Powerpointpresentatie Stibbe 27-04-2009

Gelijke behandeling bij aankoop
natuurgronden
overzicht van juridische procedures
Marc van der Woude
Tijn Kortmann
27 april 2009
Doel bijeenkomst
•voorlichting over klachtprocedure in Brussel
• andere procedures, met name WOB
• uw rechten
• hoe verder?
Inleiding: twee procedures
•
klacht namens aantal particuliere grondbezitters
en organisaties tegen discriminerende
subsidieregelingen
– procedure
– stand van zaken en verder verloop van procedure
•
WOB procedure voor inzage in de afspraken die de
overheid inroept om doorschuiven PrOMTterreinen te rechtvaardigen
– procedure
– stand van zaken en verder verloop van procedure
Inleiding: achtergrond
Najaar 2007:
• verzoek van FPG over doorschuifbeleid van overheid bij
afstoting PrOMT-terreinen
• advies Stibbe dat breder discriminatoir beleid aan het
licht brengt
Begin 2008:
• reactie van Natuurmonumenten in de vorm advies van
AKD Prinsen van Wijmen
• nader advies van Stibbe
Inleiding: achtergrond
Verschillende initiatieven
• Oprichting van een Task Force gelijke behandeling
binnen FPG
– WOB-procedure
• Verschillende stichtingen
– Gelijke behandeling door amendering van
toekenningscriteria
– Gelijke behandeling door afschaffing van subsidies bij
grondaankoop: klacht
Inleiding: structuur
1. Welke subsidie-regelingen?
2. Het Brusselse traject
3.De WOB-Procedure
4. Uw rechten
Welke subsidieregeling?
Regeling subsidies particuliere terreinbeherende
natuurbeschermingsorganisaties (RTBO)
Sinds 1992 betreffende de aanschaf van natuurgronden
• gehele subsidie van aanschafprijs
• bestaande en nieuwe natuur
• limitatieve lijst van begunstigden
– TBO’s
– Staatsbosbeheer
• subsidiëring of directe tussenkomst door BBL/DLG
• verdeling van vrijkomende gronden volgens een eerstgegadigdenkaart of invloedssferenkaart
Welke subsidieregeling?
Provinciale meerjarenprogramma’s en verordeningen
Wijziging van de regeling in 2008 naar aanleiding van
de invoering van de Wet Inrichting Landelijk Gebied
(WILG)
• zwaartepunt ligt thans bij Provincies
• Rijksoverheid beperkt bij grensoverschrijdende projecten
• zelfde systematiek (Staatsbosbeheer komt niet meer op
lijst voor)
Welke subsidieregeling?
NB:
• TBO’s zijn particuliere verenigingen en stichtingen
• de gewraakte subsidies betreffen de aanschaf en niet
het beheer
• voor bestaande en nieuwe natuur
• Verklaring van Linschoten betreft in essentie beheer van
nieuwe natuur
• EHS vereist en veronderstelt inspanning van TBO’s en
andere particulieren
Welke subsidieregeling?
Bezwaren
• directe en openlijke discriminatie door limitatieve lijst
• verkapte discriminatie door arbitraire toekenningscriteria
• particulieren moeten opbieden tegen de Staatskas
• concentratie van natuurbezit bij enkele organisaties
Het Brusselse traject
Sleutelbepalingen zijn artikelen 87-88 EG:
• verbod op staatssteun met uitzonderingen
• alleen Commissie kan uitzondering toekennen
• Lidstaten moeten de uitzondering aanvragen door een
aanmelding
• zonder goedkeuring is staatssteun onrechtmatig
Het Brussels traject
Twee vragen
1) Vormen de gewraakte subsidieregelingen staatssteun?
2) Zo ja, zijn de regelingen aangemeld en goedgekeurd?
