Reisverslag - `De Voorhof` Woudenberg

P.S.We zijn weer thuis. Dit is het laatste verslag.Vrijdagmiddag 14:15uur. (Reinier)
Woensdag 14 maart 2012
Ook vandaag weer vroeg op. Het ontbijt is om 6.30 uur en het vertrek staat om 7.30 uur
gepland, omdat we vandaag richting de Dode Zee gaan.
Cassandra begroet ons in de bus en voor David onze chauffeur weer een boker tov (=
goedendag) namens ons allen. Als we de stad uitrijden in de ochtend-file neemt Cassandra
met ons het draaiboek van deze dag door en aansluitend vertelt zij dat wij door de woestijn
rijden waar Jozef en Maria hun zoon Jezus op weg naar huis kwijt waren geraakt. Maar die
zat in de tempel, zoals u allen weet. Daarna komen we in de streek, waar het verhaal van de
Barmhartige Samaritaan zich afgespeeld moet hebben. En we zien kamelen langs de kant van
de weg. Ook komen we langs de plek waar in 1947 een bedoeine-jongetje de Dode zeerollen
heeft gevonden in het nu bestaande Nationale Park Qumran.
Na ruim een uur rijden komen wij aan bij de herodiaanse burcht van Massada.
Eerst moesten we met een gondel voor 40 personen van een kabelbaan van Zwitserse makelij
de 430 meter hoge burcht bereiken en dat gaat in 2 minuten.
De burcht staat sinds 2001 op de wereld-erfgoedlijst van Unesco en werd in opdracht van
Herodes gebouwd om te vluchten in tijd van nood. Hij werd altijd door 2 gevaren bedreigd;
nl. hij was bang dat het Joodse volk hem zou vervangen door een lid van het voormalige
koningshuis en ten 2e vreesde hij Cleopatra, de koningin van Egypte. Dit alles volgens de
geschiedschrijver Flavius Josephus. (11e eeuw na Chr.)
Deze gebouwde burcht ligt op 50 meter boven de zeespiegel en is 650 bij 350 meter in 63 na
Christus gebouwd. Het complex bestond uit een muur en 37 torens en had voorraadkamers
voor graan-wijn-olie-peulvruchten en dadels. Had een badhuis en waterputten tot wel 40.000
kubieke meter water.
Na de uitleg van Cassandra en de bezichtiging gingen we weer naar beneden met de
kabelbaan en dronken beneden een kopje koffie en was er nog wat tijd om de winkelen,
bijvoorbeeld Dode-zee/cosmetica-Ahava-produkten. Ahava betekent liefde.
Daarna stond de bus klaar voor de reis naar Boqeq, alwaar wij de kleren verwisselden voor
zwembroek of zwempak. De sensatie was kompleet. Zwemmen is er niet bij het gaat
voornamelijk om het drijven. Het percentage zout in het water bedraagt circa 33% en
zwemmen op de buik doet denken aan het zwaantje aan de ringen met gymnastiekles op
school. Dus ….... op de rug en rustig bewegen. Na de douche en het aankleden stond de lunch
klaar. Een van de reisgenoten had haar badpak op een stoel te drogen gehangen. Toen Henk
langs liep riep hij: Van wie is die bedoeïentent? Daarna stond het volgende op het program, nl
een wandeling door de woestijn bij En Gedi. (betekent Bron van Gedi.) 3000 jaar oud.
Daar zagen wij een zwart-achtige vogel genaamd Tristram starling, die erg mooi kan fluiten.
Ook zagen wij steenbokjes en Rock hyvex een cavia-achtige, die door menigeen op de foto
werden gezet. Tijdens deze wandeling stopten wij voor het lezen van het verhaal uit 1 Samuel
24 over Koning Saul en David. Daarna liepen wij verder langs stromend water naar het eind
van het dal naar de grot waar David een stuk van de mantel van Koning Saul sneed.
Het is wonderbaarlijk te zien dat er water vanuit de woestijn naar de Dode Zee stroomt.
Als je die stroom water ziet dan worden de teksten in de Bijbel werkelijkheid. Denk aan
Mozes die op de rots sloeg en er water uit kwam.
Cassandra vertelde nog dat het water in de Dode Zee jaren geleden veel hoger was en dat de
weg waarover wij reden niet bestond. Engelse wetenschappers hebben op een rotsblok een
rode lijn aangebracht om dit te visualiseren. Op weg naar het hotel werd alvast afscheid
genomen van onze ervaren en prima chauffeur David, die luidkeels werd toegezongen.
Wij waren om 4 uur weer in ons hotel en om 6 uur konden wij aan het diner. Daarna de
dagelijkse bijeenkomst als afsluiting in het zaaltje onder het hotel.
Na een heus afscheid- en bedanklied voor Cassandra, Dick en Kor, op tekst van Edi zongen
wij dit lied op de wijs van Jeroesjalaiem Stad van vrede enz.
Na het overhandigen van presentjes werd de avond besloten in de lobby van het hotel onder
het genot van een punch en een ander drankje. Morgenochtend kunnen wij op gepaste wijze
uitslapen, want om 11.45 uur moeten wij de kamer verlaten en om 12 uur gaan we richting
Tel- Aviv om het vliegtuig naar Nederland te pakken.
Laila tov!
Dinsdag 13 maart 2012
Hoera, we mogen uitslapen! Hoeven pas om 08:30 u in de bus te zitten. Cassandra
waarschuwt ons: het gaat een heftige dag worden. We gaan richting West Jeruzalem waar we
het grootste deel van de dag zullen doorbrengen en rijden door de chique wijken met zoals
Cassandra dat noemt 'de Hollandse tuintjes' ofwel een tuintje voor het huis. Een groen
heuvelrijk gebied met prachtige bergterrassen die er met sneeuw bedekt uit moeten zien als
een Zwitserse landschap. Wat een contrast met Oost Jeruzalem waar je op de olijfberg uitkijkt
over de woestijn van Judea.
