File

Stage artikelen
2014 - 2015
Bryan Bisschops
1 SA2
Aardrijkskunde - Biologie
Stage artikelen 2014 - 2015........................................................................................................... 1
Mircoteaching .............................................................................................................................. 3
Te weinig landbouwgrond om ons lokaal te voeden .......................................................................... 3
Demoles....................................................................................................................................... 5
De hoogste bergen in het zonnestelsel ............................................................................................... 5
Initiatiestage 1 ............................................................................................................................. 9
Dodental moesson Zuid-Azië tot 575 gestegen .................................................................................. 9
Initiatie stage 2 .......................................................................................................................... 10
Dé oplossing tegen vervuiling? "Auto's uit steden weren" ............................................................... 10
Analyse artikel: Dé oplossing tegen vervuiling? "Auto's uit steden weren" ................................... 12
1. leervraag en leerplandoel.......................................................................................................... 12
2. Situering van de regio ................................................................................................................ 12
3. Samenvatting ............................................................................................................................. 13
4. Mindmap ................................................................................................................................... 13
5. Verbanden met het leerplan ..................................................................................................... 13
6. Didactische integratie ................................................................................................................ 14
2
Mircoteaching
Onderwerp: het verband tussen landbouwtype en fysische omstandigheden in een gebied in
Europa met fysische beperkingen.
Te weinig landbouwgrond om ons lokaal te
voeden
11/02/14 - 19u13 Bron: Belga
© photo news.
De Vlaming eet gemiddeld 2,8 kg per dag en heeft 1.282 vierkante meter grond nodig om zijn/haar
voedsel te produceren. Dat zijn enkele van de resultaten van een onderzoek naar de voedselvoetafdruk van de Vlaming. Het gaat om een theoretische denkoefening van Sylvie Danckaert,
Joeri Deuninck en Dirk Van Gijseghem van het departement Visserij en Landbouw van de Vlaamse
overheid.
Uitgangspunt van de denkoefening is de vraag: hoeveel ruimte is er theoretisch nodig in Vlaanderen
om wat wij vandaag consumeren ook lokaal te produceren? Wat is met andere woorden onze "food
footprint"?
Bron voor de berekeningen is de Belgische Voedselconsumptiepeiling van het Wetenschappelijk
Instituut voor de Volksgezondheid in 2004. Daaruit blijkt dat de 6 miljoen Vlamingen samen zo'n 6,4
miljard kilogram per jaar eten en drinken. Dat is per Vlaming een consumptiegemiddelde van 2,79 kg
per dag.
Daarna zijn de voedingsproducten omgezet naar landbouwproducten door niet-lokale producten te
vervangen door lokale producten (bijvoorbeeld vervangen van rijst door aardappelen) en de
3
samengestelde producten te ontleden (bijvoorbeeld frisdrank bevat fruit en suikers).
Uit de berekeningen blijkt dat er voor het plantaardige voedsel van de Vlaming een ruimtebeslag
nodig is van 222.700 hectare. Het totale ruimtebeslag voor diervoeders wordt geschat op 586.000 ha.
Theoretisch is een totaal ruimtebeslag van 808.700 ha nodig om de Vlaming te voeden. Dat komt
overeen met 1.282 m² per inwoner.
De effectief beteelde oppervlakte in Vlaanderen bedroeg anno 2011 zo'n 665.500 ha. Dat betekent
dat er uitgaand van het huidige consumptiepatroon in Vlaanderen onvoldoende landbouwgrond
voorhanden is om de Vlaming lokaal te kunnen voeden.
Bron: landbouwgrond. (2014). hln.be. Geraadpleegd op 28 mei 2015, via
http://www.hln.be/hln/nl/2764/milieu/article/detail/1791828/2014/02/11/Te-weiniglandbouwgrond-om-ons-lokaal-te-voeden.dhtml
4
Demoles
Onderwerp: reliëf
De hoogste bergen in het zonnestelsel
Geschreven door Tim Kraaijvanger op 7 maart 2010 om 08:57 uur
De Mount Everest is met een hoogte van meer dan acht kilometer voor aardse begrippen
enorm hoog. Voor de echte records moet u echter op andere planeten zijn. Reis mee naar
Mercurius, Venus en Mars en ontmoet bergen waarnaast de Mount Everest een bergje lijkt.
