wijziging beroepsbevolking - Beleggingsclub `t Galerijke

GRIJZE AANDELEN,
GOUDEN BELEGGING
Opportuniteiten in een vergrijzende
maatschappij
Koen De Leus, Hoofdeconoom
Uitgeversbedrijf Tijd & Tijd Beursmedia
Dag van de tips (02 oktober 2004)
Waarin verschilt een groot investeerder
van de massa?
Grote investeerders dachten diep na over
de belangrijke veranderingen die zich
voor hun ogen afspeelden. Andere zagen
die veranderingen niet.
(John Moody’s, 1868-1958)
DOELSTELLINGEN
• Inzicht verwerven gevolgen vergrijzing op
economie & financiële markten
• In staat zijn sectoren definiëren die hiervan
een positieve invloed zullen ondervinden
GRIJZE AANDELEN,
GOUDEN BELEGGING
• IMPACT VERGRIJZING ECONOMIE:
NIET POSITIEF
• GELDSTROMEN VOOR AANDELEN:
SIGNALEN GEMENGD
• VERGRIJZING EN SECTOREN
TOENAME
BEROEPSBEVOLKING
India
VS
China
Frankrijk
VK
2000-25
+49
+16,9
+15,5
-0,5
-0,6
2025-50
+11,4
+9,7
-11,3
-7,9
-11,8
Bron: United Nations, 2000 population report
2000-25
Spanje
-10,4
Duitsland
-10,7
Italië
-14,8
Rusland
-15,5
Japan
-15,7
2025-50
-34,8
-19,5
-31,8
-28,3
-23,6
EVOLUTIE
BEROEPSBEVOLKING EU-15
550000
Aantal (X 1.000)
500000
450000
400000
350000
300000
jan-50
jan-60
jan-70
jan-80
jan-90
jan-00
Jaar
jan-10
jan-20
jan-30
jan-40
jan-50
GEVOLGEN DALING
BEROEPSBEVOLKING
• Economisch:
– Lagere economische
groei
• Financieel:
– Lagere
bedrijfswinsten
LAGERE ECONOMISCHE
GROEI
BEROEPSBEVOLKING EN
GEPENSIONEERDEN EU-15
550000
(X 1.000)
500000
Beroepsbevolking
(15-64)
450000
400000
350000
300000
1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050
BEROEPSBEVOLKING EN
GEPENSIONEERDEN EU-15
550000
200000
180000
160000
(X 1.000)
65-plussers
(rechterschaal)
450000
Beroepsbevolking
(15-64)
400000
140000
120000
100000
80000
60000
350000
40000
20000
300000
0
1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050
(X 1.000)
500000
AFHANKELIJKHEIDSRATIO
= Beroepsbevolking (20-64) versus
gepensioneerden (65+)
AFHANKELIJKHEIDSRATIO
EU-15
Beroepsbevolking versus gepensioneerden
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
1950
1960
1970
1980
1990
2000
Jaar
2010
2020
2030
2040
2050
GEVOLGEN VERGRIJZING
• Economisch:
– Lagere economische
groei
• Financieel:
– Lagere bedrijfswinsten
• Economisch:
– Stijgende
overheidsschuld door
oplopen pensioenkost
• Financieel:
–
Stijgende inflatie en
stijgende rentevoeten
STIJGENDE
OVERHEIDSSCHULD
WAT TE DOEN
• Economische groei: opkrikken
groeipotentieel
– Toename arbeidsparticipatie
– Toename productiviteit
• Overheidsschuld: hervorming
pensioenstelsel
GRIJZE AANDELEN,
GOUDEN BELEGGING
• IMPACT VERGRIJZING ECONOMIE:
NIET POSITIEF
• GELDSTROMEN VOOR AANDELEN:
SIGNALEN GEMENGD
• VERGRIJZING EN SECTOREN
GELDSTROMEN
• STROOM 1: Hervorming pensioenstelsel:
op korte termijn geld richting beurs
• STROOM 2: Toename aantal senioren: op
lange termijn wijziging ratio spaarders /
ontspaarders
HERVORMING
PENSIOENSTELSEL
• Ingrepen in parameters:
– Lagere pensioenen
– Langer werken
• Hervorming pensioenstelsel
– Uitbouw 2de pijler: bedrijfspensioenen
– Uitbouw 3de pijler: private pensioenen!
