Deel 2. Baarmoederhalskanker

Deel 2. Baarmoederhalskanker
Patiënteninformatie vll 082/0911
Inhoud
Wat is baarmoederhalskanker
1
Aantallen 2
Het ontstaan van baarmoederhalskanker
2
Uitzaaiingen
3
Behandeling
3
Gynaecologie
Onderstaande informatie over baarmoederhalskanker is mede
afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en
Gynaecologie (NVOG), voorlichting en richtlijnen.
Wat is baarmoederhalskanker?
Baarmoederhalskanker is kanker van de bekledende cellen van de
baarmoederhals. Baarmoederhalskanker ontwikkelt zich heel
langzaam en heeft een lang voorstadium. Bij het voorstadium van
baarmoederhalskanker bevinden zich afwijkende cellen op het
oppervlak van de baarmoederhals. Deze cellen kunnen bij een
uitstrijkje worden gevonden. Door een kleine operatie aan de
baarmoedermond (lisexcisie of conisatie) kan dit voorstadium
worden verwijderd.
Deel 2
1
Deel 2. Baarmoederhalskanker
Aantallen
Baarmoederhalskanker komt voor bij vrouwen van alle leeftijden,
maar het meest bij vrouwen van 35 tot 50 jaar. Elk jaar krijgen in
Nederland ongeveer 700 vrouwen baarmoederhalskanker en worden
ongeveer 7000 vrouwen behandeld vanwege een voorstadium.
Het ontstaan van baarmoederhalskanker
Bij baarmoederhalskanker speelt het humaan papillomavirus (HPV)
een rol. Dit virus wordt door geslachtsgemeenschap overgebracht.
HPV komt veel voor: ongeveer 80 procent van de vrouwen krijgt
ooit een HPV-infectie. Maar meestal wordt dit virus door het
afweersysteem van het lichaam binnen 1-2 jaar vanzelf weer
opgeruimd. Als de virusinfectie blijft bestaan (dat gebeurt vaker bij
rokers) kan in de loop van de jaren (een voorstadium van) baar­
moederhalskanker ontstaan. Roken beïnvloedt het afweersysteem
van het lichaam, waardoor het afweersysteem het humaan
papilloma­virus niet kan opruimen.
De cellen in de baarmoederhals delen zich voortdurend; er bestaat
dan ook een evenwicht tussen de opbouw en de afbraak van het
slijmvlies in de baarmoederhals. Bij ontregeling van de deling van
deze cellen kunnen er enkele afwijkende cellen ontstaan. Deze
afwijkende cellen kunnen aangetroffen worden in een uitstrijkje.
Dit is nog geen kanker en deze afwijkende cellen verdwijnen vaak
vanzelf of kunnen met een kleine ingreep verwijderd worden. Als
er echter steeds meer afwijkende cellen ontstaan, kan de afwijking
(onbehandeld) overgaan in een voorstadium van baarmoeder­
halskanker. Komen er nog meer afwijkende cellen, dan ontstaat er
overmatige groei en kan baarmoederhalskanker ontstaan.
Dit proces van afwijkende cellen, naar een voorstadium
en naar kanker verloopt heel langzaam en kan wel tien tot vijftien
jaar duren.
Deel 2
2
Gynaecologie
Uitzaaiingen
Baarmoederhalskanker kan zich op verschillende manieren
uitbreiden:
•
Door directe doorgroei in de omgeving.
•
Door uitzaaiingen via de lymfebanen.
•
Door uitzaaiingen via de bloedvaten.
Als de kanker groeit, kan deze doordringen in de omgeving, in de
schede of in de baarmoeder; in een later stadium ook in de blaas,
de endeldarm of de buikholte.
Er kunnen ook tumorcellen losraken en via de lymfe en/
of het bloed worden verspreid. Zo ontstaan uitzaaiingen. Bij
baarmoederhalskanker komen uitzaaiingen vooral voor via het
lymfstelsel naar de lymfeklieren in het bekken.
Verspreiding via het bloed treedt bij baarmoeder­hals­
kanker minder vaak op en dan pas in een later stadium. Dan
kunnen uitzaaiingen ontstaan in de longen, de botten of de lever.
Behandeling
Wanneer sprake is van baarmoederhalskanker, vindt behandeling
plaats afhankelijk van het stadium. Meestal wordt baarmoeder­hals­
kanker in een vroeg stadium ontdekt. Als de kanker zich beperkt
tot de baarmoederhals vindt behandeling van baarmoederhals­
kanker plaats door middel van een operatie. Hierbij wordt de
baarmoeder verwijderd, samen met de lymfe­klieren die zich in het
bekken bevinden. In een meer gevorderd stadium vindt de
behandeling plaats door middel van bestraling in combinatie met
chemotherapie.
In het algemeen is baarmoederhalskanker goed te genezen, maar
de kans op genezing neemt af bij gevorderde stadia van de ziekte.
Deel 2
3