Voortplanting - Scholieren.com

Liefde
&
Voortplanting
Les 2
Voortplanting
.
Veranderingen vanaf de geboorte levensfasen
• De babytijd: vanaf de geboorte tot 1 à 1,5
jaar
• Leren kruipen, zitten en staan.
• Lachen steeds meer, leren emoties lezen.
• Leren door te imiteren.
Veranderingen vanaf de geboorte levensfasen
• De peuterfase: van 1 à 1,5 jaar tot 2,5 à 3
jaar
• Leren praten en omgaan andere peuters
• Leren emoties kennen zoals schuldgevoelens,
schaamtegevoelens, twijfel, trots,
verlegenheid en jaloezie.
• Ontwikkelen empathie, maar
kunnen zich nog niet volledig
in de ander verplaatsen.
Veranderingen vanaf de geboorte levensfasen
• De kleuterfase: van 2,5 à jaar tot +/- 6 jaar
• Leert klimmen, fietsen, veterstrikken 
kunnen al samenwerken en kunnen kleine
opdrachten zelfstandig uitvoeren.
• Ontwikkelt een geweten: goed/fout
herkennen.
• Hebben veel fantasie.
Veranderingen vanaf de geboorte levensfasen
• De lagere schooltijd: van 6 tot +/- 12 jaar
• Leren vaardigheden, als lezen, schrijven en
rekenen.
• Sluit echte vriendschappen
• Leren zichzelf kennen
• Fantasie  realiteit
Veranderingen vanaf de geboorte levensfasen
• De puberteit: tussen 12 en 18 jaar.
• Seksuele rijping +
groeispurt
• Vaak onzeker
• Ontwikkeling
eigen identiteit
• Verzet (tegen ouders)
Vriendschappen worden nog belangrijker
Veranderingen vanaf de geboorte levensfasen
• De adolescentie: tussen 18 en 21 jaar
• Leert omgaan met regels, afspraken en
conflicten.
• Gaat intieme relaties aan.
• Leert zelfstandig te worden.
Veranderingen vanaf de geboorte levensfasen
• De volwassenheid: een heel lange periode
van +/- 20 tot +/- 60 jaar
• Maakt levensbepalende keuzes.
• Krijgt eventueel kinderen.
Veranderingen vanaf de geboorte levensfasen
• De bejaarde volwassenheid of ouderdom:
vanaf +/- 60 jaar tot men sterft
• Voldoening bereikte levensdoelen
• Aandacht voor kleinkinderen
• Fysieke aftakeling
• De dood
Samenvatting tot adolescentie
Jaartallen wijken af van voorgaande! Houd voorgaande aan!
Opdracht 4
• Noteer de verschillende leeftijdsfasen van
de mens in je werkboekje .
• Noteer welke ontwikkeling in welke
levensfase plaats vindt.
De geslachtskenmerken die al van af de
geboorte aanwezig zijn heten :
Primaire geslachtskenmerken:
penis ,balzak, vagina,grote en
kleine schaamlippen en clitoris
.
Bron: biologie voor jou
Opdracht 5
beantwoord de volgende vragen
• Wat zijn primaire geslachtskenmerken?
• Noteer de primaire geslachtskenmerken
van jongens en van meisjes.
•
Lichamelijke ontwikkeling.
•De puberteit is een periode van snelle groei
en lichamelijke verandering,
•Je wordt geslachtsrijp.
•De hypofyse begint hormonen af te
scheiden die de productie van de
geslachtshormonen stimuleert.
• De leeftijd waarop je de puberteit begint
en de snelheid waarmee je groeit, worden
beïnvloed door erfelijke aanleg, gewicht
en gezondheid.
Voortplantingsstelsel vrouw
Lichamelijke veranderingen, secundaire geslachtskenmerken.
Bij jongens
Bij meisjes
De geslachtskenmerken die rond je tiende levensjaar tot ontwikkeling komen
heten
Secundaire Geslachtskenmerken:
bij jongens: o.a. borsthaar,
baardgroei, zwaardere stem,
bredere gespierde lichaamsbouw
bij meisjes: o.a. borsten, brede
heupen, rondere lichaamsvormen
Niet zichtbaar maar wel in ontwikkeling zijn je voortplantingsorganen
Opdracht 8
• Wat zijn secundaire geslachtskenmerken?
