. Helaas
is huidveroudering onvermijdelijk, alhoewel dit proces niet bij iedereen even snel gaat. Deels is dit een erfelijke kwestie,
daarnaast hebben omgevingsfactoren en eet- en leefgewoonten een grote invloed. Veelvuldige blootstelling van de huid
aan ultraviolet licht, luchtvervuiling, roken, stress en overmatige alcoholconsumptie versnellen het verouderingsproces
door de sterke toename van oxidatieve stress, zeker als de (lokale) antioxidantverdediging te wensen overlaat. Daarbij gaan
verouderende cellen zelf meer vrije radicalen en ontstekingsmediatoren produceren. Daar kan geen dure crème tegenop.
De huid moet het in de eerste plaats hebben van een optimale (interne) aanvoer van bouwstoffen en antioxidanten en een
efficiënte afvoer van afvalstoffen, zodat het weefsel zich optimaal kan herstellen en vernieuwen. Uit onderzoek is gebleken
dat de inname van voedingssupplementen en kruiden helpt om de huid van binnenuit te voeden en te beschermen.
gen van uv-straling, verbetering van de huiddoorbloeding, activering
tegen door deze te beschermen tegen foto-oxidatie. Het remt het ont-
van de cellulaire energiestofwisseling en stimulering van de aanmaak
stekingsproces in de huid en vermindert de kans op huidkanker door
van collageen.
uv-licht [14]. Daarbij remt genisteïne de afbraak van collageen door uv-
De invloed van voeding
dekte bij in-vitro onderzoek dat EGCG degenererende keratinocyten
In het kader van huidveroudering is OPC (oligomere proanthocyanidi-
“Ginkgo biloba en groene thee helpen mee
om de huid jeugdig te houden”
Groene thee-polyfenolen vangen vrije radicalen weg; in het bijzonder
de catechine EGCG (epigallocatechine-3-gallaat) beschermt huidcellen
geïnduceerde collagenase-activiteit [15]. Het is mogelijk dat genisteïne
helpt bij postmenopausale vrouwen om de huidveranderingen door
oestrogeendaling tegen te gaan.
“Een andere voedingsstof die nuttig is voor de
huid is het fyto-oestrogeen genisteïne uit soja”
tegen oxidatieve beschadiging en DNA-mutaties. Celbioloog Hsu ontOnze voeding is van invloed op het tempo van huidveroudering. Onder-
UV-geïnduceerde huidveroudering
nieuw leven inblaast door toename van celdeling en energieproductie
nes) uit druivenpitten of pijnboombast eveneens een goede optie. Naast
zoekers analyseerden de voedingsgewoonten van ouderen in Australië,
Wetenschappers zijn het erover eens dat uv-geïnduceerde oxidatieve
[12]. Toediening van EGCG op de huid remt uv-geïnduceerde infiltra-
het feit dat OPC een krachtige ontstekingsremmer en antioxidant is,
Griekenland en Zweden. Ze onderzochten met name het verband tus-
stress (foto-oxidatie) de belangrijkste oorzaak is van vroegtijdige huid-
tie van leukocyten (een belangrijke oorzaak van oxidatieve stress) en
beschermt OPC collageen en elastine tegen oxidatieve afbraak en stimu-
sen het voedingspatroon en de mate van huidveroudering van de aan
veroudering. Zuurstofradicalen beschadigen vetten, eiwitten en DNA
vermindert de vorming van ontstekingsbevorderende eicosanoïden in
leert het fibroblasten collageen te synthetiseren. Ook bevordert OPC de
(zon)licht blootgestelde huid [2]. Zij zagen minder huidveroudering bij
in de huid. Ze veroorzaken crosslinking en afbraak van collageen en
de huid [13]. Groene thee (extract) is geschikt voor huidverzorgings-
microcirculatie in de huid door versterking van de haarvaten. >>
mensen die veel peulvruchten (met name tuinbonen, limabonen), olijf-
elastine en verhogen de afgifte van matrix metalloproteïnasen (colla-
olie, groenten, noten, fruit, eieren en thee gebruikten; vooral gedroogd
genase, stromelysine, gelatinase; zie kader) door keratinocyten en
fruit, pruimen, appels en thee lijken sterk te beschermen. Dergelijke
fibroblasten. Hierdoor schrijdt de afbraak van collageen verder voort.
