www.doenker.be GELD Tijs Vastesaeger ,[email protected] www.doenker.be Hoeveel geld heb je nodig? • • • • • Voor je zaak Om van te leven Om te investeren Om te starten … www.doenker.be Waar ga je geld halen? • Uit je ac,viteiten – Loon, winst, kosten vergoeding • Leningen – Win-­‐win – Bij de bank • Investeerders – Aandeelhouders? www.doenker.be Geld halen uit je ac,viteiten • • • • Winst (baten) Loon Kostenvergoedingen Overdracht van rechten www.doenker.be Baten / winst • Dit is de winst die je maakt door de verkoop van producten of diensten die je levert Heel vaak wordt verwezen naar de Return on Investment of ROI. Daarmee bedoelen ze: hoeveel brengt het op om in iets te investeren www.doenker.be Voorbeeld ROI • Je laat 1000 T-­‐shirts maken, ze kosten je 7,8 euro per exemplaar • Je verkoopt de T-­‐shirts aan 15 euro per stuk. • Je return on investment is: 15.000 euro -­‐ 7.800 euro= 7.200 euro www.doenker.be Loon • Zijn alle vergoedingen die je krijgt voor presta1es die je levert in opdracht van iemand. www.doenker.be Voorbeeld loon • Iemand wil 1000 T-­‐shirts laten maken. Aan jou wordt gevraag om een design te maken voor de T-­‐shirts. • Je werkt voor een grafisch bureau en verdient er 20 euro bruto per uur • Je ontvangt dus een vergoeding van 80 euro. www.doenker.be Kostenvergoeding • Kan forfaitair – Kleine vergoedings regel • Of voor reële kosten – Effec,ef gemaakte kosten www.doenker.be MAAR • Er is nog al,jd zoiets als ‘belas,ngen’ • En sociale bijdragen • En BTW www.doenker.be Vergoedingen BATEN LONEN KOSTEN-­‐ VERGOEDINGEN Sociale bijdragen Rechts-­‐ persoon? Belas1ngen neGo www.doenker.be Bruto => neco • Inkomsten als werknemer? • Inkomsten als zelfstandige? www.doenker.be WERKNEMER • Werkgever houdt alles in • Jij krijgt een neco loon. • Stel dat jij 1261 euro per maand neco wil verdienen: hoeveel kost je dan aan je werkgever? www.doenker.be Neco => Loonkost omschrijving Bedrag Loonkost 2209 RSZ Werkgever 548 Brutoloon 1661 RSZ Werknemer 217 Bedrijfsvoorheffing 183 Nettoloon 1261 www.doenker.be ZELFSTANDIGE • De belas,ngen van zelfstandigen zijn exact hetzelfde als die van werknemers: www.doenker.be ZELFSTANDIGE • De sociale bijdragen zijn echter anders: 22% ipv 40% Maar: -­‐ Zelfstandigen bij bijberoep (geen minimum) -­‐ In hoofdberoep (minimum 650, 34 euro/ kwartaal) www.doenker.be Overdracht van rechten • • • • Auteursrechten op je ontwerpen Licen,e (= geschreven overeenkomst) Roerende inkomsten Bevrijdende voorheffing van 15% www.doenker.be BTW • Wanneer word je BTW-­‐plich,g – Kunstbeoefening = economische ac,viteit – Levert goederen &/of diensten die in BTW-­‐ wetboek zijn omschreven – Je kunstbeoefening/-­‐crea,e gebeurt regelma,g – Het gebeurt op zelfstandige basis www.doenker.be Wanneer hoeveel BTW aanrekenen? • Al of niet vrijstelling – Kleine ondernemingsregel (omzet <5.580 euro) – Vrijgesteld in Art 44: (optredens voor organisatoren, onderwijs voor onderwijsinstellingen, etc, royal,es) • 21% of 6% – Verkoop van kunstwerken: 6% – Verhuur van kunstwerken: 21% – Restaura,e van kunstwerken: 21% – Overdracht auteursrecht: 6% www.doenker.be ROI • 1000 T-­‐shirts: 15.000 euro omschrijving Bedrag Verkoop T-shirts 15.000 BTW 21% 3.150 Bruto ontvangsten 