• Noteer de secundaire
geslachtskenmerken voor zowel jongens
als voor meisjes
Les 3
Geboorteregeling
leerlingen opdracht
• Je gaat een poster of folder maken over:
*Een soa
*Een voorbehoedsmiddel
• Je geeft algemene informatie over je
onderwerp.
• Je beschrijft bij voorbehoedsmiddelen vooren nadelen.
• Je beschrijft hoe je jouw gekozen soa kunt
voorkomen (preventie).
• Er wordt ook gelet op vormgeving.
Geboorteregeling
leerlingen opdracht
Je geeft op de les van inleveren bij alle
posters/folders tips en tops.
Inleverdata:
• HAT24: 20 juni lesuur 3
• HAT23: 20 juni lesuur 4
• GYC22: 21 juni lesuur 6
• GYC21: 24 juni lesuur 1
Noteer de juiste datum in je agenda!
Puberteit: Sociale veranderingen
-Zelfstandiger opstellen.
-Graag deel uitmaken van een groepje jongeren.
-Soms last hebben van nare gevoelens (onzekerheid, eenzaamheid).
Puberteit: Geestelijke veranderingen
-Meer belangstelling krijgen voor andere mensen.
- Soms verliefd worden op iemand.
- Seksualiteit begint een belangrijke rol te spelen in het leven.
In de puberteit ga je ontdekken waar je seksuele voorkeur naar uitgaat.
Iemand kan zich aangetrokken voelen tot personen van het andere geslacht
(heteroseksueel) of tot personen van hetzelfde geslacht (homoseksueel)., of tot
beide geslachten (biseksueel)
Homoseksualiteit
homo's over homoseksualiteit
Opdracht 14
• Noteer drie lichamelijke veranderingen.
• Noteer drie sociale veranderingen.
• Noteer drie geestelijke veranderingen.
In de puberteit ontdek je wat je wel of niet prettig vindt. Maar als je iets
niet wilt doen, strelen aanraken, zoenen, moet je het ook niet tegen je zin
doen. Alles heeft zijn tijd en plaats ook de beleving van seks.
En nee = nee, stop = stop.
Bij seksueel misbruik is er sprake van ongewenst seksueel contact. Het
kan gaan om (ongewenste) lichamelijke aanrakingen, opdringerig
gedrag, seksistische opmerkingen of grap of om een ongewilde seksuele
handelingen. Het gaat tegen de zin of wens van iemand in.
Opdracht 15
Zoek de volgende woorden op de site: http://www.seksueelmisdrijf.nl/
Seksueel geweld
Ongewenste intimiteiten
Aanranding
Verkrachting
cyberbulling
Grooming
Loverboy kort filmpje (20 min.)
Loverboys ( langere film in delen) hele film documentaire
Loverboys 2
Les 4
Voortplantingsstelsel van de man
• Hypofyse: onder invloed van hormonen uit
de hypofyse worden zaadcellen in de
teelballen gevormd. De zaadvorming gaat
door tot op hoge leeftijd.
• Geslachtscellen ontstaan onder invloed
van hormonen die in hormoonklieren
worden gemaakt.
Schematische tekening hormoonklier zonder uitgang. Het hormoon wordt
rechtstreeks aan het bloed afgegeven. Het bloed vervoert het hormoon door
het hele lichaam. Het hormoon is alleen werkzaam in de organen die er
gevoelig voor zijn.
De hypofyse is zo’n hormoonklier die zijn hormonen afgeeft aan het bloed.
De hypofyse produceert meerdere hormonen. Ieder hormoon heeft zijn eigen
doelwitorgaan.
Het GnRH hormoon vanuit de hypothalamus zet alles op gang -> hypofyse
produceert LH (Luteïniserend hormoon) en FSH (Follikelstimulerend
hormoon). Zij zorgen voor rijping zaadcellen en productie testosteron, die
voor secundaire geslachtskenmerken zorgt.