Huidveroudering
voeding is rijk aan plantaardige antioxidanten en radicaalvangers (waar-
De ontstekingsactiviteit in de huid neemt toe, ook als deze niet rood
De opperhuid (epidermis) is de buitenste laag van de huid. De keratinocyten migreren al delend vanaf het basaalmembraan naar het huid-
onder polyfenolen en fyto-oestrogenen). Minder rimpels werd geasso-
en verbrand is. Antioxidanten in de huid moeten ervoor zorgen dat de
oppervlak en sterven tenslotte af om de stevige hoornlaag (stratum corneum) te vormen. Deze huidlaag wordt iedere drie tot vier weken
cieerd met veel water drinken, een hogere vetinname (vooral enkelvoudig
schade door zonlicht beperkt blijft; ze dienen voortdurend te worden
vernieuwd, bij ouderen duurt dit vier tot zes weken. De opperhuid is met in- en uitstulpingen verankerd in de daaronder liggende lederhuid
onverzadigde vetten (olijfolie) en omega-3-vetzuren (visolie)) en de in-
aangevuld om huidveroudering tegen te gaan. Naast vitamine E en caro-
(dermis). De lederhuid bestaat uit een bindweefsellaag met verspreid liggende fibroblasten in een stevig netwerk van collageen (en wat
name van vitamine C, vitamine A, calcium, magnesium, zink en ijzer.
tenoïden (bètacaroteen, lycopeen, luteïne), zijn onder meer vitamine
elastine). Het netwerk ligt ingebed in een gelachtige grondsubstantie van glycosaminoglycanen (GAG’s). De uitstulpingen van de lederhuid
C, vitamine A, co-enzym Q10, alfaliponzuur, selenium en glutathion
zijn rijk aan haarvaatjes en lymfevaatjes. De lederhuid bevat naast bloed- en lymfevaatjes, ook haarzakjes, talg- en zweetkliertjes en zenuwuit-
(N-acetyl-cysteïne) van belang. Suppletie met deze antioxidanten ver-
einden voor tast-, pijn- en temperatuurwaarneming. De laag direct onder de lederhuid, het onderhuidse bindweefsel, bestaat voor een belang-
betert de antioxidant-status van de huid [3-9]. Suppletie met omega-3-
rijk deel uit vet en fungeert als isolatielaag, stootkussen en energieopslagplaats. (Zie ook afbeelding pagina 34).
“Voedingsmiddelen met een hoge
glycemische belasting bevorderen oxidatieprocessen en glycatieprocessen in de huid”
Met het ouder worden neemt de dikte en stevigheid van de opperhuid af (afname celdeling) en worden de instulpingen in de lederhuid vlakker
Een hoge inname van zuivelproducten (vooral volle melk, boter, ijs, zui-
Vitamine A speelt een belangrijke rol bij regeneratie van huidweefsel:
(verlies van collageen). Hierdoor wordt de epidermis minder goed gevoed. Veranderingen zijn vooral in de lederhuid waarneembaar. Mede
veldesserts), vlees (vooral bewerkte producten), aardappelen, frisdrank,
ze remt de inductie van matrix metalloproteïnasen, stimuleert de
door oxidatieve stress, een subacuut ontstekingsproces en glycatie van eiwitten, wordt het collageen- en elastinenetwerk dunner, minder
vruchtensap en (zoete) kant-en-klaarproducten staan in verband met
aanmaak van collageen en bloedvaatjes en bevordert de celdeling van
stevig en bevat het meer crosslinks, waardoor rimpels en lijntjes ontstaan. De doorbloeding in de dermis wordt gebrekkiger en de hoeveelheid
snellere (of een grotere mate van) huidveroudering. Voedingsmiddelen
keratinocyten en fibroblasten. Vitamine C beschermt collageen tegen
grondsubstantie (GAG’s) neemt af, mede door daling van het aantal fibroblasten [1]. Hierdoor wordt ook de dermis dunner en droger.
met een hoge glycemische belasting (snelle koolhydraten) bevorderen
crosslinking en verhoogt de synthese van collageen, ook door oudere
oxidatie- en glycatieprocessen (zie kader) in de huid. Vlees heeft een
fibroblasten [11].
ontstekingsbevorderende werking.