De eerste stop is bij de Knesset, de zetel van het Israëlisch parlement. In de Knesset, van ouds
plaats van samenkomst, zitten volgens traditie nog steeds 120 parlementsleden, Joden,
Arabieren, Druzen, maar de religieuze Joden drukken toch echt het politieke stempel. Op de
vraag van Cassandra wat wij van het gebouw vinden is het antwoord eensluidend: 'ziet er niet
uit'. Tja, over smaak valt niet te twisten. Indrukwekkend is de door Benno Elkan
gebeeldhouwde menora die bij de ingang staat, een geschenk dat Engeland als teken van
waardering in 1956 heeft geschonken. Met op de zeven armen gebeeldhouwde medaillons
waarop de complete geschiedenis van Israël is uitgebeeld.
We vervolgen de reis naar Yad Vashem. Onderweg vertelt Cassandra nog wat
wetenswaardigheden zoals het belangrijkste verschil tussen de orthodoxe en liberale Joden:
bij deze laatste groep zijn vrouw en man aan elkaar gelijk. Overigens mag men in Jeruzalem
alleen religieus trouwen dus Moslim, Christen of Orthodox. Toch doet de huidige seculiere
burgemeester er alles aan om Jeruzalem als moderne stad op de kaart te zetten bijvoorbeeld
door het organiseren van een internationale marathon die vrijdag 16 maart plaatsvindt.
We naderen Mount Herzl, de berg waarop Herzl zelf, de presidenten van Israël en een
aantalpremiers begraven liggen. Ook bevindt zich daar de militaire begraafplaats en daar
achter Yad Vashem, het herdenkingsmonument voor de meer dan zes miljoen Joden die
tijdens de Holocaust (of Shoah zoals dat steeds meer genoemd wordt) zijn vermoord. Een
monument opgericht met de gedachte 'dit laten we nooit meer gebeuren'!
De naam Yad Vashem betekent letterlijk 'een naam, een plaats'. De ruim zes miljoen
slachtoffers, waarvan er van vier miljoen de naam is achterhaald, mogen niet vergeten
worden. Cassandra leest de bijbehorende passage uit Jesaja 56:5.
We starten de wandeling door het park en komen bij twee indrukwekkende tableaus. Op de
eerste, de laatste mars genaamd, zijn de slachtoffers uitgebeeld die aan hun laatste mars zijn
begonnen. Daarnaast het tableau met een heroïsche voorstelling van de opstand in het getto
van Warschau.
Een enorm contrast, symbool voor de veerkracht van het Joodse volk.
In de hal der herinnering een vloer met zes miljoen steentjes. Op de vloer staan de namen van
de concentratiekampen waaronder Westerbork en onder een stenen plateau de uit de
verschillende kampen bij elkaar gebrachte menselijke as resten. De eeuwige vlam brandt
opdat wij niet vergeten.
Een enorme indruk maakt het herdenkingsmonument voor de 1,5 miljoen omgekomen
kinderen. Een monument geschonken door de familie Spiegel waarvan het zoontje Uzil is
omgekomen. Aan de ingang is de beeltenis van Uzil uitgehouwen als reliëf. Vervolgens kom
je in een ruimte met foto's van omgekomen kinderen waardoor de slachtoffers letterlijk een
gezicht krijgen. Aansluitend lopen we door een donkere gang waarbij je via een ingenieus
systeem van spiegels overal om je heen een ontelbaar aantal sterretjes ziet en waar de namen,
leeftijd en nationaliteit van de omgekomen kinderen worden afgeroepen. Het is niet te
begrijpen of in woorden uit de drukken. Als we weer buitenkomen is dat goed merkbaar want
ieder zoekt een plekje om weer tot zichzelf te komen en daar heb je echt wel even tijd voor
nodig; heftig, heftig heftig!
Als iedereen weer bij zijn of haar positieven is gekomen leest Cassandra nog een stukje uit het
dagboek van Anne Frank, de passage waarin Anne hoopt dat zij later een schrijfster wordt die
de wereld nog iets kan achter laten....
Dan volgt de rondgang door het museum waar de tweede wereldoorlog in chronologisch is
weergegeven in de vorm van foto's, film, en vele tastbare voorwerpen waaronder een glazen
kist met schoenen van slachtoffers: het komt wel erg dichtbij. Door de bijzondere vormgeving
van het museum, ontstaat aan de uitgang toch weer een gevoel van hoop.
Na deze heftige ochtend genieten we de lunch in het zonnetje en vervolgen we de reis naar het
Hadassa ziekenhuis, het grootste ziekenhuis van Jeruzalem, om de door de Joods-Russische
kunstenaar Marc Chagall ontworpen ramen van de synagoge te bewonderen. Elk raam
vertegenwoordigt een van Israëls twaalf stammen. Prachtige ramen met veel symboliek.
Op naar Ein Kerem, de plaats waar Maria Elisabeth ontmoette en de geboorteplaats van
Johannes de Doper. Zijn ouders, Zacharias en Elisabeth hadden in deze schilderachtige
omgeving een buitenverblijf. We bezoeken de Maria bron en de uit twee verdiepingen
bestaande Visitatiekerk, ontworpen door Barluzzi die we ook al in Jeruzalem zelf zijn
tegengekomen.
De schilderingen in de kerk zijn prachtig en geven een beeld van de ontmoeting en de
aankondiging van de geboorte van Johannes de Doper.
Weer een bijzondere dag uit een bijzondere vakantie.
Maandag 12 maart 2012
Weer een dag in dit mooie land, in deze prachtige stad van David.
Maar zo reageerden we niet allemaal toen we om 6 uur aan het ontbijt zaten, het was ook wel
erg vroeg!! Net zo vroeg als een week geleden toen we op weg gingen naar Israël. Was dat
nog maar een week geleden?
Het weer vandaag zag er anders uit dan de afgelopen dagen, de zon scheen (nog) niet en er
waaide een stevig windje. Geen korte broeken en blote armen vandaag, (armen en benen
moesten bedekt zijn als we het Tempelplein op wilden) dat kwam dus goed uit.
