GITAAR Geschiedenis De eerste gitaarachtige instrumenten vinden

GITAAR
Geschiedenis
De eerste gitaarachtige instrumenten vinden we terug bij de sumeriërs, ca. 3500 v. Chr. Onder de
naam ‘Kinnor’ een lier (harpachtig instrument) met 7 tot 11 snaren. De oudste getekende afbeelding
van een soort gitaar treft men aan op de overblijfselen van een stadspoort uit de tijd van de hethieten
(1300 v. Chr.) in centraal Turkije.
Dit instrument heeft al de voor de gitaar zo kenmerkende gebogen zijranden.
In het Sanskriet (oud-Indische taal) betekent târ: snaar (zoals nu nog sitar, dotâr en panchtâr in
centraal-Azie en India).
De Grieken hebben in die tijd een 4-snarig instrument, de Kithara (mogelijk afgeleid van Cartâr). Het is
dus waarschijnlijk dat de gitaar haar naam hieraan heeft ontleend. Door de veelheid van
snaarinstrumenten in die tijd is het een kwestie van interpretatie of je een bepaald instrument als
voorloper van de gitaar wilt zien.
In de 12e eeuw vinden we in Europa afbeeldingen van gitaarachtigen.
Op het portaal van de kathedraal in Santiago de Compostela in Spanje is een luit en een gitaar te
zien. In de 15e eeuw staat de gitaar in Spanje in hoog aanzien. De zogeheten Vihuela is een typisch
hofinstrument en er wordt kwalitatief al zeer hoogstaande muziek voor geschreven.
Door de eeuwen heen zal de gitaar een wisselende rol spelen in de muziekcultuur.
Van ware “gitaarrages” aan het hof van Lodewijk de 14 e tot een meer ondergeschikte rol als decoratief
romantisch object. In de volksmuziek is de gitaar altijd een onmisbaar begeleidingsinstrument
gebleven.
Het is te danken aan de vernieuwende gitaarbouwer Antonio de Torres de componist en methodicus;
Francisco Tarrega dat de gitaar aan het eind van de 19 e eeuw zijn definitieve status zal veroveren.
De gitaar kreeg een grotere omvang met ook een groter bereik qua volume zodat samenspel met
andere instrumenten beter te realiseren was.
Het was vooral het sublieme spel van de Spaanse meestergitarist: Andres Segovia en diens opvolgers
o.a. John Williams en Julian Bream dat de mensen overtuigde dat de gitaar ook op het concertpodium
thuishoorde als een volwaardig en veelzijdig instrument.
De afgelopen eeuw heeft de gitaar een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt. De grote
concertpodia haalden nu ook de gitaar binnen met solo recitals, kamermuziek en zelfs met orkest
(bijvoorbeeld het beroemde “concierto; Joaquin Rodrigo).
De rol van gitaar als begeleidingsinstrument is ook nu nog steeds zeer actueel. Met de komst van de
jazz en vooral de popmuziek krijgt de gitaar opnieuw een lift. Natuurlijk heet de elektrisch versterkte
gitaar hier een belangrijk aandeel in gehad. Toch worden beiden, akoestisch (dus onversterkt) en
elektrische gitaar afwisselend door elkaar gebruikt. Veel bands komen met een unplugged versie van
oude en deels nieuwe nummers. Afhankelijk van de stijl van de muziek en smaak van de spelers
worden verschillende typen akoestische gitaren gebruikt zoals de traditionele Spaanse/klassieke
gitaar of de folk en western gitaar met stalen snaren met een meer fellere toon.
Hoe dan ook ‘de fascinatie voor het getokkelde geluid blijft zowel bij jongeren als bij volwassenen’
vanaf de eerste aangeslagen toon op een primitieve schietboog van de Prehistorische mens, de
rauwe klanken van Spaanse flamenco tot aan de “scheurende” rockgitaren. Klassiek, pop, blues, jazz,
folk of wat voor stijl dan ook, de gitaar is onmisbaar!
