9/06/2013 Kernfysica 17: Toepassingen van kernfysica Rookdetectoren Bevatten kleine hoeveelheid radioactief americium 242 Am 242 Am 242 a Straling ioniseert lucht a Straling ioniseert lucht Positieve plaat Negatieve plaat Pos ionen Pos ionen e- e- Rook verhindert stromen ionen Stroom kan vloeien. Dikte controles stralingsbron Bij productie Instelbare afstand tussen rollen detector Voor dikte papier metingen: b-straler Voor dikte metaal metingen: g-straler Bij kwaliteitcontrole Computer berekent de dikte die de rollen moeten geven stralingsbron metaalkabel Holte = zwakheid detector Bij holte meer straling in detector 1 9/06/2013 Activeringsanalyse (NAA: neutron activation analysis) Omgekeerd te werk gaan: Kern beschieten met neutronen Voor sommige onderzoeken zelf radioactieve elementen maken Deze elementen straling uitzenden (vooral gamma) Deze straling is specifiek voor elk element. Onderzoeken welke stoffen in kunstwerken, archeologische vondsten, bodemonderzoek, geologie. Steriliseren Voeding doorstralen: Eten bestralen met gamma straling of röntgenstraling. Micro-organismen worden gedood of kunnen zich niet meer voortplanten Medische artikelen: naalden; gaas e.d. worden luchtdicht verpakt en dan bestraald. Steriele insecten techniek: grote hoeveelheden bestraalde mannetjes in natuur vrijlaten Paren met vrouwtjes, maar krijgen geen nakomelingen. 2 9/06/2013 Tracertechniek Een atoom vervangen door radioactief isotoop: maakt dezelfde bindingen maar zend straling uit. Met detector volgen hoe die door lichaam verplaatst Biologie Radioactieve bron In lichaam opsporen hoe bepaalde stof zich verplaatst Geneeskunde Beroepen die in aanraking komen met radioactiviteit Werknemers in nucleaire installaties Radiologen; klinische fysici Artsen Archeologen Werknemer in industrie (industriële controles) Werknemer in landbouw (sterilisatie) 3