We vertrokken vanuit het hotel om 7.15 uur en kregen als eerste van onze chef d'equipe de
voetbaluitslagen uit NL te horen. Gelukkig, daar konden nu ten minste geen onzekerheden
meer over zijn.
We werden door chauffeur David uitgezet bij de Mest-Poort (de laatste lemen poort van
Jeruzalem), om zo onze dag in Joods Jeruzalem te beginnen.
Eerst moesten we nog een half uurtje in de rij staan voor de controles bij de ingang van het
Tempelplein. Toen iedereen daar door was konden we over de houten brug naar het
Tempelplein met de Al Aqsa-Moskee en de Rotskoepel.
Op de vermoedelijke plek van De Voorhof (waar eens de tempel zou hebben gestaan) hebben
we nog een groepsfoto gemaakt en meteen naar Reinier doorgestuurd.
We voelden ons daar wat “unheimisch”, vanwege de wat strenge islam-sfeer die er heerst,
maar zelfs de meest ondeugende Woudenbergers wisten zich te beheersen en zo konden we
zonder kleerscheuren het plein na veel foto's en een mooie uitleg over de historie van het
plein, weer verlaten om door te gaan naar de 'klaagmuur', de Western Wall. Intussen was daar
de bedrijvigheid op gang gekomen; muziek weerklonk, families in mooie kledij verschenen,
er werd al flink gebeden (met al uw krachten....Gerrie noemde het 'knikkebollen'), Thorarollen werden tevoorschijn gehaald: Voor velen het feest van hun Bar mitsva! (Een 13-jarige
joodse jongen leest voor het eerst hardop een stuk uit de Thora en wordt daarmee volwassen
voor de Joodse wet.) Wat indrukwekkend was het om dit van dichtbij mee te maken!!! Er
werd met snoep gegooid, gegild, reportages gemaakt en later bleek dat dit nog lang niet alles
was...
Na een uurtje genieten moesten we weer mee naar ons volgende punt op de agenda:
koffie...want we blijven echt wel Hollanders! We kwamen de Gouden Menora tegen, die al
klaar staat voor als de Tempel ooit weer wordt opgebouwd.
Na lekkere koffie en wat rust voor de benen gingen we weer verder door de Joodse wijk. Wat
bleek het moeilijk om al die mensen bij elkaar te houden op de route door dit deel van
Jeruzalem; vele sjaaltjes, snuisterijen en foto's verder, kwamen we aan bij de Zions-Poort, om
op de Zionsberg de zaal van het Laatste Avondmaal te gaan bekijken; een interessant gebouw
want iedere geloofsrichting bleek er wat belangrijks te vinden; graf van David (islam en
joden), laatste avondmaal voor de christenen.
Wat voor ons ook belangrijk was, was dat Irene het brood wat ze gekocht had (met kruiden)
brak en met ons deelde....(we bleven wel in de sfeer, dus).
Weer terug naar de Zions-Poort en daar vielen we met onze neus in.....een Bar mitsvaoptocht!! Muziek en dans nodigden ons uit om onze stijve benen even los te gooien. Wat een
feest!!
Maar toch moesten we weer door naar de Hurva-synagoge, waar een rondleiding gepland
stond.
Daar hoorden we het verhaal van de synagoge die steeds maar vernield en toch weer
opgebouwd werd. We vonden het een mooi verhaal, maar een aantal van ons was
daadwerkelijk aan het knikkebollen en niet op de manier die Gerrie eerder noemde! Was dit
het gevolg van een nachtelijk uitstapje....of van een heel erg vroeg ontbijt?
De synagoge was al vaak een ruïne geworden (Hurva=ruïne), maar nu sinds twee jaar toch
weer prachtig in de Joodse wijk aanwezig . De vergelijking met Jeruzalem en ook met de
Joden werd gemaakt.....
Na de bezichtiging van dit mooie gebouw werden we door Cassandra meegenomen naar de
diepte van Jeruzalem waar in vroeger tijden de Cardo (de hoofdstraat van een stad) liep. Zo
konden we door de kleine steegjes naar de Christelijke wijk lopen waar we als lunch een
heerlijke falafel met verse sinaasappelsap kregen.
Dat fietste er in. We waren immers voor ons gevoel al een dag op pad.....!!!!
Na de lunch togen we naar de Jaffa-Poort, waar de -Tower-of-David- een museum over de
geschiedenis van Jeruzalem, nog wat aandacht van ons vroeg. Maar de dag was al te lang
geweest, de harde schijven waren te vol, de voeten te moe en hoe mooi het museum ook was;
deze Israëlgangers moesten even plat.
Na een douche, bad of tukje kon men weer in de benen komen voor het diner. Na dit eten
kwamen we nog even bij elkaar en gingen we weer in de bus voor een avondrit: Jerusalem by
night!!
We waren verbaasd over de schoonheid van het mozaïek op de kerk van Barlucci bij de hof
van Getsemane, over de orthodoxe joden bij de klaagmuur, over het prachtige huis van de
Belgische consul en over de Joodse wijk, maar we leefden het meest mee met onze David, die
een bon kreeg omdat de bus op een verkeerde plaats geparkeerd stond.
Layla tov!!!
Zondag 11 maart 2012
Vanochtend pas om elf uur naar de kerk
dat was echt het goede werk.
Want elke dag zo vroeg uit je bedje
ja, dat is zeker geen pretje.
Deze morgen lekker uitgeslapen
dus hoefde niemand bij het ontbijt te gapen.
Verzadigd en verkwikt
gingen we op naar Dick.
Daar klonk het Halleluja van Cohen,
gepaste stilte, en
wij werden door Guus welkom geheten
en het was bijzonder om te weten
dat in Woudenberg hetzelfde werd gedaan,
daar hebben we wel even bij stilgestaan.
Dick had zijn paarse stola om
en zei tegen ons: “goede morgen shalom.
Dick hield een inspirerende preek
daar kunnen we mee verder deze week.
Hij preekte over recht en onrecht,
daar kon je in de Voorhof van de tempel terecht.
