Thema opdracht 3 Server Technology TCSB-V1THO3-09 Inleiding Server Technology is de eerste specifieke thema opdracht voor de opleiding systeembeer. De themaopdracht is een samenvoeging van een aantal thema’s die binnen de opleiding systeembeheer duidelijke verbanden hebben met elkaar. Zo staan services op het Linux platform centraal. Om die services op afstand benaderbaar te maken moet er een infrastructuur aanwezig zijn die dat mogelijk maakt. Het leveren van een service is niet vrijblijvend en dient te worden vastgelegd in een Service Level Agreement (SLA). Het documenteren van bijvoorbeeld de configuraties is tevens essentieel. Tenslotte dien je alles ook nog goed te plannen en de kwaliteit te bewaken. Een projectmanagementmethode (Prince-2) is daarom noodzakelijk. Naast de themaopdracht volg je ook nog vakspecifieke lessen. De themaopdracht sluit hierop aan. Binnen de gereserveerde tijd van de themaopdracht wordt er extra informatie aangeboden, ter ondersteuning van de themaopdracht. Veelal zal dit gebeuren met behulp van powerpoint presentaties en demonstraties via films op het internet. De presentaties gaan hierbij o.a. over het opbouwen van een netwerk, de werking van DNS en het monitoren van het netwerk. Casus Het bedrijf LinuksTech is opgericht door de broers Kees en Simon. LinuksTech is een hardwarefabrikant die computerhardware produceert. Hierbij richt het zich met name op specifieke hardware welke gebruikt kan worden binnen een virtuele omgeving. Hierbij moet onder andere worden gedacht aan netwerkkaarten, KVM switches en usb- en firewire hubs. De fabrikant levert de hardware en een eenvoudige, beperkte driver die minimaal nodig is om met de hardware te kunnen werken. Verder leveren ze alle informatie om deze drivers, maar ook software, te ontwikkelen. Om de gemeenschap te kunnen ondersteunen willen ze een Wiki systeem opzetten. De gebruikers van de basisdriver kunnen deze drivers aanpassen, verbeteren en extra fucntionaliteiten geven. Verwacht wordt dat ze deze informatie wel weer zullen delen. Om het uitwisselen van de drivers en de software te vergemakkelijken wil het bedrijf ook een FTP-server laten opzetten. Gebruikers moeten hier de software kunnen up- en downloaden. Om deze service te kunnen leveren moet alles worden gedocumenteerd en moet de netwerkinfrastructuur worden aangepast. Casus - Specifieke Eisen De vele eisen die door het bedrijf zijn opgesteld zijn generiek. Hierdoor is er veel eigen initiatief mogelijk. Hier volgt een lijst met eisen die ze willen realiseren. Veel keuze’s zullen jullie zelf moeten maken, hierbij geldt uiteraard wel dat je moet kunnen onderbouwen / verdedigen waarom jullie daarvoor hebben gekozen. Installeren en configureren van een besturingssysteem. Thema opdracht 3 versie 1.0 Pagina | 1 De fabrikant wil dat er op de server een Linux distributie wordt geinstalleerd. Het bedrijf is een hardware fabrikant die zich richt op Linux gebruikers, dus is dat een logische keuze. Er zijn verder geen specifieke eisen gesteld aan de distributie die gebruikt moet worden. Suse, Ubuntu, Kubuntu of Mandriva, zolang je de keuze kunt motiveren, is het allemaal goed. Installeren en configureren van een webserver. De webserver moet een Apache webserver zijn. Vanuit het bedrijf zijn er verder geen aanvullende eisen gesteld. Je moet er natuurlijk wel rekening meehouden dat je kunt voldoen aan de andere eisen. Dus je zult wel rekening moeten houden met extra modules en mogelijke versies. Installeren en configureren van ftp server. De fabrikant wil het mogelijkmaken om anoniem drivers en software te laten ophalen. Ook willen ze de mogelijkheid bieden om ontwikkelaars en gebruikers drivers en software te laten uploaden. Hierbij wil men dat