11.850 KOSTEN 7.800 Belasting (min. 25% op 4050) 1.012 Netto winst 3.038 www.doenker.be BREAKEVEN? • Hoeveel van de 1.000 T-­‐shirts moeten verkocht zijn om break-­‐even te draaien? • Formule: kosten / inkomst per exemplaar • Bv. 7800 / 15 euro (-­‐ 21%) • 7800 / 12,4 = 629 www.doenker.be Prijselas,citeit • Hoe duur mag iets zijn? • Stel dat door de T-­‐shirts aan 20 euro te verkopen er 10% minder mensen 1 kopen, maken we dan meer of minder winst? www.doenker.be Prijselas,citeit • Normaal: – 629 T-­‐shirts à 12,4 (ex BTW) : 7800 euro Stel 10% minder -­‐ 566 T-­‐shirts à 16,5 (ex BTW): 9.339 euro www.doenker.be Prijselas,citeit • Stel dat door de T-­‐shirts aan 30 euro te verkopen, nog slechts 1 op 2 mensen overtuigd zijn? • 314 T-­‐shirts à 24,79 = 7.784 euro www.doenker.be Prijselas,citeit • MAAR: stel dat we er dan maar 500 zouden laten maken? • Verkoop 314 T-­‐shirts: 7.784 euro • Kostprijs 500 T-­‐shirts à 7,8 euro = 3900 euro Het breakeven punt ligt op: 158 T-­‐shirts (31% van de oplage ipv 63% van de oplage) www.doenker.be De prak,jk • • • • Fase 1: onkostenvergoeding / geen winst Fase 2: via tussenschakel (SBK) Fase 3: zelfstandige bijberoep > hoofdberoep Fase 4: rechtspersoon (eBVBA) www.doenker.be ONDERNEMEN • Financiële planning – Investeringen – Cash-­‐flow – Kapitaal www.doenker.be Kapitaal JAAR 1 JAAR 2 JAAR 3 Uitgaven Afschrijving keramiek oven Aankoop klei Aankoop verf Kosten elektriciteit Communicatie SUBTOTAAL 3000 200 300 300 600 4400 3000 250 300 350 80 3980 3000 400 400 400 80 4280 Inkomsten Verkoop keramiek Tassen Kommen SUBTOTAAL 480 560 1040 960 2240 3200 1600 3360 4960 -3360 -780 680 RESULTAAT www.doenker.be CASH Uitgaven Afschrijving keramiek oven Aankoop klei Aankoop verf Kosten elektriciteit Communicatie SUBTOTAAL Inkomsten Verkoop keramiek Tassen Kommen SUBTOTAAL RESULTAAT JAAR 1 JAAR 2 JAAR 3 9000 200 300 300 600 10400 0 250 300 350 80 980 0 400 400 400 80 1280 480 560 1040 960 2240 3200 1600 3360 4960 -9360 2220 3680 www.doenker.be 7. Risico’s 1. Schat de verschillende soorten risico’s in (zowel intern als extern) 2. Schat het effect van de verschillende risico’s in Worst case Base Case Best Case www.doenker.be 7. Risico’s www.doenker.be 8. Financiering • Kapitaalbronnen www.doenker.be 8. Financiering www.doenker.be schema,sch Ar,s,eke presta,e kostenvergoedingen Reëele vergoeding Forfaitaire vergoeding KVR Geen kostenvergoeding Inkomsten-­‐ belas,ng Roerende inkomsten Onroerende inkomsten Sociale zekerheid Ar1s1ek in opdracht Werknemer of zelfstandige Diverse inkomsten Beroeps-­‐ inkomsten www.doenker.be schema,sch Niet-­‐ Ar,s,eke presta,e kostenvergoedingen Reële vergoeding Forfaitaire vergoeding Vrijwilligers vergoeding Geen kostenvergoeding Inkomsten-­‐ belas,ng Roerende inkomsten Onroerende inkomsten Diverse inkomsten Beroeps-­‐ inkomsten Sociale zekerheid Ar1s1ek in opdracht Gezag: Werknemer Geen gezag: zelfstandige of occasioneel www.doenker.be schema,sch Ar,s,eke presta,e kostenvergoedingen Reële vergoeding Forfaitaire vergoeding KVR Geen kostenvergoeding Inkomsten-­‐ belas,ng Roerende inkomsten Onroerende inkomsten Sociale zekerheid Ar1s1ek in opdracht Werknemer of zelfstandige Diverse inkomsten Beroeps-­‐ inkomsten www.doenker.be