6080349-02_11 Rode bloedcelwisseling of

Centrumlocatie
Daniel den Hoed Oncologisch Centrum
Uw behandelend arts heeft met u afgesproken, dat u een behandeling zult ondergaan,
waarbij een deel van uw rode bloedcellen vervangen of verwijderd wordt. Deze behandeling
wordt erytrocytaferese (rode bloedcelwisseling) of erydepletie (rode bloedcelverwijdering)
genoemd en wordt door medewerkers van de Hemaferese afdeling uitgevoerd. In deze folder
geven we uitleg over het hoe en waarom van deze procedure.
De Hemaferese afdeling
De Hemaferese afdeling is onderdeel van de afdeling Hematologie van het Erasmus MC.
De Hemaferese afdeling bevindt zich op twee locaties:
-
op de centrumlocatie van het Erasmus MC
-
in het Erasmus MC-Daniel den Hoed.
De medewerkers, die inzetbaar zijn op beide locaties, zijn aanwezig van maandag tot en met
vrijdag tussen 8.00 en 16.30 uur. Indien één van beide locaties gesloten is, dan wordt u door
middel van de telefoonbeantwoorder doorverwezen naar de andere locatie. Door personele
bezetting kan het voorkomen, dat u op een andere locatie voor de erytrocytaferese /
erydepletie verwacht wordt dan u gewend bent.
De telefoonnummers van beide locaties staan op bladzijde 3 vermeld.
Waarom rode bloedcelwisseling of verwijdering?
Bloed bestaat uit plasma en cellen. Er zijn drie soorten cellen: witte bloedcellen, rode
bloedcellen en bloedplaatjes.
Plasma (= serum) is de vloeistof, die de bloedcellen door het lichaam vervoert. Het plasma
bestaat voornamelijk uit water en velerlei eiwitten. Het plasma is geel van kleur.
De rode kleur van het bloed wordt veroorzaakt door de rode bloedcellen.
Rode bloedcelwisseling of verwijdering
Er zijn een aantal mogelijkheden waarom bij u een rode bloedcelwisseling of verwijdering
wordt uitgevoerd:
Wisseling:
Bij bepaalde ziektebeelden worden verkeerde rode bloedcellen aangemaakt zoals bij sikkelcelanemie. Door het teveel aan rode sikkelcellen kunnen er klachten ontstaan zoals pijn door
het gehele lichaam of benauwdheid, ook wel een crisis genoemd.
Ook bij patiënten met malaria kan deze behandeling nodig zijn, dit is echter zeldzaam. De
eigen “verkeerde” rode bloedcellen worden verwijderd en u krijgt gezonde rode bloedcellen
van een donor terug.
Verwijdering:
Het verwijderen van rode bloedcellen komt voor bij een te veel aan rode bloedcellen zoals bij
polycythemia vera. Het teveel aan rode bloedcellen kan klachten geven zoals vermoeidheid
en hoofdpijn. Hierbij wordt alleen het teveel aan rode bloedcellen verwijderd en is het niet
nodig een transfusie met donor rode bloedcellen te geven.
Wat is een rode bloedcelwisseling of verwijdering?
Gedurende de rode bloedcelwisseling of verwijdering zit u op een gemakkelijke stoel. Na het
aanprikken van een ader in de arm wordt bloed via een (bloed)pomp door een steriel
slangensysteem naar de centrifuge in de machine geleid en daar gescheiden in rode bloedcellen, witte bloedcellen, bloedplaatjes en plasma. Uw rode bloedcellen worden verwijderd
en tegelijkertijd krijgt u via een infuus, dat in de andere arm is ingebracht, het donor bloed
met uw eigen plasma, witte bloedcellen en bloedplaatjes terug.
Bij verwijdering van de rode bloedcellen krijgt u geen donor bloed terug, maar uw eigen
plasma met witte bloedcellen, bloedplaatjes en een bloedvervangende vloeistof.
Hoe verloopt de rode bloedcelwisseling of verwijdering?