We weten het nu allen weer,
met onze zorgen kunnen we terecht bij onze Heer.
Daar na een kopje koffie, heel vlug
want om half 1 moesten we naar de bus terug.
Anders kwamen we met de tijd in de knel
want we gingen lunchen in Ramat Rachel.
Daar was vanuit Jeruzalem
een prachtig uitzicht op Bethlehem.
Met de velden van Efratha vooraan
waren allen een beetje aangedaan.
Spontaan werd toen het lied geheven
“'t Was nacht in Bethlehems dreven”.
Dick las daarna het kerstverhaal
en we zagen het voor ons allemaal.
Ook de kindermoord kwam er aan te pas
we begrepen allemaal hoe erg het was.
Dan weer terug naar de grote stad
en gingen op de stadsmuur op pad.
Daar een wandeling overgemaakt
en weer heeft niemand afgehaakt.
We zijn zo trots op onze Riek,
die gaat maar door heel fanatiek.
Een vrouwtje van stavast
die heel goed in onze groep past.
Want er waren erbij met trillende benen,
die keken niet over de muren henen.
Want het was hun veel te hoog
alsof de diepte aan hen zoog.
Maar we hebben het gedaan
en kwamen allen behouden aan.
Daarna mocht iedereen z'n gangetje gaan
en zijn wij in groepen uiteen gegaan.
Er is zoveel te zien in deze stad
en er komen veel Joden op ons pad.
Dat is natuurlijk niet zo gek in Israël
maar hoe ze eruit zien verwondert je wel.
Met een keppel of een hoge hoed,
met krullen en een baard in zwart goed.
Vrouwen met pruiken en lange rokken
ook hebben ze allen lange lokken.
En ze zijn niet vaak alleen
hebben vele kindertjes om zich heen.
Wij zien het met verwondering aan,
wat er in die cultuur zoal wordt gedaan.
Van al die indrukken moe
waren we wel weer aan het diner toe.
Daarna nog een korte bijeenkomst met elkaar,
toen was deze mooie dag weer klaar
Zaterdag 10 maart 2012
Nadat we de vorige avond bij het binnengaan van Jeruzalem een snufje van deze stad
hebben ingeademd gaan we er vandaag vol tegenaan.
Sabbat Sjalom... het is sabbat!
De woorden indrukwekkend en aangrijpend zullen tekort schieten. Na alweer een uitgebreid
ontbijt ( we moeten thuis echt op dieet) brengt David ons met zijn bus naar de Olijfberg. Maar
dan is het gebeurd met de luxe en is de benenwagen aan de beurt: de rest van de dag lopen,
lopen en nog eens lopen.
Het uitzicht dat we voorgeschoteld krijgen op de uitstapplaats is indrukwekkender dan de
plaatjes, die velen vast wel bekend zijn. We zien de oude stad met al haar koepels en kerken
en met de imposante stadsmuur
van de oude stad.
Cassandra geeft op haar inmiddels vertrouwde boeiende wijze uitleg over stad en
geschiedenis. We zullen er nog veel meer over horen.
Veel meer trouwens dan in de verslagen terechtkomt , want dan zou het een boekwerk
worden.
De stad van David, die het religieuze middelpunt is van ontelbare gelovigen is tegelijk ook de
stad, die een record aantal oorlogen voor haar poorten heeft gekend. En daardoor ook diverse
malen herbouwd is.
En dat terwijl --Salem vrede betekent.
We vertrekken met de meesten van de groep. Een deel mag nog een stukje met de bus, omdat
de weg behoorlijk stijl bergafwaarts gaat. Als eerste passeren we het enorme kerkhof op de
helling van de Olijfberg.
Immers, men gelooft dat de wederkomst van Christus op die plaats zal zijn en dan zijn de
overledenen er dicht bij.
Op de plek waar Jesus weende volgens het Lukas evangelie staan we stil bij de kerk die
daarnaar verwijst: de Dominus Flevit (“en toen Hij de stad naderde weende Hij over haar”).
De kerk is in eerste instantie gebouwd door de Kruisvaarders. Ooit weer in verval geraakt en
in de huidige vorm herbouwt in 1891.
We merken steeds meer, dat de Kruisvaarders een cruciale rol gespeeld hebben in de
geschiedenis.
Onderaan de berg ligt tuin van Gethsemane, ofwel de Hof der Olijven. Cassandra leest ons de
bijbeltekst uit Lucas voor waar de tuin beschreven staat. De plaats waar Jesus zich
afgezonderd heeft tot gebed en waarvan men vermoedt dat hij daar ook gevangen is genomen.
De olijfbomen die we hier zien staan zijn enorm, maar vermoedelijk toch ..slechts.. ca
1000jaar oud. Doch anderen beweren dat ze nog veel ouder zijn.
Vervolgens gaan we de eerste kerk van deze dag binnen, de Gethsemane kerk. En we zijn met
vele anderen, zoals dat de hele dag door zo zal zijn!
Een statig monument deze kerk, die zoals alle kerken die we bezoeken absoluut niet dateert
uit de tijd van Jesus. Integendeel, deze kerk bijvoorbeeld kreeg zijn huidige vorm pas ca.
100jaar geleden.
Vele landen droegen bij in de kosten van de bouw.
Via de Kedronvallei, de vlakte tussen de stad en de Olijfberg, gaan we opwaarts naar de
Leeuwenpoort (ook wel Schaapspoort genoemd, Joh. 5) en zo de oude stad binnen.
Het eerste bezoek binnen de stadsmuur is de kerk van Bethesda, de St Anna kerk. Trouwens
ook weer opgebouwd of noem het herbouwd door de Kruisvaarders.
De plek is ook beroemd om de opgraving van enorme waterreservoirs.
Water betekent leven, horen we vaker op deze reis.
Het was het verzamelpunt van zieken en gebrekkigen, die geloofden dat het water
geneeskrachtig was. En hier zou de genezing van de lamme door Jesus hebben
plaatsgevonden.
Men mag er mediteren, bidden en zingen. En dat gebeurt zeker!