26
vetzuren gaat het ontstekingsproces in de huid tegen en vermindert de
kans op zonnebrand [10].
HET
DOSSIER
27
NUTRICOSMETICA
(Advertentie)
Nieuw Bonusan logo
Rood vierkantje (pms 032) en grijze tekst (pms 430)
Carnosine remt glycatie en crosslinking
PRODUCTNIEUWS
Bonusan ontwikkelt al sinds 1966 hoogwaardige producten, zoveel mogelijk op natuurlijke basis, speciaal voor artsen en
therapeuten. De producten kenmerken zich door een hoge mate van werkzaamheid, zuiverheid en kwaliteit. Op deze pagina
greep
uit
het
uitgebreide
assortiment. Voor meer informatie verwijzen we u naar www.bonusan.nl.
Bonusantonen
logo zonderwe
'R' in u
het een
vierkantje
voor logo's
kleiner
dan 4,2
x 0,63 cm
Veroudering van de huid wordt mede veroorzaakt door stapeling van
AGE’s (zie kader), die als bruine ouderdomsvlekken (lipofuscine) in de
huid zichtbaar kunnen worden. Hierbij binden suikers in aanwezigheid van zuurstof zich aan vrije aminogroepen van eiwitten, vetten of
KRILL OLIE 500 MG
Vetzuren in een unieke fosfolipidenvorm
Rood vierkantje (pms 032) en grijze tekst (pms 430)
nucleïnezuren (niet-enzymatische glycatie). Glycatie verandert, mede
door crosslinking, de normale structuur en functie van biomoleculen
zoals fosfolipiden, elastine, collageen, DNA, lipoproteïnen en enzymen.
AGE’s ontstaan overal in het lichaam, maar de hoogste concentraties
Referenties
AGE’s worden aangetroffen in weefsels met een (relatief) langzame
1.
Het bestaande assortiment aan vetzuursupplementen is recentelijk uitgebreid met Neptune Krill Olie (NKOTM). Krill olie is een bron van
Vuillermoz B, Wegrowski Y, Contet-Audonneau JL et al. Influence of aging on glycosa-
de essentiële vetzuren EPA en DHA in hun natuurlijke fosfolipidenvorm. In deze vorm kan het lichaam de vetzuren beter absorberen en
turnover, zoals huid en bindweefsel. Glycatie van collageen leidt tot
minoglycans and small leucine-rich proteoglycans production by skin fibroblasts. Mol
gebruiken in onder meer de hersenen, waardoor er maar weinig van nodig is. De olie levert belangrijke fosfolipiden als fosfatidylcholine
crosslinks, waardoor de huid minder elastisch en rimpelig wordt. AGE’s
Cell Biochem. 2005;277(1-2):63-72
en fosfatidylserine. Daarnaast is Neptune Krill olie rijk aan krachtige antioxidanten zoals astaxanthine. De antioxidatieve kracht van de
datieve stress en ontsteking in de huid [16]. Het vervelende is dat AGE’s
het glycatieproces zelf in gang houden en zorgen voor glycatie van
naburige structuren, ook in afwezigheid van zuurstof en glucose.
make a difference? J Am Coll Nutr. 2001;20(1):71-80
3.
huid tot stilstand brengen, iets dat andere antioxidanten niet kunnen
[17]. Verder heeft carnosine een verjongende werking op keratinocyten
met 30 softgel capsules (art.nr. 0807),
similar amount of mixed carotenoids protects humans from UV-induced erythema.
de adviesverkoopprijs bedraagt € 37,50.
J Nutr. 2003;133(1):98-101
5.