de gebruiker wel wordt geregistreerd. Het gebruikersregistratie deel is facultatief! Installeren en configureren van een Wiki-systeem (python based) De fabrikant vindt het belangrijk dat de gebruikerservaringen en informatie met elkaar kunnen delen. Hiervoor willen ze dus graag een Wiki-systeem laten opzetten. De eisen die ze daarbij hebben zijn: De informatie op de Wiki moet hoofdzakelijk Engels zijn om zodoende de verkoop van hardware buiten Nederland te vergroten. Een tweede eis is dat de Wiki “python based” moet zijn. De reden hiervoor is dat het bedrijf een ervaren python programmeur in dienst heeft die helemaal niets wil weten van software gemaakt door een specifiek bedrijf uit Redmond. Installeren en configureren van Bind / DNS. De website(s) en FTP-site(s) moeten door de gebruikers op naam kunnen worden benaderd. Hiervoor zal dus een DNS-server moeten worden geconfigureerd. De DNSserver is alleen verantwoordelijk voor het domein Linuks.info en Linuks.nu. Voor alle andere DNS-verzoeken mag er verwezen worden naar een andere DNS-server / Root server. Infrastructuur aanleggen. De server, de computers van de werknemers en het systeem van de beheerder moeten worden aangesloten. Ook hierbij worden weer geen specifieke eisen gesteld. Wel wordt er verwacht dat de prijs en de kwaliteit in verhouding blijven. Omdat het wel de bedoeling is dat je van de bestaande hardware gebruik gaat maken is er een netwerktekening meegezonden. Het gebouw waarin het bedrijf is gevestigd bestaat uit drie verdiepingen. Op de begane grond is een ruimte gesitueerd waar de nieuwe producten worden getest, ontwikkeld en gedemonstreerd. In de bergingsruimte komen de telefoon en adsllijnen binnen waardoor het een ideale locatie is om ook alle servers te plaatsen. Op de eerste verdieping zijn twee kantoorruimtes waar in totaal vijftien werknemers hun bureau hebben. Op de tweede verdieping hebben de beide broers hun kantoor. Tevens is hier een vergaderruimte en de personeelsruimte. Het bedrijf heeft Thema opdracht 3 versie 1.0 Pagina | 2 verder drie vertegenwoordigers en er zijn vier mensen in deeltijd werkzaam. De servers die vanaf het internet bereikt moeten kunnen worden moeten in een demilitarized zone (DMZ) worden geplaatst. Voor intern gebruik moet er rekening worden gehouden met de plaatsing van de volgende servers: o SQL server; o Twee webservers; o Interne FTP-server; o Een NFS-server; o Een Mail-server Naast het DMZ en server segment moeten de werknemers en de research afdeling ook op een apart segment worden geplaatst. IP-plan opstellen. Om alle systemen in het netwerk van IP-instellingen te kunnen voorzien is er een IPrange gereserveerd. Dit is bijvoorbeeld de range 172.16.64.0 /19. Per project groep krijg je een andere IP-range toegewezen. Maak op basis van deze informatie een IP-plan. Er moet hierbij rekening worden gehouden met een verwachte groei van 15%. Van de service provider heeft het bedrijf het adres 82.101.1.35 /24 gekregen. Routers configureren. Het bedrijf beschikt al over een drietal routers en een beperkt aantal switches. Indien er extra switches nodig zijn kunnen deze worden aangeschaft. Een van de routers moet zorgen voor de verbinding naar het internet. (Om deze verbinding te kunnen testen is er voor het uitvoeren en presenteren van de opdracht een extra router beschikbaar) De routers moeten zo worden geconfigureerd dat communicatie binnen en buiten het netwerk mogelijk is. Het kenbaar maken van de verschillende routes in het netwerk mag statisch en/of dynamisch gebeuren. De keuze is hierbij wederom vrij, maar je moet wel je keuze helder kunnen motiveren. Redudantie in het netwerk. Omdat de Wiki een belangrijk onderdeel is in de marketingcampagne moet deze zo goed