Presentatie Yvette van Beurden

FECESTRANSPLANTATIE
WANNEER WEL EN WANNEER NIET
19 NOVEMBER 2016
Yvette van Beurden – arts onderzoeker VUmc – [email protected]
American Gut Project
Dokter?
“Ik heb al jaren buikklachten. Nu heb ik mijn darmflora laten
onderzoeken en dit wijkt af van normaal…”
“Ik draag zelfs een bacterie bij me die
normaal alleen in de grond zit…”
“Dit kan toch niet goed zijn?”
“Nu dacht ik: is fecestransplantatie
geen goede behandeling voor mij?”
Donor screening:
• Vragenlijst
• Bloed
• Ontlasting
De Vrieze et al; Science 2013
Foto’s: Yvonne Compier
Geschiedenis
van Nood et al 2013
Clostridium difficile infectie
• Clostridium difficile:
 Darmbacterie
 Geassocieerd met antibiotica gebruik
 Toxine producerend
• Toxine A (inflammatie)
• Toxine B (virulentie)
• Feco-orale transmissie
• 20-25% recidief infectie
• Kliniek:
 Diarree, buikkrampen
 Koorts
Associaties!
Schroeder et al. Nature Medicine 2016
De Vrieze et al.; Science 2013
FATLOSE trial*
Fecal Administration To LOSE metabolic syndrome
• Inclusie
 Mannen met insuline resistentie
 BMI ≥ 30 kg/m2
 Geen medicatie gebruik
• Randomized controlled trial (dubbelblind)
 Fecestransplantatie met donorfeces (magere vrijwilligers)
 Fecestransplantatie met eigen ontlasting
• Conclusies:
1.
2.
3.
Geen effect op gewicht, intake en energieverbruik
Toename insuline sensitiviteit 6 weken na fecestransplantatie
Toename diversiteit darm bacterien (↑ butyraat producerende bacterien)
*Vrieze et al. Gastroenterology 2012
But there is more..
Qin, Nature 2012
Le Le Chatelier, Nature 2013
Ridaura, Science 2013
Karlsson, Nature 2013
Darm microbiota en metabolisme
MUIZEN
• Gecontrolleerde omgeving (leeftijd,
intake)
• Studie gehele maag-darm kanaal en
andere organen
• Nauwelijks confounders
• Fenotype grotendeels gedreven op
genetische achtergrond
MENSEN
• Groot effect van dieet op
samenstelling darm microbiota
• Voornamelijk ontlastingsmonsters als
(surrogate) uitkomstmaat
• Geen precieze informatie over
voorgaand medicatie gebruik
• Fenotype wordt gedreven door
combinatie dieet / genetica / omgeving
Met dank aan: M. Nieuwdorp
< 24 uur
Met dank aan: M. Nieuwdorp
De Vrieze et al; Science 2013
Prikkelbaar darm syndroom (IBS)
• Multifactorieel
• Behandeling:
– Dieet
– Psychotherpapie
– Probiotica
– Antibiotica
23
Fecestransplantatie voor IBS
• 1989: Borody et al – case series 55 patienten
 50% verbetering in symptomen
• 2013: Borody et al. ± 300 patienten met IBS-D
 ‘Verbetering klachten’
 Resultaten niet zo spectaculair als bij Clostridium difficile infectie
• 2014: Pinn et al – case series 13 patienten
 70% verbetering symptomen na FMT
 46% verbetering ‘overall well-being’
Pilot FMT voor IBS VUmc
• Post-infectieus
• Antibiotica geïnduceerd
 Wordt vervolgd
Inflammatoire darmziekten (IBD)
• Ziekte van Crohn
• Colitis ulcerosa
• 55.000 patienten IBD
 20.000 ziekte van Crohn
 35.000 colitis ulcerosa
• Darm microbiota:
 ↓ Firmicutes
 ↑ Proteobacteria
 ↓ korte keten vetzuren
 Verstoring immuunrespons
26
27
Fecestransplantatie voor IBD
• Review 2015 – Rossen et al.
 6 patienten ziekte van Crohn
• 1 patient minder diarree
 106 patienten met colitis ulcerosa
•
•
Klinische verbetering: 20%-92%
Klinische remissie: 0%-68%
• Not “one size fits all”
 Donor?
 Ontvanger?
28
Rossen et al. – Gastroenterology 2015
29
Paramsothy et al. – FOCUS trial
30
Of note: Li et al. – Science 2016
31
De Vrieze et al; Science 2013
Gut brain axis
• Hypothese:
 Via zenuwstelsel
 Via ontstekingscellen / immuunsysteem
• Preklinische studies bacterie-vrije muizen/ratten
Samengevat
Turnbaugh et al. Nature 2007
Toekomst
•
•
•
•
•
•
Kip / ei?
Lange termijn veiligheid?
Moeten patiënten voorbehandeld worden?
Ziekte specifieke donor selectie criteria?
Markers van specifieke microbiota als indicatie?
Fecestransplantatie combineren met lifestyle / dieet?
35
Waneer wel, wanneer niet?
Scheithauer/Nieuwdorp; Mol Metabolism362016
Vragen?
37