Voortplantingsstelsel van de man
1. Urineblaas
2 Zaadleider
3. Zaadblaasje
4. Prostaat
5. Urinebuis
6. Zwellichaam
7. Bijbal
8. Teelbal
9. Voorhuid
10. Eikel
11. Balzak
Voortplantingsstelsel van de man
opdracht 18
1 urineblaas
• Opslag van urine
5 urinebuis
• Afvoer van urine
en sperma
Voortplantingsstelsel van de man
2 zaadleider
Vervoeren zaad.
3 zaadblaasjes
Voegen vocht met
voedingsstoffen toe aan de
zaadcellen.
4 prostaat
voegt vocht toe waardoor
de zaadcellen zich kunnen
voortbewegen in de vagina.
Dan pas dan noem je het
geheel van vocht en
zaadcellen sperma.
Voortplantingsstelsel van de man
7 bijbal
tijdelijke opslag van
zaadcellen.
8 teelbal
productie van zaadcellen
(spermacellen). en
testosteron
11 balzak
huidplooi waarin de
teelballen liggen,
temperatuur is daar iets
lager dan de
lichaamstemperatuur.
Voortplantingsstelsel van de man
6 zwellichaam
kan zich met bloed vullen
waardoor een erectie
ontstaat
9 voorhuid, dunne
huidplooi die de eikel
beschermt.
10 eikel de top van de penis
die erg gevoelig is.
Zwellichamen in de penis van de man
De penis dient om de zaadcellen
in het lichaam van de vrouw te
brengen. Daarvoor moet de
penis stijf zijn, dit noem je een
erectie.
Een penis in erectie is nooit
helemaal kaars recht.
Onder voorhuid kunnen resten
talg, huidcellen, urine, vezeltjes
komen. Hygiëne is daarom
belangrijk
Een penis in erectie
Per zaadlozing komt ± 1 theelepel sperma uit de penis, tussen de 100 en
400 miljoen zaadcellen.
Sperma is kleverig wit vocht, bestaat uit:
1 zaadcellen
2 prostaatvocht, zorgt er voor dat de zaadcellen zich
kunnen blijven voortbewegen in de vagina
3 vocht van de zaadblaasjes, bevat voedingsstoffen
voor de zaadcellen.
kern
zweepstaart
Een zaadcel (schematisch)
• Maak de opdrachten 16 t/m 18
Les 5
https://www.youtube.com/watch?v=T4J2BhQY8
-s&index=1&list=FLf9AMF5UzeYRWBqqs1CF4cA
Het voortplantingsstelsel van een
vrouw opdracht 19
• Ook bij de vorming van de geslachtscellen
(eicellen) van de vrouw spelen de hormonen
die de hypofyse produceert een rol.
• Vanaf de puberteit beginnen
de eicellen te rijpen.
• Rond haar vijftigste jaar worden
er minder hormonen aangemaakt
en komt de vrouw in de overgang.
Het voortplantingsstelsel van een
vrouw
• Is minder zichtbaar dan bij de man
Bron kwfkankerbestrijding
Het voortplantingsstelsel van een vrouw,
de inwendige organen.
1. eierstok, (ovarium), hier komt
vanaf de puberteit tot aan de
overgang om de ± vier weken
een eicel vrij.
2 eileider, vervoert eicellen
naar de baarmoeder. Hier
vindt de versmelting van eicel
en zaadcel plaats dit is
bevruchting.
3. baarmoeder, hier zal de
bevruchte eicel zich innestelen
en zich in 40 weken, ongeveer
negen maanden, ontwikkelen
tot baby.
Het voortplantingsstelsel van een vrouw.
De inwendige organen
4. Baarmoederhals,hier kan
baarmoederhalskanker ontstaan.
Overgang naar de vagina.
5. Baarmoedermond, verbinding
naar de vagina
6. Vagina, wand van de vagina is
bekleed met slijmvlies die bij
seksuele opwinding de vagina
gladder maken. De vagina is
rekbaar. De penis kan in de vagina
zijn sperma lozen. Van daar uit
zwemmen de zaadcellen naar de
eileider om te versmelten met de
eicel.