mogelijk en zo veel mogelijk beschikbaar zijn. Voor het uitvallen van een van de routers is er een extra router beschikbaar om deze te kunnen inzetten. Dit geldt ook voor de andere hardware. Om te voorkomen dat de server niet kan worden benaderd, omdat er 1 van de verbindingen tussen de routers uitvalt, moet er aan redudantie worden gedacht. Als de server of een van de routers stuk gaat, moet de beschikbare hardware zo snel als mogelijk weer beschikbaar worden gemaakt. Je zult ervoor moeten zorgen dat dit ook daadwerkelijk mogelijk is. Beveiliging binnen de mogelijkheden van de omgeving. De beveiligingseisen die gesteld worden door het bedrijf, zijn niet extreem. Het zijn de standaard gebruikte beveiligingsmogelijkheden. Hierbij geldt dat alles zo goed mogelijk beveilig moet worden zonder dat daar specifieke hard- of software voor moet worden aangeschaft. De routers, computers en server(s) moeten zo optimaal mogelijk worden beveiligd binnen de huidige, beschikbare omgeving. Thema opdracht 3 versie 1.0 Pagina | 3 Syslog server. Om te voorkomen dat een beheerder telkens alle systemen dient af te lopen wil men graag een centrale syslog server hebben waarop in iedergeval de status informatatie kan worden bekeken. Bij voorkeur komt dit op de machine die als remotebeheer systeem wordt ingezet. Documenteren. Het gebeurt maar al te vaak. Een netwerk opzetten zonder dat dit goed wordt gedocumenteerd. Storingen zoeken, overdragen van werkzaamheden of het uitbreiden van het netwerk wordt hierdoor een probleem. Voor alles wat je doet moet je de documentatie bijhouden. Hierbij moet o.a. worden gedacht aan: o Opstellen SLA. o Inrichten van configuratiemanagement. o Inrichten van incidentmanagement. o Versiebeheer. De opdracht In de themaopdracht Server Technology neem je in een groep van 4 tot maximaal 6 personen de opdracht aan. Jullie gaan het gevraagde opdrachten uitvoeren. Het netwerk moet volledig worden gedocumenteerd. Hierbij moet je onder andere denken aan een een IP-plan, configuraties, versiebeheer, SLA’s en procedures voor incidentbeheer en configuratiebeheer. De te bouwen omgeving bestaat per projectteam uit één (of meerdere) Linux machine(s) die meerdere services gaan bieden. Naast deze server dient er ook een cliënt machine geïnstalleerd en geconfigureerd te worden. De keuze van het besturingssysteem voor de cliënt is vrij, maar de keuze zal wel moeten worden onderbouwd. Zoals je kunt lezen bij de specifieke eisen moeten er op de Linux machine een aantal services worden geinstalleerd en geconfigureerd. Centraal hierbij staan de webserver, de wiki en de FTP-server. De server wordt in een virtuele omgeving opgezet. De cliënt en de server worden niet rechtstreeks met elkaar verbonden. Tussen beide wordt een netwerk infrastructuur aangelegd die bestaat uit een Webserver / Wiki aantal routers en switches. FTP DNS Het opbouwen van het netwerk is geen kwestie van het aansluiten van een aantal kabels en het inschakelen van de routers en switches. Het vraagt om een doordacht plan waarin ook de IP-adressering een belangrijk onderdeel is. Omdat het onthouden van al de verschillende IP-adressen niet zo heel erg eenvoudig is moet er ook een DNS-server worden opgezet die dit probleem verhelpt. Thema opdracht 3 versie 1.0 Pagina | 4 De omgeving moet minimaal benaderbaar zijn vanuit de eigen omgeving Wat de gebruiker van het geheel kan verwachten moet worden geconcretiseerd. Er moet worden geformuleerd welke diensten voor de gebruikers beschikbaar zijn of komen en met welke kwaliteit (beschikbaarheid, responsetijd e.d.) die worden geboden. Voor het realiseren van die diensten worden een paar processen ontworpen conform ITIL. Informatie over het ontworpen netwerk wordt d.m.v. configuratiebeheer