Inhoud Tabel 1. Enkele aandoeningen met chronisch en/of recidiverende koorts zonder focus op kinderleeftijd Tabel 2. Tel Hashomer-criteria voor de diagnose familiale mediterrane koorts Tabel 3. Differentiële diagnostiek van koortssyndromen Tabel 1. Enkele aandoeningen met chronisch en/of recidiverende koorts zonder focus op kinderleeftijd infecties – bacteriële endocarditis – urineweginfectie – buikabcessen – osteomyelitis – spondylodiscitis – specifieke verwekkers: bartonellose (kattekrab) borreliose* (Lyme en febris recurrens) Salmonella, Yersinia, Campylobacter brucellose* leptospirose chronische meningokokkemie syfilis tuberculose en niet-tuberculeuze mycobacteriose malaria* virale infecties (EBV, CMV, HBV, parvo B19, HIV) immunodeficiëntie – primaire T- en/of B-celdefecten – cyclische neutropenie* – aids auto-immuunziekten – SLE – vasculitis – dermatomyositis auto-inflammatoire ziekten – systemische juveniele idiopathische artritis* – inflammatoire darmziekten* – sarcoïdose – hemofagocytaire syndromen* – chronische recurrente multifocale osteomyelitis* – pyogene artritis*, pyoderma gangraenosum acne (PAPA) syndroom* – periodieke koortssyndromen*: familiare mediterrane koorts (fmf)*, hyper IgD periodiek koortssyndroom (hids)* en mevalonacidurie*, tnf-receptor-geassocieerde periodieke koorts (traps)*, cryopyrine geassocieerde periodieke syndromen: cinca-syndroom*, MuckleWellssyndroom*, familiair koude-geïnduceerd auto-inflammatoir syndroom (fcas)*, periodieke koorts, adenitis, faryngitis, afteuze stomatitis (pfapa) syndroom* neoplastische aandoeningen – leukemie/lymfoom – Langerhanscelhistiocytose – neuroblastoom – ziekte van Castleman endocriene en metabole ziekten – ziekte van Fabry – bijnierschorsinsufficiëntie hyperthermie – familiaire dysautonomie* – dehydratie – anhydrotische ectodermale dysplasie* overige – intoxicatie (Hg) – geneesmiddelenkoorts – niet-organisch (febris factitia*, Münchhausen by proxy*) * aandoeningen met recidiverende koortsepisoden. CMV cytomegalovirus, EBV Epstein-Barr-virus, HBV hepatitis-B-virus, HIV humaan immunodeficiëntievirus. Tabel 2. Tel Hashomer-criteria voor de diagnose familiale mediterrane koorts hoofdcriteria nevencriteria recidiverende koorts met artritis recidiverende koortsepisoden en/of serositis AA-amyloïdose zonder erysipelas-achtig erytheem predisponerende aandoening gunstig effect van behandeling FMF bij eerstegraads verwanten met colchicine Zekere diagnose bij 2 hoofdcriteria of bij 1 hoofdcriterium en 2 nevencriteria waarschijnlijke diagnose bij 1 hoofdcriterium en 1 nevencriterium Tabel 3. Differentiële diagnostiek van koortssyndromen FMF HIDS TRAPS CAPS PFAPA sporadisch sJIA sporadisch wereldwijd wereldwijd wereldwijd neonataal kinderleeftijd < 24 uur zuigelingenpeuterleeftijd 3-6 dagen variabel 3-6 weken indien herstel: weken Overerving Gen AR AR AD AD MEFV MVK TNFRSF1A CIAS1 Eiwit pyrine mevalonaatkinas e isoprenoïdbiosy nthese TNFRSF1A cryopyrine TNFα-receptor regulering apoptose en ontsteking Functie Etnische achtergrond Debuut typische duur van aanvallen typische duur ziektevrije interval Verschijnselen Braken Diarree Buikpijn Peritonitis Pleuritis acuut scrotum regulering apoptose en ontsteking Armeens, Turks, Joods, Arabisch kinderleeftijd 12-72 uur weken-maanden Nederlands, wereldwijd Frans en andere zuigelingenleeftij variabel d 3-5 dagen dagen – weken weken-maanden + + ++ ++ + + + weken – maanden + + + ++ ++ ++ ++ weken +/– +/– + + + + Huiduitslag zelden (erysypelasachtig) Aften faryngitis oogverschijnselen perceptief gehoorverlies gewrichtsklachten hoofdpijn spierpijn lymfklierzwelling splenomegalie amyloïdose Aanvullend onderzoek confirmatietest ++ (allerlei) ++ (migrerende erythemateuze plaques) ++ (niet-jeukende urticaria) + + ++ (vluchtige roze maculae) ++ ++ periorbitaal oedeem, conjunctivitis conjunctivitis, uveitis, papillitis ++ monoartritis zelden + reactie op colchicine MEFV-analyse artralgieën, artritis artralgieën Van artralgieën tot destructieve artropathie grote gewrichten zelden artralgieën + zelden ++ + +/– serum-IgD, -IgA ++ ++ + + + + MVK-analyse TNFRSF1A- +++ + + + + liquordruk, liquorcellen, liquoreiwit CIAS1-analyse analyse ++ destructieve polyartritis + + ++ +