BEDRIJFSPENSIOENEN
IN EU-15
FR
2%
Overige EU-15
15%
VK
44%
DU
17%
NE
21%
BE
1%
BELANG
BEDRIJFSPENSIOEN EU-15
100%
Activa 2de pijler (in % BBP)
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
VK
BE
NE
DU
FR
UITBOUW
BEDRIJFSPENSIOENEN
Bron: Commerzbank
TOENAME SENIOREN
Sparende families per leeftijdscategorie (in %)
60%
50%
40%
Senioren sparen
veel minder
30%
20%
10%
0%
-35
34-44
Bron: Federal Reserve Survey of Consumer Finances, 1998
45-54
55-64
65-74
+75
Spaarders (40-59) /ontspaarders (60+)
(in % totale bevolking EU-15)
40%
35%
Europa (40-59)
Europe (60+)
30%
25%
20%
15%
10%
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2020
2030
2040
2050
Spaarders (40-59) /ontspaarders (60+)
(in % totale bevolking VS)
30%
28%
26%
VS (40-59)
VS (60+)
24%
22%
20%
18%
16%
14%
12%
10%
1950
1960
1970
1980
1990
2000
2010
2020
2030
2040
2050
INVLOED BABYBOOMERS
OP AANDELENMARKT
GRIJZE AANDELEN,
GOUDEN BELEGGING
• IMPACT VERGRIJZING ECONOMIE:
NIET POSITIEF
• GELDSTROMEN VOOR AANDELEN:
SIGNALEN GEMENGD
• VERGRIJZING EN SECTOREN
VERGRIJZING EN SECTOREN
•
•
•
•
Geboorte
Spenderen
Acne, kinderopvang
Pubs, jeugdhotel,
sport, game boy
• Eerste huis
• Koersappreciatie
• Educatief materiaal
Dood
Sparen
Verzorging
Luxetoerisme
Renovatie / 2de huis
Dividenden
Farma, medische technologie
Koen De Leus:
Onderzoek
Franse Interdéco
dat aantoonde dat
Franse ouderen
zichzelf veel
jonger zien dan
ze zijn.
Gemiddeld zelfs 9
jaar. Willen er ook
veel jonger – Verzorgingsproducten:
uitzien: 55 wil 39
hoe ouder men is, hoe
uitzien, 65 wil 43
uitzien. Business!!
jonger men er wil
VOORKEUR BABYBOOMERS
• VERZORGING
uitzien (antirimpel,
hydraterende crèmes)
(Procter & Gamble,
L’Oréal, enz.)
• GEZOND ETEN
– Vis (zalmkwekerijen,
…)
– Alcohol (Wijn, sterke
drank, geen bier)
– NIET: Fast food
(Nutreco, LVMH, …)
VOORKEUR BABYBOOMERS
• FARMA
– Meer verbruik
medicijnen (vooral
ouderdomsgerel.
ziekten: kanker,
arthritis, botontkalking
(Altana, …)
– MAAR: margedruk!!
Overheid
Marge
farma
• GENERISCHE &
BIOTECHNOLOGIE
– Generische
producenten:
overheidsmaatregelen
– Biotechbedrijven: beter
beschermd + innovatief
Generische
middelen
VOORKEUR BABYBOOMERS
• SPAREN
– Zeer welvarend
– 1/4de noemt zich
ervaren belegger
(advies,
beursmakelaars,
pensioenfondsen,
financieel planners)
• RENOVATIE
– Belgische bouwsector:
renotie belangrijker
dan nieuwbouw
(VS: 39-57 jarigen
spendering renovatie:
3.663 $)
– Luxehuizen (jewel
boxes)
– Doe-het-zelf (Bv.
Kingfisher)
VOORKEUR BABYBOOMERS
• ACTIEF RELAXEN
– Wandelen, tuin (NIET film, video)
– Ervaringen (NIET kleding, juwelen)
– Cruises, charmehotels (NIET all-in, Hilton)
(Gespecialiseerde reisbureau’s, cruisebedrijven:
Royal Carriban Cruises, Carnival Corp., …)
VOORKEUR BABYBOOMERS
• Risicoaversie: rendementsaandelen boven
groeiaandelen
• Hoe selecteren
– Hoog dividendrendement: > bruto 3,3% (2005e)
– Lage payout: < 40%
– Groei dividend: > 10%
VOORKEUR BABYBOOMERS
CRITERIA
DJ Euro Stoxx 50
Bnp Paribas
+ FTSE EURO-100
Kbc
Arcelor
Dexia
+ BEL-20
Almanij
Bekaert
Div.rend.05
(>3,3%)
Payout '05
(<40%)
Dividendgroei
'02-06 (>10%)
3,6%
33,1%
14,3%
4,1%
3,4%
4,4%
39,6%
25,5%
39,2%
18,9%
14,2%
18,9%
3,8%
3,7%
37,9%
36,3%
12,0%
11,7%
GRIJZE AANDELEN,
GOUDEN BELEGGING
• Demografische evolutie:
– KT: ondersteunende factor beurs
– LT: potentieel negatieve factor
• Opportuniteiten voor belegger
Grote investeerders dachten diep na over
de belangrijke veranderingen die zich
voor hun ogen afspeelden. Andere zagen
die veranderingen niet.
(John Moody’s, 1868-1958)