www.emmen.groei.nl. Salie

zenuwzwakte, uitblijvende menstruatie, steriliteit, het stimuleren
van de spijsvertering, pijn door kramp te verminderen en het
uitdrijven van gasvorming. Verder werd het gebruikt als
verjongingskuur en bij ontstoken wonden. Het werd beschouwd als
een tovermiddel.
Hiëronymus Bock (1498 – 1554) schreef in zijn kruidenboek het
volgende over salie: "Onder alle kruiden overtroeft nauwelijks een
gewas de salie, want ze dient de arts, de kok, armen en rijken.
Alleen al de aanwezigheid van de salie in de tuin zou de eigenaar
een lang leven geven.”
De kruidkundige Gerard schreef in 1597: “Salie is bij uitstek goed
voor het hoofd en hersenen, het maakt de zintuigen en het
geheugen kwieker, versterkt de zenuwen en herstelt de
gezondheid.”
Standplaats en verzorging:
Uit de oorsprong van salie kunnen we afleiden dat het kruid liefst
een zonnig, beschut plaatsje in onze tuin heeft. Tijdens strenge
winters kan men de planten best beschutten. De grond moet
kalkrijk en goed gedraineerd zijn. Kortom, in voedzame, droge
grond staat Salie zeker op zijn plaats. Salie is ook gemakkelijk te
kweken in potten op het terras. Salie kan heel goed gebruikt
worden in een geurende border of plantenbak, samen met
bijvoorbeeld rozemarijn en hyssop. Ook lavendel kan er aan
toegevoegd worden. Bij een lichte aanraking geuren de planten
heerlijk.
Salie kan goed in de buurt geplant worden van bonen, broccoli en
worteltjes (goede buren).
Oogsten:
Vanaf mei, vlak voor de bloei, kunnen er scheuten worden geplukt
om te drogen. Dat moet snel gebeuren, binnen een week. Hiervoor
is een droge en goed geventileerde plek nodig. Salie kan ook
worden ingevroren. Vers is het maar een paar dagen houdbaar.
Gebruik in de keuken:
Salie wordt vooral gebruikt in de Italiaanse keuken. Het is een
prima smaakmaker in vette vleesgerechten zoals varkensvlees,
eend of schaap. Ook vette vis smaakt heel goed met salie. De
“Paling in het groen” is niet compleet zonder toevoeging van salie.
Salie maakt vet eten lichter verteerbaar. Salie kan gefrituurd
worden en geserveerd bij pasta of als garnituurtje bij koude
schotels of bij Parmaham. “Saltimbocca” is een bekend Italiaans
gerecht waarin salie een hoofdrol speelt. Salie geeft roomkaas een
heerlijke smaak en aroma, maar gaat ook uitstekend samen met
Hollandse kaas. Romeinen gebruikten al salie in de kaas! Voeg de
salie aan het einde van de bereiding toe voor een optimaal aroma.
Salie heeft een sterke smaak en overheerst snel. Gebruik het dus
met mate!
Medicinaal:
Salie is bekend om zijn geneeskrachtige werking. Het werkt
ontsmettend en wordt wel gebruikt tegen ontstekingen van met
name de slijmvliezen. Om die reden wordt het wel in tandpasta's
verwerkt. Sterke saliethee wordt gebruikt om te gorgelen en
spoelen. Hogere salieconcentraties zijn giftig bij inname.
Traditioneel wordt salie onder meer gebruikt om de melkproductie
bij borstvoeding te verminderen, er is echter geen
wetenschappelijk bewijs dat dit gebruik ondersteunt of ontkracht.
Salie gekookt in melk (saliemelk of kortweg salie) wordt als
rustgevend beschouwd, zozeer zelfs dat de naam “Jan Salie” nog
steeds staat voor geestelijke traagheid.
Neem het voorbehoud bij medische informatie in
acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Salie
Bloeiende salie
Donkerbladige salie
Bontbladige salie
Officiële naam: Salvia officinalis
Overige toepassingen:
De symbolische waarden van salie in een boeket dat je geeft aan
een vriend staat voor waardering en vriendschap, het geeft hen
kracht en een lang leven. Salierook verdrijft dier- en kookluchtjes.
Salie-damp desinfecteert de kamer. Blaadjes tussen het linnengoed
verjagen insecten.
Echte salie komt voor op zonnige droge hellingen en tussen
krijtrotsen rond de Middellandse Zee. De plant wordt 40-80 cm
hoog. De soort bloeit in juni en juli met 2-3 cm lange, blauwpaarse,
soms witte of roze bloemen. Echte salie komt in een aantal
kweekvarianten voor. De gewone salie heeft grijsgroen, wollig
behaard blad. Er zijn ook soorten met anders gekleurde bladeren,
zoals de Salvia officinalis var. Purpurea (met rood-paars blad) en
een bonte variant met geelgroene bladeren.
Alleen de echte salie (Salvia officinalis) wordt gebruikt als
keukenkruid. Er zijn veel andere soorten salie die als bloeiende
tuinplant worden gebruikt, maar geen ervan is eetbaar.
Deze informatie wordt u aangeboden in het kader van de
Nationale Tuinweek door de vereniging Groei en Bloei
afdeling Emmen en omstreken, een vereniging van
tuinliefhebbers bij u in de buurt. De planten zijn beschikbaar
gesteld door Intratuin. Meer weten over onze activiteiten?
Bezoek onze website: www.emmen.groei.nl.
Geschiedenis:
Salie is afgeleid van het Latijnse woord “salvere”, dat genezen
betekent, maar ook redden. Het betekent “heilzaam kruid”. De
Grieken en Romeinen zagen salie als een middel tegen álle kwalen.
In de middeleeuwen werd het zelfs als magisch gezien om zijn
brede werking bij verkoudheid, hoest, astma, insectenbeten,