Uitwerking Tentamen Organische Chemie A, 8S110 Donderdag 17 januari 2008 Opgave 1. Lewis-elektronenstructuren 12 punten (9-3) a. H H H Cl N N N C C H H b. Cl H 120° 180° ~109° Opgave 2. Sigma-dipolen 6 punten a. C–O C–H C-B I II III Opgave 3. 4-Pyron 16 punten (4-4-2-2-2-2) a 6 O1 5 4 O 2 O 3 O Elk O-atoom heeft 2 n-elektronenparen Tot het π-systeem kunnen 8 elektronen behoren: 3 paar van dubbele bindingen, 1 paar van het vrije elektronenpaar op O-1 b. O O O O O O O O O O c. d. e. Hz 3 C6D6): f. C-4 en C-2; zie onder b. O carbonyl en C-3; zie onder b. 2 signalen: H-2 (H-6) bij laagste veld, grotere chemical shift (δ 6,6; 2 H, doublet, J = 6 in C6D6): C-H gebonden aan O (elektronegativiteit) en C-H geconjugeerd met C=O; H(H-5) bij hoogste veld, kleinere chemical shift (δ 5,6; 2 H, doublet, J = 6 Hz in conjugatie met O- 1. Ja, zie resonantiestructuren onder b. rechts onder en links en rechts boven. Opgave 4. Aromaticiteit 8 punten [3 goed 5; 2 goed 2] N II (14 π) VI (6 π) Opgave 5. V (2 π) VII (6 π) Conformatie en Configuratie 14 punten (5-3-3-3) a. Conformeren I en II zijn niet in de stabielste confomatie getekend H F H3C H CH3 H3C F H H Cl H CH3 H H H H CH3 H H I II staggered en anti equatoriaal i.p.v. axiaal b. Newman-projectie III HO HO COOH H H COOH Me- en i-Pr-groepen c. H O H N CH3 S R H3C N H O H OH HO H OH R O H S H H R HO H O CH3 H R CH3 IV V VI d. Enkel verbinding V is chiraal; IV en VI zijn meso-verbindingen en dus achiraal Opgave 6. Aciditeit 13 punten (5-4-4) a. H H O H O O OH H H H3C O CH3 H3C H O O O Cl O Cl H CH3 H Cl H H I H H H H II IV OH H H H III V b. H H O H O H H H H H 2C O H O CH3 H 2C H 3C O O O O H O CH3 H 3C O H H Cl Cl O Cl H CH3 H H H O O H H H O O H H H H 3C Cl O Cl H CH3 Cl H H O H H O O c. CH3 H O O H H O O H O H H H H H H H H Aciditeit: IV < II < III < I < V (pKa waarden respectievelijk ~ 36, 25, 13, 5 en 3) Opgave 7. Kinetiek en Thermodynamica 9 punten (3-3-3) a. SN1: 2-staps; 1 intermediair en 2 overgangstoestanden, waarvan de 1e hoger is in energie dan de tweede; het product is lager in energie dan de uitgangsstoffen b. De E2 eliminatie is een 1-staps proces met 1 overgangstoestand; het gevormde alkeen is energetisch hoger dan het gesubstitueerde alkaan c. Keto-enol van aceton: H3C-CO-CH3 en H2C=C(OH)-CH3 : 1 intermediair (enolaatanion) en 2 overgangstoestanden; energie keto lager dan die van enol; energieverschil overgangs- toestand en intermediair naar keto groter dan energieverschil overgangstoestand en intermediair naar enol; enol is het kinetische; keton is het thermodynamische product Opgave 8. Reacties 22 punten (12-4-6) a. A H3C Br H + H Br-Br H CH3 H3C H Br CH3 B C H OSO2CH3 + N3 NaN3 O H + CH3SO3Na O + [HO-] H OH H2O D Br + HBr + HCl H Br H + of Br E 0,5 OH G Br OH + + H2O O H3C b. A. B. C. D. E. 0,5 + Cl H2O Cl F H + Additie Substitutie Eliminatie Additie Substitutie SO2 + K2CO3 + O KBr + KHCO3 [H+] OH CH3 H3C CH3 + K-O-t-Bu CH3 + HO-t-Bu + CH3SO3K F. G. H. c. A. B. C. D. E. F. G. H. Substitutie (2x) Additie Eliminatie Anti-additie, tweestaps, 2 chirale bromoniumkationen als intermediair; 2e stap SN2 met inversie van configuratie, via 4 wegen tot 1 mesoverbinding Substitutie SN2, éénstaps, inversie van configuratie, trigonaal bipyramidale overgangstoestand, (R)-azide gevormd E1cB-eliminatie, tweestaps, via planair enolaatanion 1,2-Additie, tweestaps, resonantiegestabiliseerd planair carbokation, ontstaan via Markovnikov-additie (thermodynamisch stabieler dan 1,4-adduct wegens hoger aantal alkylsubstituenten op de C=C) SN1-substitutie, zuurgekatalyseerd, tweestaps, via planair carbokation, racemisatie Dubbele substitutie; eerst zuur-base fenol naar fenolaatanion; daarna SN2 fenolaat op benzylbromide tweestaps Markovnikov additie via stabiel planair carbokation E2-eliminatie, éénstaps, antiperiplanaire overgangstoestand, 1 enantiomeer: 1 trans-proton aanwezig t.o.v. methaansulfonaat (vertrekkende groep) ____________________________________________________________________________