Het Brusselse traject
Staatssteun
1.
bevoordeling ten laste van publieke middelen
2.
toerekenbaar aan de Staat
3.
ten gunste van bepaalde ondernemingen
4.
waardoor de mededinging wordt beperkt
5.
en de handel tussen Lidstaten wordt aangetast
Het Brusselse traject
Twee punten ter toelichting
• begrip onderneming: elke entiteit die een economische
activiteit verricht, zelfs indien die door een non-profit
organisation wordt verricht
– in casu: landbouw, bosbouw, beleggingen, toerisme,
horeca en zelfs waterzuiveringprojecten
– precedenten uit Duitsland en Nederland
• aantasting tussensstaatse handel: als activiteiten
grensoverschrijdend zijn, dan is dit criterium alras vervult
– in casu: kwantitatief belang van de regeling
Conclusie: de gewraakte subsidieregelingen vormen
staatssteun ten gunste van de TBO’s
Het Brusselse traject
Zijn de subsidieregelingen goedgekeurd?
• wel omschreven in een bijlage bij het goedgekeurde
POP 1
• dubbelzinnige houding van Nederlandse regering
• landbouwsteun of milieusteun ?
• onwaarschijnlijk dat een direct discriminerende regeling
zou worden goedgekeurd
• geen expliciet goedkeuringsbesluit
Conclusie: de gewraakte regelingen zijn nimmer
goedgekeurd
Het Brusselse traject
De procedure bij de Commissie
–
–
–
–
–
–
ontvankelijkheid
mogelijkheid van Lidstaat om te reageren
correspondentie tussen Commissie en Lidstaat
formele opening van de procedure
beschikking
geen harde termijnen
Het Brusselse traject
Beroep bij beslissing van Commissie
–
–
–
–
voor TBO’s, klagers en Nederlandse regering
beroep bij Gerecht van Eerste aanleg
mogelijkheid hoger beroep bij Hof van Justitie
geen harde termijnen
Het Brusselse traject
Waarschijnlijk verloop van procedure
• inhoudelijke argumenten
– TBO’s geen ondernemingen
– Geen aantasting tussenstaatse handel
• vertragingstactiek van de Nederlandse regering
• aanmelding alternatieve regeling en hoop op
goedkeuring
• spelen op gerechtvaardigd vertrouwen
• poging van regering om regeling via achterdeur van
Staatsbosbeheer weer in te voeren
De WOB-procedure
Doel: de openbaarmaking van informatie over de
overdracht van PrOMT-terreinen
• Rapportage over de gerealiseerde PrOMTdoorleveringen
• Verkoopinformatie (aktes, gegevens, (ver)koper, prijs,
omvang percelen, etc.)
• Kopie van bestuurlijke afspraken
• Inzicht in de nog over te dragen PrOMT-terreinen
De WOB-procedure
Verloop van de procedure:
• 7 juli 2008: WOB verzoek
• 16 oktober 2008: positief besluit Minister LNV (maar:
informatie lijkt onvolledig)
• 18 november 2008: pro forma bezwaar
• 22 december 2008: aanvullend bezwaarschrift
• 21 april 2009: beslissing op bezwaar (bezwaren
ongegrond verklaard)
De WOB-procedure
Twee opties:
• Niets in het dossier van de Minister: geen harde
bestuurlijke afspraken voor doorlevering
• Minister houdt zaken verborgen
Mogelijk vervolg: beroep tegen de beslissing op bezwaar
Uw rechten
Deelname en betrokkenheid bij de
procedure
Vorderen om regeling te schorsen totdat
de Commissie zich heeft uitgesproken
(moratorium)
Bij een verbodsbeschikking
– schadevergoeding als gevolg van uitsluiting bij
onroerend goed transacties
– mogelijkheid om vernietiging te vorderen van deze
transacties
Afsluitende opmerkingen
• Oprichting Vereniging
• Brussels Traject
– Opsturen aangepaste lijst
– Indienen memorandum
– Vragen belet bij Commissie
• WOB-procedure