De gasplaneten in ons zonnestelsel vallen af. Doordat zij geen vast oppervlak hebben
(m.u.v. de vaste kern), maar bestaan uit gas, hebben zij vanzelfsprekend geen bergen. De
enige planeten in ons zonnestelsel met bergen zijn de rotsplaneten Mercurius, Venus, Mars
en de aarde. Ook ronde manen worden meegeteld. Er zijn ook dwergplaneten – zoals Pluto
– maar er is weinig over het oppervlak van deze objecten bekend.
Caloris Montes
In vergelijking met de aarde heeft de planeet Mercurius geen opzienbarende bergen. Caloris
Montes (links: artistieke impressie) is de enige bergketen op Mercurius van formaat. De
bergen zijn één tot twee kilometer hoog en zijn soms tien tot vijftig kilometer lang. Het is
vreemd dat Mercurius weinig grote bergen heeft. Mogelijk komt dit omdat de planeet nooit
actief was, zoals de aarde, Mars en Venus. De ruimtesonde Mariner 10 vond geen
5
aanwijzingen van vulkanisme, platentektoniek of andere processen in het binnenste van de
planeet. Wel is het oppervlak van de planeet bezaaid met kraters.
Maxwell Montes
Venus heeft Maxwell Montes, een bergmassief met een maximale hoogte van elf kilometer.
Daarmee steekt Maxwell Montes ruim twee kilometer boven de Mount Everest uit. Het
bergmassief heeft een lengte van bijna 800 kilometer. De westelijke helling van Maxwell
Montes is erg steil, terwijl de oostelijke helling een stuk vlakker is. Omdat Maxwell Montes
het hoogste punt op Venus is, is het op de hoogste bergtop ‘slechts’ 380 graden Celsius.
Een stuk koeler dan op de rest van het oppervlak van Venus (480 graden Celsius). Hoe
Maxwell Montes is ontstaan, is niet bekend. Er zijn verschillende theoriën, zoals dat het
bergmassief is ontstaan door materiaal dat uit het binnenste van de planeet werd geduwd, of
doordat het gebied werd samengedrukt door platentektoniek.
Mons Huygens
Mons Huygens is de hoogste berg op de maan. De maan maakt deel uit van Montes
Apenninus, een gebergte op onze natuurlijke satelliet. Mons Huygens (of Mount Huygens) is
ruim vijf kilometer hoog. De krater is vernoemd naar Christiaan Huygens, de beroemde
Nederlandse wiskunde, astronoom en fysicus. Mons Huygens bevindt zich in de buurt van
Mons Hadley, de tweede grote berg van de maan met een hoogte van 4,5 kilometer. Mons
Hadley is op veel foto’s van Apollo 15 te zien, omdat de astronauten van de maanmissie
dicht bij de berg landden. Op de foto rechts is de berg Mons Hadley te zien achter astronaut
Jim Irwin.
6
Olympus Mons
De grootste berg van het zonnestelsel is te vinden op Mars. Olympus Mons is een
uitgedoofde vulkaan en heeft een indrukwekkende hoogte van 27 kilometer. Hiermee steekt
de berg ver boven de rest van het Martiaanse oppervlak uit. Amateur-astronomen met een
goede telescoop kunnen Olympus Mons op het oppervlak van Mars zien. Wetenschappers
vermoeden dat Olympus Mons op dezelfde manier is ontstaan als Hawaï. Olympus Mons is
dus waarschijnlijk een schildvulkaan. Schildvulkanen ontstaan door uitbarstingen waarbij
lava vrijkomt. De lava koelt af en zo ontstaat een vulkaan met een kleine hellingshoek.
Schildvulkanen hebben vlakke hellingen, net zoals Olympus Mons. De dode schildvulkaan
op Mars heeft een diameter van 550 kilometer. Gemiddeld stijgt de vulkaan met honderd
meter per kilometer. Het hellingspercentage valt dus reuze mee. Andere indrukwekkende
bergen op Mars zijn Ascraeus Mons (achttien kilometer hoog), Arsia Mons (zestien kilometer
hoog) en Pavonis Mons (veertien kilometer hoog).