De grote verrassing was de solo van het tot nu toe verborgen talent in onze groep, nachtegaal
Patricia.
Zij zong het lied ``Stad van God ``, waarbij de groep inviel met het refrein ….Jeroesjalajiem,
stad van God.
Het klonk geweldig!.
We vervolgen de weg richting de VIA, steeds dichter bij de laatste momenten in het leven van
Jesus. In de burcht St. Antonio is Hij berecht door Pontius Pilatus. De woorden Ecco Homo,
zie de Mens, uitgesproken door Pilatus zouden teruggevonden zijn in de boog die we daar
aantreffen. De woorden `Kruisig hem` moeten hier dan geklonken hebben.
We zijn een moment stil met elkaar ...
We bezoeken ook de catacomben van de burcht met de waterreservoirs, waar het water van
het plafond in onze nek druipt. En waar vrouwe Aukje bijna het einde van haar camera
meemaakt, als die uit haar handen valt, de diepte in. Ridder Hilbrecht haalt het apparaat weer
terug.
Voort gaat het en nu lopen we de VIA DOLOROSA ofwel de KRUISweg in met de 14
statien, waarvan er 9 gebaseerd zijn op het Evangelie.
Maar voordat we verder gaan onderbreken we voor de lunch: een lekkere pizza ondersteund
met wel weer limonade , want koffie ...tsja, die moeten we vandaag weer ontberen. Nergens is
een Alberts Corner te vinden.
Na de lunch gaan we verder via een stampvolle VIA verder op weg naar de Heilige Grafkerk,
een hoogtepunt op onze tocht in het voetspoor van Jesus.
Let wel, we bevinden ons dan in een niet joodse omgeving.
Onderweg ervaren we Jeruzalem ook als een stad van hekken, prikkeldraad en wapens. Vrede
en vrijheid zijn hier moeilijke begrippen.
De Grafkerk is gebouwd op de Calvarie rots, over de plaats waar Jesus zou zijn gekruisigd,
gestorven en begraven. Bij velen beter bekend als Golgotha.
We kunnen er niet gelijk naar binnen en de groep valt hier zelfs even uit elkaar omdat de
deuren worden gesloten, terwijl we nog niet allemaal binnen zijn. In de kerk is een processie
aan de gang waar hoge geestelijken (o.a. een kardinaal) bij aanwezig zijn.
Normaal is het al erg druk, maar nu grenst het aan chaos. Een aantal van ons ziet niet alles in
deze bijzondere, maar onoverzichtelijke kerk.
Het bijzondere gevoel dat deze multireligieuze omgeving moet geven zal niet iedereen
ervaren hebben.
Ondanks de verwarring en de drukte vinden we elkaar weer allemaal terug. Poortwachter Cor
telt het juiste aantal hoofden en we gaan verder, door de overvolle, kleurrijke straatjes.
Kijken, kijken, niet stoppen is het devies.
Op naar de graftuin. Dat klinkt best vreemd als je net van de plek komt waar Jesus zou zijn
begraven. Maar we hoorden het al eerder; zekerheid over de plaats der dingen is er niet altijd.
De Britse generaal Gordon ontdekte een plek in Jeruzalem, die veel overeenkomsten vertoont
met de beschrijving van de plek van de kruisiging en het graf in de bijbel.
De echte Calvarie?, wie zal het ooit weten?
Het is in ieder geval een plek waar we rust vinden, rust om te overdenken, rust om te zingen
en te bidden. En dat doen we dan ook.
Daarmee zijn we aan het eind van de tocht, waarin onze onvermoeibare en inspirerende gids
Cassandra steeds voorop ging.
En het hotel blijkt maar op een steenworp afstand.
Zodat we tijd genoeg hebben om ons voor te bereiden op het buffet, dat wederom overvloedig
is.
Na het zingen van het Kyrie Eleison uit gezang 178 en een korte terugblik
op deze dag gaat een ieder zijn weegs. De meesten naar hun kamer, maar in het voorbijgaan
zag ik ook een pak speelkaarten.
Het was een lange, best vermoeiende, maar onvergetelijke dag...............
Vrijdag 9 maart 2012 Galilea > Jeruzalem
Boven het meer van Galilea hangt nog een lichte nevel als we uit ons raam kijken, maar die
wordt al gauw door de zon verjaagd.
Kwart over zeven moeten de koffers voor de kamerdeur staan,want we gaan ons hotel aan het
meer van Galilea verlaten en ons volgende hotel zal in Jeruzalem zijn.
In de hal stapelen de koffers zich op die bestemd zijn voor de vele bussen die voor het hotel
staan en wij vrezen met grote vreze dat onze koffers in de verkeerde bus terecht komen. Deze
vrees is gelukkig onterecht en onze bus met David aan het stuur kan vertrekken nadat er eerst
nog een rekening vereffend moet worden. Al rijdend krijgen we eerst de uitslagen van
belangrijke voetbalwedstrijden:Twente heeft weer gewonnen!
Van uit Tiberias gaat het richting de Jordaanvallei. Er loopt een breuklijn door deze vallei die
hier en tot in Turkije verschillende aardbevingen veroorzaakte.
Links zien we het Gilboa gebergte aan de overkant van de Jordaan,die de grens vormt met
Jordanie en waar in dit gebergte de eerste koning van Israel Saul werd verslagen. Het akelige
verhaal uit Samuel wordt voorgelezen.
De Jordaanvallei is een groen en vruchtbaar gebied en ook een vallei met veel bronnen.
De heuvels kleuren hier en daar prachtig geel door het vele koolzaad.
We komen langs de oudste kibboetz die in 1909 werd opgericht.
Terwijl Cassandra ons een spannend verhaal vertelt zien we een hele groep ooievaars
overvliegen,maar.... niemand heeft meer iets te vrezen.
Om de Kruisvaardersburcht Belvoir te bereiken moeten we langs een smalle weg omhoog en
we kijken onze ogen uit op de parkeerplaats: wij zijn de enige toerbus en dat is bijzonder!
