051006 VN Magazine nr 0 definitief.indd

CONGRESVERSLAG
SEMINARVERSLAG
Bonusan seminar ‘Leaky gut syndroom en de
4e Dutch Endo-Psycho-Neuro congres (ENP)
consequenties voor andere vitale barrières’
31 mei - 3 juni 2005 - Doorwerth, Nederland
door prof. dr. B. van Dam, 24 en 26 maart
2005, Doorn, Nederland
De syllabus van dit seminar is te bestellen bij
Bonusan, www.bonusan.nl
Leaky gut syndroom
en de consequenties voor
andere vitale barrières
Lichamelijke grenzen horen bij het leven. Elke cel grenst zich af van andere cellen en
weefsels behouden hun specifieke functie door grenzen. Bij barrières gaat het er om,
ongewenste indringers buiten te houden om beschadiging van achter de grenzen gelegen
structuren tegen te gaan. Tijdens dit seminar sprak Bram van Dam over twee belangrijke
grenzen van ons lichaam, het darmepitheel en de bloed-hersenbarrière.
Dutch Meeting
Endo-Neuro-Psycho
Sinds het eerste congres in 1997 is de Endo-Neuro-Psycho
Meeting (ENP) uitgegroeid tot hèt forum voor nationale
wetenschappelijke uitwisseling op het gebied van endocrinologie, neurologie en psychologie. In het bosrijke
Doorwerth vond in mei het vierdaagse congres plaats.
Het congres werd georganiseerd door de Nederlandse Federatie van
Neurowetenschappelijke Organisaties, de Nederlandse Vereniging voor
Endocrinologie, voor Psychonomie, voor neuropsychologie en de Nederlands-Belgische Vereniging voor Experimentele en Klinische Neuro-
De selectieve permeabiliteit van de epitheellaag (van zowel darmen
Therapie
als hersenen) wordt met name geregeld door ‘tight junctions’. Dit zijn
Niet goed functionerende tight-junctions zijn een belangrijke oorzaak
structuren in de celmembraan die als een soort deur functioneren. De
voor het verminderd functioneren van zowel de darmbarrière als
Tijdens het congres zijn de meest recente ontwikkelingen van
darmfunctie is verder afhankelijk van een goede glycocalyx (slijmlaag)
de bloed-hersenbarrière. De zwavelhoudende aminozuren (cysteïne,
klinisch en pre-klinisch onderzoek in de endocrinologie en neuro-
en een symbiotisch werkende darmflora. De laatste jaren zijn nieuwe
methionine en glutathion) zijn noodzakelijk voor de structuur van de
wetenschappen gepresenteerd. In vier zalen zijn gelijktijdig verschil-
inzichten ontstaan over de symbiotische relatie tussen galproductie,
tight-junctions. Bepaalde fytotherapeutica die de galsecretie verhogen
lende sessies gehouden. Per sessie is door minimaal vier wetenschap-
structuur van de tight junctions en de darmflora. Hyperpermeabiliteit
(bijvoorbeeld curcuma en mariadistel), kunnen nuttig zijn ter
pers één onderwerp besproken. Zowel sprekers met internationale
van de epitheellaag kan door meerdere factoren worden veroorzaakt.
verhoging van de kwaliteit van de tight-junctions. Daarnaast zijn vooral
bekendheid als junior wetenschappers hebben deelgenomen aan het
Voorbeelden zijn niet-steroïdale anti-inflammatoire medicamenten
de bioflavonoïden, het aminozuur glutamine, probiotica (specifiek voor
congres. Dit leidde veelal tot interessante discussies met de sprekers
(met name Diclofenac), corticosteroïden en methotrexaat, verstoorde
darmbarrière) en de essentiële vetzuren essentieel voor een optimale
onderling en met het publiek. Zo kwam onder andere het metabole
prostaglandinesynthese, dysbiose en de Helicobacter pylori. Ook als
barrièrefunctie. (AM)
syndroom uitgebreid aan bod, waarbij een scala aan recente onder-
wetenschappen.