Veronarots
Zijn er nog grote bergen te vinden op manen in het zonnestelsel? Jazeker. De Uraanse
maan Miranda is bijna rond en heeft gigantische ravijnen. De Veronarots, een klip op
Miranda, is vijf kilometer lang en tien kilometer hoog. De klip is waarschijnlijk gevormd door
een meteorietinslag. De Veronarots is de hoogste klip in het zonnestelsel. Grappig feitje: als
een mens van de klip zou springen, zou het twaalf minuten duren om de grond te bereiken.
Dit komt door de zwakke gravitatiekracht van Miranda. De sprong is wel dodelijk, want een
mens zou met 200 kilometer per uur op de grond neerstorten.
7
En verder?
Op de maan Io van Jupiter zijn tot nu toe meer dan 135 bergen ontdekt. De bergen op Io zijn
ontstaan door tektonische processen. Gemiddeld hebben de bergen een hoogte van zes
kilometer. De hoogste berg op Io heeft een hoogte van 17,5 kilometer (+/- 1,5 kilometer) en
maakt deel uit van de Boösaule Montes bergketen. Een andere grote berg op Io is Ionian
Mons met een hoogte van 12,7 kilometer. Een andere maan met bergen is Titan, de grootste
maan van Saturnus. De bergen op Titan bestaan voornamelijk uit waterijs en zijn niet hoger
dan twee kilometer.
Terug op aarde
Tjah, en dan valt de Mount Everest toch nog een beetje tegen in vergelijking met andere
reuzen in het zonnestelsel. De Mount Everest mag dan niet de hoogste berg in het
zonnestelsel zijn; het is waarschijnlijk wel de berg met de meeste verhalen. Zowel mooie als
droevige verhalen. Daarom heeft Mount Everst één eigenschap die andere bergen in het
zonnestelsel niet hebben. Karakter. En daar mag de berg trots op zijn.
Bron: Hoogste berg. (2010). Scientias.nl. Geraadpleegd op 30 mei 2015, via
http://www.scientias.nl/de-hoogste-bergen-in-het-zonnestelsel/
8
Initiatiestage 1
Onderwerp: landbouw in Moesson-Azië
Dodental moesson Zuid-Azië tot 575
gestegen
10/08/2007 om 00:00 door hrt | Bron: AP
NEW DELHI - Het aantal doden als gevolg van de moesson van de afgelopen weken in
India, Bangladesh en Nepal is vrijdag tot 575 gestegen. Nu de ergste regens voorbij zijn en
het waterpeil in de rivieren is gedaald, kunnen reddingswerkers afgelegen gebieden
gemakkelijker bereiken.
Internationale hulporganisaties hebben gewaarschuwd voor een humanitaire ramp als niet snel
hulpgoederen worden gedistribueerd onder de miljoenen slachtoffers. In Bihar heerst een gebrek
aan drinkwater. De autoriteiten zijn daar gestopt met het uit de lucht laten vallen van zakken met
drinkwater na klachten dat die braken bij de landing. Het Internationale Rode Kruis deed
donderdag een oproep aan donoren om in totaal 1,25 miljoen euro te doneren voor hulpverlening
in het zuiden van Nepal.
In de ondergelopen gebieden bestaat de angst dat diarree en andere besmettelijke ziektes die
door water kunnen worden overgedragen om zich heen zullen grijpen. In Uttar Pradesh zijn bijna
duizend mensen behandeld voor cholera en buikgriep, zeiden de autoriteiten. Chloortabletten zijn
uitgedeeld om drinkwater te zuiveren. In Bangladesh zijn deze week 1.400 gevallen van diarree
gemeld, zei een woordvoerster van de Wereldgezondheidsorganisatie.
De moesson heeft sinds juni aan 1.400 Indiërs het leven gekost. Ook in Bangladesh en Nepal zijn
honderden doden gevallen. In totaal moesten negentien miljoen mensen hun huizen verlaten.
Bron: dodelijke moesson. (2007). Nieuwsblad.be. Geraadpleegd op 30 mei 2015, via
http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf10082007_011
9
Initiatie stage 2
Onderwerp: De mens in de bebouwde ruimte
Dé oplossing tegen vervuiling? "Auto's uit
steden weren"
JC
17/09/14 - 16u15 Bron: Reuters
Spitsuur op Times Square in New York: koning auto heerst over de stad. © thinkstock.