beheerd en beschikbaar gesteld. Ondervonden problemen moeten gebruikers kunnen melden. De door de gebruikers gemelde verstoringen en vragen worden in de vorm van een incident managementproces behandeld en opgelost. Voor de studenten die een extra uitdaging willen is er de optie om zowel de website(s) als de FTP-site(s) beveiligd aan te bieden. Hiervoor zal je gebruik moeten maken van Sftp en https. Ook het remote beheren van de routers zou dan via een “beveiligde” verbinding moeten verlopen ipv het gebruik van telnet. Nadat je eigen omgeving volledig is opgezet zal je de Wiki benaderbaar moeten maken voor minimaal één van de andere projectgroep(en). Spreek met elkaar hiervoor de veranderingen / aanpassingen af. Thema opdracht 3 versie 1.0 Pagina | 5 Planning Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 5 Week 6 Week 7 (tentamenweek) Week 8 (PW1) Week 9 (PW2) Kick off + Workshop Project Brief + intake COVA + verdeling in teams. Wiskunde. Netwerk design opdracht. (Weekopdracht) Schrijven Project-brief (Themaopdracht) Netwerk design opdracht. (Weekopdracht) Wiskunde. (Vaststellen van de diensten.) Opleveren Project-brief en planning maken. (Themaopdracht) DNS Opdracht. (Weekopdracht) Wiskunde. (Vaststellen van de kwaliteitsaspecten.) Network monitoring opdracht. (Weekopdracht) Wiskunde. (Vastleggen van de structuur van de configuratie management database.) Multi-user in Packet tracer. (Weekopdracht) Wiskunde. (Ontwerpen van het configuratiebeheer.) Bekabeling. (Ontwerpen van het incident management.) Optioneel: Beveiling (ssh, sftp, https) Opbouwen van netwerk Opbouw van netwerk Presenteren van het netwerk Tools en technische omgeving Voor de realisatie van de producten maken jullie gebruik van dezelfde tools als bij de vakken Exploitatie en beheer, Unix 2 en CCNA 2: Packet tracer 5.2; Whats up gold; Wireshark / Nmap; Edraw max; Axence Nvision; Word/Office voor alle documenten; Verder wordt er voortgebouwd op de kennis en ervaring van blok 1 en 2. Thema opdracht 3 versie 1.0 Pagina | 6 De plaats van wiskunde in de themaopdracht Gedurende de eerste 5 weken krijg je 2 lesuren per week wiskunde. Het gaat hier om een speciale vorm van wiskunde; n.l. de grafentheorie. Hiermee krijg je een theoretische basis voor onder andere het kortste pad algoritme zoals die tijdens de Cisco lessen wordt gebruikt bij OSPF. Het ontwikkelteam vindt het belangrijk dat je niet alleen weet hoe je een routingprotocol moet configureren, maar dat je ook weet hoe het werkt. De wiskunde wordt apart getoetst en maakt deel uit van het cijfer voor de themaopdracht. Studiebelasting Voor dit project worden 5 EC per persoon toegekend, dit komt overeen met 140 uur studiebelasting per persoon. Deze moet je kunnen verantwoorden in de wekelijkse highlightreports Beoordeling De werking van het netwerk, de documentatie en de opgeleverde (Prince2)-producten worden beoordeeld. Aan het eind van dit vak zal een presentatie plaatsvinden. De Presentatie moet voldoen aan de standaard zoals beschreven in Leren communiceren (hoofdstuk….) Tijdens de presentatie moet de werking van het netwerk individueel kunnen worden toegelicht. De beoordeling van de presentatie wordt gemiddeld met het cijfer van wiskunde. De beoordeling is op een schaal van 1 – 10, waarbij minstens 5,5 nodig is voor een voldoende. Op te leveren Project Brief Planning PID Issue Log Daily Log Wekelijkse voortgangsverslagen Fysiek en logisch ontwerp inclusief IP-plan. Configuratie keuzes Proof of concept (praktijkproef) Presentatie In een verslag hoort literatuur- en bronvermelding Thema opdracht 3 versie 1.0 Pagina | 7 Thema opdracht 3 versie 1.0 Pagina | 8 Thema opdracht 3 versie 1.0 Pagina | 9 Thema opdracht 3 versie 1.0 Pagina | 10