Voeding en bloedlipiden, wat zijn de juiste adviezen? Inhoud

Voeding en bloedlipiden, wat zijn de juiste
adviezen?
Kirsten Berk
‘Voeding bij CVRM en diabetes’ - 2013
Inhoud:
• Casus
• Verborgen vetten
Casus: mw B
Leeftijd
45 jaar
Gewicht (kg)
76,5 (eerder 81,6)
BMI
30,6
Middelomvang (cm)
101
Bloeddruk (mmHg)
128/85
Totaal chol (mmol/l)
4,5
Triglyceriden (mmol/l)
2,21
HDL chol (mmol/l)
0,84
LDL chol (mmol/l)
2,88
Chol/HDL-ratio
5,36
HbA1c (mmol/mol)
48 (eerder 60)
1
Casus: mw B
Voorgeschiedenis
Hypertensie
Adipositas
Diabetes mellitus type II
Coronairlijden: op CT-a diffuus
wandonregelmatigheden en borderline
stenose LAD waarvoor medicamenteus
beleid.
Cardiovasculaire risicofactoren
DM, adipositas, hypertensie,
hypercholesterolemie, familieanamnese
Medicatie
atorvastatine 1 dd 80 mg
metformine 2 dd 500 mg
losartan 1 dd 100 mg
ASA 1 dd 80 mg
metoprolol 1 dd 100 mg
monocedocard ret 1 dd 50 mg
Casus: mw B
Dieetgeschiedenis
2011: 5% gewichtsreductie met
maaltijdvervangers (in onderzoek)
waardoor met name HbA1c goed
gedaald
Voedingsanamnese dec 2012
Ontbijt:
2 sneden brood met pindakaas
Thee met een zoetje
Lunch:
2 sneden brood met 48+ kaas
Rauwkost
Water
Tussendoor:
Smoothie met 3 fruit en beetje magere
yoghurt, water
Diner:
2x per week vis (semivegetarisch)
150 gram rijst
200 gram groenten
Casus: mw B
Berekening voedingsanamnese
Energie (kcal)
1250 kcal
Koolhydraten
179 gram/57 en%
Vetten
35 gram/25 en%
Verzadigde vetten
13 gram/9,3 en%
Enkelvoudig onverzadigde vetten
10 gram/7%
Meervoudig onverzadigde vetten
10 gram/7%
Linolzuur
8 gram/5,7 en%
Vitamine A
1,1 microgram (22% ADH)
Vitamine D
248 microgram (31% ADH)
2
Casus: mw B
Anamnese
Richtlijn
Energie (kcal)
1250 kcal
2000 kcal
Koolhydraten
179 gram/57 en%
40-70 en%
Vetten
35 gram/25 en%
20-30 en%
Verzadigde vetten
13 gram/9,3 en%
<10 en%
Enkelvoudig onverzadigde vetten
10 gram/7%
Meervoudig onverzadigde vetten
10 gram/7%
<12 en%
Linolzuur
8 gram/5,7 en%
>2 en%
Vitamine A
1,1 mcg (21,8%)
5 mcg
Vitamine D
248 mcg (31%)
800 mcg
Cholesterol
76 mg
<300 mg/dag
Adviezen mw B
Nog 5% afvallen
Halvarine op brood en 1 el olie/vloeibaar bak- en braad toevoegen,
vaker vis
2 magere melkproducten per dag
Mager broodbeleg
Beweging opvoeren (crosstrainer/wandelen)
Visvetzuren
Verhoogde inname visvetzuren (250-500 mg EPD en DHA per dag) ->
daling van 19-45% fatale hartziekten
Geen effect op glykemische controle
Aanbeveling DM en verhoogd risico HVZ >450 mg per dag
2x vis per week waarvan 1x vette vis (200-300 gram)
Vette vis = zalm, makreel, haring, forel, sardines en sprot
Verontreinigingen?
Visoliecapsules?
Visolie = gemiddeld 30% EPA/DHA
Vaak andere n-3 vetzuren!
He, Song et al. 2004; Whelton, He et al. 2004; Brouwer and Katan 2008; Yashodhara, Umakanth et al. 2009;
Lee, O’Keefe et al. 2008
3
Cholesterol
Wordt nog vaak als boosdoener gezien
Hogere inname cholesterol: ↑ chol/HDL ratio en ↑ risico coronaire
hartziekten
Maximale inname 200-300 mg/dag
Voeding ↑ verzadigd vet = ↑ cholesterol (behalve schaaldieren)
100 gram = 10 mg
100 gram = 240 mg
Weggemans, Zock et al. 2001
Melk of pure chocolade??
Melkchocolade 100 gram
Pure chocolade 100 gram
Kcal
538
523
Vet
32,6
33,3
Verzadigd vet
18,9
20,1
calcium
162
50
Magnesium
4
100
Melk of pure chocolade??
•Cacao bevat flavonoiden
•Met name groenten, fruit, wijn en donkere chocolade bevatten
flavonoiden
•Donkere chocolade verlaagt LDL cholesterol en bloeddruk
•Dosis? 20-50 gram per dag
•Kcal!
Desch S, Schmidt J et al 2010; Tokede OA, Gaziano JM et al 2011
4
Plantensterolen
Plantensterolen- en stanolen verlagen opname en verhogen
uitscheiding van cholesterol
2-3 gram per dag -> 10-15% verlaging cholesterol (LDL)
Bij hypercholesterolemie het meeste effect
Praktisch:
4 sneden brood met margarine met sterolen/stanolen
1 flesje yoghurtdrank met sterolen/stanolen
Tabletten (meestal 3 per dag)
Bij de maaltijden gebruiken
Abumweis, Barake et al. 2008; Lee, Haastert et al. 2003; Lau, Journoud et al. 2005
Alle vragen beantwoord??
5