Het voortplantingsstelsel van een vrouw
De uitwendige organen opdracht 22
Clitoris kan door prikkeling, bijvoorbeeld
wrijven over de clitoris, zorgen dat je een
orgasme (klaar komt) krijgt.
Bij masturbatie, zelfbevrediging, doe je dat
zelf.
Kleine schaamlippen, hierin liggen klieren
die bij seksuele opwinding vocht
produceren, waardoor de penis makkelijke
de vagina in kan glijden.
Grote schaamlippen liggen als
bescherming om de kleine schaamlippen
heen.
Het voortplantingsstelsel van een
vrouw
•
Een goede dagelijkse hygiëne van de geslachtsorganen is belangrijk. Elke dag
wassen met water en het liefst de geslachtsorganen van voor naar achter wassen.
Dit om te voorkomen dat er darmbacteriën in de urinebuis komen
• Maagdenvlies
Bron biologie voor jou
Is geen vlies maar een ribbel, een randje weefsel aan
het begin van de vagina. Het is een fabeltje dat bij de
eerste keer vrijen het maagdenvlies scheurt.
Een maagdenvlies, het kan er ook anders uitzien en
groter of kleiner zijn
Het voortplantingsstelsel van een vrouw
Uitwendige organen
Verschillende vormen die het maagdenvlies kan hebben. Afhankelijk van de
vorm is de opening naar de vagina groter of kleiner.
Bron biologie verzorging voor jou
Het voortplantingsstelsel van een vrouw Uitwendige
voortplantingsorganen
• Het maagdenvlies kan niet scheuren door
gymnastiekbewegingen, paardrijden of het
inbrengen van een tampon.
Het voortplantingsstelsel van een
vrouw opdracht 19
1 Vagina
2 Buitenste schaamlip
3 Kleine schaamlip
4 Clitoris
5 Urinebuis
6 Urineblaas
7 Baarmoedermond
8 Baarmoeder
9 Eileider
10 Eierstok
Les 6
https://www.youtube.com/watch?v=
rjjAU_E3Z64&list=FLf9AMF5UzeYRW
Bqqs1CF4cA&index=3
Menstruatie opdracht 21
• Menstruatie Het
baarmoederslijmvlies
bevat veel bloedvaten. In
deze verdikte
slijmvlieslaag kan een
bevruchte eicel zich
innestelen.
• Is de eicel niet bevrucht
dan laat het
baarmoederslijmvlies
gedeeltelijk los, hierbij
komt ook een beetje
weefsel en bloed (±10cl)
vrij. Dit noem je
menstrueren
Invloed van hormonen op de menstruatiecyclus
Oestrogeen en progesteron stimuleren groei baarmoederslijmvlies
en worden m.n. door gele lichaam geproduceerd.
FSH zorgt voor rijping eicel. LH-piek zorgt voor ovulatie.
menstruatie
Het verband tussen processen in een eierstok en de processen in het baarmoederslijmvlies, als er geen bevruchting optreedt
(schematisch)
Menstruatie
Voor en tijdens de menstruatie kun je je niet prettig voelen, ongelukkig voelen
of verdrietig zijn. Sommige vrouwen zijn kribbig of afwezig, last van hoofdpijn of
pijn aan de rug of spierpijn kan ook optreden. Dit gebeurt omdat maandelijks
de hormoonhuishouding een beetje verandert. Nergens last van hebben tijdens
de menstruatie kan ook. Gemiddeld begint de menstruatie op 13 jarige leeftijd
en gaat door tot de menopauze, ongeveer 50 jaar.
Wat je ook gebruikt je moet regelmatig het maandverband of tampon
verwisselen. Bacteriën kunnen hun werk doen en laten het bloed onfris ruiken,
ook kunnen er infecties en ontstekingen optreden.