Vanaf de burcht Belvoir(mooi uitzicht) hebben we een schitterend uitzicht op Galilea en de
berg Tabor, die we gisteren bezochten.
Onze gids vertelt ons de geschiedenis van deze Kruisvaardersburcht en van Saladin, die
pisnijdig werd omdat het hem niet lukte de burcht in te nemen. Door onderhandelingen
mochten de Kruisvaarders uit eindelijk vertrekken naar Libanon.
Cassandra raadt ons de film”les visiteurs”aan-een film over Kruisvaarders.
Na de vele kerken en opgravingen is het tijd voor ontspanning en dat vinden we in de
warmwaterbron (28 C)in natuurpark GanHashlosha. Heerlijk water en heerlijk zwemmen!
Een enkeling maakt een bommetje en anderen laten zich masseren door de visjes...
En even later zit een groep vredige Voorhoffers vreedzaam te lunchen aan de warmwaterbron
in de Jordaanvallei.
Verder gaat het. Richting Jericho. Als Israëlische mag onze gids niet mee naar Jericho en zij
stapt uit bij de grens.
Het landschap met korenvelden en dadelpalmen wordt steeds dorder en dorder. We komen
aan in het woestijngebied waar Johannes woonde en leefde van wilde honing en sprinkhanen
en waar Jezus door de duivel werd verzocht op de Berg der Verzoeking.
Met een gondel komen wij heel gemakkelijk op de Berg der Verzoeking. Dick leest het bij
deze berg passende verhaal: de verzoeking in de woestijn.
En voor ons is het daar boven op die berg ook één grote verleiding: er zijn prachtige sjaals te
koop en men leert elkaar hoe je moet afdingen en het lukt nog ook!
Beneden proberen Arabische jongetjes ons op een kameel te krijgen (met kapotte knieën!)
En dan gaan wij “”op naar Jerusalem”' zingend :”Jeruzalem ,wij treden uwe poorten in”'
Cassandra laat ons voor wij naar ons hotel gaan nog een blik op Jeruzalem werpen, dat al
bijna in Sabbatsstemming is.
Donderdag 8 maart
Nadat er voor de vroege vogels om 06.00 uur een prachtige zonsopgang viel te bewonderen
over het meer van Tiberias, vertrokken wij om 08.00 uur voor een tweede ontdekkingsreis in
“het Galilea van de heidenen”, zoals onze gids Casandra deze streek ook wel noemt. Zij
kwam ons deelgenoot maken, dat het hier opnieuw weer een feestdag was van het Purimfeest.
Vandaag mocht er veel gedronken en gefeest worden “om te vergeten”. Ook voor ons komt
dit goed uit, want wij gaan ons al in de vroege morgen naar een bruiloft begeven in Kana, de
plaats waar Jezus zijn eerste wonder verrichtte. Tot onze grote vreugde gaan wij zelfs een
dubbele bruiloft vieren, want in ons midden zijn Jan en Jelly Vlot, die dit jaar hun 50 jarige
trouwdag hopen te vieren, terwijl Leo en Henny Voogd samen al bijna 40 jaar onderweg zijn.
Ds.Dick zal in de plaatselijke herdenkingskerk, hun trouwbelofte vernieuwen. Hij doet dit op
een manier zoals wij dat van hem mochten verwachten en met het aanhalen van de oude
trouwtekst van Jan en Jelly, viel er zelfs bij de bruid een traantje weg te poetsen. Voor Leo en
Henny waren er opnieuw woorden ter bemoediging om samen verder te gaan. Na het
uitspreken van de zegen over beide bruidsparen en met de woorden “dat s’Heren zegen op u
daal” toegezongen door alle reisgenoten, was de emotie bij menigeen voelbaar. Een erg mooie
ervaring.
Aansluitend (het was nog nauwelijks “het derde uur) werden wij al onthaald op de enige en
onvervalste Kana wijn, waardoor de stemming er al goed in zat.
Wij gaan nu op zoek naar een oude opgegraven stad Zippori,die in de tijd van Jezus een uur
gaans van Nazareth lag. Mogelijk heeft Hij als jongeman hier nog als bouwvakker de kost
verdiend….Een bijzondere gedachte.
Zippori blijkt een grote Romeinse stad te zijn geweest, waar o.a. unieke mozaïeken zijn
gevonden. Niet verwonderlijk dat er hier al prachtige afbeeldingen zijn te bewonderen die
o.a.gewijd aan de wijngod Dionysus. Om de situatie “local” te houden drinken wij hier wat,
maar geen koffie.
Wij gaan nu op weg naar Nazareth, een grote Arabische stad van 80.000 inwoners, die bij
aankomst nauwelijks enige verwantschap oproept met bijbelse woonplaats van Jozef de
timmerman. Buiten het geplande programma om bezoeken wij als extra de Gabriel kerk,Een
mooi Grieks orthodox kerkje met fraaie iconen. Cassandra onze gids, probeert hierna dit
oosterse sfeertje vast te houden door ons via oude straatjes en winkeltjes te leiden naar de
kerk waar volgens de overlevering de engel Gabriel aan Maria de boodschap bracht dat zij
zwanger zou worden van onze Heer.De kerk wordt daarom de Aankondigings Kerk genoemd.
Een indrukwekkende kerk, waar wij bij binnenkomst worden verwelkomt met muziek en zang
in diverse talen. De kerk heeft twee kolossale verdiepingen, waaraan landen uit de hele
wereld hun bijdrage aan hebben geleverd. Nederland schenkt een fraaie bronzen
deur,waardoor wij de kerk verlaten. Buiten wacht Dick ons op bij een kunstwerk, dat uitbeeld
hoe de engel Gabriel aan Maria de boodschap brengt dat zij zwanger zal worden van onze
Heer. Hij leest hier het bijpassende Bijbelverhaal bij, wat opnieuw op die plaats veel indruk
maakt.