De Lessen
In de lessen voor akoestische gitaar wordt aangeraden om te spelen op de zogenaamde
Spaans/Klassieke gitaar. Dit instrument is lichter bespeelbaar bovendien kun je er meer verschillende
stijlen op spelen.
Er zijn twee opvallende verschillen in aanslaan; met je vingers (duim, wijs-, middel- en ringvinger) of
met een plectrum (stuk plastic waar je de snaren mee aanslaat). Met name de aanslag met de vingers
zal ruime aandacht krijgen, deze vingeraanslag biedt meer mogelijkheden t.a.v. meerstemmig spelen
bijvoorbeeld met klassiek/romantisch repertoire maar ook met de Amerikaanse “finger-pick style”. Je
zou kunnen zeggen; aan de hand zitten 5 plectrums, maar wil je een aantal akkoorden eens stevig
neerzetten dan is een plectrum natuurlijk o.k.
Kinderen: vanaf 7/8 jaar is het mogelijk voor kinderen om met gitaar te beginnen, de meeste kinderen
hebben vaak een AMV/VIO periode achter de rug zodat ze muzikaal/theoretisch niet helemaal
onwetend zijn.
Naast een gebruikelijke methode waarin natuurlijk aandacht wordt geschonken aan goed noten lezen,
zal een goede speelhouding en het verkennen van de primaire mogelijkheden van het instrument
prioriteit hebben. Voorop staat dat de lessen aangepast zijn aan de belevingswereld van het kind naar
leeftijd.
Ook initiatieven uit de eigen interessesfeer worden serieus benaderd. Samenspel is leuk en leerzaam
en kan kinderen enorm stimuleren, hier wordt vanaf het begin vooral veel aandacht aan besteed, er
zijn al vrij snel eenvoudige duo’s trio’s enz. Op voorspeelavonden klinkt het dan natuurlijk al heel wat.
Doel: het kind tot zelfstandig musiceren leiden, liefde voor de gitaar en muziek in het algemeen
bijbrengen. Anders gezegd; lekker ruiken en proeven aan allerlei muziekstijlen zonder vooroordelen.
Volwassenen: Veel van bovenstaande gegevens voor het kind zijn ook van toepassing voor de
volwassene. Vaak speelt zo iemand al jaren gitaar maar loopt toch vast en wil verder geholpen
worden. In overleg met de docent zal dan besproken worden welke muzikaal/technische koers er dan
gevolgd gaat worden.
Natuurlijk kun je als volwassene helemaal blanco beginnen áls je het altijd al had gewild maar het
komt er nooit van’.
Voor diegene die al een bepaald niveau hebben maar een beetje bijgespijkerd willen worden bestaat
de mogelijkheid van een knipkaart (10 lessen op afspraak).
Instrument kopen?
Sommigen die met de gitaar studie beginnen hebben al een gitaar gekocht of tijdelijk te leen ”opa had
er nog een op zolder”, dit kan natuurlijk, maar voor beginnende leerlingen is het wel van belang dat
het instrument redelijk bespeelbaar is en een evenzo redelijk geluid kan geven.
Daarom is ook hier overleg met de docent gewenst, hij/zij kan u voor miskopen behoeden. Er is al
gezegd dat een klassiek/Spaanse gitaar wordt aangeraden, voor de kleineren zijn er op maat
gemaakte gitaren te leveren.
Soms zijn er gebruikte gitaren te koop van oud leerlingen of van leerlingen die zelf een kwalitatief
betere gitaar willen, de docent kan u daar dan over inlichten.
Goede raad
De leerling van vandaag heeft een drukke week, naast de school (vanaf 12 jaar huiswerk) is er sport
en ontspanning. Het oefenen thuis op de gitaar kan een ontspanning zijn maar……. Na een tijdje
samen met alle andere verplichtingen kan het oefenen er bij in schieten, dan komt het er op aan of je
volhoudt! Zoek overdag een vast punt dat je er een gewoonte van maakt om je gitaar te pakken en
een halfuur te oefenen, dan maak je zeker vorderingen.