CONGRESVERSLAG
www.enpmeeting.nl
10 e Kongress für Orthomolekulare Medizin
23 april 2005 - Keulen, Duitsland
www.reglin-verlag.de/kongresse1.html
Kongress für
Orthomolekulare
Medizin
Duitsland heeft op het gebied van voedingssupplementen
één van de strengste wetgevingen in Europa. Ondanks
dat repressieve beleid zijn er in Duitsland een groot
aantal artsen en heilpraktikers die zich bezighouden
met orthomoleculaire geneeskunde. Voor hen is op
23 april van dit jaar in Keulen het 10e Kongress für
Orthomolekulare Medizin georganiseerd. In dit jubileumjaar is gekozen voor het thema: ‘Mikronährstoffe, Basis
für ein starkes Immunsystem’.
iemand een paar dagen te weinig vocht gebruikt, heeft dit invloed op de
zoeken op cellulair, endocrinologisch, energetisch en psychiatrisch
doordringbaarheid van de epitheellaag.
gebied is besproken. Wat in het algemeen opviel, was de grote variëteit aan
De kwaliteit van de voordrachten was hoog. Vrijwel alle sprekers zijn
onderzoeken op hoog niveau. Helaas ontbrak het aan integraal opgezet
universitaire onderzoekers, en ook Duitse orthomoleculaire coryfeeën
onderzoek, waarin diverse specialismen worden samengebracht.
als Uwe Gröber, Gerhard Uhlenbruck en Michael Gesche waren van
Leaky gut
Een verhoogde permeabiliteit leidt uiteindelijk tot het ‘leaky gut’
Flavonoïden beschermen de darmwand
(lekkende darm) syndroom. Het gevolg is een verminderde resorptie
De permeabiliteit van de darm kan sterk worden aangetast als
door allergische reacties histamine en onstekingsmediatoren vrijkomen uit mastcellen in de darmwand. Quercetine, hesperidine
en aanverwante flavonoïden remmen de vrijgifte van histamine
en ontstekingsmediatoren. Wanneer flavonoïden voor de maaltijd worden ingenomen kunnen ze allergische reacties blokkeren
die de permeabiliteit verhogen. Mogelijk blijken flavonoïden als
quercetine ook daarom gunstig te werken bij zweren in de maag
en de dunne darm. Daarnaast zijn flavonoïden krachtige antioxidanten die de membranen van de mucosacellen in de darm
beschermen tegen beschadiging door vrije radicalen. De kracht
van flavonoïden wordt bepaald door de diversiteit van inname en
minder door de kwantiteit.
van vitaminen en mineralen (in eerste instantie magnesium, ijzer
en zink), maar ook van proteïnen. Dit gaat altijd gepaard met het
slechter functioneren van de lever en het algehele immuunsysteem van
de slijmvliezen (Common Mucosal Immune System, CMIS). Het kan
onder andere leiden tot het ontstaan van allergieën. Uiteindelijk stort
het hele intestinale immuunsysteem in.
Bloed-hersenbarrière
In het lichaam zijn de hersenen het meest ontvankelijk voor enerzijds
deficiënties van micronutriënten en anderzijds de invloed van toxinen.
De bloed-hersenbarrière beschermt de neuronen. Als de bloed-hersenbarrière niet goed functioneert, kunnen ernstige problemen ontstaan
zoals het chronisch vermoeidheidssyndroom en multiple chemical
de partij.
De posterpresentaties gaven een goed beeld van de huidige stand van
De voordracht van Michael Gesche (bekend Duits orthomoleculair
zaken van het Nederlandse onderzoek op neuro-endocrinologisch
publicist) ging diep in op onder meer het darm-geassocieerde
gebied. Dit leidde tot een levendige interactie tussen de verschillende
immuunsysteem. Dr. Reinhard Hauss ging specifiek in op defensines,
wetenschappers en clinici. Zowel de opzet als de inhoud van het
endogeen in de darmwand aangemaakte antimicrobiële peptiden
congres was zeer goed. Een bezoek aan het volgende ENP-congres
die de kolonisatieresistentie bepalen. Andere interessante onder-
is zeker aan te raden voor iedereen met diepgaande interesse in de
werpen die de revue passeerden waren onder meer bèta-glucanen uit
Psycho-Neuro-Immunologie. (SV)
paddestoelen en hun invloed op het immuunsysteem (Michaela Döll)
en het gebruik van antioxidanten en andere bioactieve stoffen in de
oncologie (Uwe Gröber). De meeste sprekers konden het publiek
boeien, waarbij dagvoorzitter Gerhard Uhlenbruck de show stal met
zijn diverse grappen. Een minpunt was dat het programma erg lang
duurde. Om negen uur ‘s morgens begon de eerste spreker en pas
tegen zeven uur ‘s avonds was de laatste spreker klaar met zijn lezing.
Veel mensen verlieten daardoor al rond vier uur de zaal. (AH)
sensitivity disorder. Het ziek zijn wordt erger als zowel de darmbarrière
als de bloed-hersenbarrière hyperpermeabel zijn.
42
43