Hygiëne is tijdens de menstruatie zeer belangrijk, dus goed wassen, maar
gebruik zo min mogelijk zeep of douchegel
Menstruatiecyclus
Les 7
Bespreking posters en folders
Herhaling geboorteregeling en soa’s
https://www.youtube.com/watch?v=
3sCUzzDlBEU&list=FLf9AMF5UzeYRW
Bqqs1CF4cA&index=2
Geboorteregeling
Onbetrouwbare methoden van geboorte
regeling
• opdracht 23 :
– Periodieke onthouding:
Geboorteregeling
Onbetrouwbare methoden
– Coïtus interruptus onderbroken
geslachtsgemeenschap.
– Zaadlozing vindt buiten de vagina
plaats.
– In het voorvocht kunnen ook zaadcellen
aanwezig zijn.
Geboorteregeling
• 100 % betrouwbaar:
- Geen geslachtsgemeenschap
• Minder dan 100 % betrouwbaar
- Condoom met zaaddodend middel
- De pil, anticonceptie pil
- De nuvaring
- Het hormoonstaafje
- Hormoonspiraaltje
- Hormoonpleister
- Sterilisatie man of vrouw
Noodmaatregelen tegen
ongewenste zwangerschap.
• Morning-after pil, binnen maximaal 72 uur
slikken, is 3 dagen.
• Abortuspil kan tot en met de zevende
week van de zwangerschap worden
geslikt.
Noodmaatregelen tegen
ongewenste zwangerschap.
• Overtijdbehandeling, als een zuigcurettage
binnen zestien dagen plaats vindt.
• Zuigcurettage , onder plaatselijke verdoving
met een zuigpompje het
baarmoederslijmvlies met het embryo via de
baarmoedermond wegzuigen. Tot de
dertiende week van de zwangerschap.
• Late abortus ingreep waarbij de
zwangerschap na de dertiende week en voor
de vierentwintigste week wordt afgebroken.
Les 8
zwangerschap + geboorte
Geboorte en zwangerschap.
• Een zwangerschap duurt gemiddeld 40
weken, dat is ongeveer 9 maanden (draagtijd)
Draagtijd 16 dagen
Draagtijd 18-22 maanden
Goudhamster
Olifant
Van zygote tot baby
Ovulatie, de eisprong. Rijpe eicel komt vrij
Achterblijvend weefsel in
de eierstok = geel lichaam
Eicel wordt opgevangen door
trechtervormig uiteinde van eileider 
maximaal 24 uur in leven
Geen bevruchting  eicel wordt afgebroken
en opgenomen door wand eileider
Kop van de
zaadcel dringt de
eicel binnen.
Verliest
zweepstaart.
Er vindt
bevruchting plaats.
Ontwikkeling van de zygoot tot embryo
Deling van de eicel in de eierstok en de innesteling in het
baarmoederslijmvlies . Via de uitstulpingen kan zuurstof en
voedingsstoffen worden opgenomen uit het baarmoederslijmvlies.
Eerste delingen zijn klievingsdelingen  cellen worden niet groter.
Daarna deling door mitose.
Schematisch overzicht van de eicelrijping,
bevruchting en innesteling
zwangerschapstest
5 euro
15 euro
Placenta deel van de baarmoederwand waar bloed in bloedvaten van het
embryo vlak langs het bloed in de bloedvaten van de moeder stroomt.
Van moeder naar kind: zuurstof en voedingsstoffen.
Van kind naar moeder koolstofdioxide en andere afvalstoffen.
Placenta: gedeelte weefsel van de moeder
gedeelte weefsel van het kind.
Navelstreng weefsel alleen van het kind
Bestaat uit 3 bloedvaten: 2 navelstrengslagaders, bloed wordt door
hart van het kind naar de placenta gepompt. Is zuurstofarm en
voedselarm, koolstofdioxide rijk en rijk aan afvalstoffen.
1 Navelstrengader stroomt van placenta naar kind, is zuurstof rijk
en rijk aan voedingsstoffen.
Longen,lever, nieren maag en darmkanaal van embryo werken nog niet..
Vruchtvliezen: weefsels van embryo, gevuld met vruchtwater
Functie vruchtwater : bescherming tegen stoten.
tegen uitdrogen
tegen wisseling van temperatuur
embryo kan bewegen.