Eberlein-Konig B, Placzek M, Przybilla B. Protective effect against sunburn of
combined systemic ascorbic acid (vitamin C) and d-alpha-tocopherol (vitamin E). J Am
Acad Dermatol. 1998;38(1):45-8
6. Rafferty TS, Green MH, Lowe JE et al. Effects of selenium compounds on induction of
DNA damage by broadband ultraviolet radiation in human keratinocytes. Br J Derma-
digde eiwitten op te ruimen, delen sneller en produceren minder matrix
tol. 2003;148(5):1001-9
leukine-1), die het omliggende extracellulaire weefsel aantasten.
Er is inmiddels voldoende wetenschappelijk onderzoek voorhanden om
7. Keller KL, Fenske NA. Uses of vitamins A, C, and E and related compounds in dermatology: a review. J Am Acad Dermatol. 1998 t;39(4Pt1):611-25
8. Hoppe U, Bergemann J, Diembeck W et al. Coenzyme Q10, a cutaneous antioxidant
and energizer. Biofactors 1999;9: 371-8
9. Thiele JJ, Hsieh SN, Ekanayake-Mudiyanselage S. Vitamin E: critical review of its cur-
te mogen vaststellen, dat gezonde voeding en de in dit artikel genoemde
rent use in cosmetic and clinical dermatology. Dermatol Surg. 2005 Jul;31(7Pt2):805-13
supplementen significant invloed hebben op de vitaliteit van de (aan
10. Rhodes LE, Durham BH, Fraser WD et al. Dietary fish oil reduces basal and ultraviolet
zonlicht blootgestelde) ouder wordende huid. Mensen die ernaar stre-
B-generated PGE2 levels in skin and increases the threshold to provocation of poly-
ven zo lang mogelijk een gladde en jonge huid te hebben, kunnen desgewenst gebruik maken van verschillende voedingssupplementen en
kruiden om dit te ondersteunen. <<
morphic light eruption. J Invest Dermatol 1995;105:532-535
11. Phillips CL, Combs SB, Pinnell SR. Effects of ascorbic acid on proliferation and
proliferation in epidermal keratinocytes. J Pharmacol Exp Ther. 2003;306(1):29-34
genoemd. Bij deze reactie ontstaan nieuwe chemische structuren,
Levertraan forte wordt gewonnen uit de levers van kabeljauw en schelvis. Het bevat per capsule 1200 mcg vitamine A (150% van
de ADH) en 10 mcg vitamine D (200% van de ADH). Ondanks de hogere dosis vitamine A en D is dit product veilig voor gebruik door
kinderen van één tot en met zes jaar, zwangeren en zogenden. De meeste functies van vitamine A hebben te
maken met de expressie van genen. Vandaar dat vitamine A een belangrijke rol speelt in groei- en differentiatieprocessen, waaronder de embryonale ontwikkeling. Daarnaast is het belangrijk voor het immuunsysteem, de
conditie van de huid en voor het gezichtsvermogen. Vitamine D is vooral bekend vanwege het belang voor een
normale groei van botten en tanden. De laatste jaren wordt echter duidelijker dat vitamine D ook belangrijk is
voor een goede werking van het immuunsysteem en de gezondheid van hart- en bloedvaten.
Levertraan forte is verkrijgbaar in een flacon
met 60 softgel capsules (art.nr. 0813),
de adviesverkoopprijs bedraagt € 8,50.
collagen synthesis in relation to the donor age of human dermal fibroblasts. J Invest
13. Katiyar SK, Matsui MS, Elmets CA et al. Polyphenolic antioxidant (-)-epigallocatechin-
tie aangaat met eiwitten. Dit wordt ook wel de reactie van Maillard
RIJK AAN VITAMINE A EN D
Dermatol 1994;103:228-32
12. Hsu S, Bollag WB, Lewis J et al. Green tea polyphenols induce differentiation and
Glycatie is een proces waarbij met name glucose een chemische reac-
Krill olie 500 mg is verkrijgbaar in een flacon
4. Heinrich U, Gartner C, Wiebusch M et al. Supplementation with beta-carotene or a
en fibroblasten: de cellen worden vitaler, zijn beter in staat om beschametalloproteïnasen en pro-inflammatoire cytokines (waaronder inter-
krill laag in de voedselketen staat, is krill olie van nature arm aan zware metalen.