De rode bloedcelwisseling of verwijdering verloopt in een aantal stappen:
-
In de ene arm wordt een ader aangeprikt in de elleboogsplooi
-
Op deze naald wordt een slang bevestigd voor de bloedafname
-
In de andere arm wordt een infuusnaald geprikt
-
Op deze naald wordt een slang bevestigd voor de bloed -, en plasmateruggave
-
Het bloed gaat (met toevoeging van een antistollingsmiddel) via een slangetje naar de
-
In de machine wordt het bloed gescheiden in rode bloedcellen, witte bloedcellen,
-
De rode bloedcellen worden opgevangen in een zak
centrifuge in de machine
bloedplaatjes en plasma.
-
Het plasma, de bloedplaatjes en de witte bloedcellen worden via de infuuslijn teruggeven met toevoeging van het donor bloed of een bloedvervangende vloeistof.
2
-
De hoeveelheid rode bloedcellen dat gewisseld of verwijderd wordt is afhankelijk van de
-
Omdat het bloed in de machine afkoelt, krijgt u uw plasma met het donor bloed of de
bloeduitslagen en beslissing van de arts.
bloedvervangende vloeistof, verwarmd terug.
De duur van de rode bloedcelwisseling is ongeveer 1 tot 2 uur. Dit is afhankelijk van de snelheid van afname. De verwijdering van de rode bloedcellen duurt ongeveer 15 minuten.
Soms lukt het niet om voldoende bloed uit een ader af te nemen. Om de procedure dan toch
door te laten gaan, kan besloten worden tot het plaatsen van een speciale katheter in een
groot bloedvat in de lies of de hals (centraal veneuze katheter) Mocht het nodig zijn om een
dergelijke katheter in de lies te plaatsen, dan zult u voor de erythrocytaferese één of meerdere dagen moeten worden opgenomen.
Complicaties
Complicaties komen bij een wisseling of verwijdering slechts in hoge uitzondering voor en
zijn over het algemeen niet ernstig.
Tijdens de rode bloedcelwisseling en verwijdering wordt een antistollingsmiddel gebruikt,
om te voorkomen dat het bloed gaat stollen als het zich buiten het lichaam bevindt. Dit is
een onschuldige stof die door het lichaam snel wordt afgebroken. Een enkele keer kan het
voorkomen dat iemand overgevoelig is voor deze stof wat zich uit in klachten als tintelingen
rond de mond en/of in de vingers. Met behulp van medicijnen kunnen deze reacties worden
tegengegaan. Mogelijk kunt u tijdens een wisseling een reactie op het donorbloed krijgen,
dit bestaat meestal uit een koude rilling waarna zich koorts ontwikkelt. De verpleegkundige
zal met de behandelend arts overleggen om te bepalen welke stappen er ondernomen
dienen te worden.
Na de rode bloedcelwisseling of verwijdering is het beter niet zelf auto te rijden, omdat u
zich moe kunt voelen. Wel zult u in staat zijn uw dagelijkse activiteiten uit te voeren.
Informatie
Mocht u nog vragen hebben, dan kunt u die stellen aan uw behandelend arts of aan de
medewerkers van de Hemaferese afdeling.
De medewerkers van de Hemaferese afdeling zijn als volgt bereikbaar:
Erasmus MC:
Erasmus MC-Daniel den Hoed:
(010) 704 0 704 en zoemer 33740
(010) 704 0 704 en zoemer 546
(010) 703 49 12
(010) 704 15 46
kamer H-541
kamer D2-93/95
Wilt u meer informatie over rode bloedcelwisseling of verwijdering, dan kunt u terecht op
onze website: www.erasmusmc.nl/hematologie
3
Aan de inhoud van deze folder kunnen geen rechten worden ontleend
© Erasmus MC - Patiëntencommunicatie - 02/11
Erasmus MC - Daniel den Hoed
Groene Hilledijk 301
3075 EA Rotterdam
Tel (010) 704 0 704
www.erasmusmc.nl
6080349
Erasmus MC
‘s Gravendijkwal 230
3015 GE Rotterdam
Tel (010) 704 0 704
www.erasmusmc.nl