Na twee maanden weegt embryo 2 gram, bijna alle weefsels
gevormd en organen in aanleg
Vanaf drie maanden heet het embryo foetus.
Groeit van ±5 cm naar ±50 cm bij geboorte.
Gewicht gaat van ±2 gr naar ± 3200
gram bij de geboorte.
Vanaf maand 4 bewegingen van het kind
voelbaar. De haren en wenkbrauwen
ontwikkelen zich.
Hersenen en spieren werken al voor de
geboorte.
Overzicht (weken): 3, 4, 5, 6,
8, 13, 16, 21, 26. 30, 35,5
Bevalling
• Eerste verschijnselen: weeën = met
tussenpozen samentrekken van de spieren in
de baarmoederwand.
• Ontsluiting = door de weeën wordt de
baarmoederhals en baarmoedermond wijder.
Vliezen breken meestal nu.
Bevalling
• Uitdrijving = weeën worden krachtiger,
spieren in de buikwand gaan ook
samentrekken.
• Dit zijn de persweeën
Bevalling
• Nageboorte = placenta en resten van
navelstreng en vruchtvliezen worden
uitgedreven.
Na de geboorte
• Bij de baby:
– slijm wordt uit mond en luchtwegen gehaald.
– Navelstreng afgeklemd en doorgeknipt
– Baby gaat huilen.
– Navel droogt in en valt na
± één week af
• Bij moeder:nageboorte, vruchtvliezen, placenta
en rest navelstreng worden uitgedreven.
Les 9
Bss 9 + Rutger’s koffer
Erfelijkheidsonderzoek
•
•
•
•
Prenataal onderzoek = vóór de geboorte
Echoscopie
Vlokkentest
Vruchtwaterpunctie
Erfelijkheidsonderzoek
• Echoscopie. Werkt door terugkaatsende
geluidstrillingen. Tegenwoordig ook 3Dechoscopie.
Afwijkingen in groei kunnen worden
vastgesteld.
• Vlokkentest
• Vruchtwaterpunctie
Erfelijkheidsonderzoek
• Echoscopie
• Vlokkentest. Cellen van de embryo kunnen
vanaf 8 weken onderzocht worden op
afwijkingen in DNA.
• Vruchtwaterpunctie
Erfelijkheidsonderzoek
• Echoscopie
• Vlokkentest
• Vruchtwaterpunctie.
Vruchtwater wordt opgezogen
met daarin cellen van
embryo die onderzocht
worden op afwijkingen in
DNA. Kan vanaf 16e week.
Abortus
• Abortuspil: tot zwangerschap van 3 weken.
• Zuigcurettage: tot 12 weken
Een buisje wordt de baarmoeder ingebracht
en met een vacuümpomp wordt de embryo
verwijderd.
Abortus
• Abortuspil: tot zwangerschap van 3 weken.
• Zuigcurettage: tot 12 weken
• Prostaglandinebehandeling: 13+ weken.
Vruchtvlies wordt stuk gemaakt waarna foetus
sterft.
Weeënopwekkende prostaglandinen worden
bij moeder ingespoten en bevalt daarna van
een dode foetus.
Abortus
•
•
•
•
Abortuspil: tot zwangerschap van 3 weken.
Zuigcurettage: tot 12 weken
Prostaglandinebehandeling: 13+ weken.
Dilatatie en evacuatie: officieel tot max 24
weken.
Foetus wordt in stukken ‘gezaagd’ en via
baarmoedermond verwijderd.
Dilatatie en evacuatie
Pfoeh, even tijd voor iets luchtigers..
• https://www.youtube.com/watch?v=unsl4hlO
8Fc&list=FLf9AMF5UzeYRWBqqs1CF4cA&inde
x=10
Rutger’s koffer
• Herhaling voorbehoedsmiddelen
Korte herhaling van menstruatiecyclus en
geboorte
Herhaling menstruatiecyclus
Belangrijk bij filmpje!
Eicel wordt opgenomen in eileider, gaat niet via vagina naar buiten.
Gele lichaam sterft af vanwege geen innesteling eicel
Herhaling geboorte