Koning auto uit de steden weren: uit een nieuwe internationale studie blijkt dat dé beste oplossing
om de luchtvervuiling tegen 2050 terug te dringen. Mensen aanmoedigen hun auto te laten staan
en het openbaar vervoer of de fiets te gebruiken, is volgens de onderzoekers van de universiteit
van Californië en het Institute for Transportation and Development Policy de makkelijkste en
tegelijk de meest effectieve manier om de klimaatverandering aan te pakken.
Uit cijfers die de VN eerder dit jaar publiceerde, blijkt dat 54 procent van de wereldbevolking in
steden leeft. Dat cijfer zal tegen 2050 naar verwachting oplopen tot 66 procent.
Door de forse toename van het autogebruik die met die groei gepaard gaat, is het stadsvervoer de
snelst toenemende bron van koolstofdioxide-emissies. De voorspellingen voor India zijn bijvoorbeeld
niet fraai: de uitstoot door het verkeer zal er in 2050 vermoedelijk verachtvoudigd zijn.
Veiliger voor voetgangers en fietsers
Willen we die evolutie een halt toeroepen, dan moet de manier waarop stadsbewoners zich
verplaatsen radicaal veranderen, stelt de nieuwe studie. Overheden zouden het trein- en busverkeer
moeten uitbreiden en ervoor zorgen dat hun steden veiliger zijn voor voetgangers en fietsers.
10
Op die manier zou de uitstoot van koolstofdioxide in de steden tegen 2050 met ongeveer 40 procent
teruggedrongen kunnen worden. Indien India erin zou slagen het autogebruik in de steden te doen
afnemen, zou de toename van de uitstoot hier met een derde kunnen verminderen. Een uitbreiding
van het bus- en metronetwerk in China zou de uitstoot in dat land halveren.
Arme landen
"Om de klimaatverandering aan te pakken, moeten we echt alles doen wat in onze macht ligt om
vervuiling tegen te gaan", zegt co-auteur Michael Replogle van het rapport 'A global high shift
scenario' aan Reuters. "Het terugdringen van het autogebruik en het ontwikkelen van een beter
openbaar vervoer is de makkelijkste oplossing, die bovendien het meest effect heeft."
Volgens Replogle heeft de maatregel enkel voordelen. Ook de economie zou er wel bij varen, omdat
de armere bevolking meer toegang zou krijgen tot tewerkstelling en diensten. In landen als Mexico
en Colombia zouden al plannen op stapel staan om zulke initiatieven te ontwikkelen. "We moeten
snel actie ondernemen, vooral in armere landen. Hier zal de uitstoot het snelst toenemen omwille
van de toenemende welstand en de groeiende stadsbevolking."
Bron: Stedenvervuiling. (2014). Hln.be. Geraadpleegd op 30 mei 2015, via
http://www.hln.be/hln/nl/2656/Global-Warming/article/detail/2053353/2014/09/17/De-oplossingtegen-vervuiling-Auto-s-uit-steden-weren.dhtml
11
Analyse artikel: De oplossing tegen
vervuiling? "Auto's uit steden weren"
1. leervraag en leerplandoel
Leervraag: ‘Wat zijn de positieve en negatieve gevolgen van de auto verbannen uit de stad?’
Thema: 4.7 Bebouwing en bevolking
Doel: 4.7.5 Een aantal problemen van “overbelasting” voor mens en milieu in bebouwde kernen
vaststellen en bespreken.
Didactische wenken: De leerlingen kunnen deze overbelasting vaststellen o.a. via foto- en
kaartmateriaal, terreinwerk, tabellen en krantenartikelen. Mogelijke te bespreken problemen zijn:





Vervuiling
Verkeersoverlast
Verkrotting
Leegstand
Criminaliteit
(AARDRIJKSKUND EEERSTE GRAAD LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS September 2008 VVKSO – BRUSSEL
D/2008/7841/038)
2. Situering van de regio
Times Square New York op het Manhattan eiland
12
3. Samenvatting
Om klimaatsverandering aan te pakken moeten er drastische maatregelen genomen worden.
Transport is een van de grootst stijgende factoren op het gebied van koolstofdioxide-emissie. Om
uitstoot te verminderen moeten de auto’s uit de stad verbannen worden. De fiets en het openbaar
vervoer moet terug op nummer één komen te staan. Op deze manier kan tegen 2050 tot een derde
van de totale uitstoot vermeden worden.