Onze reisleiding heeft nu vlakbij voor een vlotte lunch gezorgd, wat gretig aftrek vond, want
het loopt al bijna tegen de negende ure….Hierna snel in de bus om in Nazareth Village een
indruk op te doen hoe de mensen in de tijd van Jezus leefden en werkten. Een olijfolie pers en
schrijnwerkers, mogelijk uitbeeldend hoe de collega´s van Jozef het hout bewerkten, werden
uitvoerig uiteengezet, maar de tijd begint te dringen en al spoedig moeten wij deze oude
joodse enclave midden in een Arabische wereld, verlaten. Nu gaan wij letterlijk en figuurlijk
ons naar een hoogtepunt van de dag begeven: de berg Tabor, ook wel bekend als de berg van
de verheerlijking. Omdat het laatste stuk van de ruim 500m hoge berg te steil is voor de bus,
worden wij met duizelingwekkende snelheid in taxibusjes naar de top vervoerd. Hier staat
voor vandaag de 4e en laatste kerk op ons te wachten. Mozes, Elia en Jezus hebben hier in
plaats van de door discipel Simon Petrus voorgestelde tenten een eigen onderkomen
gekregen. Naast de kerk heeft men een schitterend uitzicht op de vlakte van Jizreel. De kerk
gaat bijna sluiten, als plotseling fraaie orgelmuziek de laatste bezoekers weer naar binnenlokt.
Het blijkt dat onze Jan Noomen op zeer verdienstelijke wijze geestelijke meezingers ten
gehore kan brengen wat een spontane samenzang te weeg brengt. Deze afsluiter past helemaal
in deze drukke maar boeiende dag, waarvan de nagalm onze groep nog lang in de oren zal
klinken. Het is al donker als wij terugkeren in ons hotel. Gelukkig staat het diner al voor ons
klaar, waar zeker voor iedereen wel wat te kiezen valt. Na afloop hiervan houden wij onze
gebruikelijke dagsluiting en zien terug op een geslaagde reis/ vakantiedag.
Woensdag 7 maart
De bijdragen voor het reisverslag worden beurtelings door een andere reisdeelnemer
geschreven, dus dat kan merkbaar zijn in een wat andere stijl. Eerst wat over de groep. Het is
leuk te ervaren hoe de deelnemers met elkaar omgaan. Iedereen praat met iedereen, steeds zie
je andere samenstellingen onderweg of aan tafel en de plaagstootjes en grappen zijn niet van
de lucht.
We boffen erg met het weer. Het is de voorafgaande weken koud en nat geweest en vanaf
onze eerste dag is het droog en zonnig.1
Deze dag was opnieuw heel afwisselend, zowel in de bestemmingen als in de beleving. We
gingen eerst naar de Berg van de Zaligsprekingen en de Kerk van de Zaligsprekingen waar we
prachtige taferelen en schilderingen konden bewonderen. Iedereen genoot vervolgens erg van
de wandeling door het open veld met prachtige bloemen en kleuren naar de plaats van het
wonder van de vijf broden en twee vissen. Het maakt veel indruk op zo’n plaats te zijn met
teksten in de gedenkstenen. Het Bijbelverhaal, ter plekke voorgelezen door Dick, komt dan
heel dichtbij. Aansluitend bezochten we de Kerk van de Broodvermenigvuldiging. In de
dagelijkse evaluatie na het diner werd de wandeling naar de gedenkplaats en het verblijf daar
als een mooi onderdeel van de dag genoemd.
Vervolgens een meer ontspannend onderdeel van de dag: een boottocht op het meer van
Galilea. Bij het hijsen van de vlag in de top werd het Wilhelmus gezongen en ook het
geestelijke element werd niet vergeten door het zingen van ‘Scheepken onder Jezus hoede’.
De ontspanning zat hem vooral in de onderlinge gezelligheid en de dans op de muziek van
Hava Na quila.
Bij de daarop volgende bestemming maakte de jolige stemming plaats voor de ontroerende
beleving van het Bijbelverhaal waar Jezus aan Petrus , geknield voor Jezus liggend, driemaal
vraagt: Simon, zoon van Johannes, hebt gij mij waarlijk lief? Schitterend is het beeld in de
tuin aan de rand van het meer van Tiberias waar Jezus Petrus vervolgens zegent.
Daarna werd Kapernaum bezocht, het dorp waar Jezus gewoond heeft en ook Petrus. Bekeken
werden de funderingen van het huis waar Petrus woonde en bij het overgebleven deel van een
synagoge uit de tweede of derde eeuw las Dick het verhaal van de uitdrijving van de boze
geest, in heftige bewegingen uitgebeeld door Cor.
In de middag bezochten we nog een wijncooperatie op de Golan hoogvlakte, een schitterend
gebied overigens. Dat was natuurlijk weer een ontspannen onderdeel van de dag. Een stukje
uitleg over het productieproces van de wijn, gevolgd door wijnproeverij. In de hal van de
winery staat een hebreeuwse uitdrukking waarop Dick aan de groep vraagt wat daar staat.
Antwoord van Henk Dalhuijsen: Glaasje op, laat je rijden.
Over rijden gesproken, het was tijd om weer naar het hotel te gaan. Weer een dag met veel
indrukken, Bijbelverhalen die tot leven kwamen en met een zeer deskundige en plezierige
uitleg van onze innemende en hartelijke reisgids Cassandra.
In de avond-evaluatie gingen we nog even helemaal los. De Joden gaan vanavond naar de
synagoge en lezen als onderdeel van het Poerimfeest het boek Esther. Steeds als de naam van
Haman wordt genoemd ontstaat een heel kabaal omdat ze zijn naam niet willen horen.
Wij doen hen dat na. Als Dick bij het lezen van het betreffende Bijbelgedeelte de naam
Haman noemt breekt als hij de vinger opsteekt geschreeuw en gestamp los.
Dat zien we in De Voorhof toch niet gauw gebeuren. Daarvoor moet je op vakantie zijn!
Dinsdag 6 maart
Om 7 uur ging de wekker, want om 8.30 uur zouden we Netanya al weer gaan verlaten.
