Harttransplantatie | Gelre ziekenhuizen

 Apeldoorn
Zutphen
Professionals
Leren
Over Gelre
Werken bij Gelre
Zoeken
Apeldoorn
Home / Apeldoorn / Zorgaanbod / Onderzoek & Behandeling / Harttransplantatie
Harttransplantatie
Een harttransplantatie is het laatste redmiddel voor mensen met hartfalen bij wie de hartspier niet sterk genoeg meer is om de
bloedsomloop voldoende in beweging te houden. In een zware operatie wordt het verzwakte hart vervangen door een
donorhart. Als een donorhart niet per direct beschikbaar is – wat helaas vaak het geval is – dan wordt de wachttijd overbrugd
door een mechanisch steunhart als ‘brug naar transplantatie’. De techniek van de harttransplantatie bestaat al meer dan 40
jaar. In het begin waren de vooruitzichten na een harttransplantatie niet erg goed. Tegenwoordig worden er wereldwijd jaarlijks
ongeveer 4.000 harttransplantaties uitgevoerd en zijn de kansen een stuk beter. Ongeveer 85 procent overleeft het eerste jaar
na de transplantatie en na 10 jaar is de helft nog in leven.
Leeuw en krokodillen
De eerste harttransplantatie werd uitgevoerd in 1967 door de Zuid-Afrikaanse chirurg ChristiaanBarnard in het Groote Schuur Ziekenhuis in
Kaapstad, dat sindsdien om deze reden wereldfaam geniet. De techniek van de operatie was overigens niet van hem, maar van zijn Amerikaanse
collega Norman Shumway, die hij tijdens een studieperiode in de Verenigde Staten had leren kennen. Barnard plaatste het hart van een jonge vrouw die bij een verkeersongeluk was omgekomen in het lichaam van een man van 55 jaar. Na de
operatie leefde de man nog 18 dagen. Hij overleed aan een longontsteking als gevolg van de zware medicijnen die hij moest slikken om de
natuurlijke afstotingsreactie van zijn lichaam te onderdrukken. Barnard schreef later over de beslissing van de man om als eerste mens een
harttransplantatie te ondergaan: ‘Als er een leeuw achter je aan zit en je staat voor een rivier met krokodillen, dan spring je in het water om de
overkant te halen.’ Tegenwoordig zijn er betere medicijnen tegen de afstotingsreactie van het immuunsysteem en is de kans om gezond aan de
overkant van de ‘rivier met krokodillen’ te komen veel groter.
Christiaan Barnard, de chirurg die de eerste harttransplantatie uitvoerde, schreef over de beslissing om de zware operatie te ondergaan: ‘Als er
een leeuw achter je aan zit en je staat voor een rivier met krokodillen, dan spring je in het water om de overkant te halen.’
De ideale ontvanger
Donorharten zijn schaars en niet iedereen met ernstig hartfalen komt in aanmerking voor een harttransplantatie. De voorwaarden waaraan de
ontvanger moet voldoen, zijn bedoeld om de kans te vergroten dat de ontvanger er met het donorhart weer bovenop komt. Sommige van die
voorwaarden zijn medisch, maar andere meer sociaal van aard. Een medische voorwaarde is bijvoorbeeld de bloeddruk in de longen. Is die bloeddruk erg hoog, dan zou het donorhart daar problemen mee
kunnen krijgen. Een normaal donorhart is namelijk niet gewend om tegen een hoge druk op te pompen. Andere voorwaarden kunnen zijn dat er
geen ernstige problemen zijn met organen zoals nieren, longen en lever. Een voor de hand liggende sociale voorwaarde is de leeftijd van de ontvanger. In het verleden werd er in verschillende ziekenhuizen een strikte
leeftijdslimiet gehanteerd, maar tegenwoordig gaat het allemaal wat soepeler. De gedachte is dat er behoorlijk wat verschil kan bestaan tussen de
biologische leeftijd en de leeftijd op de kalender. Sommige ouderen met een donorhart doen het heel goed. Iemand die verslaafd is aan roken,
alcohol of drugs komt niet in aanmerking voor een harttransplantatie.
De ideale donor
De ideale donor is jong en gezond, maar het gebrek aan donorharten heeft ertoe geleid dat ook gezonde mannen boven de 45 en gezonde
vrouwen boven de 50 als donor in aanmerking komen. Donor en ontvanger moeten bij elkaar passen. Ze moeten ongeveer gelijk in lichaamsgrootte zijn, want hoe groter het lichaam, hoe groter het hart.
Een hart van een kleine persoon in het lichaam van een reus zou meer bloed moeten rondpompen dan het aankan. Ten slotte moet ook de
bloedgroep overeenkomen.
Afstotingsreactie van het immuunsysteem
Na een harttransplantatie moet de ontvanger de rest van zijn leven medicijnen nemen om de reactie van het immuunsysteem op het
lichaamsvreemde orgaan binnen de perken te houden. Een kleine revolutie op dit gebied was de introductie van ciclosporine, een medicijn dat het
immuunsysteem uitschakelt en daardoor de afstotingsreactie van het lichaam onderdrukt. Dergelijke immunosuppressieve medicijnen hebben soms ernstige bijwerkingen, zoals een verhoogd risico op kanker. Door de medicijnen is het
lichaam minder goed in staat om kanker in het beginstadium onschadelijk te maken.
Gedenerveerd hart
Een getransplanteerd hart heeft geen verbinding met het zenuwstelsel, het is gedenerveerd. Via het zenuwstelsel wordt een normaal hart
gewaarschuwd als het lichaam zich inspant, zodat het sneller kan gaan kloppen. Een getransplanteerd hart krijgt dat signaal niet, waardoor het
iets langer duurt voordat het zijn ritme aanpast. Aan de andere kant komen er ook geen pijnsignalen uit het hart. Iemand met een getransplanteerd
hart heeft bijvoorbeeld geen last van pijn op de borst.
Afdelingen
Aandoeningen
De informatie op deze pagina hoort bij één of
Specialismen
Polikliniek Cardiologie
meer afdelingen in het ziekenhuis. Wilt u hier
meer over lezen? Klik dan hiernaast op de
naam van de afdeling en lees verder.
Gelre ziekenhuizen
Bezoekadres
Disclaimer | Privacy statement | Cookies
Apeldoorn
Gelre Apeldoorn
Zutphen
Albert Schweitzerlaan 31
7334 DZ Apeldoorn
Professionals
Plan uw route
Leren
T: (055) 581 81 81
Werken bij Gelre
F: (055) 581 89 99
Deze site gebruikt cookies om ervoor te zorgen dat we u de best mogelijke ervaring geven. Meer weten... Accepteer