Enkele moeilijke woorden:
‘A global high shift scenario’ = Een enorme wereldwijde overschakeling
Institute for Transportation and Development Policy = Instituut voor Transport en
Ontwikkelingsbeleid
4. Mindmap
5. Verbanden met het leerplan
Volgens het leerplan kan vervuiling en verkeersoverlast op verschillende manieren gerealiseerd
worden. Het gekozen artikel overkoepelt beide thema’s vanuit een probleemoplossende situatie.
Beeldvorming is één doel van het artikel, doormiddel van cijfergegevens weten we meer over de
schaal van impact op de situatie. Creatief en kritische nadenken over deze specifieke oplossing kan
tot een interessante discussie leiden.
Vervolgens kan men leerlingen aansturen tot een duurzaam leven waarbij de auto niet als centraal
vervoersmiddel gebruikt wordt.
13
Het artikel neemt een actueel probleem en geeft een mogelijke oplossing. De oplossing is heel
simpel, de auto in de steden vervangen door fiets en openbaar vervoer en koolstofdioxide neutraal
te worden. Deze overschakeling kan in sommige steden perfect worden toegepast, zeker een stad als
Leuven zou deze regel kunnen ingeven. Grote Amerikaanse steden gaan meer problemen hebben
met massatransport doordat deze steden gebaseerd zijn op de auto en openbaar vervoer onhandig
kan zijn.
Een ander probleem met deze oplossing is dat veel mensen het idee niet op gaan volgen. De meeste
mensen verkiezen het comfort van de auto boven openbaar vervoer en de fiets omdat de auto ons
van ‘A’ naar ‘B’ brengt zonder enig probleem. Om waarheid te maken van deze toekomst zal er toch
een wet moeten veranderen.
De grootste voordelen van auto’s uit de stad weren is dat de mens minder koolstofdioxide uitstoot
om catastrofale scenario’s te vermijden. Ook een gezonde lucht zal de gezondheid van de mens
verbeteren. Andere levende organismes die worden getroffen door vervuiling kunnen zich hopelijk
terug herstellen. Ten laatste kan het geld voor brandstof in belangrijke zaken worden gespendeerd.
Een grote aanpassing geeft niet alleen voordelen, maar ook nadelen. Aangezien de auto al jaren lang
de wegen domineert wordt de levensstijl van de bevolking aangetast. Het luxe comfort van de auto
zal verdwijnen waardoor transport minder gemakkelijk wordt. Het is een overgang die gerealiseerd
en geaccepteerd moet worden, maar zo denkt niet iedereen.
6. Didactische integratie
Voortaak
1) Zoek 5 oplossingen om koolstofdioxide-emissie te verminderen.
2) Zoek op welke sectoren de grootste luchtvervuilers zijn.
De antwoorden worden in de klas vergeleken met andere leerlingen. Hieruit kan een conclusie
ontstaan waarmee de les kan ingeleid worden.
Motivatie fase
3) Foto’s van gerealiseerde, futuristische of nieuwe bestaande transportmiddelen voor binnen en
buiten de stad op een PowerPoint laten verschijnen. Leerlingen moeten kritisch nadenken over
volgende vragen.
Bv: de Hyperloop, elektrische auto’s, zelfrijdende auto,…
Mogelijke vragen i.v.m. de foto’s





Waarom investeert men veel in elektrische auto’s?
Wat is verkeerd aan de transportmiddelen van deze tijd?
Welke transportmiddel kan de hyperloop uitschakelen?
Wat is het grootste voordeel aan een zelfrijdende auto?
Wie is verantwoordelijk voor een ongeval met een zelfrijdende auto?
14
Lesfase
4) Debat
Een interessante manier om te horen wat leerlingen te zeggen hebben over bepaalde conflicten.



De bevolking moet de auto thuis laten staan en het openbaar vervoer nemen. Wat zijn vooren nadelen?
Wanneer is de auto wel toegelaten?
Als de auto niet is toegelaten in de Europese steden, waar moet de auto dan staan?
Denkvraag
Leerlingen denken zelf of in een groep na over een autovrije stad. Ze spelen in op elkaars menig en
voorstellen. Vervolgens worden de antwoorden klassikaal overlopen.
5) Een autovrije stad heeft negatieve en positieve gevolgen. Geef 5 voorbeeld in totaal.
15