Frank Linde FOM & UvA Maagdenhuis 11 september 2006 Ontdekking v/h elektron: de TV Statische elektriciteit Ioniserende straling Een “zwaar” elektron: muon Elektrische lading: Elektron 1 Levensduur (s): oneindig (stabiel dus) Massa (g): 0.00000000000000000000000000091 Muon Elektrische lading: 1 Levensduur (s): 0.00000219703 Massa (g): 0.00000000000000000000000018835 materie anti-materie elektron anti positron elektron e e quarks anti quarks u up d down anti up u anti down d oersaaie botsingen saaie botsingen hoge energie spannende botsingen 2 E=mc zware massa Deeltjes versneller: 2 7,000,000,000,000 eV Kosmische straling: 1,000,000,000,000,000,000,000 eV ATLAS Experiment NL: Stan Bentvelsen/UvA Deeltjes versneller Kosmische straling Waar bestaan we uit? I II III u c t s b d e e quarks elektron - muon 200 1 neutrinos 3500 He H Direct bewijs donkere materie Direct bewijs donkere materie Oorsprong kosmische straling? licht proton neutrino Pierre-Auger: Argentijnse pampa 1600 water Cherenkov detectoren 4 CCD fluorescentie detectoren 3000 km2 oppervlakte Kosmische douche: animatie HiSPARC: Nederlandse scholen ANTARES: Middellandse Zee muon track ICECUBE: Antarctica Icecube 1 km3 ijs noordelijk halfrond zuidelijk halfrond Donkere materie? Kosmische straling ANTARES paar annihilatie Deeltjes versneller LHC@CERN paar creatie What is the origin of Ultra High Energy cosmic rays?