light-induced erythema in humans. J Nutr. 2001;131(5):1449-51
Carnosine (dipeptide van bèta-alanine en L-histidine) is een krachtige
antioxidant en glycatieremmer. Carnosine kan het glycatieproces in de
Stahl W, Heinrich U, Wiseman S et al. Dietary tomato paste protects against ultraviolet
olie is meer dan dertig maal die van co-enzym Q10. De krill wordt gevangen in de nog relatief zuivere oceaan rondom Antarctica. Omdat
LEVERTRAAN FORTE
versterken de schadelijke effecten van uv-licht en zorgen voor meer oxi-
2. Purba MB, Kouris-Blazos A, Wattanapenpaiboon N et al. Skin wrinkling: can food
3-gallate from green tea reduces UVB-induced inflammatory responses and infiltration
of leukocytes in human skin. Photochem Photobiol. 1999;69(2):148-53
14. Wei H, Saladi R, Lu Y et al. Isoflavone genistein: photoprotection and clinical implications in dermatology. J Nutr. 2003;133(11S1):3811S-3819S
PROTEÏNE POEDER TIJDENS HERSTELPERIODES
Proteïne is een belangrijk macronutriënt voor het lichaam. Het voorziet het lichaam van stikstof en essentiële aminozuren. Deze worden voortdurend door het lichaam gebruikt bij de opbouw en het herstel van o.a. spieren en bindweefsel. Proteïnepoeders zijn daarom
niet alleen voor sporters van belang, maar werken ook ondersteunend in perioden van herstel na ziekte of andere perioden waarin
de AGE’s (Advanced Glycosylation End products). AGE’s leiden tot
15. Kang S, Chung JH, Lee JH et al. Topical N-acetyl cysteine and genistein prevent ultra-
de eiwitbehoefte is vergroot. Om efficiënt in lichaamseiwit te kunnen worden omgezet, is het belangrijk dat de proteïnen een hoge
weefselveroudering. Niet alleen reacties in het lichaam kunnen de
violet-light-induced signaling that leads to photoaging in human skin in vivo. J Invest
biologische waarde hebben. Een hoge biologische waarde houdt in dat er relatief veel essentiële aminozuren in de juiste verhouding
AGE’s (glycotoxinen) verhogen, ook voeding kan AGE’s bevatten. Ge-
Dermatol. 2003;120(5):835-41
(overeenkomend met die in het menselijk lichaam) aanwezig zijn. Bonusan Proteïne poeder is een combinatie van zeer zuiver wei-
raffineerde en suikerrijke producten, maar ook voeding die langdurig
aan hoge temperaturen heeft blootgestaan, bevat veel AGE’s. Hierbij
valt te denken aan gefrituurde producten maar ook gedroogde producten als eipoeder.
16. Wondrak GT, Roberts MJ, Jacobson MK et al. Photosensitized growth inhibition of
cultured human skin cells: mechanism and suppression of oxidative stress from solar
irradiation of glycated proteins. J Invest Dermatol. 2002;119:489-498
17. McFarland GA, Holliday R. Further evidence for the rejuvenating effects of the dipep-
eiwit en soja-eiwit. Deze eiwitten hebben voor de mens de hoogste biologische waarde. Bonusan Proteïne poeder is daarnaast rijk
aan BCAA-aminozuren en glutamine. Dit zijn aminozuren waaraan in groei- en herstelperiodes gemakkelijk een tekort kan ontstaan.
Bonusan Proteïne poeder lost gemakkelijk op in water en heeft een aangename chocoladesmaak.
tide L-carnosine on cultured human diploid fibroblasts. Exp Gerontol. 1999;34(1):35-45
Proteïne poeder is verkrijgbaar in een pot
met 750 gram poeder (art.nr. 0810),
de adviesverkoopprijs bedraagt € 49,50.
28
Postbus 7212 3280 AA Numansdorp T:(0186) 651022 F:(0186) 654221 [email protected] www.bonusan.nl
29