13/01/2014 Diepe endometriose Beeldvorming van diepe endometriose in het bekken speculum onderzoek endometriale klieren en stroma infiltreren minstens 5 mm diep in de subperitoneale weefsels transmuraal vaginaal + fibrose + hyperplasie en hypertrofie van gladde spiervezels massa, verdikte area onregelmatig vaak pijnlijk de gynaecoloog: D Van Schoubroeck - onregelmatige vastweefsel massa: nodus / plaque ± cystische opklaringen (blaas, vaginawand) dyspareunie ? precieze localisatie uitbreiding Courtesy H Pienaar dysurie, bloed in urine dyschezie anaal bloedverlies - minimale vascularisatie de radioloog: digitaal onderzoek vaginaal / rectaal liespijn Prof Dr D Bielen - fixatie - verminderde mobiliteit - ± drukpijnlijk vaak multifocaal dysmenorrhee aspecifiek onderbuikpijn diagnostische laparoscopie DIE: Anterior compartiment Transvaginale echografie - beschikbaar en weinig belastend Anterior vaginawand Anterior fornix - geen voorbereiding - geen contraststoffen + adhesies oppervlakkige peritoneale Blaaswand posterior blaasdak Vesico-uteriene plooi blaasperitoneum + anterior uteriene serosa - onmiddellijk resultaat -“goedkoop” - enkel zo geen virgo ? endometrioma diep infiltrerende? + dynamische informatie: beweegbaarheid van structuren focale drukpijn - hoge letsels intestinaal, ureter - pijn gel in probe cover wat blaasvulling 1 13/01/2014 DIE: Posterior compartiment Posterior vaginawand - posterior fornix Rectovaginaal septum vagina wand cervix + vaginawand darm Retractiele retroflexie :“ear sign” blaaskanker DIE anterior compartiment DIE posterior compartiment + vaginawand + darmwand Recto-uteriene plooi, Douglasholte partiële obliteratie volledige obliteratie Rectum, (distaal) sigmoid serosa DIE adhesies muscularis propria (extern, intern) adhesies + DIE submucosa Uterosacrale ligamenten mucosa Indian headdress sign submucosa interface met darmlumen Anterior wand DIE posterior compartiment Darmlumen Posterior wand DIE posterior compartiment 2 13/01/2014 Besluit: “in kaart brengen van (diepe) endometriose” Retrocervicale endometriose cervix cervix ENDOMETRIOMA ANTERIOR COMP POSTERIOR COMP VAGINA Transvaginale echografie dynamisch onderzoek: - aanwezigheid, lokalisatie, uitgebreidheid - beleidsplan: - mogelijkheden van conservatief / medicamenteus beleid - heelkundig bilan: complex / multidisciplinair zandloper DIE posterior compartiment diabolo “negatieve” echografie sluit (diepe) endometriose niet uit bijkomende beeldvorming kan nuttig of noodzakelijk zijn Dank u 3