Koffers ingepakt,ontbijten en de bus in. Een stralend mooie dag. De zon liet zich zien.
Vandaag voor het eerst sinds lange als we de verhalen moeten geloven, dus hoezo geluk. Men
zegt wel dat dominee Dick Steenks goede contacten met ‘boven’ heeft…
Ons eerste reisdoel van deze dag was het Karmelgebergte. We reden naar de Karmel waar het
verhaal van Elia en de Baälpriesters zich afspeelt (1 Koningen 18). Het verhaal werd er ter
plekke voorgelezen door Dick en Cassandra maakte er schitterende gebaren bij. Daarna liepen
we verder de berg op en kregen we een prachtig uitzicht over de vlakte van Jizreël.
Adembenemend mooi was het. We vervolgden onze reis naar Haifa, dat een stukje verder aan
de kust ligt. In Haifa staat het mausoleum van Bahai met hele mooie tuinen. Elke millimeter
van de tuin ligt er keurig bij. Voeg daarbij het enorme uitzicht over de haven van Haifa en je
weet niet meer waar je nu kijken moet. Tijd voor koffie en dat kregen we in Nes Ammin,
waar Kees en Alie van Dijk (uit onze Voorhofgemeente) verblijven en werken voor een paar
maanden. Bij aankomst stonden ze al op ons te wachten. Samen met drie verklede kindertjes.
Hier in Israël vieren ze momenteeel het Poerimfeest, zeg maar een soort carnaval, vandaar die
verklede kindertjes. Ze zagen er schattig uit. We kregen onze lang verwachte koffie en een
enthousiast verhaal van een van de medewerkers. We kregen uitleg over het ontstaan van Nes
Ammin en een rondleiding, in het kerkje zongen we een prachtig lied, waarna we naar het
restaurant om een heerlijke warme lunch te gebruiken. De collecte voor Nes Ammin die onze
groep hield bracht zo’n 200 euro op, fijn om dat geld daar achter te kunnen laten. Het komt
echt goed terecht! De bus vertrok vervolgens richting de Kruisvaardersplaats Akko. Deze
plaats heeft in het verleden vele heersers gehad. Cassandra vertelde vol vuur over de
geschiedenis van de kruisvaarders, de tempeliers, de Johannieters en de gevangen van Akko
die graag wilden ontsnappen. We stonden in de opgravingen. Daar waar ontzettend veel puin
heeft gelegen maar waar veel mooie ruimtes uit tevoorschijn kwamen waar een boeiende
geschiedenis zich had afgespeeld. In 1679 heeft Cornelis, een Hollander, hier tekeningen
gemaakt, onder andere een trap. Nu na de opgravingen van 1990 is deze schuine trap weer
tevoorschijn gekomen. We liepen hierna de straatjes van Akko door. Prachtige uiteenlopende
stallingen: verse vis naast speelgoed en heerlijk ruikende kruiden naast koeken. Bijzonder om
te zien al die kleuren en verschillende artikelen. De verkopers zagen vast en zeker dat wij
Hollanders waren, want ze spraken ons niet aan. Ja, eentje toch. Hij riep: kijken, kijken niet
kopen…. Er was hier ook een caravaanserai, een carree met beneden winkels en boven de
herberg voor de caravanen. We lopen vervolgens het hoekje om en daar doemt de
Middellandse zee ineens op. Het uitzicht is wederom prachtig. De zon schijnt nog steeds. Het
is echter tijd om naar Tiberias te gaan om ons volgende hotel te gaan betrekken. Om 17.30
uur komen we daar aan. Even bijkomen van alles. Om 19.00 uur diner met aansluitend een
meeting waar we ons door Dick bijbels laten positioneren door een gedeelte uit Marcus 1 te
lezen. We zijn in Galilea, daar waar Jezus leefde, woonde en preekte. De komende dagen
zullen we in zijn voetsporen treden.
Een groot gedeelte van de groep is nog niet moe en gaat met Cor en Dick mee naar Tiberiascentrum. Daar spekken we de plaatselijke horeca nogal… Lechaim!! Moe maar zeer voldaan
is het bedtijd. Morgen weer een nieuwe verhaal.
maandag 5 maart 2012.
Tegen zeven uur ’s morgens liep de hal van de Voorhof vol met Israëlgangers. We werden
hartelijk ontvangen door Gera, Alice en Ineke met koffie, krentebollen en koek. Niet alleen zij
waren trouwens present, ook familieleden, vrienden en gemeenteleden van de Voorhof. Wat
opviel was het grote aantal oud-Israëlreisgangers. Allemaal om ons uit te zwaaien. Nadat we
van ds. Dick Steenks de reiszegen hadden ontvangen tijdens een liturgisch moment konden
we de bus in. Bertus Brouwer bracht ons attent en veilig naar Schiphol Het inchecken verliep
boven verwachting snel en makkelijk, zodat we nog even tijd hadden voor een kopje
Schipholkoffie. Na de bodyscan checkten we in en 12.00 uur stegen we op. Een prachtige
ervaring vooral voor hen die voor het eerst vlogen. Het was een rustige vlucht. Menigeen
deed na het eten even een middagdutje. De ogen weer open en Israël was in het zicht. We
landden op Ben Gurion Airport om 17.30 uur. Meteen was het uur later… 18.30 uur. Uurtje
tijdsverschil. Koffers gepakt en op naar onze gids. Een buitengewoon enthousiast onthaal viel
ons van haar,Cassandra, ten deel. Nog even goedlachs en spontaan als twee jaar geleden. Met
buschauffeur David togen we naar Netanya, Blue Bay hotel. We genoten een heerlijk diner en
een lekker wijntje, waarna het alweer tegen 20.30 uur liep. Na onze meeting waarin we even
de dag van vandaag en morgen bespraken, was het voor sommigen echt tijd om even op de
kamer te gaan en tot rust te komen. Anderen gingen de stad in en pinden daar de nodige
sjekels en dronken nog wat. 23.30 uur was het voor iedereen voorbij. De oogjes gingen toe en
de snaveltjes dicht….