Neurotische en structurele pathologie Beschrijving en behandelvormen -Karin Dickens -Rik De Beul Neurotische pathologie: psychosexuele ontwikkeling 1. Orale fase Voeding Lustbevrediging zonder uitstel “falen” ouderobjecten Aanvang sexuele identiteit 2. Anale fase Exploratie zichzelf-buitenwereld “nee” fase Zindelijkheidstraining Beginnende verinnerlijking normen-waarden 3. Oedipale fase Bewustwording geslachtsverschil Rivaliteit Ambivalentie Realiteitszin 3. Oedipale fase : vervolg Opgeven oedipale wensen: 4 factoren – – – – Te klein voor ouders Integratie persoonlijkheid Angst voor verlies ouderobject Angst voor straf Neurotische pathologie: de infantiele neurose Infantiele neurose: 2 betekenissen Oorsprong van de intrapsychische conflicten – Intrapsy conflicten -> angst -> Ego: adequate afweermechanismen Specifieke innerlijke persoonlijkheidsstructuur – Id- Ego- Superego Strucurele pathologie: ontwikkeling Ontwikkelingfasen Autistische Symbiose Separatie-individuatie Objectconstantie Ontwikkelingfasen Autistische – Splitsing belevingen in goed en slecht Ontwikkelingfasen Autistische Symbiose – – Primair verzorgend object: goed en slecht 2 innerlijke Zelfrepresentaties: goed en slecht Ontwikkelingfasen Autistische Symbiose Separatie-individuatie: – Losmaking o.i.v. – Senso-motorische rijping Goedkeuring primair verzorgend Obj Zelf en object Ongediff beleving, gesplitst in goed en slecht Gediff beleving, tweedeling in goed en slecht Ontwikkelingfasen Autistische Symbiose Separatie-individuatie Objectconstantie – – – Stabiele diff Zelf en Obj Geen tweedeling Def: obj permanentie + libidineuze of affectieve kleuring Ontwikkelingsfasen: vergelijking Autistische Symbiose Separatieindividuatie Objectconstantie Oraal Oraal Anaal Oedipaal Borderline PersoonlijkheidsOrganisatie (BPO) BPO Kernberg – Masterson & Rinsley – – Objectconstantie niet/onvoldoende bereikt Beloning symbiose Afstraffing autonomie Adler – Tekort aan “goede” innerlijke objecten BPO: Kernberg vs Kohut Kernberg – Gestoorde populatie – Zelf= pathologisch – Centraal= conflict (afweer) Kohut – Functionerende populatie – Zelf= niet pathologisch – Centraal= gemis Structurele pathologie Deficiënte innerlijke structuur Divergente afweer Ambitendenties Interpersoonlijke conflicten Egozwakte Afwezig Observerend ego Structurele vs. Neurotische pathologie Structurele pathologie Deficiënte innerlijke structuur Divergerende afweer Ambitendenties Interpersoonlijke conflicten Egozwakte Afwezig Observerend ego Neurotische pathologie Geïntegreerde innerlijke structuur Convergerende afweer Ambivalenties Intrapsychische problemen Relatief grote Egosterkte Aanwezig Observerend ego Behandelvormen van neurotische pathologie 1. Klassieke psycho-analyse Openleggend Structurele verandering binnen persoonlijkheidsstructuur door: – – Doorwerken weerstanden Doorwerken overdrachtsneurose 1. Klassieke psycho-analyse WEERSTANDSDRIEHOEK Gedrag Verborgen gevoel Angst 1. Klassieke psycho-analyse OVERDRACHTSDRIEHOEK Ander Therapeut Verleden 2. Kortdurende psycho-analytische psychotherapie: Malan Openleggend Hier-en-nu Doorwerken overdracht-weerstand In tijd gelimiteerd Partiëel (-> focus) Duiding Behandelvormen van structurele pathologie Behnadeling structurele pathologie: een continuüm Openleggend---------------------------------------Steunend Kernberg Rockland Masterson Stern Rinsley Knight Behandeling structurele pathologie: algemeen Analyseren in de overdracht Ondersteunen integratie bevorderende afweer Ondermijnen van integratie voorkomende afweer Therapeut: actief en reëel holding object Correctieve emotionele ervaring dmv introjectie Structureren Innerlijke structuur is deficiënt Behandeling structurele pathologie vs neurotische pathologie Analyseren buiten de overdracht Ondersteunen integratie bevorderende afweer Ondermijnen van integratie voorkomende afweer Therapeut: actief en reëel holding object Correctieve emotionele ervaring dmv introjectie Structureren Innerlijke structuur is deficiënt Analyseren van de overdracht Weerstanden bewerken Therapeut neutraal en abstract Interpreteren van innerlijke conflicten door therapeut Emotioneel doorleefd inzicht bij patiënt Herstructureren Innerlijke structuur is adequaat